Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Tổng quát viễn thông – Đề 2

Băng thông trong viễn thông thường được đo bằng đơn vị bits trên giây (bps) hoặc các bội số của nó (kbps, Mbps, Gbps, Tbps). Băng thông thể hiện tốc độ truyền dữ liệu tối đa mà một kênh truyền dẫn có thể hỗ trợ. Hertz (Hz) là đơn vị đo tần số, Decibel (dB) đo tỷ lệ công suất hoặc mức tín hiệu, Volt (V) đo điện áp.

IoT (Internet of Things) đề cập đến mạng lưới các thiết bị vật lý, phương tiện, đồ vật, và các vật dụng khác được nhúng với điện tử, phần mềm, cảm biến và khả năng kết nối mạng, cho phép chúng thu thập và trao đổi dữ liệu. Hệ thống nhà thông minh, cảm biến môi trường, và thiết bị đeo sức khỏe là các ứng dụng IoT. Mạng xã hội trực tuyến là nền tảng kết nối con người, không phải là ứng dụng IoT theo định nghĩa này.

Điều chế QAM (Quadrature Amplitude Modulation) là một phương pháp điều chế số kết hợp cả điều chế biên độ (Amplitude Modulation - AM) và điều chế pha (Phase Modulation - PM) để truyền nhiều bit dữ liệu trên mỗi ký hiệu (symbol). Bằng cách thay đổi cả biên độ và pha của sóng mang, QAM có thể đạt hiệu suất phổ tần cao hơn so với các phương pháp điều chế đơn giản hơn.

Wi-Fi 6 (802.11ax) cải thiện hiệu suất so với Wi-Fi 5 (802.11ac) chủ yếu bằng cách tăng hiệu quả sử dụng phổ tần và hỗ trợ mật độ thiết bị cao hơn. Các công nghệ như OFDMA (Orthogonal Frequency Division Multiple Access) và MU-MIMO (Multi-User MIMO) trong Wi-Fi 6 cho phép chia sẻ kênh hiệu quả hơn và phục vụ nhiều thiết bị đồng thời với hiệu suất tốt hơn, đặc biệt trong môi trường đông đúc thiết bị.

VoLTE (Voice over LTE) là công nghệ cho phép thực hiện cuộc gọi thoại chất lượng cao (HD voice) trực tiếp trên mạng 4G LTE. So với cuộc gọi thoại truyền thống trên mạng 2G/3G, VoLTE mang lại chất lượng âm thanh rõ ràng hơn, thời gian thiết lập cuộc gọi nhanh hơn, và có thể sử dụng đồng thời dữ liệu và thoại trên mạng 4G.

Cáp quang có nhiều ưu điểm so với cáp đồng, bao gồm khả năng truyền dữ liệu tốc độ cao hơn, khoảng cách xa hơn mà ít suy hao tín hiệu, và khả năng chống nhiễu điện từ tốt hơn do sử dụng ánh sáng để truyền tín hiệu thay vì điện. Tính an toàn cũng cao hơn vì không dẫn điện.

Mã hóa kênh (channel coding) là kỹ thuật thêm thông tin dư thừa vào dữ liệu trước khi truyền để cho phép phía thu có thể phát hiện và sửa các lỗi có thể xảy ra trong quá trình truyền dẫn do nhiễu, suy hao hoặc các yếu tố khác. Mục đích chính là tăng độ tin cậy của truyền thông, không phải tăng tốc độ hay nén dữ liệu.

Mạng lõi (core network) là phần trung tâm của mạng viễn thông, có chức năng chính là xử lý và định tuyến lưu lượng dữ liệu giữa các mạng truy nhập (access network) khác nhau, ví dụ như mạng di động, mạng cố định, mạng cáp quang. Mạng lõi đảm bảo kết nối và truyền tải dữ liệu giữa các phần khác nhau của mạng và với các mạng bên ngoài.

Sạc cảm ứng (inductive charging) là công nghệ truyền tải điện năng không dây thông qua trường điện từ, thường được sử dụng để sạc không dây cho điện thoại di động, đồng hồ thông minh và các thiết bị khác. Nó hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ giữa hai cuộn dây.

