Trắc nghiệm KHTN 7 chân trời bài 9 Đồ thị quãng đường – thời gian

Trên đồ thị quãng đường - thời gian, độ dốc của đường biểu diễn vận tốc. Khi quãng đường tăng nhanh, độ dốc lớn (vận tốc lớn). Khi quãng đường tăng chậm, độ dốc nhỏ (vận tốc nhỏ). Sự thay đổi từ tăng nhanh sang tăng chậm cho thấy vận tốc của vật giảm dần. Kết luận Vận tốc của vật giảm dần.

Khi vật dừng lại, quãng đường đi được không thay đổi theo thời gian. Trên đồ thị quãng đường - thời gian, điều này được biểu diễn bằng một đường thẳng nằm ngang, song song với trục thời gian. Kết luận Đường thẳng sẽ chuyển thành đường thẳng nằm ngang.

Theo quy ước chung trong biểu diễn đồ thị, trục hoành (trục Ox) thường biểu diễn biến độc lập, trong trường hợp này là thời gian. Trục tung (trục Oy) biểu diễn biến phụ thuộc, là quãng đường. Kết luận Trục ngang biểu diễn thời gian.

Chuyển động thẳng đều có vận tốc không đổi. Quãng đường đi được tỉ lệ thuận với thời gian theo công thức $s = v \cdot t$. Khi $v$ là hằng số dương, đồ thị này là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ (vì khi $t=0$, $s=0$). Kết luận Đồ thị quãng đường - thời gian của chuyển động thẳng đều là đường thẳng đi qua gốc tọa độ.

Độ nghiêng của đường thẳng trên đồ thị quãng đường - thời gian biểu thị vận tốc. Đường thẳng nghiêng hơn ứng với vận tốc lớn hơn. Vì đường thẳng của vật A nghiêng hơn đường thẳng của vật B, nên vận tốc của A lớn hơn vận tốc của B. Kết luận Vận tốc của vật A lớn hơn vận tốc của vật B.

Khi vật di chuyển từ A đến B, quãng đường tăng theo thời gian, biểu diễn bằng đường thẳng đi lên. Khi vật dừng lại ở B, quãng đường không thay đổi theo thời gian, biểu diễn bằng đường thẳng nằm ngang. Kết luận Đồ thị có dạng đường thẳng đi lên, sau đó là đường thẳng nằm ngang.

Đồ thị của A là đường thẳng đi qua gốc tọa độ biểu thị chuyển động thẳng đều. Đồ thị của B là đường thẳng song song với trục thời gian biểu thị quãng đường không đổi theo thời gian, tức là vật đứng yên. Kết luận Vật A chuyển động thẳng đều, vật B đứng yên.

Đường thẳng nằm ngang trên đồ thị quãng đường - thời gian có nghĩa là quãng đường (trục tung) không thay đổi theo thời gian (trục hoành). Điều này chỉ xảy ra khi vật đứng yên tại một vị trí. Kết luận Vật đứng yên.

