Category:
Trắc nghiệm KHTN 9 Chân trời bài 28: Tinh bột và cellulose
Tags:
Bộ đề 1
5. Đặc điểm nào sau đây KHÔNG đúng với cellulose?
Cellulose là một polisaccarit, có công thức cấu tạo $(C_6H_{10}O_5)_n$, và là thành phần chính của thành tế bào thực vật, tạo nên sợi thực vật. Cellulose không có nhóm chức anđehit tự do nên không phản ứng với $Cu(OH)_2$ ở nhiệt độ thường (không tạo dung dịch màu xanh lam đặc trưng như các hợp chất đa chức có nhiều nhóm OH kề nhau như glucozơ hay glixerin). Tuy nhiên, cellulose có nhiều nhóm OH, nên khi phản ứng với $Cu(OH)_2$ trong môi trường kiềm, nó có thể tạo phức xanh lam, nhưng đây không phải là phản ứng đặc trưng để nhận biết hay chứng minh tính chất của cellulose như phản ứng với iot của tinh bột. Câu hỏi này có thể gây nhầm lẫn. Nếu hiểu phản ứng với $Cu(OH)_2$ là phản ứng tạo dung dịch màu xanh lam do tính đa chức của phân tử, thì cellulose có thể phản ứng. Tuy nhiên, cellulose không có nhóm anđehit nên không có phản ứng tương tự như glucozơ (tạo kết tủa $Cu_2O$). Tuy nhiên, cellulose có nhiều nhóm hydroxyl, nên phản ứng với $Cu(OH)_2$ trong dung dịch kiềm tạo phức màu xanh lam là có thể. Nhưng so với các lựa chọn khác thì đây là điểm ít đặc trưng nhất. Ta xem xét lại. Cellulose có công thức chung $(C_6H_{10}O_5)_n$. Nó là polisaccarit. Nó là thành phần chính của sợi thực vật (ví dụ: bông, lanh). Cellulose không có nhóm anđehit tự do, do đó không cho phản ứng tráng bạc hoặc phản ứng với $Cu(OH)_2$ tạo $Cu_2O$. Tuy nhiên, nó có nhiều nhóm OH nên có thể hòa tan trong dung dịch $Cu(OH)_2$ với amoniac tạo dung dịch màu xanh lam (thuốc thử Schweitzer) dùng để chế tạo sợi xenlulozơ nhân tạo. Câu hỏi có khả năng phản ứng với $Cu(OH)_2$ ở nhiệt độ thường có thể hiểu theo hai nghĩa: tạo dung dịch màu xanh lam hay tạo kết tủa đỏ gạch. Nếu hiểu là tạo dung dịch màu xanh lam, thì cellulose có phản ứng. Nếu hiểu là phản ứng của nhóm anđehit, thì không có. Dựa vào ngữ cảnh bài học, thường nhấn mạnh tính chất khác biệt so với glucozơ. Glucozơ phản ứng với $Cu(OH)_2$ ở nhiệt độ thường tạo dung dịch màu xanh lam do tính đa chức, và đun nóng tạo $Cu_2O$. Cellulose không có tính chất này. Vậy, đáp án 3 có thể là đáp án đúng theo cách hiểu thông thường trong sách giáo khoa là không phản ứng như glucozơ. Kết luận Cellulose là polisaccarit, có công thức $(C_6H_{10}O_5)_n$, là thành phần chính của sợi thực vật, nhưng không phản ứng với $Cu(OH)_2$ như glucozơ (tạo kết tủa $Cu_2O$). Do đó, điểm không đúng là khả năng phản ứng với $Cu(OH)_2$ ở nhiệt độ thường theo cách hiểu đó. Tuy nhiên, nếu xét phản ứng tạo phức màu xanh lam thì nó có. Trong bối cảnh chương trình THCS, thường chỉ tập trung vào phản ứng của nhóm anđehit. Do đó, ta chọn đáp án 3 là sai về mặt tính chất hóa học đặc trưng. Kết luận Cellulose không có khả năng phản ứng với $Cu(OH)_2$ ở nhiệt độ thường theo kiểu tạo kết tủa đỏ gạch.
