Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Hóa đại cương – Đề 14

Theo định luật thứ hai của nhiệt động lực học, entropy của một hệ cô lập có xu hướng tăng lên theo thời gian, hướng tới trạng thái hỗn loạn và mất trật tự hơn. Entropy là thước đo mức độ hỗn loạn, không phải trật tự. Entropy của chất khí lớn hơn chất lỏng và chất rắn.

Liên kết hidro hình thành khi nguyên tử hidro liên kết cộng hóa trị với một nguyên tử có độ âm điện lớn (như O, N, F) trở nên mang điện tích dương một phần (δ+). Nguyên tử hidro này sau đó tương tác với một nguyên tử có độ âm điện lớn khác (mang cặp electron tự do) tạo thành liên kết hidro.

Cấu hình electron ns²np³ cho biết nguyên tố X thuộc nhóm VA. Số lớp electron (n) quyết định chu kì. Vì không có thông tin cụ thể về n, ta xét các đáp án. Nhóm VA có N (Nitơ) ở chu kì 2, P (Photpho) ở chu kì 3, As (Asen) ở chu kì 4. Đáp án phù hợp nhất với cấu hình chung và vị trí phổ biến là chu kì 3 nhóm VA hoặc chu kì 2 nhóm VA. Tuy nhiên, nhóm VIA bị loại do cấu hình khác. Chu kì 4 nhóm VA cũng có thể đúng nhưng ít phổ biến hơn ở mức độ đại cương nếu không có thêm thông tin về n. Trong các đáp án, chu kì 2 nhóm VA là một lựa chọn hợp lý và phổ biến cho nhóm VA.

Đồng vị là các nguyên tử của cùng một nguyên tố hóa học, có cùng số proton (cùng số hiệu nguyên tử) nhưng khác nhau về số neutron (do đó khác nhau về số khối và khối lượng nguyên tử). Số proton xác định nguyên tố hóa học.

Phản ứng trung hòa giữa axit mạnh và bazơ mạnh tạo ra muối và nước. Vì cả axit và bazơ đều mạnh, chúng phản ứng hoàn toàn với nhau, tạo ra môi trường trung tính (pH ≈ 7) nếu nồng độ và số mol axit và bazơ tương đương.

Mặc dù HF có khối lượng phân tử nhỏ hơn H₂O, nhưng do khả năng tạo liên kết hidro mạnh giữa các phân tử nước (mỗi phân tử H₂O có thể tạo 4 liên kết hidro), nước có nhiệt độ sôi cao nhất so với các chất còn lại. NH₃ và HF cũng có liên kết hidro, nhưng liên kết hidro trong nước mạnh hơn và số lượng liên kết hidro trên mỗi phân tử cũng nhiều hơn.

Định luật Hess phát biểu rằng biến thiên entanpi của một phản ứng chỉ phụ thuộc vào trạng thái đầu và trạng thái cuối của hệ, không phụ thuộc vào con đường phản ứng (số giai đoạn trung gian). Do đó, nó liên quan đến entanpi của phản ứng hóa học.

Chất khử là chất nhường electron, làm tăng số oxi hóa của chính nó và giảm số oxi hóa của chất khác. Kim loại kiềm (như Na) có tính khử mạnh, dễ dàng nhường electron để đạt cấu hình bền vững. KMnO₄ và Cl₂ là chất oxi hóa mạnh, H₂SO₄ (đặc) có thể đóng vai trò chất oxi hóa trong một số trường hợp.

Chất chỉ thị axit-bazơ là các axit hoặc bazơ yếu, có màu sắc thay đổi phụ thuộc vào pH của môi trường. Sự thay đổi màu sắc này xảy ra do sự chuyển dịch cân bằng giữa dạng axit và dạng bazơ của chất chỉ thị khi pH thay đổi.

Chất điện ly mạnh là chất khi tan trong nước phân ly hoàn toàn thành ion. NaCl là muối tan, phân ly hoàn toàn thành ion Na⁺ và Cl⁻. Các chất còn lại là chất điện ly yếu (CH₃COOH, NH₃) hoặc không điện ly (C₆H₁₂O₆).

Phản ứng thu nhiệt là phản ứng hấp thụ nhiệt từ môi trường, làm cho môi trường xung quanh lạnh đi. Entanpi của sản phẩm lớn hơn entanpi của chất phản ứng (ΔH > 0). Phản ứng thu nhiệt không phải lúc nào cũng tự xảy ra, cần cung cấp năng lượng hoạt hóa.

Các hợp chất hữu cơ chủ yếu được tạo thành từ cacbon và hidro, cùng với một số nguyên tố khác như oxi, nitơ, halogen. Các nguyên tố này liên kết với nhau chủ yếu bằng liên kết cộng hóa trị, do sự dùng chung electron để đạt cấu hình bền vững.

Khi hiđrocacbon (chất chỉ chứa C và H) cháy hoàn toàn trong oxi dư, sản phẩm luôn là khí cacbon đioxit (CO₂) và nước (H₂O). Nếu cháy không hoàn toàn (thiếu oxi), có thể tạo ra CO hoặc C bên cạnh CO₂ và H₂O.

Cân bằng hóa học là trạng thái động, tại đó tốc độ phản ứng thuận và tốc độ phản ứng nghịch bằng nhau. Các phản ứng vẫn diễn ra nhưng nồng độ các chất không đổi theo thời gian. Không phải các phản ứng dừng lại, và nồng độ các chất không nhất thiết phải bằng nhau.

