Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Thị trường và định chế tài chính – Đề 3

Hệ thống thanh toán có chức năng quan trọng là tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch kinh tế, giảm chi phí giao dịch và tăng tốc độ luân chuyển vốn. Tuy nhiên, tạo lợi nhuận cho ngân hàng trung ương không phải là chức năng trực tiếp của hệ thống thanh toán, mà là kết quả của các hoạt động chính sách tiền tệ và quản lý dự trữ ngoại hối của ngân hàng trung ương.

Rủi ro hệ thống, hay rủi ro thị trường, là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phần lớn của thị trường, không thể loại bỏ bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư. Các loại rủi ro khác như rủi ro tín dụng, thanh khoản, hoạt động có thể được giảm thiểu bằng cách đa dạng hóa.

Đường cung vốn thể hiện lượng vốn mà người tiết kiệm sẵn sàng cung cấp ở các mức lãi suất khác nhau. Khi thu nhập của hộ gia đình tăng lên, khả năng tiết kiệm và cung ứng vốn tăng lên, làm dịch chuyển đường cung vốn sang phải.

Quỹ tương hỗ là một định chế tài chính tập hợp tiền từ nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ để đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu hoặc các tài sản khác, tạo ra một danh mục đầu tư đa dạng và chuyên nghiệp.

Nghiệp vụ thị trường mở (Open Market Operations - OMO) là công cụ chính sách tiền tệ mà ngân hàng trung ương sử dụng để mua bán chứng khoán chính phủ trên thị trường mở, nhằm tác động đến lượng cung tiền và lãi suất ngắn hạn trên thị trường liên ngân hàng, từ đó điều chỉnh lãi suất chung trong nền kinh tế.

Phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) là một công cụ quản trị chiến lược được sử dụng để đánh giá toàn diện một tổ chức, dự án, hoặc khoản đầu tư. Trong thị trường tài chính, SWOT giúp đánh giá các yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động hoặc tiềm năng sinh lời.

Quy định vĩ mô thận trọng nhằm mục tiêu bảo vệ sự ổn định của toàn bộ hệ thống tài chính, thay vì chỉ tập trung vào từng tổ chức riêng lẻ (vi mô thận trọng). Quy định về tỷ lệ dự trữ bắt buộc là một ví dụ, nó tác động đến khả năng tạo tín dụng của toàn bộ hệ thống ngân hàng, ảnh hưởng đến rủi ro hệ thống.

Tỷ lệ CAR (Hệ số an toàn vốn) là tỷ lệ giữa vốn chủ sở hữu của ngân hàng so với tài sản có rủi ro (tài sản đã điều chỉnh theo mức độ rủi ro). Nó là một chỉ số quan trọng đo lường khả năng chống chịu rủi ro và sự ổn định tài chính của ngân hàng. Tỷ lệ CAR cao cho thấy ngân hàng có đủ vốn để hấp thụ các khoản lỗ tiềm ẩn.

Tăng lãi suất cơ bản làm tăng chi phí vay vốn, giảm chi tiêu và đầu tư, từ đó giảm áp lực lên giá cả và kiềm chế lạm phát.

Thị trường phái sinh là nơi giao dịch các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở khác. Hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai là các công cụ phái sinh phổ biến.

Định chế tài chính theo hợp đồng là các tổ chức huy động vốn theo hợp đồng và sử dụng vốn đó để đầu tư dài hạn. Công ty bảo hiểm là một ví dụ điển hình, họ nhận phí bảo hiểm theo hợp đồng và đầu tư số vốn này để chi trả cho các yêu cầu bồi thường trong tương lai.

Bảo vệ nhà đầu tư là yếu tố then chốt để xây dựng một thị trường tài chính lành mạnh và hiệu quả. Nó giúp đảm bảo sự công bằng, minh bạch trong giao dịch, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, và duy trì niềm tin vào thị trường, khuyến khích đầu tư và phát triển thị trường.

Thị trường sơ cấp là nơi doanh nghiệp hoặc chính phủ phát hành chứng khoán lần đầu để huy động vốn. Thị trường thứ cấp là nơi các nhà đầu tư mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành trước đó.

Thông tin bất cân xứng, khi một bên trong giao dịch có nhiều thông tin hơn bên kia, có thể dẫn đến hai vấn đề chính: lựa chọn đối nghịch (trước giao dịch) và rủi ro đạo đức (sau giao dịch). Lựa chọn đối nghịch xảy ra khi người có thông tin bất lợi có xu hướng tham gia giao dịch nhiều hơn. Rủi ro đạo đức xảy ra khi một bên có thể hành động rủi ro hơn vì không phải chịu hoàn toàn hậu quả.

Quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên đầu tư vào các công ty khởi nghiệp và các doanh nghiệp mới có tiềm năng tăng trưởng cao nhưng cũng có rủi ro lớn. Họ cung cấp vốn, kinh nghiệm quản lý và mạng lưới để giúp các doanh nghiệp này phát triển.

