Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Phân tích tài chính doanh nghiệp – Đề 6

Chất lượng lợi nhuận thấp xảy ra khi lợi nhuận được tạo ra từ các hoạt động không bền vững hoặc do các thủ thuật kế toán làm tăng lợi nhuận ảo. Ghi nhận doanh thu quá sớm hoặc không thực chất (ví dụ: doanh thu từ giao dịch giả tạo) là dấu hiệu của lợi nhuận kém chất lượng.

Phân tích độ nhạy (sensitivity analysis) tập trung vào việc xác định mức độ ảnh hưởng của sự thay đổi trong một biến số đầu vào (ví dụ: doanh thu, chi phí) đến một biến số đầu ra quan trọng (ví dụ: lợi nhuận, NPV). Nó giúp đánh giá rủi ro và xác định các yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến kết quả tài chính.

Chỉ số thanh toán lãi vay (Interest Coverage Ratio) đo lường khả năng doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) đủ để chi trả chi phí lãi vay. Chỉ số này càng cao, khả năng trả lãi vay càng tốt, rủi ro tài chính càng thấp.

Trong phân tích dọc báo cáo kết quả kinh doanh, các khoản mục như giá vốn hàng bán, chi phí hoạt động, lợi nhuận... thường được biểu diễn dưới dạng tỷ lệ phần trăm so với doanh thu thuần (doanh thu thuần được coi là 100%).

Hệ số vòng quay hàng tồn kho đo lường số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một kỳ. Hệ số này cao cho thấy hàng tồn kho được quản lý tốt, bán nhanh, giảm chi phí lưu kho và tăng hiệu quả sử dụng vốn.

Dòng tiền tự do (FCF) là lượng tiền mặt mà doanh nghiệp có thể tạo ra sau khi đã trang trải các chi phí hoạt động và đầu tư cần thiết để duy trì và phát triển kinh doanh. FCF là chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng doanh nghiệp trả cổ tức, trả nợ, hoặc tái đầu tư.

Phân tích báo cáo tài chính tập trung vào việc đánh giá tình hình tài chính hiện tại, hiệu quả hoạt động quá khứ và tiềm năng phát triển trong tương lai của doanh nghiệp, chứ không chỉ đơn thuần là tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn, tuân thủ pháp lý hay định giá cổ phiếu.

Chỉ số P/E so sánh giá thị trường của cổ phiếu với lợi nhuận trên mỗi cổ phần (EPS). Nó cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu đồng cho mỗi đồng lợi nhuận của doanh nghiệp, thường được dùng để định giá cổ phiếu và so sánh tương quan giữa các cổ phiếu.

Khi so sánh giữa các doanh nghiệp có quy mô khác nhau, sử dụng các chỉ số tỷ lệ (ví dụ: tỷ suất lợi nhuận) là phù hợp hơn so với các chỉ số tuyệt đối (ví dụ: lợi nhuận ròng, doanh thu thuần). Tỷ suất lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) thể hiện lợi nhuận trên mỗi đồng doanh thu, giúp so sánh hiệu quả sinh lời một cách tương đối, không phụ thuộc vào quy mô doanh nghiệp.

Phân tích xu hướng là phương pháp xem xét sự biến động của các chỉ số tài chính qua nhiều kỳ kế toán liên tiếp (thời gian), nhằm nhận diện xu hướng phát triển, điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra dự báo.

Phân tích báo cáo tài chính là công cụ hữu ích nhưng không phải là hoàn hảo. Nó có những hạn chế như phụ thuộc vào chất lượng báo cáo, mang tính lịch sử, và không thể đảm bảo phát hiện mọi gian lận. Tuy nhiên, nó không 'luôn đưa ra kết quả chính xác tuyệt đối' vì bản chất của phân tích là đưa ra đánh giá và nhận định, không phải là con số chính xác tuyệt đối.

Hệ số thanh toán hiện hành = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn. Khi dùng tiền mặt (tài sản ngắn hạn) để trả nợ ngắn hạn, cả tử số và mẫu số đều giảm cùng một lượng. Nếu tỷ lệ Tài sản ngắn hạn/Nợ ngắn hạn > 1, việc giảm cả tử và mẫu cùng một lượng sẽ làm tỷ lệ này ít thay đổi hoặc thay đổi không đáng kể, đặc biệt nếu lượng thanh toán không lớn so với tổng tài sản và nợ ngắn hạn.

Phân tích tỷ số tài chính dựa trên báo cáo tài chính đã lập, phản ánh tình hình trong quá khứ. Mặc dù hữu ích để đánh giá quá khứ và hiện tại, nhưng nó có thể không hoàn toàn dự đoán chính xác tương lai do môi trường kinh doanh và chiến lược doanh nghiệp có thể thay đổi.

Đòn bẩy hoạt động đo lường mức độ chi phí cố định trong cơ cấu chi phí của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có đòn bẩy hoạt động cao có tỷ lệ chi phí cố định lớn. Khi doanh thu tăng, lợi nhuận tăng nhanh hơn (và ngược lại khi doanh thu giảm, lợi nhuận giảm nhanh hơn) do chi phí cố định không đổi theo doanh thu.

