Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Dược lý 2 – Đề 7

Atropine là một thuốc kháng cholinergic (ức chế hệ thần kinh phó giao cảm). Tác dụng phụ thường gặp của thuốc kháng cholinergic là do ức chế hoạt động của acetylcholine ở các thụ thể muscarinic, bao gồm khô miệng (giảm tiết nước bọt), táo bón, bí tiểu, mờ mắt, và nhịp tim nhanh.

Warfarin là một thuốc chống đông máu đường uống, hoạt động bằng cách ức chế enzyme vitamin K epoxyd reductase, cần thiết cho việc tái tạo vitamin K dạng khử. Vitamin K dạng khử là cofactor cần thiết cho quá trình carboxyl hóa các yếu tố đông máu II, VII, IX, X và protein C, protein S.

Fluoroquinolone là một nhóm kháng sinh hoạt động bằng cách ức chế enzyme DNA gyrase và topoisomerase IV của vi khuẩn. Các enzyme này cần thiết cho quá trình sao chép, phiên mã và sửa chữa DNA của vi khuẩn, do đó ức chế chúng sẽ ngăn chặn sự phát triển và sinh sản của vi khuẩn.

Tương tác dược lực học hiệp đồng (synergism) xảy ra khi tác dụng kết hợp của hai thuốc lớn hơn tổng tác dụng riêng lẻ của từng thuốc. Điều này có nghĩa là hai thuốc cộng hưởng hoặc tăng cường lẫn nhau về mặt dược lý, thường là do tác động lên cùng một hệ thống sinh học hoặc cơ chế bệnh.

IMAO ức chế enzyme monoamine oxidase, enzyme này chịu trách nhiệm phân hủy tyramine trong ruột và gan. Khi sử dụng IMAO đồng thời với thực phẩm giàu tyramine (ví dụ: pho mát lên men, rượu vang đỏ), tyramine không bị phân hủy và được hấp thu vào máu, gây giải phóng norepinephrine ồ ạt, dẫn đến cơn tăng huyết áp nguy hiểm.

Phản ứng có hại loại B (Type B ADRs) là phản ứng không dự đoán được, không liên quan đến tác dụng dược lý đã biết của thuốc, và thường không phụ thuộc vào liều dùng. Chúng thường là phản ứng dị ứng hoặc đặc ứng, hiếm gặp nhưng có thể nghiêm trọng.

Cửa sổ điều trị (therapeutic window) hay khoảng trị liệu là khoảng liều thuốc nằm giữa liều tối thiểu có hiệu quả điều trị và liều tối đa gây độc. Mục tiêu của điều trị là duy trì nồng độ thuốc trong cửa sổ điều trị để đạt hiệu quả điều trị mà không gây độc tính.

Thuốc lợi tiểu thiazide hoạt động ở ống lượn xa của nephron, ức chế tái hấp thu natri và clo, dẫn đến tăng thải trừ natri, clo, kali và nước. Do đó, hạ kali máu là một tác dụng phụ thường gặp.

Sumatriptan là một thuốc thuộc nhóm triptan, được sử dụng để điều trị cơn đau nửa đầu cấp tính. Triptan là chất chủ vận thụ thể serotonin 5-HT1B/1D, gây co mạch máu não và ức chế giải phóng các peptide gây viêm thần kinh, giúp giảm đau nửa đầu. Propranolol và Topiramate dùng dự phòng, Amitriptyline trị trầm cảm và đau mạn tính.

Ondansetron là một thuốc chống nôn thuộc nhóm đối kháng thụ thể serotonin 5-HT3. Serotonin được giải phóng từ tế bào ruột non và dây thần kinh phế vị trong quá trình hóa trị liệu và xạ trị, kích hoạt thụ thể 5-HT3 ở vùng trung tâm gây nôn và đường tiêu hóa. Ondansetron ngăn chặn tác dụng này.

Thuốc chống loạn thần thế hệ thứ hai (atypical antipsychotics) như risperidone, quetiapine có ưu điểm chính là ít gây tác dụng phụ ngoại tháp (EPS) hơn so với thế hệ thứ nhất (typical antipsychotics) như haloperidol. EPS bao gồm run, cứng cơ, chậm vận động, rối loạn trương lực cơ, là do ức chế thụ thể dopamine D2 ở hạch nền.

Metoprolol là một thuốc chẹn beta-1 chọn lọc, có nghĩa là nó chủ yếu tác động lên thụ thể beta-1 ở tim, ít ảnh hưởng đến thụ thể beta-2 ở phổi và mạch máu ngoại biên hơn so với các thuốc chẹn beta không chọn lọc như Propranolol.

Thời gian bán thải (t1/2) là thời gian cần thiết để nồng độ thuốc trong huyết tương giảm đi một nửa so với nồng độ ban đầu. Đây là một thông số quan trọng để xác định tần suất dùng thuốc và thời gian đạt trạng thái ổn định (steady state).

Salbutamol là một thuốc chủ vận beta-2 tác dụng ngắn, được sử dụng để giãn phế quản nhanh chóng và giảm triệu chứng trong cơn hen phế quản cấp tính. Các thuốc khác như Montelukast và Salmeterol được sử dụng để kiểm soát hen phế quản lâu dài, còn Theophylline ít được sử dụng do tác dụng phụ và tương tác thuốc.

N-acetylcysteine (NAC) là thuốc giải độc đặc hiệu cho ngộ độc Paracetamol. Paracetamol chuyển hóa ở gan, một phần nhỏ tạo thành chất chuyển hóa độc hại NAPQI. NAC cung cấp tiền chất cysteine để gan tổng hợp glutathione, giúp khử độc NAPQI. Than hoạt tính giúp giảm hấp thu thuốc nếu uống trong vòng vài giờ sau ngộ độc. Flumazenil giải độc benzodiazepine, Naloxone giải độc opioid.

