Trắc nghiệm Sinh học 12 Cánh diều bài Ôn tập Phần 7 sinh thái học và môi trường

Theo phân tích phổ biến, việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch giải phóng một lượng lớn khí CO2 và các khí nhà kính khác vào khí quyển, làm tăng cường hiệu ứng nhà kính và gây ra biến đổi khí hậu. Kết luận Lý giải: Đốt cháy nhiên liệu hóa thạch (than, dầu mỏ, khí đốt) với quy mô lớn.

Theo phân tích phổ biến, yếu tố sinh vật trong một hệ sinh thái là tập hợp tất cả các sinh vật sống trong đó, bao gồm cả sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, và sinh vật phân giải, cùng với các mối quan hệ tương tác giữa chúng. Kết luận Lý giải: Yếu tố sinh vật (quần xã).

Theo phân tích phổ biến, quan hệ cộng sinh là mối quan hệ sinh thái mà cả hai loài tham gia đều thu được lợi ích, ví dụ như địa y (nấm và tảo) hoặc vi khuẩn Rhizobium trong nốt rễ cây họ Đậu. Kết luận Lý giải: Quan hệ cộng sinh.

Theo phân tích phổ biến, sinh vật phân giải (như vi khuẩn và nấm) đóng vai trò quan trọng trong việc tái chế vật chất bằng cách phân hủy các chất hữu cơ chết và chất thải, trả lại các nguyên tố khoáng thiết yếu cho môi trường để sinh vật sản xuất sử dụng lại. Kết luận Lý giải: Sinh vật phân giải.

Theo phân tích phổ biến, ô nhiễm dinh dưỡng (eutrophication) là hiện tượng nước giàu dinh dưỡng (thường do chất thải hữu cơ, phân bón) dẫn đến sự phát triển quá mức của tảo và các sinh vật thủy sinh, làm tiêu hao oxy hòa tan khi chúng phân hủy, gây chết nguồn nước. Kết luận Lý giải: Ô nhiễm dinh dưỡng (Eutrophication).

Theo phân tích phổ biến, tổ hóa (genetic drift) là sự thay đổi tần số alen trong quần thể một cách ngẫu nhiên, đặc biệt rõ rệt ở các quần thể có kích thước nhỏ, do các yếu tố như đột biến, di nhập gen, và hiệu ứng sáng lập, hiệu ứng nút cổ chai. Kết luận Lý giải: Tổ hóa (Genetic drift).

Theo phân tích phổ biến, diễn thế sinh thái là quá trình thay đổi dần dần về cấu trúc và thành phần loài của một quần xã sinh vật theo thời gian, thường diễn ra sau các sự kiện gây rối loạn như hỏa hoạn, lũ lụt, hoặc hoạt động khai thác của con người. Kết luận Lý giải: Diễn thế sinh thái.

Theo phân tích phổ biến, nguyên tắc loại trừ lẫn nhau (Competitive exclusion principle) phát biểu rằng hai loài cạnh tranh gay gắt cùng một nguồn tài nguyên hạn chế không thể cùng tồn tại trong cùng một môi trường; một loài sẽ chiếm ưu thế và loại trừ loài kia. Kết luận Lý giải: Nguyên tắc loại trừ lẫn nhau (Competitive exclusion principle).

Theo phân tích phổ biến, quá trình cố định Nitơ là quá trình vi sinh vật chuyển đổi khí Nitơ (N2) trong khí quyển thành các hợp chất Nitơ có thể sử dụng được bởi thực vật, chủ yếu là Amoni (NH4+). Kết luận Lý giải: Quá trình cố định Nitơ.

Theo phân tích phổ biến, quần thể sinh vật có xu hướng tăng trưởng theo hình chữ J (J-shaped growth) khi có nhiều không gian, tài nguyên dồi dào và ít tác động của yếu tố chống chịu, thường thấy ở các loài có khả năng sinh sản nhanh và di cư tốt. Kết luận Lý giải: Kiểu tăng trưởng theo hình chữ J (J-shaped growth).

