Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Thủy khí – Đề 15

Tiết kiệm nước và sử dụng nước hiệu quả là một biện pháp phi công trình quan trọng để giảm thiểu tác động của hạn hán. Bằng cách giảm lượng nước tiêu thụ và sử dụng nước một cách khôn ngoan hơn, chúng ta có thể bảo tồn nguồn nước và giảm thiểu nguy cơ thiếu nước trong thời kỳ hạn hán.

El Nino là một hiện tượng khí hậu tự nhiên ở Thái Bình Dương, gây ra sự nóng lên bất thường của nước biển bề mặt. Nó có thể dẫn đến thay đổi đáng kể trong mô hình thời tiết toàn cầu, gây ra hạn hán ở một số khu vực và lũ lụt ở những khu vực khác.

Công nghệ viễn thám sử dụng các cảm biến trên vệ tinh hoặc máy bay để thu thập dữ liệu từ xa về bề mặt Trái Đất. Trong thủy khí, viễn thám được ứng dụng rộng rãi để giám sát diện tích tuyết phủ, độ ẩm đất, thực vật, nhiệt độ bề mặt, lượng mưa ước tính và nhiều yếu tố khác trên quy mô lớn và thường xuyên.

Thủy văn học nước ngầm (Hydrogeology) là một nhánh của thủy văn học nghiên cứu về sự phân bố, chuyển động và chất lượng của nước ngầm trong các tầng chứa nước và các hệ thống nước ngầm khác. Nó bao gồm cả việc nghiên cứu về sự tương tác giữa nước ngầm và nước mặt.

Độ ẩm không khí là lượng hơi nước trong không khí. Khi không khí ẩm bốc lên cao và nguội đi, hơi nước ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ hoặc tinh thể băng, tạo thành mây. Nếu các hạt này lớn dần và đủ nặng, chúng sẽ rơi xuống dưới dạng mưa hoặc các dạng kết tủa khác.

Bốc hơi tiềm năng (PET) là lượng nước tối đa có thể bốc hơi từ một bề mặt (đất hoặc thực vật) nếu có đủ nước. Nó phụ thuộc vào các yếu tố khí hậu như nhiệt độ, bức xạ mặt trời, độ ẩm và gió, và thường cao hơn bốc hơi thực tế vì thực tế có thể bị giới hạn bởi nguồn cung cấp nước.

Chỉ số lượng mưa, đặc biệt là sự thiếu hụt lượng mưa so với trung bình, là một trong những chỉ số quan trọng nhất để đánh giá mức độ khô hạn. Các chỉ số khô hạn khác cũng có thể bao gồm độ ẩm đất, dòng chảy sông và mực nước ngầm, nhưng lượng mưa là yếu tố cơ bản nhất.

Đê điều là công trình công trình được xây dựng dọc theo bờ sông, kênh rạch hoặc bờ biển để ngăn nước lũ tràn vào khu vực dân cư hoặc đất nông nghiệp. Đây là một biện pháp công trình phổ biến và hiệu quả để kiểm soát lũ lụt.

Sương mù hình thành khi không khí ẩm gần bề mặt đất nguội đi đến điểm sương, làm cho hơi nước ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ li ti lơ lửng trong không khí. Điều này thường xảy ra vào ban đêm khi bề mặt đất mất nhiệt do bức xạ hồng ngoại.

Phong hóa là quá trình phá hủy và phân rã đá và khoáng chất trên bề mặt Trái Đất, chủ yếu do các yếu tố vật lý, hóa học và sinh học. Mặc dù phong hóa có thể ảnh hưởng đến sự lưu trữ và dòng chảy của nước ngầm, nó không phải là một thành phần trực tiếp của chu trình nước như bốc hơi, ngưng tụ và kết tủa.

Mây tích (Cumulus) dạng thời tiết tốt là những đám mây trắng, riêng lẻ, có đáy phẳng và đỉnh dạng bông, thường xuất hiện vào những ngày nắng đẹp. Mây vũ tích (Cumulonimbus) gây mưa bão, mây tầng (Stratus) gây âm u, và mây ti (Cirrus) thường báo hiệu sự thay đổi thời tiết.

Mưa axit chủ yếu là do khí thải từ các hoạt động công nghiệp và giao thông, đặc biệt là các oxit của lưu huỳnh (SOx) và nitơ (NOx). Các khí này phản ứng với hơi nước trong khí quyển tạo thành axit sulfuric và axit nitric, sau đó rơi xuống cùng với mưa.

La Nina là hiện tượng ngược lại với El Nino, đặc trưng bởi nhiệt độ nước biển bề mặt lạnh hơn bình thường ở khu vực trung tâm và đông Thái Bình Dương. Ở Đông Nam Á, La Nina thường liên quan đến lượng mưa nhiều hơn bình thường và nhiệt độ có thể thấp hơn một chút so với trung bình.

Thủy văn học đô thị tập trung vào các vấn đề liên quan đến nước trong môi trường đô thị. Ngập lụt đô thị là một vấn đề lớn do bề mặt không thấm nước (đường, nhà, vỉa hè) tăng nhanh dòng chảy bề mặt và hệ thống thoát nước đô thị có thể không đủ khả năng xử lý lượng nước lớn trong mưa lớn.