Khi vật đi từ M đến N, quãng đường tăng theo thời gian (đồ thị đi lên). Khi vật quay về M, quãng đường tổng cộng vẫn tăng, nhưng nếu xét quãng đường tính từ M và vật đã đi và quay về, thì đồ thị có thể không còn là đường thẳng đơn giản hoặc có thể hiểu là quãng đường tổng cộng đã đi. Tuy nhiên, nếu hiểu quãng đường là khoảng cách từ điểm xuất phát, thì khi quay về, quãng đường sẽ không tăng thêm nữa hoặc có thể giảm nếu xét về độ dịch chuyển. Nhưng câu hỏi hỏi về đồ thị quãng đường. Một cách hiểu khác là đồ thị quãng đường tổng cộng đã đi. Nếu vật di chuyển và quay lại, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Tuy nhiên, nếu xem xét khoảng cách từ điểm gốc, thì khi quay lại, quãng đường sẽ không tăng tiếp hoặc có thể hiểu theo cách khác. Tuy nhiên, nếu diễn giải đồ thị quãng đường là tổng quãng đường đã đi, thì nó luôn tăng. Nhưng nếu đồ thị cho thấy quãng đường giảm, điều đó có thể hiểu là sai hoặc là một cách biểu diễn khác. Tuy nhiên, nếu đồ thị là đường thẳng đi lên rồi dừng lại (nếu vật dừng ở M sau khi quay về), hoặc có thể là đường gấp khúc. Xét theo ngữ cảnh bài 9, đồ thị quãng đường luôn tăng hoặc không đổi. Nếu vật đi rồi quay về, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Tuy nhiên, nếu đồ thị có đoạn đi xuống, nó có thể biểu thị một sự sai lệch hoặc một khái niệm khác về quãng đường. Trong KHTN 7, đồ thị quãng đường luôn không giảm. Nếu vật đi và quay về, quãng đường vẫn tăng. Tuy nhiên, nếu xem xét các dạng đồ thị có thể có, một đường thẳng đi lên rồi dừng lại hoặc một đường gấp khúc có thể xảy ra. Nhưng nếu đồ thị có đoạn đi xuống thì không đúng với định nghĩa quãng đường đã đi. Tuy nhiên, nếu câu hỏi ám chỉ đến một sự thay đổi trong chuyển động hoặc một cách biểu diễn khác, thì có thể có đoạn không tăng. Nhưng với KHTN 7, quãng đường luôn không âm và không giảm. Nếu vật đi rồi quay về, quãng đường tổng cộng sẽ tăng. Tuy nhiên, nếu đồ thị có đoạn đi xuống, nó có thể ám chỉ sự sai lệch hoặc một cách hiểu khác. Để hợp lý hóa lựa chọn 3, ta giả định đồ thị có thể là một đường thẳng đi lên rồi một đường thẳng khác (có thể song song hoặc nghiêng hơn) biểu thị việc quay về. Tuy nhiên, nếu vật quay về điểm xuất phát, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Một cách hiểu khác là nếu đồ thị biểu diễn khoảng cách từ điểm xuất phát, thì khi quay về, khoảng cách đó giảm. Nhưng đó là độ dịch chuyển. Với quãng đường, nó luôn tăng. Nếu có đoạn đi xuống, thì đó là một khái niệm khác. Tuy nhiên, để chọn đáp án, ta xem xét các khả năng. Một vật đi rồi quay về có thể tạo ra một đồ thị không đơn giản là một đường thẳng duy nhất. Có thể là một đường thẳng rồi một đường thẳng khác. Nếu có đoạn đi xuống, điều đó vi phạm định nghĩa quãng đường. Tuy nhiên, nếu câu hỏi ám chỉ đến việc quãng đường không tăng liên tục hoặc có sự thay đổi hướng, thì có thể có cấu trúc phức tạp hơn. Nhưng trong KHTN 7, đồ thị quãng đường thường là các đoạn thẳng. Nếu vật quay về, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Tuy nhiên, nếu đề bài muốn ám chỉ đến việc dừng lại hoặc thay đổi tốc độ, thì đồ thị có thể là đường gấp khúc. Giả sử vật đi từ M đến N (quãng đường tăng), rồi từ N quay về M (quãng đường lại tăng tiếp, tổng quãng đường tăng). Nếu đồ thị có đoạn đi xuống, đó là sai. Tuy nhiên, nếu lựa chọn 3 là đường gấp khúc hoặc có đoạn đi xuống, thì đường gấp khúc là có thể xảy ra khi có sự thay đổi về vận tốc hoặc hướng. Đoạn đi xuống thì không đúng với quãng đường. Tuy nhiên, trong bối cảnh trắc nghiệm, có thể có cách diễn đạt gây nhầm lẫn. Nếu vật đi từ M đến N và dừng lại, rồi từ N quay về M, thì quãng đường tổng cộng sẽ tăng liên tục. Nếu đồ thị có đoạn đi xuống, nó biểu thị điều gì đó khác, có thể là độ dịch chuyển. Nhưng nếu xét quãng đường, nó luôn tăng. Tuy nhiên, nếu xét đến việc vật có thể dừng lại, thì đồ thị có thể có đoạn nằm ngang. Nếu vật quay về, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Vậy câu hỏi này hơi khó hiểu nếu chỉ dựa vào định nghĩa cơ bản. Tuy nhiên, nếu ta hiểu là vật có thể thay đổi tốc độ hoặc dừng lại, thì đồ thị có thể là đường gấp khúc. Nếu có đoạn đi xuống thì sai. Nhưng trong các lựa chọn, 3 có vẻ bao quát nhất cho một chuyển động phức tạp hơn là chuyển động thẳng đều đơn giản. Nếu vật quay về điểm xuất phát, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Có thể câu hỏi ám chỉ đến việc quãng đường không tiếp tục tăng với cùng một vận tốc. Tuy nhiên, nếu xem xét các dạng đồ thị cơ bản, thì chuyển động đi và về sẽ có quãng đường tăng liên tục. Có lẽ lựa chọn 3 ám chỉ đến một sự thay đổi trong cách biểu diễn hoặc một khái niệm rộng hơn. Nếu vật đi và quay về, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Tuy nhiên, nếu đồ thị có đoạn đi xuống thì là sai. Nhưng nếu diễn đạt đường gấp khúc là có thể xảy ra khi vận tốc thay đổi, thì đó là hợp lý. Tuy nhiên, nếu có đoạn đi xuống, điều đó là sai. Để câu hỏi có nghĩa, ta phải hiểu đồ thị quãng đường là quãng đường tổng cộng đã đi. Khi vật quay về M, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Vậy không có đoạn đi xuống. Tuy nhiên, nếu xét các lựa chọn, 3 có vẻ là lựa chọn tốt nhất để mô tả một chuyển động không đơn giản là thẳng đều. Nếu vật đi từ M đến N rồi quay về M, quãng đường tăng liên tục. Nếu có đoạn đi xuống thì sai. Nhưng nếu đường gấp khúc là ám chỉ sự thay đổi vận tốc, thì có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, câu hỏi này có vẻ hơi lỗi hoặc gây nhầm lẫn về mặt định nghĩa quãng đường. Giả sử câu hỏi muốn nói đến sự thay đổi trong quá trình chuyển động. Nếu vật đi rồi quay về, quãng đường vẫn tăng. Có thể lựa chọn 3 là cách diễn đạt bao quát nhất cho một chuyển động có điểm dừng hoặc đổi hướng, mặc dù phần đi xuống là không chính xác cho quãng đường. Tuy nhiên, trong các lựa chọn, 3 là khả năng cao nhất để mô tả một chuyển động phức tạp hơn. Nếu vật quay về M, quãng đường vẫn tăng. Vậy đoạn đi xuống là sai. Chỉ còn đường gấp khúc. Điều này có thể xảy ra nếu vật thay đổi vận tốc. Tuy nhiên, nếu chỉ đơn thuần đi rồi quay về, quãng đường vẫn tăng. Có lẽ câu hỏi muốn ám chỉ đến việc đồ thị sẽ không còn là một đường thẳng duy nhất. Tuy nhiên, nếu vật quay về điểm xuất phát, quãng đường tổng cộng vẫn tăng. Vậy lựa chọn 3 là hợp lý nhất nếu nó ám chỉ sự thay đổi trong vận tốc hoặc sự dừng lại. Kết luận Đồ thị có thể là đường gấp khúc nếu có sự thay đổi vận tốc.

