Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Hóa đại cương – Đề 6

Tính khử là khả năng nhường electron, làm tăng số oxi hóa của nguyên tố. Trong phản ứng 2SO₂ + O₂ → 2SO₃, số oxi hóa của sulfur trong SO₂ tăng từ +4 lên +6 trong SO₃, do đó SO₂ thể hiện tính khử (bị oxi hóa). Trong phản ứng SO₂ + 2H₂S → 3S + 2H₂O, SO₂ thể hiện tính oxi hóa (số oxi hóa của S giảm từ +4 xuống 0 trong S đơn chất).

Đối với phản ứng tỏa nhiệt, nhiệt độ thấp có lợi cho cân bằng thuận (theo nguyên lý Le Chatelier). Giảm nhiệt độ sẽ làm cân bằng chuyển dịch theo chiều tỏa nhiệt (chiều thuận). Tuy nhiên, giảm nhiệt độ thường làm chậm tốc độ phản ứng. Để tăng tốc độ phản ứng thuận nghịch tỏa nhiệt và vẫn giữ cân bằng thuận lợi, thường cần sử dụng chất xúc tác kết hợp với giảm nhiệt độ (trong thực tế, việc tối ưu hóa điều kiện phản ứng là phức tạp và cần cân nhắc nhiều yếu tố).

Oxide acid là oxide của phi kim hoặc oxide của kim loại có số oxi hóa cao, khi tác dụng với nước tạo thành acid hoặc tác dụng với base tạo thành muối và nước. SO₃ (sulfur trioxide) là oxide acid, khi tác dụng với nước tạo thành acid sulfuric (H₂SO₄). CaO, Na₂O, MgO là các oxide base, khi tác dụng với nước tạo thành base.

Ethene (C₂H₄) có liên kết đôi C=C. Liên kết đôi này có khả năng cộng hợp với bromine (Br₂) trong dung dịch bromine, làm mất màu dung dịch bromine. Methane, ethane và benzene không có liên kết đôi C=C và không phản ứng với bromine (benzene có phản ứng thế khó khăn hơn và không làm mất màu dung dịch bromine nhanh chóng như alkene).

Các hợp chất hữu cơ chủ yếu được tạo thành từ carbon và hydro, cùng với một số nguyên tố khác như oxygen, nitrogen, halogen,... Liên kết chính giữa các nguyên tử trong hợp chất hữu cơ là liên kết cộng hóa trị, do sự chia sẻ electron giữa các nguyên tử carbon và các nguyên tử khác.

Kim loại kiềm thổ (nhóm IIA) có tính khử mạnh, dẫn điện tốt, tạo oxide base. Tuy nhiên, so với kim loại kiềm (nhóm IA), kim loại kiềm thổ tác dụng với nước kém mạnh hơn, đặc biệt là Be và Mg phản ứng rất chậm hoặc cần điều kiện đặc biệt. Các kim loại kiềm tác dụng với nước rất mãnh liệt.

Định luật Hess phát biểu rằng biến thiên enthalpy của một phản ứng chỉ phụ thuộc vào trạng thái đầu và trạng thái cuối của hệ, mà không phụ thuộc vào con đường phản ứng (số giai đoạn trung gian). Do đó, nó liên quan đến biến thiên enthalpy của phản ứng.

Độ âm điện là khả năng hút electron của một nguyên tử trong liên kết hóa học. Fluorine (F) là nguyên tố có độ âm điện lớn nhất trong bảng tuần hoàn, do kích thước nhỏ và điện tích hạt nhân lớn, làm tăng khả năng hút electron.

Độ pH là thước đo độ acid hay base của dung dịch. Dung dịch acid có pH nhỏ hơn 7, dung dịch base có pH lớn hơn 7, và dung dịch trung tính có pH bằng 7. Acid mạnh có pH rất nhỏ, gần 0.

Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước phân li hoàn toàn thành ion. HCl (acid hydrochloric) là một acid mạnh, phân li hoàn toàn trong nước tạo thành ion H⁺ và Cl⁻. CH₃COOH (acid acetic) và NH₃ (ammonia) là chất điện li yếu, phân li không hoàn toàn. H₂O (nước) là chất điện li rất yếu.

Chất xúc tác làm tăng tốc độ cả phản ứng thuận và phản ứng nghịch một cách như nhau, do đó nó không làm chuyển dịch vị trí cân bằng hóa học. Các yếu tố nồng độ, áp suất và nhiệt độ đều có thể làm chuyển dịch cân bằng hóa học theo nguyên lý Le Chatelier.

Tốc độ phản ứng hóa học thường được đo bằng sự thay đổi nồng độ của chất phản ứng hoặc sản phẩm theo thời gian. Đơn vị phổ biến là mol/L.s (mol trên lít trên giây), biểu thị sự thay đổi nồng độ mol trên lít trong một giây.

Hiện tượng khuếch tán là sự tự trộn lẫn của các chất do chuyển động nhiệt hỗn loạn không ngừng của các phân tử, nguyên tử, hoặc ion. Chuyển động nhiệt làm các hạt phân tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.

Phản ứng tỏa nhiệt là phản ứng giải phóng nhiệt ra môi trường, có biến thiên enthalpy ΔH < 0, làm nhiệt độ của hệ phản ứng tăng lên và sản phẩm thường bền vững hơn chất phản ứng về mặt năng lượng. Năng lượng hoạt hóa không trực tiếp quyết định phản ứng tỏa nhiệt hay thu nhiệt, mà là rào cản năng lượng cần vượt qua để phản ứng xảy ra. Phản ứng tỏa nhiệt có thể có năng lượng hoạt hóa cao hoặc thấp.