Dữ liệu chuỗi thời gian là dữ liệu được thu thập theo thời gian, ví dụ như lượng mưa hàng ngày, nhiệt độ hàng tháng, mực nước sông hàng năm. Trong khí hậu và thủy văn, dữ liệu chuỗi thời gian được sử dụng để phân tích xu hướng (ví dụ: biến đổi khí hậu), biến động (ví dụ: dao động theo mùa) và các quy luật khác theo thời gian.

Điểm sương là nhiệt độ mà không khí cần được làm lạnh đến để hơi nước trong đó bão hòa và bắt đầu ngưng tụ thành sương hoặc mây (nếu có hạt nhân ngưng tụ). Điểm sương càng cao cho thấy không khí càng ẩm.

Phong tốc kế (Anemometer) là thiết bị được sử dụng để đo tốc độ gió. Các loại phong tốc kế phổ biến bao gồm phong tốc kế cánh quạt, phong tốc kế chén và phong tốc kế siêu âm.

Mưa địa hình (hay mưa орографик) hình thành khi không khí ẩm bị đẩy lên cao khi gặp sườn núi. Khi không khí nâng lên, nó nguội đi và hơi nước ngưng tụ, gây mưa ở sườn đón gió của núi.

Bốc hơi là quá trình nước chuyển từ trạng thái lỏng (ví dụ: từ đại dương, sông, hồ, đất ẩm) sang trạng thái khí (hơi nước) do tác động của nhiệt năng từ mặt trời.

Hồ chứa được xây dựng để điều tiết dòng chảy của sông, suối, bằng cách trữ nước vào mùa mưa lũ và xả nước ra vào mùa khô hạn. Chức năng chính của hồ chứa là cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất, tưới tiêu, phát điện và kiểm soát lũ lụt.

Mô hình số trị thời tiết là các chương trình máy tính phức tạp sử dụng các phương trình vật lý và toán học để mô phỏng và dự báo sự phát triển của các hệ thống thời tiết. Chúng dựa trên dữ liệu quan trắc thời tiết hiện tại và quá khứ để đưa ra dự báo trong tương lai.

Lũ quét là loại lũ xảy ra nhanh chóng và dữ dội, thường sau những trận mưa lớn trong thời gian ngắn trên diện tích nhỏ, đặc biệt là ở vùng núi dốc. Địa hình dốc làm tăng tốc độ dòng chảy và giảm thời gian tập trung nước, dẫn đến lũ quét nguy hiểm.

Các biện pháp 'xanh' trong quản lý nước đô thị bền vững tập trung vào việc mô phỏng các quá trình tự nhiên của chu trình nước, như thấm nước vào đất, lọc nước tự nhiên, và trữ nước mưa. Xây dựng cống hộp bê tông kín là một giải pháp 'xám' truyền thống, làm tăng dòng chảy bề mặt và giảm thấm nước.

Nhiệt độ là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến tốc độ bốc hơi. Nhiệt độ cao hơn cung cấp nhiều năng lượng hơn cho các phân tử nước để chuyển từ trạng thái lỏng sang khí. Độ ẩm không khí cũng quan trọng; không khí càng khô, tốc độ bốc hơi càng nhanh.

Hygrometer (ẩm kế) là thiết bị được sử dụng để đo độ ẩm tương đối của không khí, thường được biểu thị bằng phần trăm. Barometer đo áp suất khí quyển, thermometer đo nhiệt độ, và rain gauge đo lượng mưa.

Lượng mưa thường được đo bằng milimét (mm), thể hiện độ dày của lớp nước mưa nếu nó được giữ lại trên một bề mặt phẳng mà không bị thấm hoặc chảy đi. Đôi khi inch cũng được sử dụng, đặc biệt ở các nước sử dụng hệ đo lường Anh.

Hệ thống áp thấp thường liên quan đến không khí bốc lên, gây ra sự ngưng tụ và hình thành mây, mưa và các hiện tượng thời tiết xấu khác như gió mạnh và bão. Không khí hội tụ vào trung tâm áp thấp và bốc lên, làm nguội đi và gây mưa.

Thoát hơi nước (transpiration) là quá trình nước bay hơi từ bề mặt lá cây và các bộ phận khác của thực vật, trở lại khí quyển. Đây là một phần quan trọng của chu trình nước và liên quan mật thiết đến sinh lý thực vật.

Lưu vực sông (hay còn gọi là vùng thu nước, watershed) là toàn bộ diện tích đất mà nước mưa và dòng chảy bề mặt từ đó đổ vào một dòng sông chính hoặc một hệ thống sông. Lưu vực sông là đơn vị quản lý tài nguyên nước tự nhiên quan trọng.

Lượng dòng chảy (runoff) là phần nước mưa hoặc nước tan chảy từ tuyết chảy trên bề mặt đất hoặc chảy ngầm dưới đất và cuối cùng đổ vào các sông, suối, hồ hoặc biển. Nó là một thành phần quan trọng của cân bằng nước và chu trình nước.