Theo phân tích phổ biến, hiệu ứng Allee mô tả hiện tượng khi kích thước quần thể giảm xuống dưới một ngưỡng nhất định, các yếu tố như khó khăn trong việc tìm bạn tình, giảm hiệu quả hợp tác hoặc phòng vệ, dẫn đến tốc độ tăng trưởng quần thể giảm hoặc thậm chí suy giảm. Ngược lại, khi có đủ không gian và tài nguyên, một quần thể có thể tăng trưởng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, câu hỏi đang hỏi về sự tăng trưởng khi có tài nguyên và không gian, điều này liên quan đến khả năng khai thác nguồn lực. Trong bối cảnh tăng trưởng, khi tài nguyên dồi dào, tốc độ tăng trưởng phụ thuộc vào khả năng khai thác hiệu quả. Tuy nhiên, hiệu ứng nhóm thường đề cập đến lợi ích khi tập hợp lại, còn hiệu ứng Allee có khía cạnh tiêu cực khi quá thưa thớt. Xét về sự tăng trưởng khi có tài nguyên, nó phản ánh tiềm năng tăng trưởng. Tuy nhiên, câu hỏi có thể được hiểu theo hướng khả năng khai thác tài nguyên khi tập hợp lại. Nhìn lại các lựa chọn, hiệu ứng nhóm là phù hợp nhất với ý nghĩa chung của việc tăng trưởng khi tập hợp lại và khai thác tài nguyên. Tuy nhiên, cần làm rõ hơn. Theo các tài liệu chuyên ngành, hiệu ứng Allee cũng có thể mô tả sự gia tăng tốc độ tăng trưởng khi mật độ tăng lên đến một mức tối ưu. Nhưng hiệu ứng nhóm trực tiếp hơn cho ý tưởng tập hợp lại để khai thác tài nguyên tốt hơn. Xem xét lại, hiệu ứng nhóm là sự tập hợp lại mang lại lợi ích. Hiệu ứng Allee là khi mật độ quá thấp thì tốc độ tăng trưởng âm hoặc chậm. Vì vậy, hiệu ứng nhóm là phù hợp nhất với mô tả về tăng trưởng khi có tài nguyên và không gian sống. Tuy nhiên, để chính xác hơn, hiệu ứng tăng trưởng theo hình chữ J là khi có đủ tài nguyên. Nếu câu hỏi muốn nhấn mạnh lợi ích từ việc tập hợp, thì đó là hiệu ứng nhóm. Nếu câu hỏi ám chỉ rằng khi có nhiều cá thể thì hiệu quả khai thác tài nguyên tăng, thì đó là hiệu ứng nhóm. Tuy nhiên, nếu xét trong bối cảnh điều kiện thuận lợi, tốc độ tăng trưởng sẽ cao. Câu hỏi đang nói về hiệu ứng làm tăng số lượng cá thể. Trong sinh thái học, khi nguồn lực dồi dào, quần thể có xu hướng tăng trưởng theo cấp số nhân (hình chữ J). Hiệu ứng nhóm là một phần của điều này, nơi việc tập hợp lại giúp tăng hiệu quả. Xét theo các lựa chọn, hiệu ứng nhóm là phù hợp nhất với ý tưởng tập hợp lại để tăng trưởng. Tuy nhiên, cần kiểm tra lại định nghĩa của hiệu ứng Allee trong ngữ cảnh này. Theo một số nguồn, hiệu ứng Allee cũng ám chỉ rằng dưới một mật độ nhất định, khả năng sống sót và sinh sản giảm, nhưng trên ngưỡng đó thì lại tăng. Vì vậy, có thể hiểu là khi có đủ tài nguyên và không gian, quần thể sẽ phát triển mạnh mẽ, và việc tập hợp lại (hiệu ứng nhóm) giúp tối ưu hóa điều đó. Tuy nhiên, câu hỏi đang hỏi về hiệu ứng làm tăng số lượng cá thể khi có sự gia tăng tương ứng về tài nguyên hoặc không gian sống. Điều này mô tả sự tăng trưởng khi điều kiện thuận lợi. Hiệu ứng nhóm là một khía cạnh của điều này. Tuy nhiên, các lựa chọn khác rõ ràng không phù hợp. Nếu xem xét lại, có thể câu hỏi đang muốn nói đến khả năng mang của môi trường, và khi tài nguyên dồi dào, khả năng mang cao, dẫn đến tăng trưởng. Nhưng đó không phải là một hiệu ứng. Giữa hiệu ứng nhóm và hiệu ứng Allee, hiệu ứng nhóm có vẻ phù hợp hơn với ý tưởng tập hợp lại để tăng hiệu quả. Tuy nhiên, một số định nghĩa về hiệu ứng Allee bao gồm cả khía cạnh tích cực khi mật độ tăng lên. Để đảm bảo tính chính xác tuyệt đối, tôi sẽ tìm kiếm thêm thông tin về cách diễn đạt này. Theo các tài liệu về sinh thái học quần thể, hiệu ứng Allee có hai dạng: dạng yếu (weak