Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Xã hội học – Đề 5

Gia đình hạt nhân là loại hình gia đình truyền thống bao gồm cha mẹ (hoặc một cặp vợ chồng) và con cái của họ sống chung trong một hộ gia đình. Gia đình mở rộng bao gồm các thành viên khác như ông bà, cô dì, chú bác.

Thuyết tương tác biểu tượng tập trung vào vi mô, nghiên cứu cách các cá nhân tương tác với nhau trong cuộc sống hàng ngày, cách họ sử dụng biểu tượng (ngôn ngữ, cử chỉ, ký hiệu) để tạo ra ý nghĩa và hiểu thế giới xung quanh.

Quan liêu (bureaucracy) là một loại hình tổ chức xã hội đặc trưng bởi tính chính thức, phân công lao động, hệ thống thứ bậc, quy tắc và thủ tục rõ ràng, và tính vô tư. Các tổ chức khác như cộng đồng, gia đình và đảng phái có cấu trúc và nguyên tắc hoạt động khác biệt.

Anomie, theo Durkheim, là trạng thái vô chuẩn tắc, xảy ra khi các chuẩn mực và giá trị xã hội bị suy yếu hoặc mâu thuẫn, dẫn đến sự mất phương hướng, bất ổn và gia tăng các hành vi lệch lạc trong xã hội.

Văn hóa bao gồm tất cả các yếu tố phi vật chất và vật chất mà một xã hội chia sẻ và truyền lại cho các thế hệ sau. Các lựa chọn khác đề cập đến các cấu trúc hoặc nhóm người trong xã hội, không phải bản thân tập hợp các giá trị và niềm tin.

Tầng lớp xã hội là một hình thức phân tầng xã hội dựa trên sự khác biệt về kinh tế, đặc biệt là thu nhập, của cải và nghề nghiệp. Mặc dù các yếu tố khác như chủng tộc, giới tính và địa vị chính trị cũng có thể ảnh hưởng đến vị trí xã hội, nhưng yếu tố kinh tế thường được coi là cơ sở chính để phân tầng tầng lớp.

Đa thần giáo là hệ thống tôn giáo tin vào nhiều vị thần. Độc thần giáo tin vào một vị thần duy nhất. Thuyết vô thần không tin vào thần thánh, và thuyết bất khả tri cho rằng sự tồn tại của thần thánh là không thể biết được.

Thuyết chức năng, đặc biệt là lý thuyết Davis-Moore, cho rằng phân tầng xã hội là cần thiết để đảm bảo rằng những vị trí quan trọng nhất trong xã hội được giao cho những cá nhân có năng lực và kỹ năng phù hợp, tạo ra động lực cho sự phấn đấu và thành tựu.

Kỳ thị là một thuộc tính hoặc đặc điểm tiêu cực mà xã hội gán cho một cá nhân hoặc nhóm, làm mất uy tín của họ và dẫn đến sự phân biệt đối xử, xa lánh và loại trừ khỏi xã hội.

Văn hóa bao gồm các yếu tố phi vật chất như giá trị, chuẩn mực, phong tục và biểu tượng. Nguồn lực thiên nhiên là một yếu tố của môi trường tự nhiên, không phải là một thành phần của văn hóa.

Dân tộc học là một phương pháp nghiên cứu định tính trong đó nhà nghiên cứu hòa mình vào môi trường sống của nhóm người hoặc cộng đồng mà họ nghiên cứu, quan sát và ghi chép lại hành vi và tương tác xã hội của họ.

Di động xã hội ngang xảy ra khi một cá nhân thay đổi nghề nghiệp, vị trí địa lý hoặc nhóm xã hội nhưng không có sự thay đổi đáng kể về địa vị xã hội. Ví dụ, một giáo viên chuyển từ trường này sang trường khác hoặc một nhân viên văn phòng chuyển sang làm công việc bán hàng.

Vốn xã hội đề cập đến giá trị và lợi ích có được từ mạng lưới quan hệ xã hội. Nó bao gồm các mối quan hệ, sự tin tưởng và chuẩn mực tương hỗ giúp cá nhân và nhóm đạt được mục tiêu.

Vai trò là tập hợp các hành vi, quyền và nghĩa vụ được xã hội kỳ vọng ở một người giữ một địa vị xã hội nhất định. Vai trò là khía cạnh động của địa vị, thể hiện cách một người thực sự hành xử trong vị trí của mình.

Văn hóa phản kháng là một nền văn hóa phụ đối lập mạnh mẽ với văn hóa thống trị. Nó thường thể hiện sự bất mãn với các giá trị và chuẩn mực chủ đạo và tìm cách thay thế chúng bằng các giá trị và chuẩn mực khác biệt.

