Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Bảo hiểm đại cương – Đề 6

Thẩm định rủi ro (underwriting) là quá trình công ty bảo hiểm đánh giá mức độ rủi ro của đối tượng được bảo hiểm, từ đó quyết định có chấp nhận bảo hiểm hay không và xác định mức phí bảo hiểm phù hợp với mức độ rủi ro đã đánh giá. Mục tiêu là đảm bảo tính công bằng và khả năng sinh lời của hoạt động bảo hiểm.

Một rủi ro để có thể được bảo hiểm cần phải có tính ngẫu nhiên (xảy ra bất ngờ, không lường trước), tính có thể đo lường được (ước tính được tần suất và mức độ tổn thất), và tính đồng nhất của rủi ro (tồn tại ở nhiều đối tượng). Tính chắc chắn xảy ra (certainty) không phải là yếu tố của rủi ro có thể được bảo hiểm, vì bảo hiểm nhằm bảo vệ trước những sự kiện không chắc chắn, không mong muốn.

Bảo hiểm vật chất xe cơ giới (comprehensive car insurance) bồi thường cho các thiệt hại vật chất xảy ra đối với chính chiếc xe được bảo hiểm, như tai nạn, cháy nổ, thiên tai, mất cắp, v.v.

Rủi ro đầu tư chứng khoán là rủi ro mang tính đầu cơ và thị trường, phụ thuộc vào biến động giá cả và quyết định đầu tư. Bảo hiểm thường tập trung vào các rủi ro ngẫu nhiên, bất ngờ, có thể định lượng và phân tán được. Rủi ro đầu tư chứng khoán không đáp ứng các tiêu chí này và thường không phù hợp để bảo hiểm theo cách truyền thống.

Bảo hiểm không phải là một hình thức đầu tư để tạo ra lợi nhuận chắc chắn. Mục đích chính của bảo hiểm là bảo vệ tài chính trước rủi ro và cung cấp sự an tâm, hỗ trợ khi có tổn thất xảy ra. Lợi nhuận đầu tư không phải là lợi ích trực tiếp từ việc mua bảo hiểm.

Nguyên tắc trung thực tuyệt đối (utmost good faith) yêu cầu cả người bảo hiểm và người được bảo hiểm phải hoàn toàn trung thực và cung cấp đầy đủ, chính xác mọi thông tin liên quan đến hợp đồng bảo hiểm. Hành vi cố ý cung cấp thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin là vi phạm nguyên tắc này.

Điều khoản miễn thường (deductible) quy định một phần tổn thất mà người được bảo hiểm phải tự chịu trước khi công ty bảo hiểm bồi thường phần còn lại. Việc chấp nhận mức miễn thường giúp giảm phí bảo hiểm vì công ty bảo hiểm giảm được rủi ro và chi phí xử lý các yêu cầu bồi thường nhỏ.

Tổn thất chung (general average) trong bảo hiểm hàng hải là các chi phí hoặc tổn thất do hành động hy sinh có chủ ý và hợp lý được thực hiện để cứu tàu, hàng hóa và sinh mạng trên tàu khỏi một nguy hiểm chung. Các tổn thất và chi phí này sẽ được phân bổ cho tất cả các bên có lợi ích liên quan (chủ tàu, chủ hàng).

Rủi ro đạo đức (moral hazard) xảy ra khi người được bảo hiểm thay đổi hành vi theo hướng tăng rủi ro sau khi đã có bảo hiểm. Rủi ro nghịch (adverse selection) xảy ra khi người có rủi ro cao có xu hướng mua bảo hiểm nhiều hơn người có rủi ro thấp, do bất cân xứng thông tin.

Bảo hiểm tài sản và bảo hiểm trách nhiệm thường liên quan đến các tổn thất vật chất hoặc thiệt hại về tài chính có thể định lượng được. Do đó, giám định tổn thất là cần thiết để xác định mức độ và giá trị tổn thất, làm cơ sở cho việc bồi thường. Bảo hiểm nhân thọ và y tế thường dựa trên sự kiện sinh học hoặc chi phí y tế, ít cần giám định tổn thất vật chất.

Đại lý bảo hiểm là người đại diện cho công ty bảo hiểm, có vai trò chính là tư vấn, giới thiệu và bán các sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng, giúp kết nối giữa công ty bảo hiểm và người có nhu cầu bảo hiểm.

Tình hình kinh tế vĩ mô có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh bảo hiểm nói chung, nhưng không phải là yếu tố trực tiếp quyết định phí bảo hiểm cho từng hợp đồng cụ thể. Các yếu tố trực tiếp hơn bao gồm mức độ rủi ro, số tiền bảo hiểm và chi phí hoạt động/lợi nhuận kỳ vọng của công ty bảo hiểm.

Nguyên tắc khoán sản không phải là một trong các nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm. Các nguyên tắc cơ bản bao gồm: quyền lợi có thể được bảo hiểm, bồi thường, trung thực tuyệt đối, đóng góp, thế quyền, và nguyên nhân gần.

Bảo hiểm phi nhân thọ (non-life insurance) bao gồm các loại bảo hiểm tài sản, trách nhiệm, hàng hải, xe cơ giới, v.v. Bảo hiểm nhân thọ (life insurance) là một loại hình bảo hiểm riêng biệt, tập trung vào bảo vệ con người trước các rủi ro liên quan đến tính mạng và sức khỏe.