Allee effect) khi mật độ tăng lên giúp tăng tốc độ tăng trưởng quần thể, và dạng mạnh (strong Allee effect) khi dưới một ngưỡng mật độ nhất định thì tốc độ tăng trưởng là âm. Câu hỏi đang mô tả dạng yếu của hiệu ứng Allee hoặc đơn giản là sự tăng trưởng thuận lợi khi có tài nguyên. Tuy nhiên, nếu phải chọn một trong các hiệu ứng được liệt kê, hiệu ứng nhóm nhấn mạnh lợi ích từ việc tập hợp, còn hiệu ứng Allee (dạng yếu) là sự gia tăng tốc độ tăng trưởng khi mật độ tăng lên. Câu hỏi không nói rõ là do tập hợp mà do tài nguyên/không gian tăng. Do đó, nó mô tả điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng. Nhưng cần một hiệu ứng. Giữa hiệu ứng nhóm và hiệu ứng Allee, hiệu ứng nhóm có vẻ sát nghĩa hơn với việc tập hợp lại để tăng trưởng. Tuy nhiên, nếu hiểu hiệu ứng Allee là sự gia tăng tốc độ tăng trưởng khi mật độ tăng lên (do có tài nguyên), thì nó cũng có thể đúng. Cần lựa chọn chính xác nhất. Theo nhiều nguồn, hiệu ứng nhóm (group effect) là thuật ngữ chung cho các lợi ích thu được khi các cá thể tập hợp lại, bao gồm cả việc tìm kiếm bạn tình, phòng vệ, và khai thác tài nguyên. Do đó, trong bối cảnh này, hiệu ứng nhóm là lựa chọn phù hợp nhất. Tuy nhiên, nếu câu hỏi ám chỉ đến một hiện tượng sinh thái cụ thể hơn, thì cần xem xét kỹ hơn. Sau khi đối chiếu với các nguồn uy tín, hiệu ứng Allee thường được dùng để mô tả sự giảm tốc độ tăng trưởng khi mật độ quá thấp, nhưng cũng bao gồm cả khía cạnh tích cực khi mật độ tăng lên và có đủ tài nguyên. Tuy nhiên, hiệu ứng nhóm trực tiếp hơn cho ý nghĩa tập hợp lại để khai thác tài nguyên. Câu hỏi không nói rõ là do tập hợp hay do tài nguyên tăng. Nếu chỉ đơn thuần là do tài nguyên tăng, thì đó là điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng theo cấp số nhân. Nhưng câu hỏi yêu cầu một hiệu ứng. Giữa hiệu ứng nhóm và hiệu ứng Allee, hiệu ứng nhóm có vẻ phù hợp hơn với ý nghĩa tập hợp lại để tăng trưởng. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác 100% và tránh hiểu lầm, tôi sẽ xem xét lại. Nhiều tài liệu sinh thái học định nghĩa hiệu ứng Allee là sự giảm tốc độ tăng trưởng quần thể khi mật độ cá thể thấp. Ngược lại, khi mật độ tăng lên (trong giới hạn nhất định và có đủ tài nguyên), tốc độ tăng trưởng có thể tăng lên. Do đó, câu hỏi có thể đang ám chỉ khía cạnh này của hiệu ứng Allee. Tuy nhiên, hiệu ứng nhóm cũng mô tả lợi ích từ việc tập hợp. Nếu câu hỏi tập trung vào tài nguyên hoặc không gian sống, thì nó mô tả điều kiện thuận lợi. Nhưng cần một hiệu ứng. Giữa hai lựa chọn này, hiệu ứng nhóm nhấn mạnh vào sự tập hợp. Hiệu ứng Allee nhấn mạnh vào mối quan hệ giữa mật độ và tốc độ tăng trưởng. Câu hỏi nói gia tăng tương ứng về tài nguyên hoặc không gian sống, điều này làm tăng khả năng sinh sản và sống sót, dẫn đến tăng trưởng nhanh hơn. Điều này phù hợp với hiệu ứng nhóm khi tập hợp lại giúp khai thác tài nguyên tốt hơn. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác, tôi sẽ chọn đáp án được công nhận rộng rãi nhất cho ý này. Theo các tài liệu, hiệu ứng nhóm (group effect) là thuật ngữ bao hàm nhiều khía cạnh lợi ích từ việc tập hợp. Tuy nhiên, nếu câu hỏi muốn nói đến sự tương tác giữa mật độ và tốc độ tăng trưởng, thì hiệu ứng Allee là phù hợp hơn. Sau khi rà soát nhiều nguồn, hiệu ứng Allee (đặc biệt là dạng yếu) mô tả chính xác hơn hiện tượng tốc độ tăng trưởng quần thể tăng lên khi mật độ cá thể tăng lên (do có đủ tài nguyên và không gian), so với hiệu ứng nhóm vốn nhấn mạnh lợi ích từ việc tập hợp lại. Kết luận Lý giải: Hiệu ứng Allee.

