Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Nhập môn kế toán – Đề 12

Nguyên tắc phù hợp (hay nguyên tắc tương xứng) là một phần quan trọng của kế toán dồn tích. Nó yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ kế toán với doanh thu mà chúng trực tiếp hoặc gián tiếp tạo ra. Mục đích là để xác định chính xác lợi nhuận hoặc lỗ trong mỗi kỳ kế toán.

Người sử dụng thông tin kế toán được chia thành hai nhóm chính: bên trong và bên ngoài. Nhà quản lý doanh nghiệp là người sử dụng thông tin kế toán bên trong, họ sử dụng thông tin này để ra quyết định quản lý và điều hành doanh nghiệp. Nhà đầu tư tiềm năng, chủ nợ và cơ quan thuế là những người sử dụng thông tin kế toán bên ngoài, họ không trực tiếp tham gia vào hoạt động quản lý doanh nghiệp.

Nguyên tắc giá gốc (hay nguyên tắc giá phí) quy định rằng tài sản thường được ghi nhận ban đầu trong sổ sách kế toán theo giá gốc khi mua (chi phí lịch sử). Giá gốc bao gồm tất cả các chi phí cần thiết để đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng. Mặc dù giá trị thị trường có thể thay đổi, giá gốc vẫn được giữ lại trong sổ sách (trừ khi có bút toán điều chỉnh như khấu hao hoặc giảm giá trị).

Để phương trình kế toán (Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu) luôn cân bằng, khi vốn chủ sở hữu tăng lên, thì hoặc tài sản phải tăng lên một lượng tương ứng, hoặc nợ phải trả phải giảm đi một lượng tương ứng, hoặc cả hai sự thay đổi này xảy ra đồng thời. Điều này đảm bảo sự cân bằng giữa hai vế của phương trình.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Statement of Cash Flows) là báo cáo tài chính duy nhất tập trung vào việc theo dõi và trình bày dòng tiền vào (tiền mặt nhận được) và dòng tiền ra (tiền mặt chi ra) của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Nó phân loại dòng tiền thành ba loại chính: hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính.

Theo nguyên tắc kế toán dồn tích, doanh thu được ghi nhận khi nó được tạo ra (khi hàng hóa được giao hoặc dịch vụ được cung cấp), chứ không nhất thiết phải khi tiền mặt được nhận. Trong trường hợp bán chịu, doanh nghiệp đã cung cấp dịch vụ/hàng hóa, do đó doanh thu được ghi nhận ngay, mặc dù tiền mặt chưa thu về (sẽ thu trong tương lai).

Bên Nợ (Debit) và bên Có (Credit) không mang ý nghĩa cố định là tăng hay giảm. Ý nghĩa của chúng phụ thuộc vào loại tài khoản. Ví dụ, Debit làm tăng tài khoản tài sản và chi phí, nhưng lại làm giảm tài khoản nợ phải trả, vốn chủ sở hữu và doanh thu. Credit có tác dụng ngược lại. Chúng chỉ đơn thuần là hai phía đối lập trong hệ thống kế toán kép.

Tài sản là nguồn lực kinh tế do doanh nghiệp kiểm soát và có khả năng mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai. Tiền mặt là một tài sản vì nó có giá trị kinh tế và doanh nghiệp có thể sử dụng nó để tạo ra lợi ích trong tương lai.

Chi phí là khoản giảm vốn chủ sở hữu phát sinh từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 'Chi phí thuê văn phòng' là chi phí phát sinh để duy trì hoạt động kinh doanh, do đó thuộc nhóm tài khoản chi phí.

Doanh thu là khoản tăng vốn chủ sở hữu phát sinh từ hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp. 'Doanh thu bán hàng' thể hiện giá trị hàng hóa hoặc dịch vụ đã bán cho khách hàng, do đó thuộc nhóm tài khoản doanh thu.

