Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Điện toán đám mây – Đề 15

Trong mô hình trách nhiệm chung, nhà cung cấp đám mây chịu trách nhiệm bảo mật 'đám mây' (the cloud), tức là cơ sở hạ tầng vật lý, ảo hóa, mạng, lưu trữ và các dịch vụ cơ bản. Khách hàng chịu trách nhiệm bảo mật 'trong đám mây' (in the cloud), tức là dữ liệu, ứng dụng, hệ điều hành, và cấu hình bảo mật của họ.

Containerization giúp đóng gói ứng dụng và các phụ thuộc của nó vào các container độc lập, đảm bảo ứng dụng chạy nhất quán trên mọi môi trường (phát triển, thử nghiệm, sản xuất, đám mây, tại chỗ). Điều này đơn giản hóa quá trình triển khai và quản lý ứng dụng.

Phần mềm CRM trực tuyến (ví dụ: Salesforce, Zoho CRM) là ví dụ điển hình của SaaS, nơi người dùng sử dụng phần mềm trực tiếp qua internet mà không cần cài đặt hoặc quản lý cơ sở hạ tầng. Hệ điều hành Linux thuộc IaaS, nền tảng phát triển web thuộc PaaS, và máy chủ cơ sở dữ liệu SQL có thể thuộc IaaS hoặc PaaS tùy cách triển khai.

Hỏng hóc phần cứng vật lý tại trung tâm dữ liệu của người dùng không còn là mối quan tâm chính khi sử dụng đám mây, vì nhà cung cấp đám mây chịu trách nhiệm bảo trì và đảm bảo tính sẵn sàng của cơ sở hạ tầng vật lý. Các rủi ro khác như mất kiểm soát dữ liệu, lỗ hổng bảo mật và tấn công DDoS vẫn là mối quan tâm trong môi trường đám mây.

Kiến trúc microservices (vi dịch vụ), với tính chất phân tán, linh hoạt và khả năng mở rộng cao, đặc biệt phù hợp với đám mây công cộng. Đám mây công cộng cung cấp các dịch vụ và cơ sở hạ tầng cần thiết (như container orchestration, serverless) để triển khai và quản lý hiệu quả các ứng dụng microservices. Tuy nhiên, microservices cũng có thể triển khai trên đám mây riêng tư hoặc lai nhưng đám mây công cộng thường là lựa chọn tối ưu.

Điện toán đám mây chuyển từ mô hình chi phí vốn (mua và duy trì cơ sở hạ tầng) sang chi phí hoạt động (trả tiền theo mức sử dụng), giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu và linh hoạt hơn về ngân sách.

Đám mây cộng đồng (Community Cloud) được thiết kế để phục vụ một cộng đồng cụ thể gồm các tổ chức có chung mối quan tâm (ví dụ: tuân thủ pháp lý, yêu cầu bảo mật). Họ chia sẻ cơ sở hạ tầng đám mây và chi phí, nhưng vẫn có mức độ riêng tư và bảo mật nhất định.

Tính co giãn (elasticity) là khả năng quan trọng của điện toán đám mây, cho phép hệ thống tự động mở rộng hoặc thu hẹp tài nguyên (như máy chủ, bộ nhớ) một cách linh hoạt để đáp ứng sự thay đổi về nhu cầu sử dụng, đảm bảo hiệu suất và tối ưu chi phí.

Điện toán đám mây cung cấp tài nguyên điện toán phân tán trên mạng, cho phép người dùng truy cập và sử dụng theo yêu cầu, trả tiền theo mức sử dụng.

TCP/IP là bộ giao thức truyền thông cơ bản của internet, không phải là tiêu chuẩn bảo mật hoặc tuân thủ cụ thể trong điện toán đám mây. ISO 27001 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an ninh thông tin, PCI DSS là tiêu chuẩn bảo mật dữ liệu thẻ thanh toán, và GDPR là quy định chung về bảo vệ dữ liệu cá nhân của EU, tất cả đều liên quan đến bảo mật và tuân thủ trong đám mây.

