Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Vật lý đại cương – Đề 9

Khối lượng là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật trong chuyển động tịnh tiến. Vật có khối lượng càng lớn thì càng khó thay đổi trạng thái chuyển động (vận tốc) của nó, tức là quán tính càng lớn. Vận tốc và gia tốc mô tả chuyển động, còn lực là nguyên nhân gây ra sự thay đổi chuyển động.

Định luật Bernoulli mô tả mối quan hệ giữa áp suất, vận tốc và độ cao của chất lưu lý tưởng (không nhớt, không nén được) trong quá trình chảy ổn định. Định luật này phát biểu rằng tổng của áp suất tĩnh, áp suất động (liên quan đến vận tốc) và áp suất thế (liên quan đến độ cao) là một hằng số dọc theo một đường dòng.

Tia laser có các tính chất đặc trưng như tính đơn sắc cao (ánh sáng có một bước sóng duy nhất), tính định hướng cao (chùm tia rất hẹp, ít phân kỳ), và có thể đạt công suất rất lớn. Tính phân kỳ mạnh KHÔNG phải là tính chất của tia laser, ngược lại, tia laser có tính phân kỳ rất nhỏ, gần như song song.

Dãy Lyman trong quang phổ của nguyên tử hydro nằm trong vùng tử ngoại của phổ điện từ. Dãy Balmer nằm trong vùng ánh sáng nhìn thấy, còn dãy Paschen, Brackett và Pfund nằm trong vùng hồng ngoại.

Phản ứng phân hạch là phản ứng hạt nhân trong đó một hạt nhân nặng (như Uranium-235) hấp thụ một neutron và vỡ thành hai hoặc nhiều hạt nhân nhẹ hơn, đồng thời giải phóng năng lượng và các neutron khác. Lựa chọn 2 mô tả phản ứng phân hạch của Uranium-235. Các lựa chọn còn lại mô tả phản ứng nhiệt hạch (1), phản ứng tổng hợp hạt nhân (3 - giả định không chính xác về phản ứng proton-proton trực tiếp), và phân rã beta (4).

Hiện tượng giao thoa ánh sáng là một bằng chứng rõ ràng cho tính chất sóng của ánh sáng. Giao thoa xảy ra khi các sóng ánh sáng kết hợp với nhau, tạo ra các vùng tăng cường và triệt tiêu. Các hiện tượng quang điện và tán xạ Compton thể hiện tính chất hạt của ánh sáng, còn bức xạ nhiệt là sự phát xạ sóng điện từ từ vật chất do nhiệt độ.

Lực Lorentz là lực tổng hợp tác dụng lên một hạt mang điện chuyển động trong cả điện trường và từ trường. Lực điện do điện trường gây ra là F_E = qE, và lực từ do từ trường gây ra là F_B = q(v x B). Lực Lorentz là tổng vectơ của hai lực này: F = F_E + F_B = qE + q(v x B).

Nguyên lý bất định Heisenberg phát biểu rằng không thể xác định đồng thời chính xác tuyệt đối vị trí và động lượng của một hạt vi mô. Tích của độ bất định về vị trí (Δx) và độ bất định về động lượng (Δp) luôn lớn hơn hoặc bằng một hằng số (ħ/2). Ngoài ra, cũng có nguyên lý bất định về năng lượng và thời gian.

Trong mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện, dòng điện xoay chiều sớm pha hơn điện áp một góc π/2 (90 độ). Điều này là do tụ điện cản trở sự thay đổi điện áp, dẫn đến dòng điện phải 'đi trước' để tích điện cho tụ điện khi điện áp bắt đầu tăng.

Máy biến áp hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Khi dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp, nó tạo ra một từ trường biến thiên. Từ trường biến thiên này xuyên qua cuộn thứ cấp và cảm ứng ra một điện áp xoay chiều ở cuộn thứ cấp. Tỉ số điện áp giữa cuộn sơ cấp và thứ cấp tỉ lệ với tỉ số số vòng dây của chúng.

Trong dao động điều hòa, biên độ dao động là đại lượng không đổi theo thời gian (trong điều kiện lý tưởng không có ma sát hoặc lực cản). Vận tốc, gia tốc và lực kéo về đều biến thiên điều hòa theo thời gian.

Hiện tượng cộng hưởng cơ xảy ra khi tần số của ngoại lực cưỡng bức tác dụng lên hệ dao động bằng với tần số dao động riêng của hệ. Khi đó, biên độ dao động của hệ đạt giá trị cực đại.

Thông số trạng thái là đại lượng vật lý chỉ phụ thuộc vào trạng thái hiện tại của hệ, không phụ thuộc vào quá trình biến đổi trạng thái. Nội năng là một thông số trạng thái. Công và nhiệt lượng là các hàm quá trình, phụ thuộc vào đường đi của quá trình biến đổi trạng thái. Biến thiên entropy cũng là thông số trạng thái, nhưng bản thân entropy (S) mới là thông số trạng thái cơ bản.

Sóng âm là sóng cơ học, cần môi trường vật chất (như khí, lỏng, rắn) để truyền đi. Sóng âm không thể truyền được trong chân không. Tốc độ truyền âm phụ thuộc vào tính chất của môi trường (ví dụ: mật độ, độ đàn hồi). Sóng âm cũng có các tính chất sóng như nhiễu xạ và giao thoa.

Thấu kính hội tụ có đặc điểm chính là hội tụ các tia sáng song song đến trục chính tại một điểm gọi là tiêu điểm. Thấu kính hội tụ có tiêu cự dương, có thể tạo ra cả ảnh thật và ảnh ảo tùy thuộc vào vị trí vật thể.

