Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Vi sinh đại cương – Đề 2

Micromet (µm) là đơn vị đo kích thước phù hợp nhất để biểu thị kích thước của hầu hết các vi sinh vật, do kích thước của chúng rất nhỏ.

Trong hô hấp hiếu khí, oxy phân tử (O₂) là chất nhận electron cuối cùng trong chuỗi vận chuyển electron. Oxy nhận electron và proton, tạo thành nước (H₂O). Các chất khác như nitrat và sulfat là chất nhận electron cuối cùng trong hô hấp kỵ khí, còn carbon dioxide là sản phẩm thải của quá trình hô hấp tế bào.

Retrovirus là nhóm virus đặc biệt có vật chất di truyền là RNA. Chúng sử dụng enzyme phiên mã ngược để phiên mã ngược RNA của virus thành DNA, sau đó DNA này được tích hợp vào bộ gen của tế bào chủ để nhân lên.

Kính hiển vi điện tử sử dụng chùm electron thay vì ánh sáng để chiếu xạ mẫu, cho phép độ phân giải và độ phóng đại cao hơn nhiều so với kính hiển vi quang học, phù hợp để quan sát cấu trúc siêu hiển vi của vi sinh vật.

Pha loãng đơn thuần làm giảm nồng độ vi sinh vật nhưng không tiêu diệt hoặc loại bỏ hoàn toàn chúng, do đó không được xem là phương pháp khử trùng. Hấp tiệt trùng, lọc và chiếu xạ là các phương pháp khử trùng hiệu quả, tiêu diệt hoặc loại bỏ vi sinh vật.

Phú dưỡng là hiện tượng môi trường nước bị ô nhiễm bởi dư thừa chất dinh dưỡng (đặc biệt là nitơ và phospho), dẫn đến sự phát triển bùng nổ của tảo và vi khuẩn lam. Sự phát triển quá mức này gây suy giảm oxy trong nước, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái thủy sinh.

Prion là tác nhân gây bệnh truyền nhiễm có bản chất là protein bị gấp cuộn sai (misfolded protein). Prion không chứa acid nucleic (DNA hoặc RNA) và có khả năng gây ra các bệnh thoái hóa thần kinh ở người và động vật.

Nhuộm Gram là kỹ thuật nhuộm phân biệt quan trọng, dựa trên sự khác biệt về cấu trúc thành tế bào của vi khuẩn. Vi khuẩn Gram dương có lớp peptidoglycan dày giữ màu thuốc nhuộm tím, trong khi vi khuẩn Gram âm có lớp peptidoglycan mỏng và lớp màng ngoài, mất màu tím và bắt màu đỏ của thuốc nhuộm đối.

Plasmid là các phân tử DNA nhỏ, mạch vòng, tồn tại độc lập với nhiễm sắc thể chính trong tế bào vi khuẩn. Plasmid thường mang các gen không thiết yếu cho sự sống của vi khuẩn trong điều kiện bình thường, nhưng có thể mang gen kháng kháng sinh, gen độc lực, hoặc gen mã hóa enzyme đặc biệt, đóng vai trò quan trọng trong khả năng thích nghi và sinh tồn của vi khuẩn.

Sản xuất vaccine là ứng dụng quan trọng của vi sinh vật trong công nghiệp dược phẩm và y tế, không phải công nghiệp thực phẩm. Sản xuất rượu bia, sữa chua và nước mắm là các ứng dụng phổ biến của vi sinh vật trong công nghiệp thực phẩm, thông qua quá trình lên men.

Kỹ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction) là một kỹ thuật sinh học phân tử quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong vi sinh vật học để nhân bản và khuếch đại nhanh chóng một đoạn DNA mục tiêu từ mẫu vi sinh vật. PCR giúp tăng lượng DNA để thực hiện các phân tích tiếp theo như giải trình tự gen, phát hiện và định danh vi sinh vật.

Penicillin là một loại kháng sinh beta-lactam, có cơ chế tác dụng chính là ức chế enzyme transpeptidase, enzyme cần thiết cho quá trình tổng hợp peptidoglycan, thành phần cấu trúc chính của thành tế bào vi khuẩn. Điều này dẫn đến thành tế bào vi khuẩn bị suy yếu và tế bào bị ly giải.

Tiếp hợp là cơ chế trao đổi vật chất di truyền ở vi khuẩn, trong đó DNA được truyền trực tiếp từ tế bào cho sang tế bào nhận thông qua cầu tiếp hợp (pilus) hình thành giữa hai tế bào. Biến nạp là sự hấp thụ DNA tự do từ môi trường, tải nạp là sự truyền DNA qua virus phage, đột biến là sự thay đổi trong trình tự DNA của tế bào.

Thành tế bào vi khuẩn chủ yếu cấu tạo từ peptidoglycan, có chức năng chính là duy trì hình dạng tế bào, chịu được áp suất thẩm thấu bên trong tế bào cao hơn môi trường, và bảo vệ tế bào khỏi các tác động cơ học và hóa học từ bên ngoài.

