Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Quản trị chi phí kinh doanh – Đề 7

Ngân sách vốn (capital budget) là ngân sách dành cho các quyết định đầu tư dài hạn, chủ yếu liên quan đến việc mua sắm hoặc đầu tư vào tài sản cố định như nhà xưởng, máy móc, thiết bị. Nó không liên quan đến chi phí hoạt động hàng ngày, nguyên vật liệu hay marketing (thường thuộc ngân sách hoạt động).

Tính giá thành theo quá trình phù hợp với các doanh nghiệp sản xuất hàng loạt, quy trình sản xuất liên tục, nơi sản phẩm được sản xuất hàng loạt và đồng nhất qua các giai đoạn sản xuất khác nhau. Chi phí được tích lũy theo từng quá trình và sau đó được phân bổ cho số lượng sản phẩm hoàn thành.

Phân loại chi phí thành kiểm soát được và không kiểm soát được giúp nhà quản lý xác định rõ phạm vi trách nhiệm của mình trong việc quản lý chi phí. Họ có thể tập trung nỗ lực kiểm soát các chi phí mà họ có thể ảnh hưởng trực tiếp, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý chi phí.

Mua nguyên vật liệu với số lượng lớn thường giúp doanh nghiệp được hưởng chiết khấu từ nhà cung cấp, làm giảm chi phí đơn vị nguyên vật liệu, từ đó giảm chi phí biến đổi trên một đơn vị sản phẩm. Các biện pháp khác không trực tiếp làm giảm chi phí biến đổi đơn vị sản phẩm.

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vừa là chi phí trực tiếp (vì nó có thể quy trực tiếp cho sản phẩm) vừa là chi phí biến đổi (vì tổng chi phí này thay đổi theo sản lượng sản xuất). Các chi phí khác (thuê nhà xưởng, khấu hao, lương quản lý) thường là chi phí cố định.

Chi phí cơ hội là giá trị của cơ hội tốt nhất bị bỏ qua khi đưa ra một quyết định. Nó phát sinh khi doanh nghiệp lựa chọn một phương án và từ bỏ cơ hội sử dụng nguồn lực cho một phương án khác có thể mang lại lợi ích.

Trong phân tích điểm hòa vốn, chi phí cố định được giả định là không đổi trong một phạm vi sản lượng nhất định. Tổng doanh thu, tổng chi phí biến đổi và lợi nhuận đều thay đổi khi sản lượng bán thay đổi.

Chi phí ngoài sản xuất là các chi phí không liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất sản phẩm. Chi phí lương nhân viên bán hàng là chi phí bán hàng, nằm ngoài quá trình sản xuất và được coi là chi phí ngoài sản xuất. Các chi phí còn lại (khấu hao máy móc, vật liệu đóng gói, điện năng phân xưởng) đều liên quan đến quá trình sản xuất.

Phương pháp giá thành toàn bộ tính tất cả các chi phí sản xuất (trực tiếp và gián tiếp) vào giá thành sản phẩm, bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. Chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp được coi là chi phí thời kỳ và không được tính vào giá thành sản phẩm theo phương pháp này.

Phân tích SWOT là công cụ phân tích chiến lược tổng thể, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của doanh nghiệp. Ngân sách, phân tích điểm hòa vốn và bảng cân đối kế toán là các công cụ được sử dụng trong quản trị chi phí.

Trong phân tích CVP, giá bán đơn vị được giả định là không đổi trong phạm vi phù hợp (relevant range) của hoạt động. Tổng chi phí biến đổi, tổng doanh thu và lợi nhuận đều thay đổi theo khối lượng hoạt động.

Chi phí trực tiếp là chi phí có thể dễ dàng và trực tiếp quy cho một đối tượng chi phí cụ thể (ví dụ: sản phẩm, dịch vụ, bộ phận). Chi phí nguyên vật liệu chính cấu thành sản phẩm là chi phí trực tiếp vì nó có thể dễ dàng xác định và quy trực tiếp cho từng sản phẩm.

Chi phí chìm là chi phí đã phát sinh trong quá khứ và không thể thu hồi lại được dù doanh nghiệp có quyết định như thế nào trong hiện tại hoặc tương lai. Do đó, nó không nên ảnh hưởng đến các quyết định kinh doanh hiện tại.

Mục tiêu chính của quản trị chi phí kinh doanh không chỉ đơn thuần là giảm chi phí mà là tối ưu hóa lợi nhuận. Điều này bao gồm việc kiểm soát chi phí hiệu quả, giảm thiểu chi phí không cần thiết và sử dụng chi phí một cách chiến lược để đạt được lợi thế cạnh tranh và lợi nhuận cao hơn.

Phân tích độ lệch chi phí so sánh chi phí thực tế với chi phí dự toán (ngân sách). Việc này giúp doanh nghiệp xác định các khu vực chi phí vượt quá ngân sách, tìm hiểu nguyên nhân và thực hiện các biện pháp kiểm soát và cải thiện hiệu quả hoạt động.

Tăng cường quảng cáo và khuyến mãi là chiến lược tăng doanh thu, không phải là chiến lược giảm chi phí. Các biện pháp còn lại (tái cấu trúc, tự động hóa, đàm phán với nhà cung cấp) đều hướng tới việc giảm chi phí hoạt động.

