Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Quản lý dự án đầu tư – Đề 14

Trong hợp đồng khoán gọn (Fixed-price contract), nhà thầu đồng ý thực hiện công việc với một mức giá cố định đã được thỏa thuận trước. Nếu chi phí thực tế vượt quá giá hợp đồng, nhà thầu phải chịu phần chi phí vượt mức đó, do đó nhà thầu chịu toàn bộ rủi ro về chi phí vượt mức dự toán. Các loại hợp đồng khác có cơ chế chia sẻ rủi ro hoặc chủ đầu tư chịu rủi ro chi phí nhiều hơn.

Ma trận rủi ro là công cụ trực quan hóa, giúp đánh giá và phân loại rủi ro dựa trên hai tiêu chí chính: mức độ nghiêm trọng (impact) và khả năng xảy ra (probability). Ma trận này giúp ưu tiên các rủi ro cần được xử lý trước và phân bổ nguồn lực quản lý rủi ro hiệu quả hơn.

Giai đoạn thực hiện dự án (execution phase) là giai đoạn triển khai các kế hoạch đã được lập. Các hoạt động chính bao gồm xây dựng, lắp đặt, sản xuất, thử nghiệm và các công việc trực tiếp tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ của dự án. Các hoạt động khác thuộc giai đoạn lập kế hoạch (1, 2) và giai đoạn kết thúc (4).

Chi phí quản lý chung của doanh nghiệp (overhead costs) là chi phí gián tiếp, không phát sinh trực tiếp từ dự án cụ thể. Chi phí trực tiếp bao gồm nhân công trực tiếp, vật liệu, thiết bị và các dịch vụ thuê ngoài trực tiếp liên quan đến việc thực hiện dự án.

Chiến lược 'Ép buộc' (Forcing) là chiến lược giải quyết xung đột theo kiểu 'thắng - thua', trong đó một bên sử dụng quyền lực hoặc ảnh hưởng để áp đặt quan điểm của mình lên bên kia, mà không quan tâm đến nhu cầu hoặc mong muốn của bên kia. Các chiến lược khác như Hợp tác (thắng-thắng), Thỏa hiệp (đôi bên cùng nhượng bộ), và Nhượng bộ (thua-thắng) mang tính xây dựng và hướng đến giải pháp đôi bên cùng có lợi hơn.

'Tam giác sắt' (Iron Triangle) hay 'Tam giác dự án' đề cập đến ba ràng buộc chính của dự án: phạm vi, thời gian và chi phí. Ba yếu tố này liên quan mật thiết và ảnh hưởng lẫn nhau. Rủi ro, mặc dù quan trọng, không phải là một thành phần trực tiếp của 'Tam giác sắt', mà là một yếu tố quản lý dự án bổ sung.

Phân tích chi phí - lợi ích (CBA) là phương pháp hệ thống để đánh giá và so sánh tổng chi phí và tổng lợi ích của các lựa chọn khác nhau, bao gồm các dự án đầu tư. CBA giúp đưa ra quyết định lựa chọn dự án tối ưu dựa trên sự cân bằng giữa chi phí và lợi ích. Các phương pháp khác (SWOT, CPM, Ma trận rủi ro) có mục đích sử dụng khác nhau trong quản lý dự án.

'WBS' là viết tắt của 'Work Breakdown Structure' (Cấu trúc phân chia công việc). Đây là công cụ quan trọng trong quản lý phạm vi dự án, giúp phân chia công việc dự án thành các phần nhỏ hơn, dễ quản lý và kiểm soát hơn.

Biểu đồ Gantt là công cụ trực quan hóa phổ biến trong quản lý dự án, hiển thị lịch trình dự án, các hoạt động, thời gian bắt đầu và kết thúc, cũng như tiến độ thực tế so với kế hoạch. Nó giúp theo dõi tiến độ, xác định các hoạt động bị chậm trễ và các sai lệch so với kế hoạch ban đầu. WBS phân chia công việc, Ma trận rủi ro quản lý rủi ro, và SWOT phân tích chiến lược.

Phương pháp IRR có thể gặp vấn đề 'đa nghiệm' (multiple IRR) khi dòng tiền của dự án có nhiều thay đổi dấu (ví dụ: dòng tiền âm xen kẽ dòng tiền dương nhiều lần). Trong trường hợp này, phương trình tính IRR có thể có nhiều nghiệm, dẫn đến nhiều giá trị IRR khác nhau cho cùng một dự án, gây khó khăn trong việc đưa ra quyết định đầu tư. NPV, Payback Period và PI thường không gặp vấn đề này.