Nguyên tắc sử dụng kháng sinh hợp lý bao gồm việc chẩn đoán xác định nhiễm khuẩn, lựa chọn kháng sinh phù hợp (dựa trên kháng sinh đồ nếu có hoặc kinh nghiệm điều trị), sử dụng đúng liều lượng, đường dùng, thời gian và tuân thủ phác đồ điều trị. Tránh lạm dụng kháng sinh phổ rộng và dự phòng không cần thiết để hạn chế kháng kháng sinh.

Levodopa là một tiền chất của dopamine, được sử dụng để điều trị Parkinson. Parkinson là một bệnh thoái hóa thần kinh do thiếu hụt dopamine ở não. Levodopa có thể vượt qua hàng rào máu não và được chuyển hóa thành dopamine trong não, giúp bù đắp sự thiếu hụt này. Haloperidol là thuốc chống loạn thần, Diazepam là thuốc an thần, Sumatriptan trị đau nửa đầu.

Ibuprofen là một NSAID không chọn lọc, có nghĩa là nó ức chế cả hai enzyme COX-1 và COX-2. Các thuốc khác như Celecoxib, Etoricoxib và Parecoxib là NSAID chọn lọc COX-2, ít gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa hơn so với NSAID không chọn lọc.

Metformin là một thuốc điều trị đái tháo đường type 2, cơ chế chính là giảm sản xuất glucose ở gan (giảm tân tạo glucose) và tăng nhạy cảm insulin ở mô ngoại biên (mức độ ít hơn). Nó không kích thích tiết insulin từ tế bào beta tuyến tụy, do đó ít gây hạ đường huyết hơn so với sulfonylurea.

Thuốc đối kháng cạnh tranh (competitive antagonist) gắn vào cùng vị trí gắn thụ thể với chất chủ vận, cạnh tranh với chất chủ vận để gắn vào thụ thể. Tuy nhiên, khi gắn vào, đối kháng cạnh tranh không kích hoạt thụ thể, do đó ngăn chặn tác dụng của chất chủ vận.

Sử dụng Corticosteroid kéo dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, trong đó loãng xương là một tác dụng phụ đặc trưng và nghiêm trọng. Corticosteroid ức chế sự hình thành xương và tăng cường hủy xương, dẫn đến giảm mật độ xương và tăng nguy cơ gãy xương.

Omeprazole là một thuốc ức chế bơm proton (PPI), hoạt động bằng cách ức chế không hồi phục bơm proton H+/K+ ATPase ở tế bào thành dạ dày. Bơm proton này là bước cuối cùng trong quá trình sản xuất acid dịch vị, do đó ức chế nó làm giảm đáng kể sản xuất acid.

Fluoxetine là một thuốc chống trầm cảm SSRI. SSRIs hoạt động bằng cách ức chế tái hấp thu serotonin ở synap thần kinh, làm tăng nồng độ serotonin có sẵn cho các thụ thể sau synap. Amitriptyline là TCA, Phenelzine là MAOI và Haloperidol là thuốc chống loạn thần.

Tác dụng phụ nguy hiểm nhất của Heparin không phân đoạn (UFH) cũng như các thuốc kháng đông khác là xuất huyết. Do UFH ức chế đông máu, nó làm tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt là khi dùng quá liều hoặc ở bệnh nhân có yếu tố nguy cơ.

Thuốc lợi tiểu quai (ví dụ: furosemide) tác động chủ yếu ở nhánh lên dày của quai Henle. Chúng ức chế hệ thống đồng vận chuyển Na+-K+-2Cl-, làm giảm tái hấp thu natri, kali và clorua, dẫn đến tăng thải trừ nước và điện giải.

ACEI ức chế men chuyển Angiotensin, làm giảm sản xuất Angiotensin II. Angiotensin II là một chất gây co mạch mạnh, do đó giảm sản xuất Angiotensin II sẽ gây giãn mạch và hạ huyết áp.

Thuốc chủ vận beta-2 adrenergic (ví dụ: salbutamol, salmeterol) có tác dụng giãn phế quản mạnh mẽ do kích thích thụ thể beta-2 ở cơ trơn phế quản. Vì vậy, chúng được sử dụng rộng rãi trong điều trị hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) để giảm co thắt phế quản và cải thiện luồng khí.

Sinh khả dụng (bioavailability) là tỷ lệ phần trăm liều thuốc đưa vào tuần hoàn chung ở dạng còn hoạt tính. Nó bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm độ hòa tan của thuốc (ảnh hưởng đến hấp thu), chuyển hóa bước một ở gan (làm giảm lượng thuốc đến tuần hoàn chung) và tính thấm qua màng sinh học (quyết định khả năng thuốc hấp thu qua niêm mạc ruột).

Acyclovir là một thuốc kháng virus hoạt động bằng cách ức chế DNA polymerase của virus Herpes simplex virus (HSV). Acyclovir được phosphoryl hóa thành dạng có hoạt tính trong tế bào nhiễm virus, sau đó cạnh tranh với deoxyguanosine triphosphate (dGTP) để ức chế DNA polymerase của virus, ngăn chặn sự sao chép DNA virus.

Thuốc kháng histamin H1 thế hệ thứ hai ít gây buồn ngủ hơn so với thế hệ thứ nhất vì chúng ít xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương. Điều này là do cấu trúc hóa học của chúng làm cho chúng khó vượt qua hàng rào máu não hơn.