Hệ thống kế toán kép là nền tảng của kế toán hiện đại, dựa trên nguyên tắc rằng mọi giao dịch kinh tế đều có ít nhất hai ảnh hưởng đối ứng nhau. Một giao dịch sẽ làm tăng ít nhất một tài khoản và giảm ít nhất một tài khoản khác, hoặc tăng/giảm các tài khoản ở hai phía của phương trình kế toán, đảm bảo sự cân bằng.

Nguyên tắc hoạt động liên tục là một giả định cơ bản trong kế toán, cho rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động bình thường trong tương lai gần, đủ dài để thực hiện các mục tiêu và nghĩa vụ của mình. Giả định này cho phép doanh nghiệp áp dụng các phương pháp kế toán phù hợp, như khấu hao tài sản cố định.

Nguyên tắc kế toán dồn tích yêu cầu doanh thu được ghi nhận khi nó được tạo ra (khi hàng hóa được giao hoặc dịch vụ được cung cấp), và chi phí được ghi nhận khi chúng phát sinh (khi nguồn lực được sử dụng để tạo ra doanh thu), bất kể khi nào tiền mặt thực tế được thu vào hoặc chi ra. Điều này giúp báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh chính xác hơn.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (còn gọi là Báo cáo lãi lỗ) tập trung vào việc đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian, bằng cách so sánh doanh thu và chi phí để xác định lợi nhuận hoặc lỗ.

Bảng Cân đối thử là một bảng liệt kê tất cả các tài khoản trong sổ cái và số dư của chúng tại một thời điểm nhất định. Mục đích chính của nó là kiểm tra tính cân bằng của sổ cái, đảm bảo rằng tổng số dư Nợ bằng tổng số dư Có, theo nguyên tắc kế toán kép.

Bảng cân đối kế toán (còn gọi là Bảng tình hình tài chính) trình bày các tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của doanh nghiệp vào thời điểm đó.

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng nhất quán các phương pháp và chính sách kế toán từ kỳ này sang kỳ khác. Điều này giúp đảm bảo tính so sánh được của thông tin tài chính qua các thời kỳ, cho phép người sử dụng đánh giá xu hướng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp một cách chính xác hơn.

Khi cung cấp dịch vụ nhưng chưa nhận tiền, doanh nghiệp đã tạo ra doanh thu (theo nguyên tắc dồn tích) nhưng chưa nhận được tiền mặt. Do đó, doanh nghiệp sẽ ghi nhận 'Doanh thu dịch vụ' (tăng vốn chủ sở hữu) và đồng thời ghi nhận 'Phải thu khách hàng' (tăng tài sản) để thể hiện quyền đòi tiền từ khách hàng trong tương lai.

Khi mới học kế toán, người học thường mắc phải nhiều lỗi sai cơ bản, bao gồm: (1) Ghi nhận doanh thu quá sớm (trước khi thực sự cung cấp dịch vụ/hàng hóa), vi phạm nguyên tắc doanh thu; (2) Nhầm lẫn giữa tài sản (nguồn lực kinh tế) và chi phí (sử dụng nguồn lực), dẫn đến phân loại sai; (3) Áp dụng kế toán tiền mặt thay vì kế toán dồn tích, ghi nhận chi phí khi chi tiền mặt thay vì khi chi phí thực sự phát sinh. Do đó, tất cả các đáp án trên đều là những lỗi sai phổ biến.

Doanh thu chưa thực hiện là một khoản nợ phải trả, phát sinh khi doanh nghiệp nhận tiền trước từ khách hàng cho hàng hóa hoặc dịch vụ sẽ được cung cấp trong tương lai. Tiền cho thuê nhà nhận trước là doanh thu chưa thực hiện vì doanh nghiệp đã nhận tiền nhưng chưa cung cấp dịch vụ cho thuê nhà trong tương lai.