'Kiểm soát chất lượng' (Quality Control) là quá trình tập trung vào việc giám sát và đo lường các kết quả cụ thể của dự án để xác định xem chúng có đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng đã đề ra hay không, và thực hiện các hành động khắc phục khi cần thiết. 'Đảm bảo chất lượng' (Quality Assurance) tập trung vào ngăn ngừa lỗi (Answer 2) và cải tiến quy trình (Answer 4). Xác định tiêu chuẩn chất lượng (Answer 1) là một phần của lập kế hoạch chất lượng.

Earned Value Management (EVM) là phương pháp quản lý dự án tích hợp, kết hợp phạm vi, thời gian và chi phí để đánh giá hiệu suất dự án. EVM cung cấp các chỉ số để theo dõi tiến độ, chi phí và hiệu quả sử dụng nguồn lực, giúp dự đoán xu hướng và đưa ra các quyết định quản lý kịp thời.

Hệ số lợi nhuận trên vốn đầu tư (ROI) là chỉ số tài chính đo lường hiệu quả của một khoản đầu tư so với chi phí đầu tư ban đầu. Nó thường được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm và được sử dụng rộng rãi để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn trong các dự án đầu tư. NPV, IRR và Payback Period là các chỉ số thẩm định dự án khác, nhưng ROI tập trung trực tiếp vào hiệu quả sử dụng vốn.

Ngân sách dự án lớn không phải là yếu tố đảm bảo thành công. Một dự án có ngân sách lớn nhưng quản lý kém vẫn có thể thất bại. Các yếu tố thành công quan trọng bao gồm phạm vi rõ ràng, sự hỗ trợ từ lãnh đạo, truyền thông hiệu quả, quản lý rủi ro tốt, đội ngũ dự án có năng lực, và sự tham gia của các bên liên quan.

Bảng phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) là công cụ chiến lược, thường được sử dụng trong giai đoạn lập kế hoạch hoặc phân tích rủi ro dự án, không phải là công cụ quản lý truyền thông dự án. Báo cáo tiến độ, cuộc họp giao ban và phần mềm quản lý dự án là các công cụ phổ biến để truyền đạt thông tin và theo dõi tiến độ dự án đến các bên liên quan.

Giai đoạn lập kế hoạch dự án là thời điểm then chốt để đánh giá tính khả thi về tài chính và kinh tế. Các nghiên cứu khả thi chi tiết, phân tích chi phí - lợi ích và các kế hoạch tài chính được phát triển trong giai đoạn này để đảm bảo dự án có khả năng sinh lời và bền vững trước khi tiến hành thực hiện.

Rủi ro thị trường (market risk) là loại rủi ro bên ngoài, phát sinh từ các yếu tố kinh tế vĩ mô, chính trị, xã hội, công nghệ, và môi trường (PESTEL) mà nhóm dự án thường không thể kiểm soát trực tiếp. Rủi ro kỹ thuật và rủi ro quản lý là rủi ro nội bộ, phát sinh từ các yếu tố trong dự án và nhóm dự án có thể kiểm soát hoặc giảm thiểu.

Rủi ro thị trường, như biến động giá cả hàng hóa hoặc lãi suất, thường là rủi ro kinh doanh và hệ thống, khó được bảo hiểm một cách trực tiếp. Bảo hiểm thường tập trung vào các rủi ro cụ thể, hữu hình hơn như thiên tai, trách nhiệm pháp lý và rủi ro tài sản. Các rủi ro thị trường thường được quản lý thông qua các chiến lược tài chính và kinh doanh khác như đa dạng hóa hoặc phòng ngừa rủi ro.

Mục tiêu cốt lõi của quản lý chất lượng dự án là đảm bảo sản phẩm hoặc dịch vụ của dự án đáp ứng các yêu cầu và tiêu chuẩn chất lượng đã được xác định trước. Mặc dù quản lý chất lượng có thể góp phần giảm chi phí, đúng thời hạn và tăng lợi nhuận, nhưng mục tiêu chính vẫn là chất lượng sản phẩm/dịch vụ.

'Scope Creep' là hiện tượng phạm vi dự án mở rộng dần dần một cách không kiểm soát, thường là do các yêu cầu thay đổi hoặc bổ sung không được phê duyệt chính thức. Scope Creep có thể dẫn đến tăng chi phí, chậm tiến độ và giảm chất lượng dự án.

