Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Vật lý đại cương – Đề 6

Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng vân (khoảng cách giữa hai vân sáng hoặc hai vân tối liên tiếp) được tính bằng công thức i = λD/a, trong đó λ là bước sóng ánh sáng, D là khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát, và a là khoảng cách giữa hai khe Y-âng.

Khi một vật hấp thụ nhiệt lượng, nhiệt năng của nó tăng lên, và do đó nhiệt độ của nó thường tăng lên. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển pha (ví dụ: nóng chảy, sôi), nhiệt độ của vật không đổi mặc dù nó vẫn đang hấp thụ nhiệt lượng (nhiệt ẩn).

Trong mạch dao động LC lý tưởng, năng lượng điện trường trong tụ điện và năng lượng từ trường trong cuộn cảm biến đổi tuần hoàn và ngược pha nhau. Khi năng lượng điện trường đạt cực đại thì năng lượng từ trường đạt cực tiểu và ngược lại. Tổng năng lượng của mạch (tổng năng lượng điện trường và năng lượng từ trường) được bảo toàn và không đổi theo thời gian.

Khối lượng là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật trong chuyển động tịnh tiến. Vật có khối lượng càng lớn thì mức quán tính càng lớn, tức là càng khó thay đổi trạng thái chuyển động.

Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo từ proton (hạt mang điện tích dương) và neutron (hạt không mang điện tích). Electron là các hạt mang điện tích âm chuyển động xung quanh hạt nhân, tạo thành lớp vỏ electron của nguyên tử.

Tiêu cự của thấu kính hội tụ (hoặc phân kỳ) là khoảng cách từ quang tâm của thấu kính đến tiêu điểm chính của nó. Tiêu điểm chính là điểm mà tại đó các tia sáng song song với trục chính sau khi khúc xạ qua thấu kính sẽ hội tụ lại (thấu kính hội tụ) hoặc có đường kéo dài cắt nhau (thấu kính phân kỳ).

Hiện tượng giao thoa ánh sáng là bằng chứng trực tiếp và rõ ràng nhất về tính chất sóng của ánh sáng. Giao thoa xảy ra khi hai hay nhiều sóng kết hợp gặp nhau, tạo ra các vùng tăng cường và triệt tiêu, một đặc trưng của sóng.

Định luật bảo toàn cơ năng phát biểu rằng trong một hệ kín, khi chỉ có lực thế tác dụng (không có lực cản hoặc lực không thế khác), tổng động năng và thế năng của hệ (cơ năng) được bảo toàn, tức là không đổi theo thời gian.

Đơn vị của công trong hệ SI là Joule (J). Watt (W) là đơn vị của công suất, Newton (N) là đơn vị của lực, và Pascal (Pa) là đơn vị của áp suất.

Các thông số trạng thái của một lượng khí xác định bao gồm nhiệt độ, áp suất, thể tích và số mol (hoặc khối lượng). Công và nhiệt lượng là các đại lượng liên quan đến quá trình biến đổi trạng thái, không phải là thông số trạng thái.

Định luật thứ hai của nhiệt động lực học (dạng phát biểu về entropy) nói rằng entropy của một hệ cô lập luôn tăng lên hoặc không đổi trong các quá trình tự nhiên. Entropy chỉ có thể giảm trong các quá trình cưỡng bức từ bên ngoài hệ.

Hiện tượng tán sắc ánh sáng (sự phân tách ánh sáng trắng thành các màu sắc khác nhau) xảy ra khi ánh sáng truyền qua một môi trường trong suốt (như lăng kính) do chiết suất của môi trường phụ thuộc vào bước sóng (hoặc tần số) của ánh sáng. Các màu sắc khác nhau có bước sóng khác nhau nên bị khúc xạ khác nhau.

Điểm khác biệt cơ bản giữa sóng ngang và sóng dọc nằm ở phương dao động của các phần tử môi trường so với phương truyền sóng. Ở sóng ngang, các phần tử môi trường dao động vuông góc với phương truyền sóng, còn ở sóng dọc, chúng dao động dọc theo phương truyền sóng.

Nguyên lý chồng chất sóng (hay nguyên lý xếp chồng) phát biểu rằng khi hai hay nhiều sóng đồng thời truyền qua một môi trường, độ dịch chuyển tổng hợp tại bất kỳ điểm nào trong môi trường đó tại bất kỳ thời điểm nào bằng tổng độ dịch chuyển mà mỗi sóng riêng lẻ gây ra tại điểm đó và thời điểm đó.

Hiện tượng khúc xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác (hoặc trong môi trường không đồng nhất) là do vận tốc truyền ánh sáng thay đổi giữa các môi trường. Sự thay đổi vận tốc này dẫn đến sự thay đổi hướng truyền của ánh sáng tại mặt phân cách giữa hai môi trường.

