Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Tài chính công ty đa quốc gia – Đề 2

Thư tín dụng (L/C) là một công cụ tài chính quan trọng trong thương mại quốc tế, do ngân hàng phát hành cam kết thanh toán cho người bán khi người bán xuất trình các chứng từ phù hợp với điều khoản của L/C. Nó giảm thiểu rủi ro cho cả người mua và người bán.

Các công ty đa quốc gia mở rộng hoạt động ra quốc tế để tăng trưởng dài hạn, tiếp cận thị trường, giảm chi phí và đa dạng hóa rủi ro. Tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn chỉ ở thị trường nội địa không phải là động lực chính để trở thành MNC.

Rủi ro chuyển đổi tiền tệ (currency inconvertibility) phát sinh khi chính phủ nước sở tại áp đặt các hạn chế hoặc cấm đoán việc chuyển đổi đồng nội tệ sang ngoại tệ, hoặc hạn chế chuyển lợi nhuận, vốn về nước, gây khó khăn cho MNC trong việc quản lý dòng tiền và lợi nhuận.

Tài trợ bằng nợ bằng đồng nội tệ của nước sở tại (local currency financing) giúp MNCs giảm rủi ro tỷ giá (vì nợ và tài sản có cùng đơn vị tiền tệ) và rủi ro chính trị (vì việc trả nợ bằng đồng nội tệ ít bị ảnh hưởng bởi các hạn chế chuyển đổi ngoại tệ).

Quốc hữu hóa (nationalization) hoặc tịch thu (expropriation) là hành động của chính phủ nước sở tại chiếm đoạt tài sản tư nhân, thường là của công ty nước ngoài, đôi khi có bồi thường nhưng thường không thỏa đáng hoặc không có bồi thường.

Rủi ro kinh tế (economic exposure) liên quan đến tác động của biến động tỷ giá hối đoái dài hạn đến giá trị hiện tại của dòng tiền tương lai của công ty và lợi thế cạnh tranh. Nó ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, doanh thu và chi phí trong dài hạn.

Leading and lagging là kỹ thuật điều chỉnh thời gian thanh toán giữa các đơn vị con trong MNC để tận dụng lợi thế từ biến động tỷ giá hối đoái dự kiến. 'Leading' là thanh toán sớm khi dự kiến đồng tiền thanh toán sẽ mạnh lên, và 'lagging' là trì hoãn thanh toán khi dự kiến đồng tiền thanh toán sẽ yếu đi.

Netting (bù trừ) là kỹ thuật quản lý rủi ro giao dịch bằng cách xác định và bù trừ các khoản phải thu và phải trả bằng cùng một loại ngoại tệ giữa các đơn vị trong MNC. Điều này giúp giảm số lượng giao dịch ngoại tệ cần thực hiện và giảm chi phí giao dịch, cũng như rủi ro tỷ giá thực tế.

MNCs có lợi thế hơn trong việc tiếp cận các nguồn vốn đa dạng trên thị trường quốc tế, bao gồm cả thị trường vốn và thị trường nợ. Sự linh hoạt này là một yếu tố quan trọng trong cấu trúc vốn của MNCs, giúp họ tối ưu hóa chi phí vốn và rủi ro tài chính.

Chuyển giá là việc định giá hàng hóa, dịch vụ, tài sản vô hình trong giao dịch nội bộ giữa các đơn vị thuộc MNC. MNCs có thể sử dụng chuyển giá để chuyển lợi nhuận đến các quốc gia có thuế suất thấp, nhằm giảm tổng nghĩa vụ thuế toàn cầu.

Hợp đồng kỳ hạn (forward contract) là thỏa thuận giữa hai bên để mua hoặc bán một tài sản (ở đây là ngoại tệ) vào một ngày xác định trong tương lai với tỷ giá đã được xác định ngày hôm nay. Nó dùng để phòng ngừa rủi ro tỷ giá giao dịch.

Đầu tư mới hoàn toàn (greenfield investment) là hình thức FDI tạo ra cơ sở hạ tầng và hoạt động mới hoàn toàn ở nước ngoài, trái ngược với việc mua lại hoặc sáp nhập với doanh nghiệp hiện có.

Phương pháp phân bổ lợi nhuận (Profit Split) thường phù hợp khi giao dịch giữa các đơn vị trong MNC liên quan đến tài sản vô hình độc đáo, có giá trị cao và tích hợp sâu vào hoạt động kinh doanh. Trong trường hợp này, khó xác định giá thị trường độc lập hoặc chi phí một cách rõ ràng, nên lợi nhuận chung được phân bổ dựa trên đóng góp giá trị của từng đơn vị.

Phương pháp CUP (Comparable Uncontrolled Price) xác định giá chuyển giao dựa trên giá của các giao dịch tương tự giữa các bên độc lập trên thị trường tự do. Đây là phương pháp được ưu tiên theo nguyên tắc giá thị trường (arm's length principle) trong chuyển giá.

Vấn đề đại diện (agency problem), mâu thuẫn lợi ích giữa người quản lý và cổ đông, có xu hướng trầm trọng hơn ở MNCs do khoảng cách địa lý lớn hơn, khác biệt văn hóa và ngôn ngữ, làm tăng chi phí giám sát và kiểm soát hoạt động của các đơn vị con ở nước ngoài.

Rủi ro kinh tế (economic exposure) là rủi ro dài hạn và đòi hỏi các biện pháp quản lý chiến lược và hoạt động, như đa dạng hóa thị trường, điều chỉnh cơ cấu chi phí, định vị sản phẩm. Các công cụ tài chính phái sinh ngắn hạn (như hợp đồng kỳ hạn, tương lai, quyền chọn) thường được sử dụng để quản lý rủi ro giao dịch (transaction exposure) ngắn hạn, không phù hợp để quản lý rủi ro kinh tế dài hạn.