Nhóm sơ cấp, như gia đình và bạn bè thân thiết, có đặc điểm là quy mô nhỏ, tương tác trực tiếp, thân mật và dựa trên mối quan hệ cá nhân và cảm xúc. Các nhóm khác (thứ cấp, tham khảo, chính thức) thường lớn hơn, ít cá nhân hơn, và định hướng mục tiêu hơn.

Tỷ lệ tội phạm thường được chuẩn hóa bằng cách tính số tội phạm trên 100.000 dân để dễ dàng so sánh giữa các khu vực hoặc thời kỳ có quy mô dân số khác nhau. Điều này cung cấp một thước đo chính xác hơn về mức độ tội phạm so với tổng số tội phạm.

Toàn cầu hóa là quá trình tăng cường sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia trên phạm vi toàn cầu. Nó bao gồm sự trao đổi hàng hóa, dịch vụ, thông tin, ý tưởng và con người trên quy mô quốc tế, dẫn đến sự hội nhập kinh tế, văn hóa và xã hội.

Trong lý thuyết của Marx, tha hóa mô tả trạng thái mà công nhân trong xã hội tư bản cảm thấy bị tách rời khỏi sản phẩm lao động của họ, quá trình lao động, bản thân và cộng đồng. Điều này xuất phát từ việc họ không kiểm soát được quá trình sản xuất và bị đối xử như một công cụ.

Văn hóa vật chất bao gồm tất cả các đối tượng hữu hình mà con người tạo ra, sử dụng và chia sẻ, phản ánh văn hóa của một xã hội. Các lựa chọn khác đề cập đến văn hóa phi vật chất hoặc các khía cạnh khác của xã hội.

Dân số học là ngành khoa học xã hội nghiên cứu về dân số con người, bao gồm quy mô, cơ cấu (tuổi, giới tính, chủng tộc, v.v.), phân bố địa lý và sự biến động (sinh, tử, di cư) của dân số.

Di động xã hội giữa các thế hệ (intergenerational mobility) so sánh địa vị xã hội của một người với địa vị của thế hệ trước (thường là cha mẹ). Các hình thức di động khác đề cập đến sự thay đổi địa vị trong cuộc đời của một cá nhân (trong thế hệ) hoặc sự thay đổi lên xuống (dọc) hoặc ngang bằng (ngang) trong hệ thống phân tầng.

Văn hóa thống trị là văn hóa của nhóm xã hội có quyền lực kinh tế, chính trị và xã hội lớn nhất. Văn hóa này thường định hình các giá trị, chuẩn mực và thể chế xã hội, và có thể áp đặt quan điểm của mình lên các nhóm thiểu số hoặc yếu thế hơn.

Định kiến là thái độ tiêu cực hoặc cảm xúc tiêu cực hướng đến một nhóm người dựa trên các khái quát hóa sai lầm hoặc thiếu thông tin. Định kiến có thể dẫn đến phân biệt đối xử, nhưng bản thân định kiến là một thái độ, không phải hành vi.

Kiểm soát xã hội chính thức được thực thi bởi các cơ quan nhà nước thông qua luật pháp, quy định và các hệ thống trừng phạt chính thức. Kiểm soát xã hội phi chính thức dựa trên các chuẩn mực xã hội, phong tục và áp lực từ gia đình, bạn bè và cộng đồng.

Nghiên cứu định lượng sử dụng các phương pháp thu thập dữ liệu số, như khảo sát và thực nghiệm, và sử dụng thống kê để phân tích dữ liệu và tìm ra các mối quan hệ và xu hướng tổng quát. Nghiên cứu định tính tập trung vào việc hiểu sâu sắc ý nghĩa và trải nghiệm của con người thông qua dữ liệu phi số.

Gia đình thường được coi là tác nhân xã hội hóa quan trọng nhất trong giai đoạn đầu đời vì đây là môi trường đầu tiên mà trẻ em tiếp xúc và học hỏi các giá trị, chuẩn mực, và kỹ năng cơ bản của xã hội.

Địa vị xã hội là vị trí mà một cá nhân nắm giữ trong cấu trúc xã hội. Nó đi kèm với vai trò, quyền lợi và trách nhiệm nhất định. Các lựa chọn khác chỉ đề cập đến một khía cạnh hẹp hơn của địa vị (ví dụ: địa vị kinh tế) hoặc nhầm lẫn với các khái niệm khác như quyền lực hoặc uy tín.

Xã hội hóa là quá trình học hỏi và nội tâm hóa các chuẩn mực, giá trị, và văn hóa của xã hội. Đây là quá trình quan trọng để cá nhân trở thành thành viên có ích của xã hội.

Lý thuyết xung đột cho rằng xung đột xã hội phát sinh từ sự cạnh tranh về nguồn lực khan hiếm (như tiền bạc, quyền lực, địa vị) và sự bất bình đẳng trong phân phối các nguồn lực này. Các nhóm xã hội khác nhau cạnh tranh để giành quyền kiểm soát và lợi ích, dẫn đến xung đột.