Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Quản trị chi phí kinh doanh – Đề 13

Tỷ lệ lãi gộp (Gross Profit Margin) đo lường phần trăm doanh thu còn lại sau khi trừ đi giá vốn hàng bán. Công thức chính xác là (Doanh thu thuần - Giá vốn hàng bán) / Doanh thu thuần.

Chi phí hỗn hợp - bậc thang (Step-fixed cost) là loại chi phí cố định trong một phạm vi hoạt động nhất định, nhưng sẽ tăng lên một bậc khi vượt qua phạm vi đó. Chi phí thuê giám sát sản xuất là ví dụ, khi sản lượng tăng đến mức cần thêm giám sát, chi phí này sẽ tăng lên một bước và cố định ở mức mới cho đến khi sản lượng lại vượt qua một ngưỡng khác.

Phân tích chuỗi giá trị (Value Chain Analysis) là công cụ quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp hiểu rõ các hoạt động tạo ra giá trị và chi phí trong toàn bộ chuỗi, từ cung ứng nguyên vật liệu đến phân phối sản phẩm/dịch vụ đến khách hàng. Mục đích là tìm ra cơ hội để giảm chi phí hoặc tăng giá trị ở từng giai đoạn, nâng cao lợi thế cạnh tranh.

Phân tích CVP (Cost-Volume-Profit) dựa trên một số giả định đơn giản hóa, trong đó có giả định rằng chi phí biến đổi đơn vị là không đổi trong phạm vi hoạt động phù hợp. Điều này có nghĩa là chi phí biến đổi tăng hoặc giảm tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động, nhưng chi phí biến đổi trên mỗi đơn vị sản phẩm là không đổi.

Chi phí sản xuất chung là các chi phí liên quan đến quá trình sản xuất nhưng không phải là nguyên vật liệu trực tiếp hoặc nhân công trực tiếp. Lương nhân viên bán hàng là chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp, không phải chi phí sản xuất.

Phương pháp chi phí toàn bộ (Absorption Costing) tính tất cả các chi phí sản xuất (trực tiếp và gián tiếp, cố định và biến đổi) vào giá vốn hàng bán. Chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp là chi phí thời kỳ và không được tính vào giá vốn hàng bán theo phương pháp này.

Phương pháp chi phí trực tiếp (Variable Costing) chỉ tính chi phí biến đổi vào giá thành sản phẩm. Chi phí cố định sản xuất chung được coi là chi phí thời kỳ và được ghi nhận toàn bộ vào báo cáo kết quả kinh doanh trong kỳ phát sinh, không tính vào giá vốn hay hàng tồn kho.

Chi phí bảo trì máy móc sản xuất thường có cả yếu tố cố định (ví dụ: hợp đồng bảo trì định kỳ hàng tháng) và yếu tố biến đổi (ví dụ: chi phí sửa chữa phát sinh theo số giờ máy móc hoạt động hoặc sự cố). Do đó, nó là chi phí hỗn hợp.

Quản trị chi phí hiệu quả không chỉ đơn thuần là cắt giảm chi phí mà còn là tối ưu hóa chi phí để đạt được mục tiêu kinh doanh, tức là giảm thiểu chi phí nhưng vẫn duy trì hoặc nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm/dịch vụ để đảm bảo lợi thế cạnh tranh và lợi nhuận bền vững.

Chi phí biến đổi thay đổi tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động. Nguyên vật liệu trực tiếp là chi phí biến đổi vì nó tăng hoặc giảm trực tiếp theo số lượng sản phẩm được sản xuất.

Quy trình kiểm soát chi phí thường bao gồm các bước: thiết lập định mức chi phí, đo lường chi phí thực tế, so sánh và phân tích biến động, và thực hiện các hành động điều chỉnh. Tối đa hóa doanh thu là mục tiêu rộng hơn của doanh nghiệp, không phải là một bước trực tiếp trong quy trình kiểm soát chi phí cụ thể.

Kaizen là triết lý cải tiến liên tục của Nhật Bản, tập trung vào những thay đổi nhỏ nhưng thường xuyên để đạt được sự cải thiện lớn theo thời gian. Trong quản trị chi phí, Kaizen nhấn mạnh việc liên tục tìm kiếm và thực hiện các cải tiến nhỏ trong quy trình để giảm chi phí và nâng cao hiệu quả.

Chi phí thời kỳ là chi phí không liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất sản phẩm mà liên quan đến một khoảng thời gian nhất định. Chi phí vận chuyển hàng hóa đến khách hàng là chi phí bán hàng và quản lý, được coi là chi phí thời kỳ và được ghi nhận vào báo cáo kết quả kinh doanh trong kỳ phát sinh.

Ngân sách linh hoạt là ngân sách được chuẩn bị để điều chỉnh theo những thay đổi về mức độ hoạt động hoặc sản lượng thực tế. Nó cho phép so sánh hiệu quả chi phí ở các mức sản lượng khác nhau.

Chi phí bán cố định (hay còn gọi là chi phí hỗn hợp) chứa cả yếu tố cố định và biến đổi. Lương nhân viên kinh doanh có lương cứng (cố định) và hoa hồng (biến đổi theo doanh số) là một ví dụ điển hình.