Sự khác biệt cơ bản giữa chuyển mạch kênh và chuyển mạch gói nằm ở phương pháp thiết lập và duy trì kết nối. Chuyển mạch kênh thiết lập một đường truyền vật lý dành riêng (dedicated circuit) cho cuộc gọi trong suốt thời gian liên lạc. Chuyển mạch gói chia dữ liệu thành các gói nhỏ và truyền độc lập qua mạng, các gói có thể đi theo các đường khác nhau và được tập hợp lại tại đích.

Jitter (rung pha) trong hệ thống truyền dẫn số là sự sai lệch không mong muốn về thời gian của các xung tín hiệu so với thời điểm lý tưởng. Jitter có thể gây ra lỗi bit, làm giảm chất lượng tín hiệu và ảnh hưởng đến hiệu suất của hệ thống, đặc biệt trong các ứng dụng thời gian thực và truyền dữ liệu tốc độ cao.

SIP (Session Initiation Protocol) là một giao thức báo hiệu được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện thoại IP (VoIP), hội nghị truyền hình, và các ứng dụng truyền thông đa phương tiện khác. SIP chịu trách nhiệm thiết lập, duy trì, và kết thúc các phiên truyền thông giữa hai hoặc nhiều điểm cuối.

eMBB (enhanced Mobile Broadband) là một trong ba trường hợp sử dụng chính của 5G, tập trung vào việc cải thiện tốc độ dữ liệu và dung lượng mạng cho các ứng dụng băng thông rộng di động nâng cao như video 4K/8K, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR), và các dịch vụ di động tốc độ cao khác.

Anten chảo (parabolic antenna) là loại anten có tính định hướng cao, thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu tập trung năng lượng bức xạ vào một hướng cụ thể, như radar, thông tin vệ tinh, và các hệ thống truyền dẫn điểm-điểm khoảng cách xa. Hình dạng parabol giúp phản xạ và hội tụ sóng về một điểm hoặc ngược lại.

QoS (Quality of Service) đề cập đến khả năng của mạng để cung cấp mức độ dịch vụ và hiệu suất đáp ứng yêu cầu của các ứng dụng khác nhau. QoS bao gồm các yếu tố như băng thông, độ trễ, jitter, và tỷ lệ mất gói tin, nhằm đảm bảo trải nghiệm người dùng tốt nhất cho các dịch vụ như thoại, video, và dữ liệu.

Trong mạng di động, vùng phủ sóng được chia thành các 'cell' (tế bào), mỗi cell được phục vụ bởi một trạm gốc (Base Transceiver Station - BTS). Việc chia nhỏ vùng phủ sóng thành cell giúp tăng dung lượng và hiệu quả sử dụng tần số.

CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection) là giao thức truy cập kênh được sử dụng trong Ethernet (mạng cục bộ). Nó cho phép nhiều thiết bị chia sẻ cùng một môi trường truyền dẫn (cáp). Khi có xung đột (collision) xảy ra do hai hoặc nhiều thiết bị cùng truyền dữ liệu đồng thời, CSMA/CD giúp phát hiện xung đột và yêu cầu các thiết bị liên quan tạm dừng và thử lại sau một khoảng thời gian ngẫu nhiên.

NB-IoT (Narrowband IoT) là công nghệ mạng diện rộng công suất thấp (LPWAN) được thiết kế tối ưu cho các ứng dụng IoT yêu cầu kết nối số lượng lớn thiết bị tiêu thụ năng lượng thấp, truyền dữ liệu với băng thông hẹp và không thường xuyên, như cảm biến môi trường, đồng hồ thông minh, và các ứng dụng giám sát từ xa. Nó không phù hợp cho các ứng dụng băng thông rộng hoặc độ trễ thấp.

Handover (chuyển giao) là quá trình chuyển một cuộc gọi hoặc phiên dữ liệu đang diễn ra từ một cell (trạm gốc) sang một cell khác khi người dùng di chuyển trong mạng di động. Quá trình này đảm bảo cuộc gọi không bị gián đoạn và kết nối liên tục khi người dùng di chuyển giữa các vùng phủ sóng khác nhau.

Giao thức IP (Internet Protocol) là giao thức lớp mạng trong bộ giao thức TCP/IP, chịu trách nhiệm chính cho việc đánh địa chỉ và định tuyến gói tin dữ liệu qua các mạng khác nhau để đến đích. TCP đảm bảo truyền dữ liệu tin cậy, UDP truyền nhanh nhưng không tin cậy, HTTP là giao thức lớp ứng dụng cho web.