Đo lường hiệu suất của công ty con ở nước ngoài bằng đồng nội tệ giúp phản ánh chính xác hơn hiệu quả hoạt động kinh doanh trong môi trường kinh tế và điều kiện thị trường địa phương. Sử dụng đồng tiền công ty mẹ hoặc USD có thể bị ảnh hưởng bởi biến động tỷ giá và không phản ánh đúng hiệu suất thực tế.

Hợp đồng kỳ hạn ngoại tệ là công cụ phổ biến để phòng ngừa rủi ro giao dịch tỷ giá. Nó cho phép công ty khóa một tỷ giá hối đoái cụ thể cho một giao dịch ngoại tệ trong tương lai, loại bỏ sự không chắc chắn về tỷ giá.

Hợp đồng quyền chọn (option) cho phép người mua quyền (holder) có quyền, nhưng không bắt buộc, mua (call option) hoặc bán (put option) một tài sản (ngoại tệ) với giá xác định (strike price) trong một khoảng thời gian hoặc vào một ngày xác định. Nếu tỷ giá biến động theo hướng bất lợi, quyền chọn được thực hiện để phòng ngừa rủi ro. Nếu tỷ giá biến động có lợi, quyền chọn có thể không được thực hiện, và công ty có thể hưởng lợi từ biến động tỷ giá đó.

Tăng cường vay nợ bằng đồng ngoại tệ mạnh không phải là kỹ thuật phòng ngừa rủi ro tỷ giá, mà ngược lại, có thể làm tăng rủi ro nếu đồng ngoại tệ đó tăng giá so với đồng tiền thu nhập của công ty. Các kỹ thuật còn lại (đối ứng, đa dạng hóa, hợp đồng tương lai) đều là các biện pháp phòng ngừa rủi ro tỷ giá.

Ngân sách vốn quốc tế phức tạp hơn do phải đối mặt với các rủi ro đặc thù như rủi ro chính trị (thay đổi chính sách, quốc hữu hóa) và rủi ro quốc gia (khủng hoảng kinh tế, bất ổn xã hội) ở nước ngoài, ngoài các yếu tố ngân sách vốn thông thường.

Biến động tỷ giá hối đoái là một yếu tố quan trọng trong quản lý hàng tồn kho của MNCs. Giá trị hàng tồn kho có thể thay đổi khi tỷ giá biến động, đặc biệt là hàng tồn kho nhập khẩu hoặc xuất khẩu. Bỏ qua yếu tố này là không chính xác.

Rủi ro hoạt động (operating exposure), còn được gọi là rủi ro cạnh tranh (competitive exposure), đề cập đến tác động của biến động tỷ giá hối đoái đến lợi thế cạnh tranh của công ty, dòng tiền hoạt động và giá trị thị trường trong dài hạn.

Trung tâm tài chính nội bộ (in-house bank) được thành lập để cung cấp các dịch vụ tài chính nội bộ cho các đơn vị con của MNC, như quản lý tiền mặt, thanh toán, ngoại hối, và tài trợ vốn. Chức năng tư vấn tài chính cho khách hàng bên ngoài không phải là chức năng chính của trung tâm tài chính nội bộ.

Cư trú thuế của MNCs, theo thông lệ quốc tế và luật pháp nhiều quốc gia, thường được xác định dựa trên nơi quản lý và điều hành thực tế (place of effective management). Đây là nơi các quyết định quản lý và thương mại quan trọng nhất được đưa ra.

Sự ổn định của dòng tiền hoạt động trong nước có thể ít quan trọng hơn trong cấu trúc vốn mục tiêu của MNCs so với công ty nội địa, vì MNCs có thể đa dạng hóa dòng tiền trên nhiều quốc gia và thị trường. Các yếu tố chi phí vốn, rủi ro tài chính và lợi ích thuế từ nợ vẫn là những yếu tố quan trọng trong quyết định cấu trúc vốn của cả MNCs và công ty nội địa.

Tối đa hóa lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu là mục tiêu tài chính chung cho mọi công ty, cả MNCs và công ty nội địa. Các yếu tố còn lại (hệ thống pháp luật, tỷ giá, văn hóa) là những thách thức đặc biệt mà MNCs phải đối mặt do hoạt động trên nhiều quốc gia.

Sự khác biệt lớn về luật thuế, quy định thuế, và chính sách thuế giữa các quốc gia là yếu tố chính làm tăng tính phức tạp của hệ thống thuế quốc tế đối với MNCs. MNCs phải tuân thủ luật pháp và chính sách thuế khác nhau ở mỗi quốc gia nơi họ hoạt động.

Khi đánh giá dự án đầu tư ở nước ngoài, tỷ lệ chiết khấu thường được điều chỉnh tăng lên so với dự án trong nước để phản ánh rủi ro quốc gia (country risk) và rủi ro chính trị (political risk) gia tăng ở nước sở tại. Các rủi ro này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến dòng tiền dự kiến của dự án.

Rủi ro chuyển đổi (translation exposure), còn gọi là rủi ro kế toán, phát sinh khi MNC phải chuyển đổi báo cáo tài chính của các công ty con ở nước ngoài sang đồng tiền của công ty mẹ để hợp nhất báo cáo. Biến động tỷ giá ảnh hưởng đến giá trị quy đổi của tài sản và nợ nước ngoài.