Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Thương mại quốc tế – Đề 2

Thuế quan là các loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu, làm tăng giá hàng hóa nhập khẩu và là một hình thức rào cản thương mại phổ biến.

Thỏa thuận SPS của WTO cho phép các quốc gia áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ sức khỏe con người, động vật và thực vật khỏi các rủi ro về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch thực vật. Tuy nhiên, các biện pháp này phải dựa trên cơ sở khoa học, không phân biệt đối xử và không được sử dụng như một rào cản thương mại trá hình.

Lý thuyết lợi thế so sánh của Ricardo tập trung vào sự khác biệt về năng suất lao động giữa các quốc gia. Ông cho rằng thương mại có lợi khi các quốc gia chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu hàng hóa mà họ có năng suất lao động tương đối cao hơn.

Lợi ích động từ thương mại quốc tế bao gồm các tác động dài hạn như tăng trưởng kinh tế do chuyển giao công nghệ, tăng cường cạnh tranh và đổi mới, thúc đẩy hiệu quả thông qua quy mô và chuyên môn hóa sâu hơn.

Thương mại nội vùng là thương mại diễn ra giữa các quốc gia trong cùng một khu vực địa lý (ví dụ: ASEAN, EU, NAFTA) hoặc trong cùng một khối kinh tế khu vực, thường được thúc đẩy bởi các hiệp định thương mại khu vực.

Xu hướng khu vực hóa trong thương mại quốc tế được thể hiện rõ qua sự gia tăng mạnh mẽ của các hiệp định thương mại khu vực (RTAs) như các khu vực mậu dịch tự do (FTAs), liên minh thuế quan (Customs Unions), thị trường chung (Common Markets) và liên minh kinh tế (Economic Unions). Các hiệp định này tập trung vào việc tự do hóa thương mại và hội nhập kinh tế giữa các quốc gia láng giềng hoặc trong cùng khu vực địa lý.

Lợi thế so sánh dựa trên chi phí cơ hội, không phải năng suất tuyệt đối. Quốc gia có lợi thế so sánh trong sản xuất một hàng hóa nếu họ từ bỏ ít hàng hóa khác hơn để sản xuất hàng hóa đó so với quốc gia khác.

Hiệp định thương mại tự do nhằm mục đích tự do hóa thương mại bằng cách giảm hoặc loại bỏ các rào cản thương mại giữa các quốc gia tham gia, tạo điều kiện cho thương mại hàng hóa và dịch vụ diễn ra dễ dàng hơn.

Hàng hóa công cộng toàn cầu là những hàng hóa mà lợi ích của chúng mang tính toàn cầu, không loại trừ và không cạnh tranh. Không khí sạch, môi trường ổn định, hòa bình thế giới, và kiến thức khoa học là các ví dụ về hàng hóa công cộng toàn cầu. Thương mại quốc tế có thể ảnh hưởng đến việc cung cấp và sử dụng các hàng hóa công cộng toàn cầu này.

Nguyên tắc MFN là một trụ cột của WTO, yêu cầu các quốc gia thành viên đối xử bình đẳng với nhau trong thương mại. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào dành cho một quốc gia thành viên cũng phải được mở rộng cho tất cả các quốc gia thành viên khác.

Các nước đang phát triển thường gặp nhiều thách thức khi tham gia thương mại quốc tế, bao gồm: rào cản thương mại (thuế quan, phi thuế quan) từ các nước phát triển, đặc biệt là đối với nông sản và hàng dệt may; năng lực cạnh tranh yếu do cơ sở hạ tầng kém phát triển, công nghệ lạc hậu, thiếu vốn và kỹ năng; và sự bất bình đẳng trong các quy tắc thương mại quốc tế.

WTO được thành lập để thúc đẩy thương mại tự do bằng cách giảm các rào cản thương mại, tạo ra một sân chơi thương mại công bằng và giải quyết tranh chấp thương mại.

Thương mại quốc tế có thể là một công cụ mạnh mẽ để giảm nghèo đói. Bằng cách tham gia vào thương mại, các nước đang phát triển có thể chuyên môn hóa sản xuất các hàng hóa và dịch vụ mà họ có lợi thế so sánh, xuất khẩu và thu ngoại tệ, tạo ra việc làm, tăng thu nhập và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từ đó góp phần giảm nghèo.

Bán phá giá là hành vi bán hàng hóa xuất khẩu với giá thấp hơn giá bán thông thường ở thị trường nội địa hoặc thấp hơn chi phí sản xuất, nhằm chiếm lĩnh thị phần hoặc giải phóng hàng tồn kho.

Trợ cấp xuất khẩu làm giảm chi phí xuất khẩu cho các nhà sản xuất trong nước, giúp họ cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, nó tạo ra sự cạnh tranh không công bằng vì các nhà sản xuất ở các quốc gia khác không nhận được trợ cấp, có thể bị mất thị phần và lợi nhuận.

Hạn ngạch nhập khẩu là một biện pháp phi thuế quan, trực tiếp giới hạn số lượng hàng hóa cụ thể được phép nhập khẩu vào một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định, không phải là một loại thuế.