Phát biểu sai là 'Điện toán đám mây luôn an toàn hơn so với cơ sở hạ tầng IT truyền thống.' Mức độ an toàn của điện toán đám mây phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả nhà cung cấp dịch vụ và cách người dùng cấu hình bảo mật. Đám mây không tự động an toàn hơn, cần có các biện pháp bảo mật phù hợp.

Mô hình IaaS (Cơ sở hạ tầng như một dịch vụ) cho phép người dùng kiểm soát cao nhất (hệ điều hành, lưu trữ, ứng dụng). PaaS (Nền tảng như một dịch vụ) giảm bớt kiểm soát, người dùng tập trung vào ứng dụng và dữ liệu. SaaS (Phần mềm như một dịch vụ) cho mức độ kiểm soát thấp nhất, người dùng chủ yếu sử dụng phần mềm.

Function as a Service (FaaS) là một mô hình điện toán phi máy chủ (serverless) và thường được coi là một phần của PaaS (Platform as a Service). FaaS cung cấp nền tảng để chạy các đoạn mã (functions) theo sự kiện mà không cần quản lý máy chủ hay nền tảng ứng dụng. CaaS là Containers as a Service, khác với FaaS.

Điện toán đám mây giúp doanh nghiệp nhanh chóng triển khai và mở rộng ứng dụng, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm và dịch vụ ra thị trường (time-to-market). Điều này góp phần tăng doanh thu và hiệu quả kinh doanh, do đó cải thiện ROI. Các yếu tố khác thường có xu hướng làm giảm ROI.

Điện toán biên (edge computing) không thay thế đám mây, mà bổ sung cho nó. Edge computing xử lý dữ liệu gần nguồn dữ liệu hơn (ví dụ: thiết bị IoT, cảm biến), giảm độ trễ và băng thông cần thiết để truyền dữ liệu về đám mây trung tâm. Đám mây vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ, phân tích dữ liệu lớn và quản lý tổng thể.

Ảo hóa là nền tảng quan trọng của điện toán đám mây, cho phép chạy nhiều máy ảo (VM) trên một máy chủ vật lý duy nhất. Điều này giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên phần cứng, tăng tính linh hoạt và khả năng mở rộng của cơ sở hạ tầng đám mây.

Chiến lược 'Lift and Shift' (hoặc Rehosting) là phương pháp di cư đơn giản nhất, trong đó ứng dụng hiện có được chuyển lên đám mây mà không cần thay đổi kiến trúc hoặc mã nguồn đáng kể. Mục tiêu là nhanh chóng chuyển lên đám mây để tận dụng lợi ích cơ sở hạ tầng, sau đó có thể tối ưu hóa sau.

Điểm khác biệt cốt lõi là quyền sở hữu và quản lý. Đám mây công cộng do nhà cung cấp dịch vụ đám mây sở hữu và quản lý, cung cấp cho nhiều người dùng. Đám mây riêng tư được xây dựng và vận hành riêng cho một tổ chức, có thể do tổ chức tự quản lý hoặc thuê bên thứ ba.

IaaS cung cấp cơ sở hạ tầng điện toán cơ bản (máy chủ, lưu trữ, mạng) cho phép người dùng kiểm soát hệ điều hành, lưu trữ và ứng dụng. PaaS và SaaS cung cấp mức độ trừu tượng cao hơn, giảm quyền kiểm soát của người dùng.

Quyền kiểm soát hoàn toàn cơ sở hạ tầng vật lý KHÔNG phải là lợi ích của đám mây, mà ngược lại, là một sự đánh đổi. Khi sử dụng đám mây, người dùng chấp nhận mất quyền kiểm soát trực tiếp đối với cơ sở hạ tầng vật lý để đổi lấy các lợi ích khác như tính linh hoạt, chi phí thấp, và khả năng mở rộng. Nếu cần kiểm soát hoàn toàn, đám mây riêng tư hoặc cơ sở hạ tầng truyền thống có thể phù hợp hơn.