Rủi ro đạo đức xảy ra khi một bên (thường là người đi vay) có thể thay đổi hành vi theo hướng rủi ro hơn sau khi giao dịch tài chính diễn ra (ví dụ, sau khi được bảo hiểm hoặc vay vốn), vì họ không phải chịu hoàn toàn hậu quả của rủi ro đó.

GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) là thước đo tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một quốc gia. Mặc dù thị trường tài chính đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và ảnh hưởng đến GDP, GDP không trực tiếp đo lường hiệu quả của thị trường tài chính trong việc huy động và phân bổ vốn một cách hiệu quả. Các chỉ số khác như hiệu quả phân bổ vốn, chi phí vốn, và sự phát triển của thị trường vốn có thể phù hợp hơn để đánh giá hiệu quả thị trường tài chính.

Bong bóng tài sản xảy ra khi giá của một loại tài sản (ví dụ, bất động sản, cổ phiếu) tăng lên quá nhanh và vượt xa giá trị nội tại hoặc giá trị cơ bản của nó, thường do kỳ vọng đầu cơ và tâm lý bầy đàn. Tình trạng này thường không bền vững và có thể dẫn đến sự sụp đổ giá đột ngột.

Mô hình CAPM sử dụng hệ số Beta (β) để đo lường rủi ro hệ thống (rủi ro thị trường) của một tài sản. Beta đo lường mức độ biến động giá của một tài sản so với biến động của thị trường chung. Beta cao hơn cho thấy tài sản có rủi ro hệ thống cao hơn.

Hợp đồng quyền chọn (options contract) trao cho người mua quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua (quyền chọn mua) hoặc bán (quyền chọn bán) một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định (giá thực hiện) vào hoặc trước một ngày đáo hạn. Hợp đồng tương lai và kỳ hạn mang tính bắt buộc phải thực hiện giao dịch.

Thị trường tài chính đóng vai trò trung gian, chuyển vốn từ những người có vốn dư thừa (người tiết kiệm) đến những người cần vốn (người đi vay) để đầu tư và tiêu dùng.

Mục tiêu chính của chính sách tiền tệ thường là ổn định giá cả (kiểm soát lạm phát) và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững. Các mục tiêu khác như giảm thất nghiệp và cân bằng ngân sách cũng quan trọng nhưng không phải là mục tiêu trực tiếp của chính sách tiền tệ.

Trong khủng hoảng tài chính, tâm lý lo sợ và bất ổn tăng cao khiến nhà đầu tư có xu hướng bán tháo tài sản, đặc biệt là các tài sản rủi ro. Điều này dẫn đến tình trạng khan hiếm thanh khoản trên thị trường, khi người mua trở nên e dè và giao dịch giảm mạnh, làm cho việc bán tài sản trở nên khó khăn và có thể gây ra sự sụt giảm giá mạnh.

Ngân hàng trung ương đóng vai trò là 'người cho vay cuối cùng', cung cấp thanh khoản khẩn cấp cho các ngân hàng thương mại khi họ gặp khó khăn về thanh khoản, nhằm ngăn chặn khủng hoảng tài chính lan rộng.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ lệ tiền gửi mà ngân hàng thương mại phải giữ lại tại ngân hàng trung ương và không được cho vay. Khi tỷ lệ này tăng, lượng tiền mà ngân hàng có thể cho vay giảm, làm giảm khả năng tạo tín dụng và cung tiền trong nền kinh tế.

Ngân hàng thương mại hoạt động bằng cách huy động vốn từ tiền gửi và cho vay lại với lãi suất cao hơn. Chênh lệch lãi suất này là nguồn lợi nhuận chính.

Thị trường tiền tệ là nơi giao dịch các công cụ tài chính ngắn hạn (thường dưới 1 năm) và có tính thanh khoản cao. Tín phiếu kho bạc là một ví dụ điển hình.

Phát hành trái phiếu cho phép doanh nghiệp lớn huy động vốn trực tiếp từ thị trường với quy mô lớn và kỳ hạn dài hơn so với vay ngân hàng truyền thống. Mặc dù thủ tục có thể phức tạp hơn và lãi suất có thể không phải lúc nào cũng thấp hơn, khả năng huy động vốn lớn và kỳ hạn dài là ưu điểm chính.

Toàn cầu hóa thị trường tài chính được thúc đẩy bởi sự phát triển công nghệ, tự do hóa tài chính và nhu cầu đa dạng hóa đầu tư trên toàn cầu. Sự gia tăng của các rào cản thương mại đi ngược lại xu hướng toàn cầu hóa và có thể cản trở sự liên kết của thị trường tài chính quốc tế.

Đòn bẩy tài chính (ví dụ, vay nợ để đầu tư) có thể khuếch đại lợi nhuận khi thị trường đi lên, nhưng đồng thời cũng khuếch đại thua lỗ khi thị trường đi xuống. Rủi ro thua lỗ sẽ tăng lên khi sử dụng đòn bẩy.