Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Thống kê kinh tế – Đề 14

Chỉ số giảm phát GDP đo lường mức giá chung của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong nước, bao gồm cả hàng tiêu dùng, hàng đầu tư, hàng hóa và dịch vụ do chính phủ mua, và xuất khẩu ròng. Nó là một thước đo lạm phát toàn diện hơn CPI vì nó bao gồm tất cả các thành phần của GDP.

Nguồn dữ liệu sơ cấp là dữ liệu được thu thập trực tiếp bởi nhà nghiên cứu hoặc cơ quan thống kê cho mục đích nghiên cứu cụ thể. Khảo sát hộ gia đình do cơ quan thống kê quốc gia thực hiện là một ví dụ điển hình về nguồn dữ liệu sơ cấp, vì dữ liệu được thu thập trực tiếp từ đối tượng khảo sát.

Điều chỉnh theo mùa vụ nhằm mục đích loại bỏ các biến động lặp đi lặp lại và có thể dự đoán được trong chuỗi số liệu thời gian, thường liên quan đến thời gian trong năm (ví dụ: doanh số bán lẻ tăng cao vào dịp lễ). Sau khi điều chỉnh, chúng ta có thể thấy rõ hơn các xu hướng và chu kỳ kinh doanh cơ bản.

Tỷ lệ tử vong thô là một thước đo đơn giản về mức độ tử vong trong một dân số. Nó được tính bằng cách lấy tổng số ca tử vong trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm) chia cho quy mô dân số trung bình trong cùng khoảng thời gian, và thường được biểu thị dưới dạng số ca tử vong trên 1.000 hoặc 100.000 dân.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ lệ phần trăm tiền gửi mà các ngân hàng thương mại phải giữ lại dưới dạng dự trữ tại ngân hàng trung ương hoặc dưới dạng tiền mặt trong kho của ngân hàng, và không được phép cho vay. Đây là một công cụ chính sách tiền tệ để kiểm soát cung tiền.

Dự báo ngoại suy dựa trên giả định rằng các xu hướng và mô hình đã quan sát được trong quá khứ sẽ tiếp tục diễn ra trong tương lai. Nó sử dụng dữ liệu quá khứ để dự đoán các giá trị tương lai mà không cần xem xét các yếu tố kinh tế cơ bản hoặc mối quan hệ nhân quả.

Sai số chọn mẫu phát sinh do sự khác biệt ngẫu nhiên giữa mẫu được chọn và tổng thể mà mẫu đó đại diện. Vì mẫu chỉ là một phần nhỏ của tổng thể, nên các đặc điểm của mẫu có thể không hoàn toàn giống với tổng thể, dẫn đến sai số trong ước tính.

Số trung vị là giá trị ở giữa của một tập dữ liệu khi được sắp xếp theo thứ tự. Nó ít bị ảnh hưởng bởi các giá trị ngoại lai (ví dụ: thu nhập rất cao hoặc rất thấp) so với số trung bình (tổng các giá trị chia cho số lượng giá trị). Do đó, số trung vị thường được coi là thước đo thu nhập điển hình tốt hơn, đặc biệt khi phân phối thu nhập bị lệch.

Khảo sát chọn mẫu là một phương pháp thu thập dữ liệu trong đó thông tin được thu thập từ một phần nhỏ (mẫu) của tổng thể, sau đó được sử dụng để suy luận về đặc điểm của toàn bộ tổng thể. Điều này hiệu quả và tiết kiệm chi phí hơn so với việc khảo sát toàn bộ dân số.

Tự tương quan (hay tương quan chuỗi) là mối tương quan giữa các giá trị của một biến chuỗi thời gian tại các khoảng thời gian khác nhau. Ví dụ, tự tương quan bậc nhất là mối tương quan giữa giá trị tại thời điểm t và giá trị tại thời điểm t-1. Tự tương quan thường xuất hiện trong dữ liệu chuỗi thời gian và cần được xem xét trong phân tích.