Bảo hộ thương mại thường được biện minh bằng lý do bảo vệ các ngành công nghiệp mới hoặc đang gặp khó khăn trong nước, giúp chúng có thời gian phát triển và cạnh tranh được.

Phá giá đồng nội tệ làm cho hàng xuất khẩu trở nên rẻ hơn và hàng nhập khẩu trở nên đắt hơn. Trong ngắn hạn (với giả định các điều kiện khác không đổi, và bỏ qua hiệu ứng J-curve), điều này thường dẫn đến tăng xuất khẩu và giảm nhập khẩu, do đó cải thiện cán cân thương mại.

Cán cân thương mại là sự khác biệt giữa giá trị xuất khẩu và giá trị nhập khẩu của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Thặng dư thương mại xảy ra khi xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu, và thâm hụt thương mại xảy ra khi nhập khẩu lớn hơn xuất khẩu.

Thuế nhập khẩu là một biện pháp thuế quan, trực tiếp làm tăng chi phí hàng nhập khẩu. Các biện pháp còn lại (hạn ngạch, tiêu chuẩn, quy định) là các biện pháp phi thuế quan, gây ra các rào cản thương mại không thông qua thuế.

Điều khoản thương mại đo lường sức mua quốc tế của hàng xuất khẩu của một quốc gia, được tính bằng tỷ lệ giữa chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá nhập khẩu. Nó phản ánh lượng hàng nhập khẩu mà một quốc gia có thể nhận được cho một đơn vị hàng xuất khẩu.

Chỉ số Tự do Kinh tế là một thước đo mức độ tự do kinh tế của các quốc gia, bao gồm nhiều yếu tố như quy mô chính phủ, quyền tài sản, hiệu quả pháp lý, và đặc biệt là sự tự do thương mại. Nó đánh giá mức độ mở cửa thị trường, các rào cản thương mại, chính sách thuế quan và phi thuế quan, cũng như sự tự do di chuyển vốn và lao động.

Tỷ giá hối đoái cố định giúp giảm bớt sự không chắc chắn và rủi ro do biến động tỷ giá gây ra cho các doanh nghiệp tham gia thương mại quốc tế, tạo môi trường ổn định hơn cho hoạt động xuất nhập khẩu và đầu tư.

Điều kiện Marshall-Lerner là một điều kiện kinh tế vĩ mô quan trọng, cho biết tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu phải lớn hơn 1 (tính theo giá trị tuyệt đối) thì việc phá giá đồng tiền mới có thể cải thiện cán cân thương mại. Nếu điều kiện này không được đáp ứng, phá giá có thể không đạt được mục tiêu cải thiện cán cân thương mại.

Lý thuyết vòng đời sản phẩm mô tả cách thức địa điểm sản xuất và thương mại của một sản phẩm thay đổi theo các giai đoạn vòng đời của nó (giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành, suy thoái). Ban đầu, sản phẩm có thể được sản xuất và xuất khẩu từ quốc gia phát triển, sau đó khi sản phẩm trưởng thành và tiêu chuẩn hóa, sản xuất có thể chuyển sang các quốc gia đang phát triển và quốc gia phát triển có thể trở thành nhà nhập khẩu.

Mô hình Heckscher-Ohlin cho rằng lợi thế so sánh của một quốc gia xuất phát từ sự khác biệt về nguồn lực yếu tố sản xuất. Quốc gia có xu hướng xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất mà quốc gia đó có tương đối dồi dào.

Phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu một số ít mặt hàng (đơn giản hóa cơ cấu xuất khẩu), có thể khiến các nước đang phát triển dễ bị tổn thương khi giá cả hàng hóa xuất khẩu biến động mạnh trên thị trường thế giới hoặc khi các nước nhập khẩu chính gặp suy thoái kinh tế, làm giảm cầu nhập khẩu. Điều này có thể gây ra bất ổn kinh tế và xã hội.

Lý lẽ 'ngành công nghiệp non trẻ' cho rằng các ngành công nghiệp mới thành lập ở các quốc gia đang phát triển cần được bảo hộ tạm thời (ví dụ, bằng thuế quan) trong giai đoạn đầu để có thời gian phát triển, tích lũy kinh nghiệm và đạt được quy mô kinh tế, trước khi phải đối mặt với cạnh tranh quốc tế.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình huống cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá đồng tiền trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này xảy ra do trong ngắn hạn, khối lượng xuất nhập khẩu có thể chưa kịp điều chỉnh, trong khi giá nhập khẩu tính bằng nội tệ tăng lên ngay lập tức, làm tăng giá trị nhập khẩu và làm xấu đi cán cân thương mại.

Trong FTA, các quốc gia thành viên loại bỏ thuế quan và các rào cản thương mại khác đối với hàng hóa và dịch vụ từ các nước thành viên khác, nhưng mỗi quốc gia vẫn giữ chính sách thương mại độc lập với các nước không phải thành viên. Trong Liên minh thuế quan, ngoài việc loại bỏ rào cản thương mại nội khối, các nước thành viên còn thiết lập một hàng rào thuế quan chung đối với hàng nhập khẩu từ các nước ngoài khối.