Định luật Faraday về cảm ứng điện từ phát biểu rằng một từ trường biến thiên theo thời gian sẽ sinh ra một điện trường xoáy. Độ lớn của điện trường xoáy tỉ lệ với tốc độ biến thiên của từ thông qua mạch kín. Đây là cơ sở của hiện tượng cảm ứng điện từ và hoạt động của máy phát điện.

Hiện tượng điện môi phân cực là sự sắp xếp lại hoặc định hướng lại các phân tử điện môi (có mômen lưỡng cực sẵn có hoặc cảm ứng) dưới tác dụng của điện trường ngoài. Sự sắp xếp này tạo ra một mômen lưỡng cực tổng cộng trong chất điện môi, làm giảm cường độ điện trường bên trong so với bên ngoài.

Hiện tượng quang điện ngoài là hiện tượng electron bị bật ra khỏi bề mặt kim loại khi chiếu ánh sáng có bước sóng (hoặc tần số) thích hợp vào bề mặt kim loại. Năng lượng của photon ánh sáng phải đủ lớn để thắng công thoát electron của kim loại.

Công suất là tốc độ thực hiện công, được đo bằng đơn vị Watt (W) trong hệ SI. Joule (J) là đơn vị của năng lượng và công, Newton (N) là đơn vị của lực, và Pascal (Pa) là đơn vị của áp suất.

Định luật II Newton phát biểu rằng gia tốc của một vật tỉ lệ thuận với hợp lực tác dụng lên vật và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật. Công thức biểu diễn định luật này là F = ma, trong đó F là hợp lực, m là khối lượng và a là gia tốc. F=mv là công thức liên hệ giữa lực và động lượng nếu khối lượng thay đổi theo thời gian (không phải dạng cơ bản của định luật II Newton). F = Δp liên quan đến xung lượng và thay đổi động lượng, F = ΔE không phải là biểu thức trực tiếp của định luật II Newton.

Newton (N) là đơn vị đo lực, không phải năng lượng. Joule (J), Calorie (cal), và Kilowatt-giờ (kWh) đều là các đơn vị đo năng lượng. 1 cal = 4.184 J và 1 kWh = 3.6 x 10^6 J.

Định luật bảo toàn năng lượng phát biểu rằng năng lượng không tự sinh ra hoặc mất đi, mà chỉ chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác trong một hệ kín. Tổng năng lượng của hệ kín luôn được bảo toàn. Thực tế, có thể có hao hụt năng lượng dưới dạng nhiệt hoặc các dạng năng lượng không mong muốn khác, nhưng tổng năng lượng vẫn được bảo toàn nếu xét hệ rộng hơn.

Theo thuyết tương đối hẹp, khối lượng tương đối tính của một vật tăng lên khi vận tốc của nó tăng lên. Khi vận tốc của vật tiến gần đến tốc độ ánh sáng, khối lượng tương đối tính của nó tiến đến vô cùng. Công thức khối lượng tương đối tính là m = m₀ / √(1 - v²/c²), trong đó m₀ là khối lượng nghỉ, v là vận tốc của vật, và c là tốc độ ánh sáng.

Điều kiện để xảy ra cộng hưởng điện trong mạch RLC nối tiếp là khi dung kháng Z_C (1/ωC) bằng cảm kháng Z_L (ωL), tức là Z_C = Z_L. Khi đó, tổng trở của mạch đạt giá trị nhỏ nhất (chỉ còn điện trở R), và dòng điện trong mạch đạt giá trị cực đại. Điện áp hiệu dụng trên điện trở đạt giá trị cực đại, không phải cực tiểu.

Sau một chu kỳ bán rã, độ phóng xạ giảm đi một nửa (1/2). Sau chu kỳ bán rã thứ hai, độ phóng xạ còn lại sẽ là một nửa của lượng còn lại sau chu kỳ thứ nhất, tức là (1/2) * (1/2) = 1/4 so với ban đầu.

Quá trình đẳng nhiệt là quá trình nhiệt động lực học xảy ra ở nhiệt độ không đổi. Các quá trình khác được định nghĩa như sau: đẳng tích (thể tích không đổi), đẳng áp (áp suất không đổi), và đoạn nhiệt (không trao đổi nhiệt).

Hiện tượng khúc xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt có chiết suất khác nhau. Chiết suất là đại lượng đặc trưng cho tốc độ truyền ánh sáng trong môi trường đó. Sự thay đổi chiết suất làm thay đổi hướng truyền của ánh sáng.

Trong thí nghiệm giao thoa Young, khoảng vân i (khoảng cách giữa hai vân sáng hoặc hai vân tối liên tiếp) được tính bằng công thức i = λD/a, trong đó λ là bước sóng ánh sáng, D là khoảng cách từ hai khe đến màn quan sát, và a là khoảng cách giữa hai khe hẹp.

Đại lượng vectơ là đại lượng có cả độ lớn và hướng. Trong các lựa chọn, chỉ có vận tốc là đại lượng vectơ. Năng lượng, công và nhiệt độ là các đại lượng vô hướng, chỉ có độ lớn.

Định luật Hooke (trong vùng đàn hồi) phát biểu rằng ứng suất (σ) trong vật rắn tỉ lệ thuận với biến dạng tương đối (ε). Biểu thức toán học đơn giản là σ = Eε, trong đó E là suất Young (module đàn hồi). Định luật này mô tả mối quan hệ tuyến tính giữa ứng suất và biến dạng trong giới hạn đàn hồi của vật liệu.