Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kiểm soát nội bộ – Đề 9

Hoạt động kiểm soát là các hành động được thực hiện thông qua các chính sách và thủ tục để giúp đảm bảo rằng các chỉ thị của ban quản lý để giảm thiểu rủi ro đạt được các mục tiêu được thực hiện. Xây dựng mục tiêu chiến lược là một phần của quản lý chiến lược, không phải là một hoạt động kiểm soát trực tiếp. Các lựa chọn khác đều là ví dụ về hoạt động kiểm soát.

Phân tách trách nhiệm là một hoạt động kiểm soát phòng ngừa vì nó được thiết kế để ngăn chặn lỗi hoặc gian lận xảy ra ngay từ đầu bằng cách yêu cầu sự tham gia của nhiều người trong các giai đoạn khác nhau của một giao dịch. Các hoạt động còn lại (đối chiếu, kiểm kê, đánh giá) là kiểm soát phát hiện, được thực hiện sau khi giao dịch đã xảy ra để tìm ra lỗi hoặc gian lận.

Giám sát các hoạt động kiểm soát liên quan đến việc đánh giá liên tục hoặc định kỳ xem kiểm soát nội bộ có hoạt động hiệu quả hay không. Thiết kế và thực hiện một quy trình kiểm soát mới là một hoạt động kiểm soát, không phải là hoạt động giám sát. Các lựa chọn khác đều là ví dụ về hoạt động giám sát vì chúng liên quan đến việc đánh giá hiệu quả của các kiểm soát hiện có.

Rủi ro hoạt động (Operational risk) bao gồm các rủi ro liên quan đến việc vận hành các quy trình và hệ thống của tổ chức. Rủi ro liên quan đến sự cố hoặc hoạt động không chính xác của hệ thống CNTT là một phần của rủi ro hoạt động vì nó ảnh hưởng đến khả năng tổ chức thực hiện các hoạt động kinh doanh hàng ngày.

Kiểm soát nội bộ hiệu quả mang lại nhiều lợi ích, bao gồm tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính, cải thiện hiệu quả hoạt động và đảm bảo tuân thủ. Tuy nhiên, kiểm soát nội bộ không thể loại bỏ hoàn toàn rủi ro kinh doanh. Rủi ro kinh doanh là vốn có trong hoạt động kinh doanh và KSNB chỉ giúp quản lý và giảm thiểu rủi ro, không loại bỏ hoàn toàn.

Môi trường kiểm soát là nền tảng cho các thành phần khác của kiểm soát nội bộ. Nó bao gồm các giá trị đạo đức, triết lý quản lý, cơ cấu tổ chức, sự phân công quyền hạn và trách nhiệm, cũng như chính sách và thực hành về nguồn nhân lực. Nó tạo ra 'tông màu ở trên' của tổ chức.

Kiểm soát thủ tục thông tin (Information processing controls) bao gồm các kiểm soát được thiết kế để kiểm tra tính chính xác, đầy đủ và hợp lệ của các giao dịch khi chúng được xử lý. Việc kiểm tra lại tính toán và đối chiếu dữ liệu là các ví dụ điển hình của loại kiểm soát này.

Kiểm soát đánh giá hiệu suất (Performance reviews) bao gồm việc so sánh dữ liệu hiệu suất thực tế với dữ liệu dự kiến hoặc kế hoạch, điều tra các biến động bất thường và thực hiện hành động khắc phục khi cần thiết. Phân tích biến động là một công cụ quan trọng trong việc giám sát hiệu quả hoạt động và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn.

Kiểm soát nội bộ không thể cung cấp sự đảm bảo tuyệt đối mà chỉ đảm bảo hợp lý. Điều này là do các hạn chế vốn có của KSNB, như khả năng xảy ra lỗi do con người, sự thông đồng, sự can thiệp của quản lý, và chi phí - lợi ích. Không hệ thống nào là hoàn hảo.

Mục tiêu của thành phần Thông tin và Truyền thông là đảm bảo rằng thông tin cần thiết được truyền đạt hiệu quả trong toàn tổ chức và với các bên liên quan bên ngoài. Mặc dù bảo mật thông tin là quan trọng, nhưng mục tiêu chính của thành phần này không phải là bảo mật tuyệt đối mà là đảm bảo thông tin được truyền đạt đúng lúc và đúng người để hỗ trợ hoạt động kiểm soát và ra quyết định. Đôi khi, việc chia sẻ thông tin với bên ngoài là cần thiết (ví dụ: báo cáo cho cơ quan quản lý).

