Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Sức khỏe và môi trường – Đề 2

Đảo nhiệt đô thị là hiện tượng nhiệt độ ở khu vực đô thị cao hơn đáng kể so với vùng nông thôn xung quanh. Nguyên nhân chính là do các bề mặt đô thị (bê tông, đường nhựa) hấp thụ và giữ nhiệt nhiều hơn, cùng với đó là thiếu cây xanh, hoạt động giao thông và công nghiệp thải nhiệt, làm tăng nhiệt độ đô thị.

Tầng ozon suy thoái làm giảm khả năng hấp thụ tia cực tím (UV) từ Mặt Trời. Tiếp xúc quá nhiều với tia UV gây hại cho da, làm tăng nguy cơ ung thư da, cháy nắng, lão hóa da sớm và đục thủy tinh thể.

Không gian xanh trong đô thị mang lại nhiều lợi ích: cây xanh hấp thụ khí CO2 và các chất ô nhiễm, giảm ô nhiễm không khí và tiếng ồn, tạo bóng mát giảm nhiệt độ, cung cấp không gian thư giãn, vui chơi và khuyến khích người dân vận động thể chất, cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất.

Xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung là biện pháp hiệu quả nhất vì nó cho phép thu gom và xử lý nước thải từ các khu dân cư và công nghiệp trước khi thải ra môi trường, loại bỏ các chất ô nhiễm và giảm thiểu tác động tiêu cực đến nguồn nước.

Thuốc trừ sâu là hóa chất độc hại, khi sử dụng quá mức có thể tồn dư trong thực phẩm và môi trường, gây ngộ độc cấp tính, cũng như tích tụ lâu dài trong cơ thể dẫn đến các bệnh mãn tính như ung thư, rối loạn thần kinh và các vấn đề sinh sản.

Ô nhiễm tiếng ồn, đặc biệt là tiếng ồn giao thông, công nghiệp và sinh hoạt, có thể gây ra các vấn đề về thính giác như giảm thính lực, ù tai và ảnh hưởng đến giấc ngủ, gây mất ngủ, khó ngủ và giảm chất lượng giấc ngủ.

'Giảm thiểu' biến đổi khí hậu là các hành động nhằm giảm lượng khí nhà kính thải vào khí quyển (ví dụ: sử dụng năng lượng tái tạo). 'Thích ứng' là các hành động nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đã và sẽ xảy ra (ví dụ: xây dựng đê điều, chuyển đổi cây trồng chịu hạn). Cả hai đều quan trọng trong ứng phó với biến đổi khí hậu.

Các hệ sinh thái tự nhiên cung cấp nhiều dịch vụ thiết yếu cho sự sống và sức khỏe con người. Rừng và đất ngập nước lọc nước, tạo ra không khí sạch, điều hòa khí hậu. Biển cung cấp thực phẩm và điều hòa khí hậu toàn cầu. Bảo tồn các hệ sinh thái này là bảo vệ chính sức khỏe con người.

Phát triển bền vững là sự phát triển cân bằng giữa kinh tế, xã hội và môi trường. Nó nhấn mạnh việc đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà vẫn bảo đảm rằng các thế hệ tương lai cũng có thể đáp ứng được nhu cầu của họ, bao gồm cả việc duy trì môi trường sống khỏe mạnh và đảm bảo sức khỏe cho mọi người.

Chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo (mặt trời, gió, thủy điện) giúp giảm phát thải khí nhà kính từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch. Bảo vệ rừng và trồng rừng giúp hấp thụ CO2 từ khí quyển, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng tái tạo sạch nhất trong quá trình vận hành vì nó không thải ra khí nhà kính hoặc các chất ô nhiễm không khí. Các loại năng lượng khác như hạt nhân có thể tạo ra chất thải phóng xạ, thủy điện có thể gây thay đổi hệ sinh thái và sinh khối (đốt rừng) gây ô nhiễm không khí.

Ô nhiễm không khí, đặc biệt là các hạt bụi mịn và khí độc hại, xâm nhập vào hệ hô hấp và tuần hoàn, gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh tim mạch và hô hấp như hen suyễn, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và đột quỵ.

Rác thải nhựa từ đất liền, bao gồm túi nilon, chai nhựa, đồ dùng nhựa... khi không được xử lý đúng cách, sẽ trôi ra sông, biển và phân rã thành vi nhựa dưới tác động của môi trường. Đây là nguồn gốc chính gây ô nhiễm vi nhựa đại dương.

Khí lưu huỳnh điôxít (SO2) và nitơ oxit (NOx) từ các hoạt động công nghiệp và giao thông khi thải vào khí quyển sẽ phản ứng với hơi nước và oxy tạo thành axit sulfuric và axit nitric. Khi mưa xuống, các axit này tạo thành mưa axit, gây hại cho rừng, hồ, công trình xây dựng và sức khỏe con người.

Các quốc đảo nhỏ và vùng ven biển đặc biệt dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu do nước biển dâng, xâm nhập mặn, bão lũ gia tăng và sự suy thoái của các hệ sinh thái biển. Họ phải đối mặt với nguy cơ mất đất, mất nguồn nước ngọt và các thảm họa thiên nhiên thường xuyên hơn.