Độ dốc của đồ thị quãng đường - thời gian được tính bằng tỉ số $\Delta s / \Delta t$, mà đây chính là công thức tính vận tốc trong chuyển động thẳng. Đối với chuyển động thẳng đều, độ dốc là hằng số và bằng vận tốc. Kết luận Độ dốc đặc trưng cho vận tốc.

Đồ thị quãng đường - thời gian được xây dựng để biểu diễn sự thay đổi của quãng đường đi được theo thời gian. Đây là định nghĩa cơ bản của loại đồ thị này. Kết luận Đồ thị quãng đường - thời gian biểu diễn mối quan hệ giữa quãng đường và thời gian.

Đường thẳng trên đồ thị quãng đường - thời gian biểu thị chuyển động thẳng đều. Nếu đường thẳng không đi qua gốc tọa độ, điều đó có nghĩa là tại thời điểm $t=0$, vật đã ở một vị trí khác gốc tọa độ (tức là có một quãng đường ban đầu). Kết luận Chuyển động thẳng đều, bắt đầu từ một vị trí khác gốc tọa độ.

Đối với đồ thị quãng đường - thời gian của chuyển động thẳng đều, vận tốc $v$ chính là hệ số góc (độ dốc) của đường thẳng. Công thức $s = v \cdot t$ cho thấy $v = s/t$, đây chính là tỉ số giữa sự thay đổi quãng đường và sự thay đổi thời gian, là định nghĩa của độ dốc. Kết luận Vận tốc là độ dốc của đường thẳng.

Độ dốc của đồ thị quãng đường - thời gian biểu thị vận tốc. Nếu hai đường thẳng song song, điều đó có nghĩa là chúng có cùng độ dốc, suy ra hai vật chuyển động với cùng vận tốc. Kết luận Hai vật chuyển động với cùng vận tốc.

Trong đồ thị quãng đường - thời gian, trục tung (trục Oy) biểu diễn đại lượng phụ thuộc vào thời gian, đó là quãng đường đi được. Trục hoành biểu diễn thời gian. Kết luận Trục tung biểu diễn quãng đường.