Việc ban quản lý bỏ qua các chính sách và thủ tục thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với hệ thống kiểm soát nội bộ và tạo ra một môi trường mà nhân viên có thể cảm thấy được khuyến khích làm theo, dẫn đến suy yếu môi trường kiểm soát chung của tổ chức.

Hạn chế vốn có của kiểm soát nội bộ là những hạn chế phát sinh do bản chất của con người và hệ thống. Khả năng xảy ra lỗi do con người (human error) là một hạn chế vốn có vì con người không hoàn hảo và có thể mắc lỗi bất kể hệ thống kiểm soát tốt đến đâu. Các lựa chọn khác (thiếu hiểu biết, không tuân thủ, thiết kế sai) là những hạn chế có thể được giảm thiểu bằng cách cải thiện hệ thống kiểm soát.

Bước đầu tiên trong quá trình đánh giá rủi ro là xác định và phân tích các rủi ro có thể cản trở tổ chức đạt được các mục tiêu của mình. Sau khi rủi ro được xác định, tổ chức có thể đánh giá mức độ nghiêm trọng và khả năng xảy ra của chúng, và sau đó thiết kế các hoạt động kiểm soát phù hợp.

Kiểm soát nội bộ tập trung vào việc cung cấp sự đảm bảo hợp lý về việc đạt được các mục tiêu liên quan đến hoạt động, báo cáo và tuân thủ. Mặc dù các mục tiêu khác cũng quan trọng, nhưng mục tiêu cốt lõi của KSNB là đảm bảo hoạt động hiệu quả, báo cáo đáng tin cậy và tuân thủ luật pháp.

Yêu cầu phiếu yêu cầu mua hàng được phê duyệt (Purchase requisition approval) là một kiểm soát quan trọng để đảm bảo rằng việc mua hàng chỉ được thực hiện khi có nhu cầu thực tế và được phê duyệt bởi người có thẩm quyền. Điều này giúp ngăn chặn việc mua hàng không cần thiết hoặc không được phép, kiểm soát chi phí và đảm bảo tính hợp lý của các giao dịch mua hàng.

Kiểm soát phòng ngừa (Preventive controls) được thiết kế để ngăn chặn các sai sót hoặc gian lận xảy ra ngay từ đầu. Mục tiêu của chúng là chủ động ngăn chặn các sự cố trước khi chúng xảy ra. Ví dụ bao gồm phân tách trách nhiệm, phê duyệt giao dịch, kiểm soát truy cập, và đào tạo nhân viên.

'Tone at the top' là một khái niệm quan trọng trong môi trường kiểm soát, đề cập đến văn hóa đạo đức, giá trị và sự cam kết của ban quản lý cấp cao đối với kiểm soát nội bộ và tính chính trực. 'Tone at the top' mạnh mẽ tạo ra một môi trường mà nhân viên được khuyến khích tuân thủ các chính sách và thủ tục, và hành động một cách đạo đức.

Rủi ro kiểm soát là rủi ro mà hệ thống kiểm soát nội bộ của một đơn vị không thể ngăn chặn hoặc phát hiện và sửa chữa kịp thời các sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính. Nó liên quan trực tiếp đến hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ.

Phân tách trách nhiệm (Segregation of duties) là một nguyên tắc cơ bản của kiểm soát nội bộ. Nó giúp giảm thiểu rủi ro gian lận và sai sót bằng cách đảm bảo rằng không có cá nhân nào có quyền kiểm soát quá nhiều đối với một giao dịch hoặc quy trình quan trọng. Điều này làm cho việc gian lận hoặc che giấu lỗi trở nên khó khăn hơn.

Đánh giá hiệu quả của kiểm soát nội bộ nên là một quá trình toàn diện, bao gồm nhiều nguồn thông tin. Việc kết hợp đánh giá của ban quản lý (người chịu trách nhiệm vận hành hệ thống), kiểm toán nội bộ (người đánh giá độc lập bên trong) và phản hồi từ các bên liên quan khác (khách hàng, nhà cung cấp, nhân viên) cung cấp một bức tranh đầy đủ và khách quan hơn về hiệu quả của hệ thống kiểm soát.