*Candida albicans* là một loại nấm men cơ hội, thường gây bệnh nấm candida (còn gọi là nhiễm trùng nấm men) ở người, có thể ảnh hưởng đến da, niêm mạc, miệng, âm đạo, và các cơ quan nội tạng ở người suy giảm miễn dịch.

Trong giai đoạn ổn định, số lượng tế bào vi khuẩn sống không tăng hoặc tăng rất ít vì tốc độ sinh sản của tế bào cân bằng với tốc độ chết đi. Điều này thường do sự cạn kiệt chất dinh dưỡng và tích tụ chất thải trong môi trường nuôi cấy.

*Mycobacterium tuberculosis* là tác nhân gây bệnh lao phổi, một bệnh nhiễm trùng mạn tính nguy hiểm, chủ yếu ảnh hưởng đến phổi nhưng cũng có thể lan đến các bộ phận khác của cơ thể.

Môi trường nuôi cấy chọn lọc chứa các chất ức chế sự phát triển của một số nhóm vi sinh vật không mong muốn, đồng thời cung cấp các chất dinh dưỡng đặc biệt để thúc đẩy sự phát triển của nhóm vi sinh vật mục tiêu, giúp phân lập và xác định chúng.

Lưới nội chất trơn (SER) là bào quan chính trong tế bào nhân thực chịu trách nhiệm tổng hợp lipid, steroid và quá trình giải độc. Ribosome tổng hợp protein, bộ Golgi xử lý và đóng gói protein, lysosome phân giải các chất thải và bào quan hỏng.

Tế bào prokaryote, như vi khuẩn và cổ khuẩn, không có nhân tế bào được bao bọc bởi màng nhân. Vật chất di truyền của chúng nằm trong vùng nhân (nucleoid) trong tế bào chất.

Vi khuẩn cố định đạm là nhóm vi sinh vật có khả năng chuyển đổi nitơ phân tử (N₂) từ khí quyển thành ammonia (NH₃), một dạng nitơ mà thực vật và các sinh vật khác có thể sử dụng. Quá trình này rất quan trọng trong chu trình nitơ tự nhiên.

Glucose là một monosaccharide (đường đơn), đơn vị cấu tạo cơ bản của carbohydrate. Tinh bột, cellulose và glycogen là các polysaccharide (đường đa), được tạo thành từ nhiều đơn vị monosaccharide liên kết với nhau.

Vi khuẩn methan (methanogens) là nhóm vi sinh vật kỵ khí, có khả năng chuyển hóa các chất hữu cơ phức tạp (như cellulose, lignin) thành methane (CH₄), thành phần chính của biogas. Biogas được sử dụng làm nhiên liệu sinh học.

Lên men lactic là quá trình chuyển hóa đường glucose thành acid lactic. Quá trình này được thực hiện bởi một số vi khuẩn và nấm men, ứng dụng trong sản xuất sữa chua và các sản phẩm lên men khác. Lên men ethanol tạo ra ethanol và carbon dioxide, lên men acetic tạo ra acid acetic.

Catalase là enzyme quan trọng ở vi khuẩn hiếu khí, có khả năng phân hủy hydrogen peroxide (H₂O₂), một sản phẩm phụ độc hại của quá trình hô hấp hiếu khí, thành nước (H₂O) và oxy (O₂), giúp bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa.

Virus cúm lây lan chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp, được phát tán khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Các giọt bắn này chứa virus và có thể xâm nhập vào đường hô hấp của người khác khi hít phải.

Liên kết peptide là liên kết hình thành chuỗi polypeptide (cấu trúc bậc một của protein). Các liên kết disulfide, ion và hydro đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành cấu trúc bậc ba của protein, xác định hình dạng ba chiều của protein và chức năng của nó.

Sinh sản nhanh giúp vi khuẩn thích nghi và tiến hóa nhanh hơn, nhưng tự nó không phải là cơ chế kháng kháng sinh. Các cơ chế kháng kháng sinh bao gồm bơm đẩy kháng sinh ra khỏi tế bào, thay đổi vị trí tác động của kháng sinh, và bất hoạt kháng sinh bằng enzyme, hoặc tăng cường biểu hiện gen kháng kháng sinh.

Vi sinh vật đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các chu trình sinh địa hóa, đặc biệt là vai trò phân hủy chất hữu cơ từ xác sinh vật và chất thải, đồng thời chuyển hóa các chất dinh dưỡng (như carbon, nitơ, lưu huỳnh, phospho) giữa các dạng hữu cơ và vô cơ, đảm bảo sự tuần hoàn vật chất trong hệ sinh thái.

Nấm men thuộc giới Nấm (Fungi), trong khi trùng roi, vi tảo và trùng lông thuộc giới Nguyên sinh (Protista). Giới Nguyên sinh bao gồm các sinh vật nhân thực đơn bào hoặc đa bào đơn giản, không phải thực vật, động vật hay nấm thực thụ.