Lợi nhuận giữ lại (Retained Earnings) là một phần của vốn chủ sở hữu, thể hiện tổng lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp đã tích lũy được qua các năm hoạt động, sau khi đã trừ đi cổ tức đã trả cho cổ đông. Nó là nguồn vốn nội bộ quan trọng để tái đầu tư và phát triển doanh nghiệp.

Vòng quay vốn lưu động (Working Capital Turnover) đo lường hiệu quả doanh nghiệp sử dụng vốn lưu động (tài sản ngắn hạn trừ nợ ngắn hạn) để tạo ra doanh thu. Vòng quay vốn lưu động cao thường cho thấy vốn lưu động được quản lý và sử dụng hiệu quả.

Phân tích điểm hòa vốn giúp xác định mức doanh thu hoặc sản lượng bán hàng tối thiểu mà doanh nghiệp cần đạt được để tổng doanh thu vừa đủ bù đắp tổng chi phí (tổng chi phí cố định và tổng chi phí biến đổi). Tại điểm hòa vốn, doanh nghiệp không lãi, không lỗ.

Doanh thu thuần là khoản mục thuộc Báo cáo Kết quả Kinh doanh, phản ánh kết quả hoạt động trong một kỳ. Bảng Cân Đối Kế Toán trình bày tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu cao cho thấy doanh nghiệp sử dụng nhiều nợ để tài trợ hoạt động. Điều này làm tăng rủi ro tài chính, vì doanh nghiệp phải trả lãi vay và gốc nợ, đặc biệt khi lợi nhuận giảm hoặc lãi suất tăng.

Công thức Dupont phân tích ROE thành ba thành phần chính: Tỷ suất lợi nhuận ròng (Profit Margin), Vòng quay tổng tài sản (Asset Turnover), và Đòn bẩy tài chính (Equity Multiplier). Phân tích này giúp xác định yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến ROE.

Các yếu tố kinh tế vĩ mô như tăng trưởng GDP, lạm phát, lãi suất, tỷ giá hối đoái, chính sách của chính phủ... có thể ảnh hưởng lớn đến môi trường kinh doanh, nhu cầu thị trường, chi phí đầu vào, khả năng tiếp cận vốn... và do đó, tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động và kết quả tài chính của doanh nghiệp.

Phân tích so sánh ngang hàng (Benchmark analysis) hoặc phân tích so sánh với đối thủ cạnh tranh sử dụng dữ liệu từ các doanh nghiệp tương tự trong ngành để đánh giá hiệu quả hoạt động và vị thế tương đối của doanh nghiệp.

Theo phương pháp gián tiếp, báo cáo lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh bắt đầu bằng lợi nhuận ròng. Vì khấu hao là chi phí không bằng tiền (non-cash expense) đã được trừ khi tính lợi nhuận ròng, nên nó cần được cộng trở lại để xác định dòng tiền thực tế từ hoạt động kinh doanh.

Tỷ lệ chi phí hoạt động trên doanh thu = (Chi phí hoạt động / Doanh thu thuần) * 100%. Tỷ lệ này tăng lên cho thấy chi phí hoạt động đang tăng nhanh hơn so với doanh thu, hoặc doanh thu không tăng đủ nhanh để bù đắp chi phí, báo hiệu hiệu quả hoạt động kinh doanh có thể đang suy giảm hoặc doanh nghiệp gặp khó khăn trong kiểm soát chi phí.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu là chỉ số đo lường mức độ đòn bẩy tài chính và khả năng thanh toán nợ dài hạn (khả năng trả nợ), không phải là chỉ số thanh khoản, vốn đo lường khả năng trả nợ ngắn hạn.

ROE (Return on Equity) đo lường khả năng sinh lời trên vốn chủ sở hữu, phản ánh hiệu quả sử dụng vốn của chủ sở hữu để tạo ra lợi nhuận. Nó cho biết mỗi đồng vốn chủ sở hữu tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận.

Hệ số thanh toán nhanh = (Tài sản ngắn hạn - Hàng tồn kho) / Nợ ngắn hạn. Mẫu số của công thức là Nợ ngắn hạn. Nếu các khoản phải trả ngắn hạn (nợ ngắn hạn) tăng lên mà các yếu tố khác không đổi, mẫu số tăng, dẫn đến hệ số thanh toán nhanh giảm xuống.

Tỷ suất lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin) = (Lợi nhuận gộp / Doanh thu thuần) * 100%. Chỉ số này tập trung vào hiệu quả hoạt động sản xuất và bán hàng cốt lõi, trước khi tính đến các chi phí hoạt động khác, chi phí tài chính và thuế.

Hoạt động kinh doanh liên quan đến các hoạt động tạo ra doanh thu chính của doanh nghiệp. Mua sắm tài sản cố định là hoạt động đầu tư, sử dụng tiền để tạo ra tài sản dài hạn, không phải hoạt động kinh doanh thường xuyên.

Giá trị thời gian của tiền là nguyên tắc cơ bản trong tài chính, khẳng định rằng một đồng tiền nhận được ở hiện tại có giá trị hơn một đồng tiền tương đương nhận được trong tương lai do tiền có khả năng sinh lời (lãi suất) và chịu ảnh hưởng của lạm phát. Nguyên tắc này được sử dụng rộng rãi trong các quyết định đầu tư, định giá tài sản, và phân tích dự án.