Điện toán phi máy chủ (serverless) không có nghĩa là không có máy chủ, mà là nhà phát triển không cần quản lý hoặc cấu hình máy chủ. Nhà cung cấp đám mây tự động quản lý cơ sở hạ tầng máy chủ, và nhà phát triển chỉ tập trung vào viết và triển khai mã ứng dụng.

Đám mây riêng tư được xây dựng và vận hành dành riêng cho một tổ chức, đảm bảo quyền kiểm soát tối đa đối với dữ liệu và cơ sở hạ tầng. Đám mây công cộng dùng chung, đám mây lai kết hợp cả hai, và đám mây cộng đồng chia sẻ giữa các tổ chức có chung mối quan tâm.

Quá trình chuyển đổi ứng dụng, dữ liệu và dịch vụ từ cơ sở hạ tầng IT tại chỗ (on-premises) sang môi trường đám mây được gọi là di cư lên đám mây (cloud migration). Các lựa chọn khác là các khía cạnh khác nhau liên quan đến đám mây nhưng không chỉ quá trình di chuyển.

Kubernetes là một nền tảng mã nguồn mở phổ biến để quản lý và điều phối các ứng dụng containerized trên quy mô lớn. Nó tự động hóa việc triển khai, mở rộng, và quản lý container, giúp đơn giản hóa việc vận hành các ứng dụng phức tạp trong đám mây. Hypervisor dùng cho ảo hóa, firewall bảo mật mạng, load balancer phân phối tải.

Cơ sở dữ liệu đám mây (Cloud Database) thường được xếp vào mô hình PaaS (Platform as a Service) vì nó cung cấp một nền tảng hoàn chỉnh để phát triển và quản lý cơ sở dữ liệu, bao gồm cả cơ sở hạ tầng bên dưới. Máy chủ ảo, lưu trữ đám mây và mạng ảo là các thành phần cơ bản của IaaS.

Tính sẵn sàng cao (HA) đạt được bằng cách loại bỏ điểm lỗi đơn lẻ. Triển khai ứng dụng trên nhiều vùng sẵn sàng (availability zones) và sử dụng cân bằng tải (load balancing) giúp phân phối lưu lượng và đảm bảo ứng dụng vẫn hoạt động nếu một vùng gặp sự cố. Các biện pháp khác không đảm bảo HA bằng phương án này.

Disaster recovery (DR) là một khía cạnh quan trọng của điện toán đám mây, tập trung vào việc thiết lập các quy trình và công nghệ để khôi phục hệ thống, ứng dụng và dữ liệu nhanh chóng sau một sự cố lớn (thảm họa) như thiên tai, tấn công mạng, hoặc lỗi hệ thống. Mục tiêu là giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động và mất mát dữ liệu.

Multi-tenancy là một đặc điểm kiến trúc quan trọng của đám mây công cộng, trong đó một cơ sở hạ tầng vật lý duy nhất (máy chủ, lưu trữ, mạng) được chia sẻ bởi nhiều khách hàng (tenants). Mỗi khách hàng có môi trường ảo hóa riêng biệt và được cách ly về mặt logic, nhưng vẫn dùng chung tài nguyên vật lý, giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên.

Vendor lock-in là rủi ro khi khách hàng trở nên quá phụ thuộc vào một nhà cung cấp đám mây cụ thể, gây khó khăn và tốn kém trong việc chuyển sang nhà cung cấp khác hoặc mang dữ liệu và ứng dụng về cơ sở hạ tầng riêng. Điều này có thể do sự khác biệt về công nghệ, API, định dạng dữ liệu, hoặc hợp đồng.

Tấn công từ chối dịch vụ phân tán (DDoS - Distributed Denial of Service) là một mối đe dọa phổ biến đối với các dịch vụ đám mây. Kẻ tấn công sử dụng một mạng lưới máy tính bị nhiễm độc (botnet) để gửi lượng lớn yêu cầu đến máy chủ mục tiêu, làm quá tải tài nguyên và khiến dịch vụ trở nên không khả dụng cho người dùng hợp pháp. Các loại tấn công khác có mục tiêu và phương thức khác nhau.