Giai đoạn kết thúc dự án (closing phase) bao gồm các hoạt động chính thức kết thúc dự án, như bàn giao sản phẩm, thanh lý hợp đồng, giải phóng nguồn lực, đánh giá hiệu quả và rút kinh nghiệm. Lập kế hoạch chi tiết thuộc giai đoạn lập kế hoạch dự án, xảy ra trước giai đoạn thực hiện và kết thúc.

Trong Agile, 'Sprint' là một khoảng thời gian cố định (thường 1-4 tuần) trong đó nhóm phát triển làm việc để hoàn thành một tập hợp các công việc cụ thể và tạo ra một sản phẩm có thể sử dụng được. Sprint là đơn vị cơ bản của thời gian trong Scrum và các phương pháp Agile khác, giúp chia dự án lớn thành các phần nhỏ hơn, dễ quản lý và thích ứng hơn.

Thời gian hoàn vốn (Payback Period) là phương pháp thẩm định dự án đơn giản nhất, tập trung vào thời gian cần thiết để thu hồi vốn đầu tư ban đầu mà không chiết khấu dòng tiền. Do đó, nó không xem xét giá trị thời gian của tiền tệ, khác với NPV, IRR và PI là các phương pháp có chiết khấu dòng tiền.

'Stakeholder Register' là tài liệu chính thức, chứa danh sách tất cả các bên liên quan của dự án, bao gồm thông tin chi tiết về họ như tên, vai trò, mong đợi, mức độ quan tâm, mức độ ảnh hưởng, và yêu cầu truyền thông. Stakeholder Register là cơ sở để quản lý mối quan hệ và giao tiếp với các bên liên quan hiệu quả.

Quản lý nhân sự cá nhân, mặc dù quan trọng trong một tổ chức, không phải là một thành phần cốt lõi được xác định cụ thể trong phạm vi quản lý dự án đầu tư. Quản lý dự án tập trung vào các yếu tố dự án cụ thể như phạm vi, thời gian, rủi ro, chi phí, chất lượng, nguồn nhân lực (nhóm dự án), truyền thông, và các bên liên quan.

Phương pháp Giá trị hiện tại ròng (NPV) sử dụng tỷ lệ chiết khấu để chiết khấu dòng tiền tương lai về giá trị hiện tại. Tỷ lệ chiết khấu thường được sử dụng trong phương pháp NPV là chi phí sử dụng vốn bình quân gia quyền (WACC) của doanh nghiệp, phản ánh chi phí cơ hội của vốn đầu tư. IRR, Payback Period và PI không trực tiếp sử dụng WACC làm tỷ lệ chiết khấu.

Ưu điểm chính của CPM là khả năng xác định 'đường găng' - chuỗi các hoạt động quyết định thời gian hoàn thành dự án. Bằng cách tập trung vào các hoạt động này, người quản lý dự án có thể ưu tiên nguồn lực và nỗ lực để đảm bảo dự án không bị chậm trễ. CPM không đảm bảo hoàn thành đúng thời hạn hoặc giảm chi phí tối đa, và có thể phức tạp với các dự án lớn.

Các bên liên quan là những cá nhân hoặc tổ chức có lợi ích hoặc bị ảnh hưởng bởi dự án. Người dân ở quốc gia khác, nếu không có mối liên hệ trực tiếp đến dự án (ví dụ: không phải là nhà đầu tư, không bị ảnh hưởng môi trường trực tiếp...), thường không được coi là bên liên quan chính. Các bên liên quan chính bao gồm nhà đầu tư, nhà thầu, chính quyền địa phương, cộng đồng dân cư địa phương, nhân viên dự án...

Quản lý thay đổi phạm vi dự án là một lĩnh vực riêng biệt trong quản lý dự án, tập trung vào việc kiểm soát và phê duyệt các thay đổi đối với phạm vi dự án ban đầu. Quản lý rủi ro dự án bao gồm các hoạt động nhận diện, đánh giá, lập kế hoạch ứng phó và kiểm soát rủi ro. Mặc dù thay đổi phạm vi có thể tạo ra rủi ro, nhưng quản lý thay đổi phạm vi không phải là một thành phần của quản lý rủi ro.

Biểu đồ trách nhiệm (RAM), còn được gọi là ma trận RACI (Responsible, Accountable, Consulted, Informed), là công cụ để phân công và làm rõ vai trò, trách nhiệm của từng thành viên trong nhóm dự án đối với từng công việc hoặc hoạt động cụ thể. Nó giúp đảm bảo mọi công việc đều có người chịu trách nhiệm rõ ràng.