Phân tích điểm hòa vốn xác định mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu bằng tổng chi phí, tức là doanh nghiệp không lãi cũng không lỗ. Đây là doanh thu tối thiểu để trang trải chi phí.

Chi phí cố định đơn vị (Fixed cost per unit) giảm khi quy mô sản xuất tăng lên vì tổng chi phí cố định không đổi nhưng được chia đều cho số lượng sản phẩm lớn hơn. Ví dụ, tiền thuê nhà xưởng là chi phí cố định, khi sản xuất nhiều sản phẩm hơn, chi phí thuê nhà xưởng tính trên mỗi sản phẩm sẽ giảm.

Chi phí cơ hội là giá trị của cơ hội tốt nhất bị bỏ qua khi đưa ra quyết định. Nó đại diện cho lợi ích tiềm năng bị mất đi khi chọn một lựa chọn thay vì lựa chọn tốt nhất tiếp theo.

Biến động bất lợi (Unfavorable variance) trong quản trị chi phí xảy ra khi chi phí thực tế phát sinh cao hơn so với chi phí đã được dự toán hoặc lập kế hoạch ban đầu. Điều này thường báo hiệu sự kém hiệu quả hoặc lãng phí chi phí.

Chi phí ngoài kiểm soát là chi phí mà nhà quản lý ở một cấp độ nhất định không có khả năng hoặc có rất ít khả năng ảnh hưởng đáng kể. Chi phí khấu hao trụ sở chính thường do các quyết định đầu tư dài hạn của cấp quản lý cao hơn quyết định, do đó quản lý cấp trung thường ít có khả năng kiểm soát chi phí này.

Benchmarking là quá trình so sánh hiệu suất của doanh nghiệp (ví dụ: chi phí, quy trình, sản phẩm) với hiệu suất của các doanh nghiệp hàng đầu hoặc đối thủ cạnh tranh tốt nhất. Mục đích là xác định các thông lệ tốt nhất và tìm kiếm cơ hội để cải thiện hiệu suất và giảm chi phí.

Phương pháp giá thành theo công việc (Job costing) phù hợp nhất cho các doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng riêng lẻ hoặc sản xuất sản phẩm khác biệt theo yêu cầu của khách hàng. Chi phí được tập hợp và tính riêng cho từng đơn hàng hoặc công việc cụ thể.

Phương pháp 'Just-in-Time' (JIT) tập trung vào việc giảm thiểu chi phí tồn kho bằng cách chỉ nhận nguyên vật liệu hoặc sản phẩm khi chúng thực sự cần thiết cho sản xuất hoặc bán hàng. Mục tiêu là duy trì mức tồn kho thấp nhất có thể, giảm chi phí lưu trữ và rủi ro lỗi thời.

Chi phí chất lượng (Cost of quality) được phân loại thành bốn nhóm chính: chi phí phòng ngừa (prevention costs - ngăn chặn lỗi xảy ra), chi phí đánh giá (appraisal costs - kiểm tra và đánh giá chất lượng), chi phí sai hỏng bên trong (internal failure costs - chi phí sửa chữa lỗi trước khi đến tay khách hàng), và chi phí sai hỏng bên ngoài (external failure costs - chi phí do lỗi phát hiện sau khi đến tay khách hàng).

Các biện pháp kiểm soát chi phí nguyên vật liệu tập trung vào việc quản lý quá trình mua, sử dụng và bảo quản nguyên vật liệu để giảm chi phí. Tăng cường quảng cáo là biện pháp để tăng doanh thu, không trực tiếp liên quan đến kiểm soát chi phí nguyên vật liệu.

Chi phí chìm là chi phí đã phát sinh trong quá khứ và không thể thu hồi hoặc thay đổi bằng các quyết định trong tương lai. Chi phí R&D đã thực hiện là một ví dụ điển hình.

Định mức chi phí (Cost standard) là chi phí được dự toán trước cho một đơn vị sản phẩm hoặc hoạt động, được sử dụng như một thước đo chuẩn để so sánh và đánh giá hiệu quả chi phí thực tế. Nó giúp xác định các biến động chi phí và tìm ra nguyên nhân để có biện pháp điều chỉnh.

Chi phí kiểm soát được là chi phí mà nhà quản lý ở một cấp độ nhất định có thể ảnh hưởng đáng kể. Quản lý phân xưởng có thể kiểm soát trực tiếp lượng nguyên vật liệu sử dụng trong phân xưởng.

Chi phí nhân công trực tiếp phụ thuộc vào tiền lương trả cho công nhân sản xuất, năng suất lao động (ảnh hưởng đến thời gian lao động cần thiết) và thời gian làm việc trực tiếp. Giá nguyên vật liệu đầu vào không ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí nhân công trực tiếp.

Phương pháp ABC phân bổ chi phí gián tiếp cho sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên các hoạt động mà chúng tiêu thụ. Nó nhận diện và phân loại các hoạt động, sau đó gán chi phí cho các hoạt động này và cuối cùng phân bổ chi phí hoạt động cho sản phẩm/dịch vụ.