Đa dạng sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì các hệ sinh thái khỏe mạnh, cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái thiết yếu cho sức khỏe con người như không khí sạch, nước sạch, thực phẩm, dược liệu và điều hòa khí hậu. Suy giảm đa dạng sinh học đe dọa các dịch vụ này và gây hại cho sức khỏe con người.

Môi trường ô nhiễm (không khí, nước, đất) và suy thoái (mất rừng, biến đổi khí hậu) tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của nhiều bệnh truyền nhiễm do ô nhiễm gây suy yếu hệ miễn dịch, thay đổi môi trường sống của vật trung gian truyền bệnh và tạo ra các mầm bệnh mới.

Chất thải y tế nguy hại (bơm kim tiêm, bông băng dính máu, bệnh phẩm...) chứa mầm bệnh và hóa chất độc hại, cần được xử lý đặc biệt. Đốt tại các lò đốt rác thải y tế chuyên dụng ở nhiệt độ cao là phương pháp phổ biến để tiêu hủy mầm bệnh và giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, ô nhiễm môi trường.

Ô nhiễm ánh sáng (ánh sáng nhân tạo quá mức vào ban đêm) có thể phá vỡ nhịp sinh học tự nhiên của con người, gây rối loạn giấc ngủ, giảm sản xuất hormone melatonin (quan trọng cho giấc ngủ và hệ miễn dịch), và có thể liên quan đến tăng nguy cơ béo phì, trầm cảm và một số loại ung thư.

Biến đổi khí hậu chủ yếu tác động đến các yếu tố khí tượng và thủy văn. Động đất là hiện tượng địa chất do sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo, không trực tiếp liên quan đến biến đổi khí hậu.

Dấu chân sinh thái là một thước đo về nhu cầu tài nguyên thiên nhiên của con người. Nó biểu thị tổng diện tích đất và nước (tính bằng hecta toàn cầu) cần thiết để duy trì lối sống của một cá nhân, cộng đồng, tổ chức hoặc hoạt động, bao gồm cả việc cung cấp tài nguyên và hấp thụ chất thải phát sinh.

Để đèn và thiết bị điện ở chế độ chờ vẫn tiêu thụ một lượng điện nhỏ, gây lãng phí năng lượng và tăng lượng khí thải gián tiếp từ các nhà máy điện. Các hành động khác như sử dụng đồ tái sử dụng, phân loại rác và tái sử dụng nước đều là những thực hành thân thiện với môi trường.

Ô nhiễm đất có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn khi cây trồng hấp thụ các chất ô nhiễm từ đất. Nước ngầm cũng có thể bị ô nhiễm do các chất ô nhiễm từ đất ngấm xuống. Con người có thể tiếp xúc với các chất ô nhiễm này qua thực phẩm và nước uống, gây ra các vấn đề sức khỏe.

Biến đổi khí hậu gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan (hạn hán, lũ lụt, nắng nóng), thay đổi mùa vụ, gia tăng dịch bệnh và sâu hại, dẫn đến giảm năng suất cây trồng, mất mùa và ảnh hưởng đến an ninh lương thực.

Cộng đồng đóng vai trò then chốt trong bảo vệ sức khỏe và môi trường. Sự tham gia tích cực của cộng đồng thông qua nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi tiêu dùng, tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường và giám sát thực thi pháp luật là yếu tố quyết định để đạt được hiệu quả bền vững.

Khí cacbon điôxít (CO2) là một trong những khí nhà kính chính và có tác động mạnh mẽ đến hiệu ứng nhà kính do nồng độ cao và thời gian tồn tại lâu dài trong khí quyển, chủ yếu từ hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch và phá rừng.

Các chất CFC (chlorofluorocarbons) là nhóm hóa chất nhân tạo được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp lạnh, bình xịt và sản xuất xốp. Khi thải vào khí quyển, chúng phá hủy tầng ozon, lớp bảo vệ Trái Đất khỏi tia cực tím có hại từ Mặt Trời.

Đốt rừng làm nương rẫy là hành động phá hoại môi trường nghiêm trọng. Nó gây mất rừng, suy thoái đất, ô nhiễm không khí (khói bụi, khí CO2), mất đa dạng sinh học và làm gia tăng hiệu ứng nhà kính.

Đi xe đạp, đi bộ hoặc sử dụng phương tiện công cộng là những lựa chọn giao thông thân thiện với môi trường hơn so với xe cá nhân. Chúng giảm lượng khí thải từ động cơ đốt trong, góp phần giảm ô nhiễm không khí đô thị.

Giải pháp ưu tiên nhất là giảm thiểu lượng rác thải nhựa phát sinh bằng cách giảm sử dụng đồ nhựa dùng một lần (túi nilon, ống hút, cốc nhựa...) và tăng cường tái chế các sản phẩm nhựa đã qua sử dụng. Đốt và chôn lấp rác thải nhựa không phải là giải pháp bền vững và gây ra các vấn đề ô nhiễm khác.