Chuẩn hóa dữ liệu (ví dụ: z-score standardization, min-max scaling) là quá trình biến đổi dữ liệu để đưa các biến có đơn vị đo lường hoặc thang đo khác nhau về cùng một thang đo chung. Điều này giúp so sánh và phân tích các biến một cách hợp lý, đặc biệt trong các thuật toán học máy và phân tích đa biến.

Tài khoản vãng lai của cán cân thanh toán ghi lại các giao dịch thực tế về hàng hóa, dịch vụ, thu nhập (từ đầu tư và lương) và chuyển giao vãng lai (ví dụ: viện trợ nước ngoài). Nó phản ánh dòng tiền vào và ra liên quan đến thương mại và thu nhập.

Hệ số co giãn nhập khẩu theo thu nhập đo lường mức độ nhạy cảm của lượng nhập khẩu đối với sự thay đổi trong thu nhập quốc dân. Nó cho biết phần trăm thay đổi trong lượng nhập khẩu khi thu nhập quốc dân tăng lên 1%, giữ các yếu tố khác không đổi.

Giá trị gia tăng là thước đo giá trị kinh tế mà một đơn vị, ngành hoặc lĩnh vực tạo ra thêm vào quá trình sản xuất. Nó được tính bằng cách lấy giá trị sản lượng trừ đi giá trị của các yếu tố đầu vào trung gian (hàng hóa và dịch vụ mua từ các đơn vị khác).

Kiểm định tính dừng (ví dụ: Augmented Dickey-Fuller test) được sử dụng để kiểm tra xem một chuỗi thời gian có tính dừng hay không. Một chuỗi thời gian dừng có các đặc tính thống kê (như trung bình và phương sai) không thay đổi theo thời gian, điều này là một giả định quan trọng cho nhiều mô hình chuỗi thời gian và dự báo.

Dữ liệu bảng (còn gọi là dữ liệu dọc) là một loại dữ liệu đặc biệt kết hợp cả dữ liệu chuỗi thời gian và dữ liệu cắt ngang. Nó bao gồm các quan sát về nhiều đối tượng (ví dụ: quốc gia, công ty, cá nhân) theo thời gian, cho phép phân tích sự thay đổi cả giữa các đối tượng và theo thời gian.

Chỉ số sản xuất công nghiệp (IPI) là một chỉ số kinh tế đo lường sự thay đổi hàng tháng trong sản lượng vật chất của các ngành công nghiệp, bao gồm khai khoáng, chế biến chế tạo và các ngành công ích (điện, khí đốt và nước). Nó không bao gồm khu vực nông nghiệp hoặc dịch vụ.

Phương pháp định giá ngẫu nhiên (CVM) là một kỹ thuật khảo sát được sử dụng để ước tính giá trị kinh tế của các hàng hóa và dịch vụ môi trường không có giá thị trường trực tiếp (ví dụ: giá trị sử dụng và giá trị phi sử dụng của đa dạng sinh học, không khí sạch). Nó dựa trên việc hỏi trực tiếp người dân về mức sẵn lòng trả (willingness to pay) cho việc cải thiện môi trường hoặc mức sẵn lòng chấp nhận (willingness to accept) cho việc suy thoái môi trường.

Sai số loại I (sai số alpha) xảy ra khi chúng ta bác bỏ giả thuyết null (H0) trong khi H0 thực sự đúng. Nói cách khác, chúng ta kết luận có một hiệu ứng hoặc mối quan hệ trong khi thực tế không có.

Tỷ lệ thất nghiệp chỉ tính những người đang tích cực tìm việc làm và không có việc làm, bỏ qua những người không còn tìm kiếm việc làm vì nhiều lý do (ví dụ: thất vọng, nghỉ hưu sớm). Ngoài ra, nó không phản ánh tình trạng thiếu việc làm, tức là những người muốn làm việc toàn thời gian nhưng chỉ làm bán thời gian hoặc những người làm công việc dưới trình độ của họ.