Kiểm soát nội bộ liên quan đến việc đạt được các mục tiêu của tổ chức trong ba loại chính: mục tiêu hoạt động (hiệu quả và hiệu suất hoạt động), mục tiêu báo cáo (báo cáo tài chính đáng tin cậy) và mục tiêu tuân thủ (tuân thủ luật pháp và quy định). Khung COSO nhấn mạnh sự tích hợp của kiểm soát nội bộ vào tất cả các khía cạnh của tổ chức và các mục tiêu khác nhau.

Khiếm khuyết trọng yếu (Material weakness) là một khiếm khuyết nghiêm trọng trong kiểm soát nội bộ, mà theo đánh giá có khả năng hợp lý dẫn đến sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính và không được ngăn chặn hoặc phát hiện và sửa chữa kịp thời. Nó là một khái niệm quan trọng trong kiểm toán báo cáo tài chính và yêu cầu báo cáo cho ban quản lý và các bên liên quan khác.

Kiểm soát vật chất (Physical controls) bao gồm các biện pháp để bảo vệ tài sản vật chất khỏi bị mất mát, trộm cắp hoặc hư hỏng. Giới hạn quyền truy cập, sử dụng két sắt, camera giám sát, và bảo vệ là các ví dụ về kiểm soát vật chất.

Ban quản lý (Management) chịu trách nhiệm chính cho việc thiết lập và duy trì một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả. Họ thiết kế, thực hiện và giám sát các kiểm soát để đảm bảo rằng tổ chức đạt được các mục tiêu của mình. Các bên khác (kiểm toán viên nội bộ, ủy ban kiểm toán) đóng vai trò giám sát và tư vấn, nhưng trách nhiệm cuối cùng thuộc về ban quản lý.

Đánh giá rủi ro là một thành phần quan trọng vì nó giúp tổ chức xác định và hiểu rõ các rủi ro có thể cản trở việc đạt được các mục tiêu của mình. Bằng cách hiểu rõ rủi ro, tổ chức có thể tập trung nguồn lực kiểm soát vào các lĩnh vực có rủi ro cao nhất, đảm bảo sử dụng nguồn lực kiểm soát một cách hiệu quả.

Kiểm soát chung CNTT (IT general controls) là các kiểm soát áp dụng cho toàn bộ môi trường CNTT của tổ chức. Kiểm soát thay đổi chương trình (Program change controls) là một ví dụ về kiểm soát chung vì nó liên quan đến việc quản lý và kiểm soát các thay đổi đối với hệ thống và ứng dụng CNTT. Các lựa chọn khác (truy cập ứng dụng, đầu vào dữ liệu, xử lý giao dịch) thường được coi là **kiểm soát ứng dụng** (application controls), áp dụng cho các ứng dụng cụ thể.

Quan sát kiểm kê hàng tồn kho thực tế (Physical inventory count observation) là phương pháp trực tiếp và hiệu quả nhất để xác minh sự tồn tại của hàng tồn kho. Bằng cách quan sát quá trình kiểm kê và thực hiện kiểm tra chọn mẫu, người kiểm tra có thể thu thập bằng chứng trực tiếp về sự tồn tại thực tế của hàng tồn kho vào một thời điểm nhất định.

Năm thành phần của khung kiểm soát nội bộ COSO là: Môi trường kiểm soát, Đánh giá rủi ro, Hoạt động kiểm soát, Thông tin và truyền thông, và Giám sát các hoạt động kiểm soát. Quản lý chất lượng không phải là một thành phần của khung COSO, mặc dù nó có thể liên quan đến hiệu quả hoạt động.

Thông đồng xảy ra khi hai hoặc nhiều người cùng nhau phá vỡ hệ thống kiểm soát nội bộ để gian lận hoặc che giấu sai sót. Điều này có thể làm suy yếu hiệu quả của các kiểm soát được thiết kế để phân tách trách nhiệm và giám sát, vì những người thông đồng có thể phối hợp hành động để vượt qua các kiểm soát này.

Ủy ban Kiểm toán là một tiểu ban của Hội đồng quản trị, chịu trách nhiệm giám sát quy trình báo cáo tài chính của tổ chức, hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình kiểm toán nội bộ và độc lập. Họ đảm bảo tính độc lập của kiểm toán viên và cung cấp sự giám sát độc lập đối với ban quản lý liên quan đến các vấn đề kiểm soát và báo cáo.