Network slicing là một tính năng quan trọng của 5G, cho phép nhà mạng tạo ra nhiều mạng logic ảo hóa (network slices) trên cùng một cơ sở hạ tầng vật lý. Mỗi slice có thể được tùy chỉnh để đáp ứng các yêu cầu khác nhau về hiệu suất, độ trễ, độ tin cậy, bảo mật cho các dịch vụ và ứng dụng khác nhau (ví dụ: IoT, xe tự lái, truyền thông tốc độ cao).

GPS (Global Positioning System) xác định vị trí dựa trên nguyên tắc đo thời gian tín hiệu truyền từ ít nhất bốn vệ tinh GPS đến máy thu GPS. Bằng cách đo thời gian trễ của tín hiệu từ mỗi vệ tinh và biết vị trí chính xác của vệ tinh, máy thu có thể tính toán khoảng cách đến mỗi vệ tinh và từ đó xác định vị trí của mình bằng phương pháp tam giác định vị (trilateration).

Tường lửa (firewall) là một hệ thống an ninh mạng được thiết kế để kiểm soát lưu lượng mạng dựa trên các quy tắc đã được định nghĩa trước. Chức năng chính của tường lửa là ngăn chặn truy cập trái phép vào hoặc ra khỏi mạng bằng cách lọc các gói tin dựa trên nguồn, đích, giao thức và cổng, giúp bảo vệ mạng khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài hoặc bên trong.

Tán sắc (dispersion) trong sợi quang là hiện tượng các thành phần tần số khác nhau của xung ánh sáng truyền đi với tốc độ khác nhau. Điều này làm cho xung ánh sáng bị giãn rộng ra khi truyền xa, dẫn đến chồng lấn giữa các xung liên tiếp và giới hạn tốc độ truyền dẫn tối đa. Suy hao công suất là do hấp thụ và tán xạ ánh sáng, không phải do tán sắc.

Độ trễ (latency) là thời gian trễ khi truyền dữ liệu từ điểm này đến điểm khác trong mạng. Độ trễ thấp rất quan trọng đối với các ứng dụng thời gian thực như trò chơi trực tuyến, cuộc gọi video, và các ứng dụng điều khiển từ xa, vì nó giảm thiểu sự chậm trễ và giúp tương tác mượt mà hơn. Độ trễ cao gây ra sự gián đoạn và trải nghiệm kém trong các ứng dụng này.

MIMO (Multiple-Input Multiple-Output) là công nghệ sử dụng nhiều anten phát và thu tại cả thiết bị phát và thiết bị thu để tăng tốc độ truyền dữ liệu và dung lượng hệ thống bằng cách tạo ra nhiều luồng dữ liệu song song (spatial multiplexing) và tăng cường độ tin cậy của tín hiệu (beamforming, diversity).

Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) và tấn công từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) là các hình thức tấn công mạng nhằm làm cho hệ thống, dịch vụ hoặc tài nguyên mạng trở nên không khả dụng đối với người dùng hợp pháp. Chúng thường thực hiện bằng cách gửi lượng lớn yêu cầu hoặc dữ liệu vượt quá khả năng xử lý của hệ thống, gây quá tải và sập hệ thống.

Điều chế là quá trình biến đổi tín hiệu gốc (thường là tín hiệu số) thành dạng sóng phù hợp (thường là tín hiệu tương tự) để truyền đi xa qua môi trường truyền dẫn như cáp, sóng vô tuyến. Các lựa chọn khác không mô tả quá trình này.

NFC (Near Field Communication) là công nghệ giao tiếp tầm ngắn không dây hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ. Khi hai thiết bị NFC ở gần nhau (trong phạm vi vài centimet), trường điện từ được tạo ra bởi một thiết bị sẽ cảm ứng dòng điện trong cuộn dây của thiết bị kia, cho phép trao đổi dữ liệu hoặc năng lượng.

Ghép kênh phân chia theo thời gian (Time Division Multiplexing - TDM) hoạt động bằng cách chia sẻ một kênh truyền dẫn duy nhất bằng cách gán các khe thời gian khác nhau cho mỗi nguồn tín hiệu hoặc kênh thông tin. Các kênh được truyền lần lượt trong các khe thời gian đã định.