Muối acid là muối được tạo ra khi thay thế không hoàn toàn ion H⁺ trong acid đa chức bằng ion kim loại. NaHCO₃ (sodium bicarbonate) là muối acid của acid carbonic (H₂CO₃), vẫn còn ion H⁺ có thể phân li được. Na₂SO₄, NaCl, K₂CO₃ là các muối trung hòa.

Số proton trong hạt nhân (số hiệu nguyên tử) xác định nguyên tố hóa học và cấu hình electron của nguyên tử, từ đó quyết định tính chất hóa học của nguyên tố đó.

Phản ứng trung hòa acid-base là phản ứng giữa acid và base tạo thành muối và nước. Phản ứng này thường xảy ra rất nhanh vì nó là phản ứng ion, các ion trái dấu hút nhau mạnh mẽ và phản ứng xảy ra tức thì.

Theo thuyết Bronsted-Lowry, acid là chất có khả năng cho proton (H⁺), và base là chất có khả năng nhận proton (H⁺).

Hợp chất ion được hình thành từ liên kết ion, thường giữa kim loại và phi kim. NaCl (Natri chloride) là hợp chất ion điển hình, được hình thành từ ion Na⁺ (kim loại) và ion Cl⁻ (phi kim). CO₂, H₂O, và CH₄ là các hợp chất cộng hóa trị.

Phản ứng thủy phân muối là phản ứng giữa muối và nước, trong đó các ion của muối tương tác với nước, tạo ra môi trường acid, base hoặc trung tính tùy thuộc vào bản chất của muối (muối tạo bởi acid mạnh - base mạnh, acid mạnh - base yếu, acid yếu - base mạnh, acid yếu - base yếu).

Cấu hình electron của nguyên tử Fe (Z=26) là [Ar] 3d⁶ 4s². Khi tạo thành ion Fe²⁺, nguyên tử Fe mất 2 electron ở lớp ngoài cùng (4s). Do đó, cấu hình electron của Fe²⁺ là [Ar] 3d⁶.

Thể tích mol chuẩn của chất khí ở điều kiện tiêu chuẩn (đktc: 0°C và 1 atm) là 22,4 lít/mol. Giá trị này là một hằng số quan trọng trong hóa học, được sử dụng để tính toán lượng chất khí.

Liên kết ion là liên kết được hình thành do lực hút tĩnh điện giữa các ion mang điện tích trái dấu, cụ thể là ion dương (cation) và ion âm (anion).

Dung dịch có pH > 7 là dung dịch base. NaOH (sodium hydroxide) là một base mạnh, khi tan trong nước tạo ra dung dịch có pH lớn hơn 7. HCl và H₂SO₄ là các acid mạnh, CH₃COOH là acid yếu, dung dịch của chúng có pH < 7.

Nguyên tử nitrogen (N) có 5 electron lớp ngoài cùng. Để đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm, hai nguyên tử nitrogen liên kết với nhau bằng cách góp chung 3 cặp electron, hình thành liên kết ba (N≡N). Do đó, trong phân tử N₂, có 3 liên kết cộng hóa trị.

Cấu hình ns²np⁴ cho biết X thuộc nhóm VIA. Lớp ngoài cùng là lớp thứ n, do đó chu kỳ được xác định bởi n. Tuy nhiên, câu hỏi chỉ hỏi vị trí dựa trên cấu hình lớp ngoài cùng, không cho biết n cụ thể, nhưng các đáp án đều là nhóm VIA và chu kỳ 2 hoặc 3. Vì cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns²np⁴, nó phải thuộc nhóm VIA. Chu kỳ sẽ phụ thuộc vào giá trị n. Đáp án đúng nhất trong các lựa chọn là Chu kỳ 2, nhóm VIA vì các nguyên tố chu kỳ 2 thường được dùng làm ví dụ cơ bản.

Phản ứng phân hủy là phản ứng từ một chất ban đầu tạo ra hai hay nhiều chất mới. Phản ứng 2H₂O₂ → 2H₂O + O₂ là phản ứng phân hủy hydrogen peroxide (H₂O₂) thành nước (H₂O) và oxygen (O₂). Các phản ứng còn lại là phản ứng tổng hợp, trung hòa và trao đổi.

Trong phản ứng đốt cháy methane (CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O), oxygen (O₂) là chất oxi hóa vì số oxi hóa của oxygen giảm từ 0 trong O₂ xuống -2 trong H₂O và CO₂. Methane (CH₄) là chất khử vì số oxi hóa của carbon tăng từ -4 trong CH₄ lên +4 trong CO₂.

Liên kết sigma (σ) là loại liên kết cộng hóa trị mạnh, được hình thành do sự xen phủ trục của các orbital nguyên tử. Vùng xen phủ nằm trên đường nối tâm hai nguyên tử.

Phản ứng oxi hóa - khử là phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố. Trong phản ứng Zn(s) + CuSO₄(aq) → ZnSO₄(aq) + Cu(s), số oxi hóa của Zn tăng từ 0 lên +2 và số oxi hóa của Cu giảm từ +2 xuống 0. Các phản ứng còn lại là phản ứng trao đổi ion, không có sự thay đổi số oxi hóa.