Theo phân tích phổ biến, sinh vật sản xuất chính trong hệ sinh thái là những sinh vật tự dưỡng có khả năng quang hợp hoặc hóa tổng hợp, chuyển hóa năng lượng vô cơ thành hữu cơ, với thực vật và tảo là điển hình nhất. Kết luận Lý giải: Các loài thực vật, tảo và một số vi sinh vật quang hợp.

Theo phân tích phổ biến, tích lũy sinh học (bioaccumulation) là hiện tượng nồng độ của một chất trong cơ thể sinh vật tăng lên theo thời gian do tốc độ hấp thụ lớn hơn tốc độ bài tiết. Nếu chất đó không bị phân hủy hoặc bài tiết, nó sẽ chuyển sang các bậc dinh dưỡng cao hơn và có thể tăng nồng độ theo chuỗi thức ăn (sự khuếch đại sinh học). Kết luận Lý giải: Tích lũy sinh học.

Theo phân tích phổ biến, dòng năng lượng trong hệ sinh thái tuân theo quy luật chuyển từ bậc dinh dưỡng thấp lên bậc cao hơn, bắt đầu từ sinh vật sản xuất (thực vật), sau đó đến sinh vật tiêu thụ bậc 1 (thảo ăn), bậc 2 (ăn thịt ăn cỏ), và cứ thế tiếp diễn. Kết luận Lý giải: Cỏ -> Thỏ -> Cáo -> Sói.

Theo phân tích phổ biến, phá hủy môi trường sống và suy thoái môi trường do các hoạt động của con người như phá rừng, đô thị hóa, ô nhiễm là nguyên nhân hàng đầu và nghiêm trọng nhất dẫn đến sự tuyệt chủng và suy giảm đa dạng sinh học. Kết luận Lý giải: Phá hủy môi trường sống và suy thoái môi trường.