Kiểm soát chi phí trở nên đặc biệt quan trọng khi doanh nghiệp đối mặt với khó khăn tài chính hoặc cạnh tranh gay gắt. Trong những tình huống này, việc quản lý và giảm chi phí hiệu quả có thể là yếu tố sống còn, giúp doanh nghiệp duy trì lợi nhuận, khả năng cạnh tranh và vượt qua giai đoạn khó khăn.

Kỹ thuật giá trị (value engineering) là một phương pháp tiếp cận có hệ thống nhằm phân tích chức năng của sản phẩm hoặc dịch vụ để tìm cách giảm chi phí mà không làm giảm giá trị hoặc chức năng, thậm chí có thể nâng cao giá trị. Mục tiêu là đạt được giá trị tối ưu cho khách hàng với chi phí hợp lý nhất.

Chiến lược dẫn đầu về chi phí là một chiến lược cạnh tranh mà doanh nghiệp tập trung vào việc trở thành nhà sản xuất có chi phí thấp nhất trong ngành. Mục tiêu là cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với giá cạnh tranh nhất, thu hút khách hàng nhạy cảm về giá.

Ngân sách linh hoạt được thiết kế để điều chỉnh theo sự thay đổi của mức độ hoạt động thực tế. Khi mức độ hoạt động thay đổi, ngân sách linh hoạt sẽ tự động điều chỉnh các khoản mục chi phí biến đổi để phù hợp với mức độ hoạt động mới, giúp so sánh hiệu quả hoạt động thực tế với ngân sách một cách chính xác hơn.

Chi phí biến đổi là chi phí thay đổi tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động. Chi phí điện năng sử dụng cho sản xuất thường biến đổi theo số lượng sản phẩm sản xuất, do đó nó là một chi phí biến đổi.

Phương pháp ABC cải thiện độ chính xác bằng cách xác định các hoạt động chính trong quá trình sản xuất, tập hợp chi phí cho từng hoạt động (bể chi phí hoạt động) và sau đó phân bổ chi phí hoạt động cho sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên mức độ sử dụng các hoạt động đó (thông qua các yếu tố chi phí hoạt động). Cách này phản ánh chính xác hơn mức độ tiêu thụ nguồn lực của từng sản phẩm/dịch vụ.

Nguyên tắc Pareto (80/20) trong quản trị chi phí thường được hiểu là 80% vấn đề chi phí (hoặc 80% tổng chi phí) có thể đến từ 20% nguyên nhân hoặc yếu tố. Áp dụng nguyên tắc này giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào việc giải quyết 20% nguyên nhân chính để đạt được hiệu quả kiểm soát chi phí lớn nhất.

Điểm hòa vốn được tính bằng Chi phí cố định / (Giá bán đơn vị - Chi phí biến đổi đơn vị). Nếu chi phí cố định tăng lên trong khi các yếu tố khác không đổi, tử số của công thức tăng lên, dẫn đến điểm hòa vốn tăng. Doanh nghiệp cần bán được nhiều sản phẩm hơn để đạt điểm hòa vốn.

Cost driver (yếu tố dẫn dắt chi phí) là yếu tố hoặc hoạt động gây ra sự thay đổi trong mức độ chi phí. Ví dụ, số giờ máy hoạt động có thể là yếu tố dẫn dắt chi phí bảo trì máy móc, số lần thiết kế sản phẩm có thể là yếu tố dẫn dắt chi phí thiết kế.

Quản trị chi phí hiệu quả giúp doanh nghiệp giảm giá thành sản phẩm, từ đó có thể định giá sản phẩm cạnh tranh hơn trên thị trường và đồng thời duy trì hoặc tăng lợi nhuận. Các lợi thế khác (nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường, dịch vụ khách hàng) cũng quan trọng nhưng không trực tiếp và duy nhất đến từ quản trị chi phí.

Quản trị chi phí dựa trên hoạt động (ABC) tập trung vào việc phân tích các hoạt động trong doanh nghiệp, xác định chi phí liên quan đến từng hoạt động và loại bỏ hoặc giảm thiểu các hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng cho khách hàng, từ đó tối ưu hóa chi phí.

Chi phí cố định là chi phí không thay đổi theo mức độ hoạt động trong một phạm vi hoạt động nhất định và trong ngắn hạn. Chi phí thuê nhà xưởng là một ví dụ điển hình về chi phí cố định, không phụ thuộc vào số lượng sản phẩm sản xuất hay dịch vụ cung cấp trong ngắn hạn.

Chi phí sản xuất chung là tập hợp các chi phí sản xuất gián tiếp, bao gồm nguyên vật liệu gián tiếp (vật liệu phụ), nhân công gián tiếp (lương nhân viên quản lý phân xưởng), khấu hao nhà xưởng, điện nước sử dụng trong sản xuất, v.v. Nó không bao gồm nguyên vật liệu trực tiếp và nhân công trực tiếp (là chi phí trực tiếp) hoặc chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp (là chi phí ngoài sản xuất).

Phân tích độ lệch (variance analysis) là công cụ quan trọng trong giai đoạn kiểm soát chi phí. Nó so sánh chi phí thực tế với chi phí kế hoạch (ngân sách) để xác định các độ lệch, từ đó giúp nhà quản lý đưa ra các biện pháp điều chỉnh và kiểm soát chi phí hiệu quả hơn.