Dung dịch đệm là dung dịch có khả năng duy trì pH ổn định khi thêm một lượng nhỏ axit hoặc bazơ. Nó thường là hỗn hợp của axit yếu và bazơ liên hợp của nó, hoặc bazơ yếu và axit liên hợp của nó. Khả năng đệm xuất phát từ cân bằng hóa học giữa axit/bazơ yếu và dạng ion của chúng.

Liên kết ion hình thành khi có sự chuyển electron từ một nguyên tử sang nguyên tử khác, tạo ra ion dương (mất electron) và ion âm (nhận electron). Lực hút tĩnh điện giữa các ion trái dấu này tạo thành liên kết ion.

Phóng xạ gamma là quá trình hạt nhân giải phóng năng lượng dưới dạng photon gamma, không làm thay đổi số proton và số neutron trong hạt nhân, do đó số khối không thay đổi. Phóng xạ alpha làm giảm số khối đi 4, phóng xạ beta không làm thay đổi số khối nhưng thay đổi số proton và neutron, phân hạch hạt nhân làm phân tách hạt nhân lớn thành các hạt nhân nhỏ hơn, làm thay đổi số khối.

pH là thước đo độ axit hoặc bazơ của dung dịch. Dung dịch axit có pH nhỏ hơn 7, dung dịch trung tính có pH bằng 7, và dung dịch bazơ có pH lớn hơn 7. Axit mạnh sẽ có pH rất nhỏ (gần 0).

Phản ứng oxi hóa - khử là phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố. Trong phản ứng (3), số oxi hóa của Cu tăng từ 0 lên +2 (oxi hóa), số oxi hóa của S trong H₂SO₄ giảm từ +6 xuống +4 trong SO₂ (khử). Các phản ứng còn lại là phản ứng trao đổi ion, không có sự thay đổi số oxi hóa.

Trong KMnO₄, số oxi hóa của K là +1, O là -2. Gọi số oxi hóa của Mn là x. Ta có: (+1) + x + 4(-2) = 0 => x = +7. Vậy số oxi hóa của Mn trong KMnO₄ là +7.

Phương pháp sắc ký dựa trên sự khác biệt về khả năng hấp phụ của các chất khác nhau trên pha tĩnh và sự di chuyển của chúng theo pha động. Các chất có khả năng hấp phụ khác nhau sẽ di chuyển với tốc độ khác nhau, dẫn đến sự tách biệt.

Axit Lewis là chất có khả năng nhận cặp electron. BF₃ (bo triflorua) có nguyên tử bo trung tâm thiếu electron (chưa đạt octet), do đó có khả năng nhận cặp electron và là axit Lewis. NH₃ và H₂O là bazơ Lewis (có cặp electron tự do), NaOH là bazơ Bronsted-Lowry.

Polime thiên nhiên là polime có nguồn gốc từ tự nhiên. Tinh bột là polisaccarit, một polime thiên nhiên được tạo ra bởi thực vật. Polietilen, PVC và polistiren là polime tổng hợp, được điều chế từ các monome hóa học.

Etilen (C₂H₄) có liên kết đôi C=C. Liên kết đôi này có khả năng cộng hợp với brom (Br₂), làm mất màu dung dịch brom. Metan, etan và propan là các ankan, chỉ có liên kết đơn C-C và C-H, không phản ứng với brom ở điều kiện thường hoặc phản ứng rất chậm.

Phân tử phân cực là phân tử có moment lưỡng cực khác không. H₂O có cấu trúc góc, độ âm điện của O lớn hơn H, tạo ra moment lưỡng cực tổng khác không. CO₂, CCl₄ và CH₄ đều là phân tử không phân cực do cấu trúc đối xứng hoặc moment lưỡng cực triệt tiêu lẫn nhau.

Khuếch tán là sự di chuyển tự do của các hạt từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp. Các hạt khí có động năng lớn nhất và khoảng cách giữa các hạt lớn nhất, do đó khuếch tán xảy ra nhanh nhất ở trạng thái khí.

Nồng độ, nhiệt độ và chất xúc tác đều là các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng. Nồng độ tăng, nhiệt độ tăng, chất xúc tác có mặt đều làm tăng tốc độ phản ứng. Thể tích bình phản ứng không trực tiếp ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng nếu phản ứng chỉ xảy ra ở pha lỏng và nồng độ các chất không đổi khi thay đổi thể tích bình.

Ozon là một dạng thù hình của oxi, phân tử ozon gồm 3 nguyên tử oxi liên kết với nhau, có công thức hóa học là O₃. O₂ là oxi phân tử (dạng phổ biến của oxi trong không khí), H₂O₂ là hiđro peoxit, SO₂ là lưu huỳnh đioxit.

Phản ứng este hóa là phản ứng giữa axit cacboxylic và ancol, tạo thành este và nước. Đây là một phản ứng thuận nghịch, thường cần xúc tác axit (H₂SO₄ đặc) và đun nóng.

Kim loại kiềm thổ (nhóm IIA) có 2 electron lớp ngoài cùng. Để đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm, chúng có xu hướng mất 2 electron này, tạo thành ion dương có điện tích +2 (cation 2+).