Theo phân tích phổ biến, CO2 là một trong những nguyên liệu thiết yếu cho quá trình quang hợp của thực vật và tảo, do đó, sự gia tăng nồng độ CO2 hòa tan trong nước có thể thúc đẩy quá trình quang hợp và tăng trưởng của chúng, miễn là các yếu tố khác (ánh sáng, dinh dưỡng) không bị giới hạn. Kết luận Lý giải: Làm tăng tốc độ quang hợp do CO2 là nguyên liệu cần thiết.

Theo phân tích phổ biến, sự tăng trưởng theo hình chữ J (J-shaped growth) mô tả sự gia tăng dân số theo cấp số nhân khi điều kiện môi trường thuận lợi, không có yếu tố giới hạn, thường thấy ở các sinh vật sinh sản nhanh như vi khuẩn trong môi trường nuôi cấy lý tưởng. Kết luận Lý giải: Tăng trưởng theo hình chữ J.

Theo phân tích phổ biến, quan hệ dinh dưỡng giữa các loài, như quan hệ ăn thịt-con mồi, cạnh tranh, và ký sinh-vật chủ, là những yếu tố sinh thái quan trọng điều tiết kích thước quần thể và cấu trúc quần xã. Kết luận Lý giải: Quan hệ dinh dưỡng (kiểu ăn thịt - con mồi, cạnh tranh, sinh vật ký sinh - vật chủ).

Theo phân tích phổ biến, mối quan hệ giữa chim mòng biển và cá, nơi chim mòng biển săn và ăn thịt cá, là một ví dụ điển hình của mối quan hệ ăn thịt - con mồi. Kết luận Lý giải: Ăn thịt - Con mồi.

Theo phân tích phổ biến, cấu trúc không gian của quần xã sinh vật bao gồm sự phân bố theo chiều ngang và chiều thẳng đứng, thể hiện cách các loài phân bố trong môi trường sống, ví dụ như sự phân tầng thực vật và động vật trong rừng. Kết luận Lý giải: Cấu trúc không gian (theo chiều thẳng đứng).

Theo phân tích phổ biến, nước là yếu tố cơ bản và thiết yếu cho mọi sự sống, đóng vai trò quan trọng trong các quá trình sinh hóa, vận chuyển chất và duy trì cấu trúc tế bào, do đó thường là yếu tố giới hạn đối với sự sinh trưởng và phát triển của hầu hết các loài sinh vật, đặc biệt là thực vật. Kết luận Lý giải: Nước.

Theo phân tích phổ biến, trong chuỗi thức ăn C -> B -> A, C là sinh vật sản xuất (bậc 1), B ăn C nên là sinh vật tiêu thụ bậc 1 (bậc 2), và A ăn B nên là sinh vật tiêu thụ bậc 2 (bậc 3). Kết luận Lý giải: Sinh vật tiêu thụ bậc 3.

Theo phân tích phổ biến, theo định luật Hardy-Weinberg, tần số kiểu gen AA = p^2, Aa = 2pq, aa = q^2, với p là tần số alen A và q là tần số alen a. Do đó, tần số AA = (0.6)^2 = 0.36, tần số Aa = 2 * 0.6 * 0.4 = 0.48, tần số aa = (0.4)^2 = 0.16. Kết luận Lý giải: 0.36, 0.48, 0.16

Theo phân tích phổ biến, đa dạng hệ sinh thái đề cập đến sự đa dạng của các môi trường sống, các quần xã sinh vật và các quá trình sinh thái trong một khu vực địa lý, thể hiện qua sự khác biệt về thành phần loài và cấu trúc quần xã giữa các môi trường khác nhau. Kết luận Lý giải: Đa dạng hệ sinh thái.

Theo phân tích phổ biến, sự phát triển của các ngành công nghiệp có kiểm soát và bền vững nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, do đó không phải là nguyên nhân gây tuyệt chủng, mà ngược lại, có thể giúp bảo tồn đa dạng sinh học. Kết luận Lý giải: Sự phát triển của các ngành công nghiệp có kiểm soát và bền vững.