Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Quản trị vận hành – Đề 14

WBS là viết tắt của 'Work Breakdown Structure' (Cấu trúc phân chia công việc). WBS là một công cụ quản lý dự án quan trọng, phân chia dự án thành các phần nhỏ hơn, dễ quản lý hơn, giúp lập kế hoạch, phân công công việc, và theo dõi tiến độ dự án.

MPS là viết tắt của 'Master Production Schedule' (Lịch trình sản xuất tổng thể). MPS là một kế hoạch chi tiết về số lượng sản phẩm cuối cùng cần sản xuất trong từng giai đoạn thời gian cụ thể, dựa trên dự báo nhu cầu và các đơn hàng đã nhận.

Độ tin cậy (reliability) trong bối cảnh vận hành thường được hiểu là khả năng một hệ thống, máy móc, thiết bị hoặc quy trình hoạt động ổn định và không gặp sự cố trong một khoảng thời gian nhất định. Tỷ lệ phần trăm thời gian hoạt động bình thường so với tổng thời gian là một cách đo lường độ tin cậy.

Value Stream Mapping (VSM) là một công cụ trực quan hóa được sử dụng trong Lean Manufacturing để phân tích và cải tiến dòng chảy vật liệu và thông tin cần thiết để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ. VSM giúp xác định các lãng phí và cơ hội cải tiến trong toàn bộ dòng chảy giá trị.

Mặc dù quản trị vận hành hiệu quả có thể góp phần vào lợi nhuận, mục tiêu chính của nó tập trung vào các khía cạnh vận hành trực tiếp như chất lượng, chi phí, và sự hài lòng của khách hàng. Tối đa hóa lợi nhuận là mục tiêu chung của doanh nghiệp, chịu ảnh hưởng bởi nhiều bộ phận, không chỉ vận hành.

Six Sigma là một phương pháp quản lý chất lượng tập trung vào việc giảm thiểu sai sót và biến động trong các quy trình sản xuất và kinh doanh. Mục tiêu của Six Sigma là đạt được mức chất lượng rất cao, với tỷ lệ sai sót cực kỳ thấp (dưới 3.4 lỗi trên một triệu cơ hội).

5S là phương pháp quản lý nơi làm việc cơ bản trong Lean Manufacturing, bao gồm 5 bước: Sàng lọc (Sort), Sắp xếp (Set in Order), Sạch sẽ (Shine), Săn sóc (Standardize), Sẵn sàng (Sustain). Mục tiêu là tạo ra một môi trường làm việc ngăn nắp, sạch sẽ, hiệu quả và an toàn.

Lý thuyết ràng buộc (Theory of Constraints - TOC) tập trung vào việc xác định và quản lý các 'ràng buộc' (constraints) trong hệ thống, là những yếu tố giới hạn khả năng đạt được mục tiêu của hệ thống (thường là lợi nhuận). Ràng buộc có thể là máy móc, thiết bị, nhân lực, quy trình, chính sách,... Việc giải quyết ràng buộc giúp cải thiện hiệu suất tổng thể của hệ thống.

Thời gian chu kỳ (Cycle time) là thước đo thời gian trung bình cần thiết để hoàn thành một quy trình sản xuất hoặc một công đoạn cụ thể trong quy trình đó. Nó thường được tính bằng thời gian từ khi bắt đầu một công đoạn cho đến khi hoàn thành và sẵn sàng chuyển sang công đoạn tiếp theo.

Kanban là một hệ thống kéo (pull system) được sử dụng rộng rãi trong sản xuất Just-in-Time (JIT). Kanban sử dụng các thẻ hoặc tín hiệu trực quan để kiểm soát dòng chảy vật liệu và sản xuất, đảm bảo chỉ sản xuất khi có nhu cầu từ công đoạn sau.

Bố trí theo sản phẩm (product layout) hoặc bố trí dây chuyền là kiểu bố trí mà các máy móc và thiết bị được sắp xếp theo trình tự các bước sản xuất sản phẩm. Nó rất hiệu quả cho sản xuất hàng loạt, sản phẩm tiêu chuẩn hóa, như dây chuyền lắp ráp ô tô, thiết bị điện tử.

Mô hình SCOR (Supply Chain Operations Reference) là một khuôn khổ quản lý chuỗi cung ứng, bao gồm 5 quy trình chính: Plan (Lập kế hoạch), Source (Tìm nguồn cung ứng), Make (Sản xuất), Deliver (Phân phối), Return (Trả lại). 'Make' đề cập đến các hoạt động sản xuất và lắp ráp sản phẩm, biến nguyên vật liệu đầu vào thành sản phẩm đầu ra.

Sản xuất theo dự án phù hợp với các sản phẩm độc đáo, phức tạp, tùy chỉnh cao và thường có số lượng sản xuất hạn chế (thường là một sản phẩm hoặc vài sản phẩm). Ví dụ: xây dựng cầu đường, sản xuất tàu thủy.

Quản trị vận hành (Operations Management) là quá trình thiết kế, điều hành và cải tiến hệ thống sản xuất và cung ứng dịch vụ của doanh nghiệp. Mục tiêu là tạo ra và cung cấp hàng hóa và dịch vụ một cách hiệu quả và hiệu suất.

Biểu đồ nhân quả (fishbone diagram), hay còn gọi là biểu đồ xương cá hoặc Ishikawa, là công cụ dùng để phân tích và xác định các nguyên nhân gốc rễ có thể gây ra một vấn đề cụ thể. Nó giúp hệ thống hóa và phân loại các nguyên nhân tiềm ẩn thành các nhóm chính (ví dụ: Con người, Máy móc, Vật liệu, Phương pháp, Môi trường, Đo lường).