PMI (Chỉ số nhà quản lý mua hàng) là một chỉ số khuếch tán dựa trên kết quả khảo sát các nhà quản lý mua hàng trong khu vực sản xuất và dịch vụ. Nó phản ánh kỳ vọng của họ về các điều kiện kinh doanh trong tương lai gần (ví dụ: đơn đặt hàng mới, sản xuất, việc làm), và được coi là một chỉ số kinh tế đi trước quan trọng.

GDP danh nghĩa phản ánh giá trị sản lượng hàng hóa và dịch vụ tính theo giá thị trường hiện tại, trong khi GDP thực tế loại bỏ ảnh hưởng của biến động giá (lạm phát) bằng cách sử dụng giá của năm gốc, giúp đo lường tăng trưởng kinh tế thực chất.

CPI đo lường sự thay đổi giá cả trung bình của một giỏ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng theo thời gian, do đó nó là chỉ số chính để đo lường lạm phát.

Hệ số R-squared (hệ số xác định) đo lường tỷ lệ phương sai của biến phụ thuộc được giải thích bởi mô hình hồi quy. Nó cho biết mức độ phù hợp của đường hồi quy với dữ liệu quan sát, với giá trị càng gần 1 thể hiện sự phù hợp càng tốt.

Độ lệch chuẩn là một thước đo thống kê về sự phân tán của một tập dữ liệu xung quanh giá trị trung bình của nó. Trong tài chính, độ lệch chuẩn của lợi nhuận đầu tư thường được sử dụng làm thước đo rủi ro, vì nó phản ánh mức độ biến động hoặc không chắc chắn của lợi nhuận.

GDP bình quân đầu người là một chỉ số hữu ích nhưng có những hạn chế khi so sánh mức sống giữa các quốc gia. Nó không phản ánh sự bất bình đẳng thu nhập, không bao gồm các hoạt động kinh tế phi chính thức (ví dụ: kinh tế hộ gia đình, kinh tế ngầm), và không điều chỉnh theo sự khác biệt về mức giá sinh hoạt giữa các quốc gia (PPP), dẫn đến so sánh có thể bị sai lệch.

Tỷ lệ nhập học ròng đo lường tỷ lệ phần trăm trẻ em hoặc thanh niên trong độ tuổi chính thức của một cấp học cụ thể (ví dụ: tiểu học, trung học cơ sở) đang thực sự theo học cấp học đó. Nó loại trừ những học sinh không đúng độ tuổi (ví dụ: quá tuổi hoặc thiếu tuổi) để cung cấp một thước đo chính xác hơn về mức độ tiếp cận giáo dục của nhóm tuổi mục tiêu.

Chỉ số kinh tế đi sau là các chỉ số thay đổi sau khi nền kinh tế đã bắt đầu một xu hướng hoặc mô hình nhất định. Tỷ lệ thất nghiệp là một chỉ số đi sau vì nó thường tăng hoặc giảm sau khi nền kinh tế đã trải qua sự suy thoái hoặc phục hồi. Các chỉ số khác như niềm tin người tiêu dùng, đơn đặt hàng mới và giá cổ phiếu thường là chỉ số đi trước hoặc đồng thời.

Chỉ số Laspeyres sử dụng trọng số sản lượng của năm gốc, trong khi chỉ số Paasche sử dụng trọng số sản lượng của năm hiện tại. Sự khác biệt chính nằm ở việc Laspeyres cố định giỏ hàng hóa và dịch vụ theo năm gốc, còn Paasche cập nhật giỏ hàng theo năm hiện tại.

Chỉ số Gini là một thước đo phổ biến về bất bình đẳng thu nhập hoặc của cải. Nó nhận giá trị từ 0 (hoàn toàn bình đẳng, mọi người có thu nhập như nhau) đến 1 (hoàn toàn bất bình đẳng, một người có toàn bộ thu nhập và những người khác không có gì).