Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Tài chính quốc tế – Đề 15

Khủng hoảng tiền tệ thường xảy ra khi có sự mất niềm tin vào khả năng của một quốc gia trong việc duy trì tỷ giá hối đoái cố định hoặc neo. Điều này có thể dẫn đến dòng vốn tháo chạy, áp lực giảm giá đồng tiền và cuối cùng là phá giá hoặc thả nổi đồng tiền.

Trung tâm tài chính quốc tế (offshore financial center) thường có đặc điểm là thuế suất doanh nghiệp thấp hoặc bằng không, quy định tài chính lỏng lẻo, bảo mật thông tin cao và tập trung nhiều hoạt động tài chính quốc tế. Mục đích chính là thu hút vốn và hoạt động kinh doanh tài chính từ nước ngoài.

Trong mô hình Mundell-Fleming với dòng vốn hoàn toàn tự do, chính sách tài khóa hiệu quả nhất trong việc kích thích sản lượng quốc gia khi tỷ giá hối đoái là cố định. Trong hệ thống tỷ giá cố định, chính sách tài khóa mở rộng sẽ không gây ra sự tăng lãi suất và do đó không gây ra hiệu ứng lấn át đầu tư tư nhân, đồng thời dòng vốn vào sẽ tăng do lãi suất tăng nhẹ, củng cố tác động kích thích của chính sách tài khóa.

Công cụ phái sinh (derivatives) như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn và hoán đổi được sử dụng rộng rãi trong tài chính quốc tế để quản lý rủi ro (hedging), đầu cơ (speculation) và kinh doanh chênh lệch giá (arbitrage) trên thị trường tỷ giá hối đoái, lãi suất và hàng hóa.

Phá giá đồng tiền làm cho hàng xuất khẩu của quốc gia đó trở nên rẻ hơn đối với người mua nước ngoài và hàng nhập khẩu trở nên đắt hơn đối với người tiêu dùng trong nước. Theo điều kiện Marshall-Lerner, nếu tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu lớn hơn 1, thì phá giá sẽ cải thiện cán cân thương mại (xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm).

Cán cân thanh toán (BOP) là một bản ghi thống kê toàn diện về tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm.

Ngân hàng Thế giới tập trung vào giảm nghèo và thúc đẩy thịnh vượng chung ở các nước đang phát triển. Ngân hàng Thế giới cung cấp các khoản vay, viện trợ không hoàn lại và hỗ trợ kỹ thuật cho các dự án phát triển ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

IMF có vai trò chính là duy trì sự ổn định của hệ thống tiền tệ quốc tế. IMF thực hiện điều này thông qua giám sát kinh tế vĩ mô của các quốc gia thành viên, cung cấp hỗ trợ tài chính cho các quốc gia gặp khó khăn trong cán cân thanh toán, và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật.

Hoán đổi tiền tệ (currency swap) là một thỏa thuận giữa hai bên để trao đổi dòng tiền (gốc và lãi) bằng hai đồng tiền khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định. Mục đích có thể là quản lý rủi ro tỷ giá hối đoái, tiếp cận nguồn vốn bằng đồng tiền mong muốn hoặc tận dụng lợi thế so sánh về lãi suất.

Rủi ro tỷ giá hối đoái giao dịch (transaction exposure) phát sinh khi giá trị đồng nội tệ của các khoản phải thu hoặc phải trả bằng ngoại tệ thay đổi do biến động tỷ giá hối đoái trước khi các giao dịch đó được thanh toán.

Hedging tỷ giá hối đoái là việc sử dụng các công cụ tài chính như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn và hoán đổi để giảm thiểu hoặc loại bỏ tác động tiêu cực của biến động tỷ giá hối đoái đối với giá trị tài sản hoặc luồng tiền.

Tài chính quốc tế tập trung vào các vấn đề tài chính phát sinh từ giao dịch kinh tế quốc tế giữa các quốc gia, bao gồm thương mại, đầu tư và dòng vốn.

Tam giác bất khả thi (Impossible Trinity) hay bộ ba bất khả thi (trilemma) trong tài chính quốc tế cho rằng một quốc gia chỉ có thể đồng thời đạt được tối đa hai trong ba mục tiêu sau: tỷ giá hối đoái cố định, dòng vốn tự do và chính sách tiền tệ độc lập. Việc theo đuổi cả ba mục tiêu cùng một lúc là không khả thi.

Arbitrage (kinh doanh chênh lệch giá) trong thị trường ngoại hối là chiến lược tận dụng sự khác biệt về tỷ giá hối đoái của cùng một cặp tiền tệ trên các thị trường khác nhau để kiếm lợi nhuận không rủi ro. Ví dụ, mua một đồng tiền ở thị trường giá thấp và bán đồng tiền đó ở thị trường giá cao hơn.

Hệ thống Bretton Woods (1944-1971) là một hệ thống tỷ giá hối đoái cố định nhưng có thể điều chỉnh, trong đó các đồng tiền được neo vào đô la Mỹ, và đô la Mỹ được neo vào vàng. Tỷ giá có thể được điều chỉnh trong trường hợp 'mất cân bằng cơ bản'.

Thị trường ngoại hối giao ngay (spot market) là thị trường nơi các loại tiền tệ được mua và bán để giao hàng ngay lập tức, thường là trong vòng hai ngày làm việc sau ngày giao dịch. Tỷ giá hối đoái giao ngay là tỷ giá hiện tại trên thị trường này.