Quyết định lựa chọn địa điểm sản xuất cần dựa trên các yếu tố kinh tế và vận hành khách quan như chi phí, thị trường, nguồn cung, pháp lý, cơ sở hạ tầng,... Sở thích cá nhân của giám đốc điều hành không phải là yếu tố hợp lý và chuyên nghiệp để đưa ra quyết định quan trọng này.

Mức lương và phúc lợi chủ yếu ảnh hưởng đến động lực làm việc và sự gắn bó của người lao động, gián tiếp ảnh hưởng đến năng suất. Các yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến năng suất lao động bao gồm kỹ năng, công nghệ, thiết kế sản phẩm và quy trình làm việc.

Bảo trì phòng ngừa (preventive maintenance) là hoạt động bảo trì định kỳ, được thực hiện theo kế hoạch để ngăn ngừa sự cố và hỏng hóc của máy móc, thiết bị. Mục tiêu là giảm thiểu thời gian dừng máy đột ngột, kéo dài tuổi thọ thiết bị và duy trì hiệu suất hoạt động.

Phương pháp bình quân di động (moving average) là một phương pháp dự báo định lượng, sử dụng trung bình của một số giai đoạn dữ liệu lịch sử gần nhất để dự báo cho giai đoạn tiếp theo. Nó phù hợp cho dự báo ngắn hạn và khi dữ liệu có xu hướng ổn định hoặc biến động nhẹ.

Điểm hòa vốn (break-even point) là mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu vừa đủ bù đắp tổng chi phí (bao gồm cả chi phí cố định và chi phí biến đổi). Tại điểm này, doanh nghiệp không có lãi cũng không bị lỗ.

Hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning) là một hệ thống phần mềm tích hợp, kết nối các bộ phận khác nhau của doanh nghiệp (như sản xuất, kho, tài chính, nhân sự, bán hàng) vào một hệ thống duy nhất. Lợi ích chính là tích hợp dữ liệu và quy trình, cải thiện hiệu quả, giảm trùng lặp và cung cấp cái nhìn tổng quan về hoạt động doanh nghiệp.

Chi phí sản xuất sản phẩm là chi phí liên quan trực tiếp đến việc tạo ra sản phẩm, không phải chi phí phát sinh do việc duy trì và quản lý lượng tồn kho. Các chi phí tồn kho bao gồm chi phí đặt hàng, chi phí lưu kho (bảo quản, thuê kho, hỏng hóc), chi phí thiếu hàng và chi phí vốn (chi phí cơ hội).

Internet of Things (IoT) trong quản trị vận hành tập trung vào việc kết nối các thiết bị, máy móc, cảm biến để thu thập và chia sẻ dữ liệu thời gian thực, hỗ trợ các hoạt động vận hành như theo dõi hàng hóa, kiểm soát chất lượng, bảo trì dự đoán, giám sát thiết bị. Dự báo xu hướng thời trang thuộc lĩnh vực marketing và nghiên cứu thị trường, không phải ứng dụng trực tiếp của IoT trong vận hành.

'Upstream' trong chuỗi cung ứng chỉ các hoạt động và đối tác ở đầu nguồn, bao gồm các nhà cung cấp nguyên vật liệu, linh kiện, và các nhà cung cấp cấp trên của họ (nhà cung cấp của nhà cung cấp). Nó liên quan đến việc thu mua và cung cấp đầu vào cho quá trình sản xuất.

Quản lý chất lượng toàn diện (TQM - Total Quality Management) là một triết lý quản lý tập trung vào chất lượng ở mọi khía cạnh của tổ chức và yêu cầu sự tham gia của tất cả nhân viên, từ cấp cao nhất đến cấp thấp nhất, trong việc cải tiến chất lượng liên tục.

Đường găng (critical path) trong sơ đồ mạng dự án (CPM/PERT) là chuỗi các công việc liên tiếp có tổng thời gian thực hiện dài nhất. Nó quyết định thời gian hoàn thành tối thiểu của toàn bộ dự án. Bất kỳ sự chậm trễ nào trong các công việc trên đường găng đều sẽ làm chậm toàn bộ dự án.

Just-in-Time (JIT) là một hệ thống sản xuất nhằm giảm thiểu lãng phí bằng cách chỉ sản xuất và cung cấp hàng hóa/dịch vụ khi có nhu cầu thực tế. Nó tập trung vào việc giao hàng đúng thời gian, đúng số lượng cần thiết, giảm thiểu tồn kho và các chi phí liên quan.

Bố trí mặt bằng vị trí cố định (fixed-position layout) được sử dụng khi sản phẩm có kích thước lớn, nặng hoặc phức tạp, và không thể hoặc khó di chuyển trong quá trình sản xuất. Thay vào đó, vật liệu, nhân công và thiết bị sẽ được di chuyển đến vị trí sản phẩm. Xây dựng nhà cao tầng, tàu thủy, máy bay là những ví dụ điển hình.

Quy trình quản lý rủi ro thường bắt đầu bằng việc xác định và phân loại các loại rủi ro có thể xảy ra trong hoạt động vận hành. Sau khi xác định rủi ro, các bước tiếp theo bao gồm đánh giá rủi ro, xây dựng kế hoạch ứng phó, và giám sát rủi ro.

Bố trí mặt bằng theo quy trình (process layout) nhóm các máy móc và thiết bị tương tự nhau vào cùng một khu vực. Nó phù hợp với sản xuất theo lô, nơi các sản phẩm khác nhau có thể yêu cầu các bước xử lý khác nhau, di chuyển giữa các khu vực quy trình khác nhau.