Bút toán điều chỉnh là các bút toán được thực hiện vào cuối kỳ kế toán trước khi lập báo cáo tài chính. Mục đích của chúng là cập nhật các tài khoản doanh thu và chi phí để tuân thủ nguyên tắc kế toán dồn tích, đảm bảo doanh thu và chi phí được ghi nhận đúng kỳ mà chúng phát sinh, bất kể thời điểm thu hoặc chi tiền.

Sự khác biệt lớn nhất giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị nằm ở mục đích và đối tượng sử dụng thông tin. Kế toán tài chính tập trung vào việc lập báo cáo tài chính theo các chuẩn mực kế toán chung (GAAP hoặc VAS) để cung cấp thông tin cho người sử dụng bên ngoài (nhà đầu tư, chủ nợ,...). Kế toán quản trị linh hoạt hơn, tập trung vào việc cung cấp thông tin cho nhà quản lý bên trong doanh nghiệp để hỗ trợ ra quyết định.

Khấu hao là quá trình phân bổ giá trị của tài sản cố định hữu hình (như nhà xưởng, thiết bị) trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của chúng. Mục đích là ghi nhận chi phí sử dụng tài sản này qua các kỳ kế toán mà chúng tạo ra doanh thu. Đất đai thường không bị khấu hao vì được coi là có thời gian sử dụng vô hạn.

Khi mua vật tư văn phòng bằng tiền mặt, doanh nghiệp đang trao đổi một tài sản (tiền mặt) để lấy một tài sản khác (vật tư văn phòng). Do đó, tài sản 'Vật tư văn phòng' tăng lên, và tài sản 'Tiền mặt' giảm đi, nhưng tổng giá trị tài sản của doanh nghiệp không thay đổi, và nợ phải trả và vốn chủ sở hữu cũng không bị ảnh hưởng trực tiếp.

Thông tin kế toán cung cấp cho nhà đầu tư cái nhìn khách quan và toàn diện về tình hình tài chính, hiệu quả hoạt động, và rủi ro của doanh nghiệp. Dựa trên thông tin này, nhà đầu tư có thể đánh giá tiềm năng sinh lời và khả năng trả nợ của doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt.

Nợ phải trả là nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát sinh từ các sự kiện đã qua, mà việc thanh toán nghĩa vụ đó dự kiến sẽ dẫn đến sự giảm sút các nguồn lực kinh tế của doanh nghiệp. Vay ngắn hạn là một nghĩa vụ phải trả lại cho bên cho vay, do đó nó là nợ phải trả.

Phương trình kế toán cơ bản khẳng định rằng tổng tài sản của một doanh nghiệp luôn bằng tổng của nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Điều này phản ánh việc tài sản được hình thành từ hai nguồn vốn: vốn vay (nợ phải trả) và vốn của chủ sở hữu (nguồn vốn chủ sở hữu).

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ phân loại dòng tiền thành ba loại hoạt động chính: (1) Hoạt động kinh doanh (liên quan đến hoạt động chính tạo ra doanh thu của doanh nghiệp), (2) Hoạt động đầu tư (liên quan đến mua và bán tài sản dài hạn), và (3) Hoạt động tài chính (liên quan đến vốn chủ sở hữu và nợ phải trả).

Vốn chủ sở hữu đại diện cho phần giá trị tài sản thuần của doanh nghiệp thuộc về chủ sở hữu. Nó được tính bằng tổng tài sản trừ đi tổng nợ phải trả, phản ánh quyền lợi còn lại của chủ sở hữu sau khi đã thanh toán hết các nghĩa vụ nợ.

Bút toán khóa sổ là các bút toán được thực hiện vào cuối kỳ kế toán để 'khóa' các tài khoản tạm thời (doanh thu, chi phí, và cổ tức). Số dư của các tài khoản này được chuyển về tài khoản 'Lợi nhuận giữ lại' (một tài khoản vốn chủ sở hữu), để chuẩn bị cho kỳ kế toán mới với số dư ban đầu bằng không cho các tài khoản tạm thời.