Trong dài hạn, các yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát, lãi suất và cán cân thương mại có tác động lớn đến tỷ giá hối đoái. Tin tức và kỳ vọng ngắn hạn có thể gây biến động trong ngắn hạn, nhưng ít ảnh hưởng đến xu hướng dài hạn.

Chi phí vốn của MNCs có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả rủi ro quốc tế và khả năng tiếp cận nguồn vốn toàn cầu. Tuy nhiên, do MNCs có thể đa dạng hóa nguồn vốn (huy động vốn từ nhiều thị trường khác nhau) và thị trường hoạt động (giảm rủi ro tập trung vào một quốc gia), chi phí vốn của họ thường có xu hướng thấp hơn so với các công ty chỉ hoạt động trong nước.

Hiệu ứng J-curve mô tả hiện tượng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này là do trong ngắn hạn, khối lượng xuất nhập khẩu có thể không điều chỉnh ngay lập tức, trong khi giá trị nhập khẩu tính bằng đồng nội tệ tăng lên do tỷ giá cao hơn, dẫn đến cán cân thương mại xấu đi ban đầu. Về dài hạn, khi khối lượng xuất nhập khẩu điều chỉnh, cán cân thương mại sẽ cải thiện.

Thị trường Eurocurrency là thị trường tiền gửi bằng một đồng tiền quốc gia (ví dụ: đô la Mỹ, euro, yên Nhật) được gửi tại các ngân hàng bên ngoài quốc gia phát hành đồng tiền đó. Ví dụ, Eurodollars là đô la Mỹ gửi tại các ngân hàng ngoài Hoa Kỳ.

Quy định kiểm soát ngoại hối nghiêm ngặt và hạn chế chuyển lợi nhuận về nước là yếu tố KHÔNG khuyến khích FDI. Các nhà đầu tư nước ngoài thường tìm kiếm các quốc gia có môi trường đầu tư thuận lợi, bao gồm chính trị ổn định, pháp luật minh bạch, cơ sở hạ tầng tốt, lực lượng lao động có tay nghề và chi phí cạnh tranh, cũng như chính sách tự do hóa thương mại và đầu tư.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là tỷ lệ mà tại đó một đồng tiền có thể được trao đổi với một đồng tiền khác trên thị trường ngoại hối, không điều chỉnh theo lạm phát.

Mục tiêu chính của chính sách tỷ giá hối đoái thường là hỗ trợ các mục tiêu kinh tế vĩ mô rộng lớn hơn của quốc gia, bao gồm ổn định giá cả (kiểm soát lạm phát), thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và tạo việc làm, đồng thời duy trì khả năng cạnh tranh quốc tế của hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu.

Đa dạng hóa quốc tế danh mục đầu tư (investing in assets across different countries) có thể giúp giảm rủi ro tổng thể của danh mục đầu tư. Điều này là do thị trường chứng khoán và nền kinh tế của các quốc gia khác nhau thường không hoàn toàn tương quan, do đó, rủi ro phi hệ thống (rủi ro đặc thù của từng công ty hoặc thị trường) có thể được giảm thiểu thông qua đa dạng hóa.

Trái phiếu quốc tế (Eurobonds hoặc Foreign Bonds) được phát hành để huy động vốn từ thị trường quốc tế. Mục đích là đa dạng hóa nguồn vốn, tiếp cận một lượng lớn nhà đầu tư toàn cầu và có thể tận dụng chi phí vốn thấp hơn ở thị trường nước ngoài. Nó cũng giúp các tổ chức phát hành tăng cường uy tín và hiện diện quốc tế.

Rủi ro quốc gia (country risk) là tập hợp các rủi ro liên quan đến việc đầu tư hoặc kinh doanh ở một quốc gia cụ thể. Nó bao gồm rủi ro chính trị (ví dụ: bất ổn chính trị, chiến tranh, thay đổi chính sách), rủi ro kinh tế (ví dụ: suy thoái kinh tế, lạm phát, biến động tỷ giá), rủi ro chuyển đổi ngoại tệ (khả năng hạn chế chuyển đổi ngoại tệ) và các rủi ro khác (ví dụ: thiên tai, dịch bệnh).

Trong mô hình Mundell-Fleming với dòng vốn hoàn toàn tự do, chính sách tiền tệ hiệu quả nhất trong việc kích thích sản lượng quốc gia khi tỷ giá hối đoái là thả nổi. Trong hệ thống tỷ giá thả nổi, chính sách tiền tệ nới lỏng sẽ làm giảm lãi suất, dẫn đến dòng vốn chảy ra và giảm giá đồng tiền. Phá giá đồng tiền kích thích xuất khẩu ròng và do đó sản lượng quốc gia tăng lên.

Lý thuyết sức mua tương đương (PPP) cho rằng tỷ giá hối đoái nên điều chỉnh để giá của một giỏ hàng hóa và dịch vụ giống nhau (hoặc tương đương) khi được biểu thị bằng cùng một đồng tiền ở các quốc gia khác nhau.

Điểm khác biệt chính giữa FDI và FPI là mức độ kiểm soát. FDI liên quan đến việc nhà đầu tư có quyền kiểm soát quản lý đối với doanh nghiệp ở nước ngoài (ví dụ: thành lập công ty con, mua lại cổ phần kiểm soát), trong khi FPI (đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu) thường không mang lại quyền kiểm soát quản lý.

Tỷ giá hối đoái cố định là hệ thống trong đó chính phủ hoặc ngân hàng trung ương cam kết duy trì tỷ giá hối đoái của đồng tiền quốc gia ở một mức cụ thể hoặc trong một biên độ hẹp so với một đồng tiền khác hoặc một giỏ tiền tệ.