Đối tượng bảo hiểm con người tập trung vào các khía cạnh liên quan trực tiếp đến con người như tính mạng, sức khỏe và tai nạn. Trách nhiệm dân sự thuộc phạm vi bảo hiểm trách nhiệm, không phải bảo hiểm con người.

Người được bảo hiểm (hoặc người thụ hưởng) là người có trách nhiệm chính trong việc thu thập và cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng từ cần thiết để chứng minh tổn thất và yêu cầu bồi thường từ công ty bảo hiểm. Công ty bảo hiểm sẽ hướng dẫn và hỗ trợ, nhưng trách nhiệm thu thập hồ sơ ban đầu thuộc về người yêu cầu bồi thường.

Nguyên tắc nguyên nhân gần nhất (proximate cause) được sử dụng để xác định mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa sự kiện rủi ro được bảo hiểm và tổn thất xảy ra. Công ty bảo hiểm chỉ bồi thường nếu tổn thất là do nguyên nhân gần nhất thuộc phạm vi bảo hiểm.

Giá trị thị trường của tài sản tại thời điểm xảy ra tổn thất thường được sử dụng làm cơ sở để xác định giá trị bồi thường tối đa mà người được bảo hiểm có thể nhận được, nhằm đảm bảo bồi thường không vượt quá giá trị thực tế của tài sản.

Đồng bảo hiểm (co-insurance) là hình thức nhiều công ty bảo hiểm cùng nhau chia sẻ rủi ro và trách nhiệm bồi thường cho một đối tượng bảo hiểm. Điều này giúp mỗi công ty giảm thiểu mức độ rủi ro phải gánh chịu, đặc biệt đối với các rủi ro có giá trị lớn hoặc phức tạp.

Điều khoản loại trừ quy định rõ những sự kiện, rủi ro hoặc tình huống cụ thể mà công ty bảo hiểm sẽ không chịu trách nhiệm bồi thường. Trong những trường hợp này, người được bảo hiểm phải tự chịu trách nhiệm về tổn thất.

Điều khoản chung (general conditions) trong hợp đồng bảo hiểm quy định các nguyên tắc, quy định chung áp dụng cho tất cả các hợp đồng bảo hiểm do công ty phát hành, ví dụ như định nghĩa thuật ngữ, quy trình giải quyết tranh chấp, thời hiệu khởi kiện, v.v. Các quyền lợi, nghĩa vụ cụ thể và điều khoản loại trừ thường được quy định trong điều khoản riêng của từng loại hình bảo hiểm.

Trong bảo hiểm nhân thọ, tuổi tác là yếu tố quan trọng bậc nhất để đánh giá rủi ro tử vong và sức khỏe, từ đó xác định phí bảo hiểm và quyền lợi bảo hiểm. Tuổi tác ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xảy ra sự kiện bảo hiểm và mức độ tổn thất trong bảo hiểm nhân thọ.

Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh (business interruption insurance) được thiết kế để bù đắp cho doanh nghiệp những tổn thất về lợi nhuận và chi phí phát sinh do hoạt động kinh doanh bị gián đoạn bởi các sự kiện được bảo hiểm, ví dụ như cháy, thiên tai.

Bên mua bảo hiểm (policyholder) là cá nhân hoặc tổ chức ký kết hợp đồng bảo hiểm và có nghĩa vụ thanh toán phí bảo hiểm. Người được bảo hiểm (insured) là đối tượng mà rủi ro của họ được bảo hiểm theo hợp đồng, có thể là chính bên mua bảo hiểm hoặc một người/tổ chức khác được chỉ định.

Thời hiệu khởi kiện là khoảng thời gian pháp luật quy định để người được bảo hiểm có quyền khởi kiện công ty bảo hiểm nếu có tranh chấp về hợp đồng hoặc quyền lợi bảo hiểm. Quá thời hiệu này, quyền khởi kiện có thể mất đi.

Bảo hiểm trách nhiệm (liability insurance) nhằm bảo vệ người được bảo hiểm khỏi các trách nhiệm pháp lý phát sinh từ hành vi gây thiệt hại cho bên thứ ba. Ví dụ: bảo hiểm trách nhiệm dân sự ô tô, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp.

Tái bảo hiểm giúp công ty bảo hiểm gốc chuyển một phần rủi ro của mình cho công ty tái bảo hiểm, qua đó giảm thiểu mức độ rủi ro phải gánh chịu, ổn định kết quả kinh doanh và tăng cường khả năng thanh toán khi có tổn thất lớn.

Nguyên tắc bồi thường (principle of indemnity) nhằm mục đích khôi phục lại tình trạng tài chính của người được bảo hiểm về mức trước khi xảy ra tổn thất, không làm cho họ có lợi hay bị thiệt hại hơn so với tình huống ban đầu. Bảo hiểm không phải là công cụ để sinh lời.

Tổn thất bộ phận (partial loss) là khi tài sản bị thiệt hại nhưng vẫn có thể sửa chữa hoặc khắc phục được. Tổn thất toàn bộ (total loss) là khi tài sản bị phá hủy hoàn toàn hoặc bị thiệt hại đến mức không thể sửa chữa hoặc chi phí sửa chữa vượt quá giá trị tài sản.

Thị trường bảo hiểm có các chức năng chính là chuyển giao rủi ro từ người được bảo hiểm sang công ty bảo hiểm, phân tán rủi ro trong cộng đồng những người được bảo hiểm và bù đắp tổn thất cho người được bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Tạo ra lợi nhuận siêu ngạch cho nhà đầu tư không phải là chức năng chính của thị trường bảo hiểm, mà là mục tiêu của hoạt động đầu tư nói chung.