Quá trình đẳng nhiệt là quá trình nhiệt động mà nhiệt độ của hệ không đổi (ΔT = 0) trong suốt quá trình. Các quá trình đẳng tích (thể tích không đổi) và đẳng áp (áp suất không đổi) là các quá trình khác trong nhiệt động lực học.

Trong dao động điều hòa, biên độ dao động là đại lượng không đổi theo thời gian (nếu không có ma sát hoặc lực cản). Li độ, vận tốc và gia tốc là các đại lượng biến thiên tuần hoàn theo thời gian.

Sóng cơ học là dao động cơ lan truyền trong môi trường vật chất đàn hồi. Vì vậy, sóng cơ học không thể truyền được trong chân không, nơi không có môi trường vật chất để dao động và lan truyền dao động. Các phát biểu 2, 3, và 4 đều đúng về sóng cơ học.

Độ lớn của lực Lo-ren-xơ được tính bằng công thức F = |q|vBsinθ, trong đó |q| là độ lớn điện tích, v là vận tốc hạt, B là cường độ từ trường, và θ là góc giữa vectơ vận tốc và vectơ từ trường. Để tăng lực Lo-ren-xơ, ta có thể tăng độ lớn điện tích, tăng vận tốc, tăng cường độ từ trường, hoặc làm cho sinθ lớn hơn (tức là làm cho góc θ gần 90 độ hơn).

Độ cao của âm thanh (cảm giác âm thanh trầm hay bổng) được quyết định bởi tần số của sóng âm. Tần số càng cao, âm thanh càng bổng; tần số càng thấp, âm thanh càng trầm.

Hiện tượng Doppler là sự thay đổi tần số âm mà người quan sát cảm nhận được khi nguồn âm và người quan sát chuyển động tương đối với nhau. Khi nguồn và quan sát tiến lại gần nhau, tần số cảm nhận tăng lên; khi chúng ra xa nhau, tần số cảm nhận giảm xuống.

Trong chuyển động tròn đều, gia tốc hướng tâm là gia tốc gây ra sự thay đổi phương của vận tốc, và nó luôn hướng vào tâm của quỹ đạo tròn. Vận tốc dài có phương tiếp tuyến với quỹ đạo, vận tốc góc và gia tốc góc đặc trưng cho sự quay của vật thể.

Định luật Ohm cho đoạn mạch chứa điện trở phát biểu rằng cường độ dòng điện chạy qua điện trở tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu điện trở và tỉ lệ nghịch với điện trở đó. Công thức biểu diễn định luật Ohm là U = IR, trong đó U là hiệu điện thế, I là cường độ dòng điện, và R là điện trở.

Hiện tượng quang điện là một trong những bằng chứng mạnh mẽ nhất minh họa tính chất hạt của ánh sáng. Trong hiện tượng quang điện, ánh sáng được coi là dòng các hạt photon, mỗi photon mang một năng lượng xác định. Hiện tượng này không thể giải thích bằng lý thuyết sóng ánh sáng cổ điển.

Định luật bảo toàn động lượng chỉ áp dụng cho hệ kín (hay hệ cô lập), tức là hệ không có ngoại lực tác dụng hoặc tổng ngoại lực tác dụng lên hệ bằng không. Trong hệ kín, tổng động lượng của hệ được bảo toàn (không đổi) theo thời gian.

Định luật 2 Newton phát biểu rằng gia tốc của một vật tỉ lệ thuận với hợp lực tác dụng lên vật và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật. Biểu thức toán học của định luật là F = ma, trong đó F là hợp lực, m là khối lượng, và a là gia tốc.

Tia gamma là sóng điện từ có bước sóng ngắn nhất (và tần số cao nhất) trong các loại tia liệt kê. Các tia hồng ngoại, tử ngoại, và tia X cũng là sóng điện từ, nhưng có bước sóng dài hơn tia gamma. Bước sóng càng ngắn, năng lượng càng lớn.

Volt (V) là đơn vị đo hiệu điện thế (hoặc điện thế), không phải đơn vị đo năng lượng. Calo (cal), Kilowatt-giờ (kWh), và Joule (J) đều là các đơn vị đo năng lượng trong các hệ đo lường khác nhau.

Lực hấp dẫn giữa hai vật (theo định luật vạn vật hấp dẫn của Newton) tỉ lệ thuận với tích khối lượng của hai vật và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng. Do đó, lực hấp dẫn phụ thuộc vào cả khối lượng và khoảng cách.

Khi tần số của dòng điện xoay chiều bằng tần số cộng hưởng trong mạch RLC nối tiếp, tổng trở của mạch đạt giá trị nhỏ nhất (chỉ còn điện trở R), do đó cường độ dòng điện hiệu dụng đạt giá trị lớn nhất. Vì U = IR, và R không đổi, nên điện áp hiệu dụng trên điện trở R cũng đạt giá trị lớn nhất.