Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Miễn dịch – Đề 10

Tế bào T được sinh ra từ tủy xương, nhưng quá trình phát triển và trưởng thành của chúng (bao gồm việc học cách nhận diện kháng nguyên và loại bỏ các tế bào tự phản ứng) diễn ra chủ yếu ở tuyến ức. Tuyến ức được coi là 'trường học' của tế bào T.

Cytokine là các protein nhỏ đóng vai trò là phân tử tín hiệu giữa các tế bào miễn dịch và các tế bào khác trong cơ thể. Chúng điều phối nhiều hoạt động của hệ miễn dịch, bao gồm viêm, đáp ứng miễn dịch và sự phát triển của tế bào miễn dịch.

Quá trình trình diện kháng nguyên là bước quan trọng để hoạt hóa đáp ứng miễn dịch thích ứng. Các tế bào trình diện kháng nguyên (như đại thực bào, tế bào đuôi gai) bắt giữ kháng nguyên, xử lý và trình diện chúng cho tế bào T hỗ trợ và tế bào T gây độc, từ đó kích hoạt các tế bào T này và khởi động đáp ứng miễn dịch thích ứng.

Vaccine chứa các tác nhân gây bệnh đã được làm yếu hoặc bất hoạt (hoặc các thành phần của chúng) để kích thích hệ thống miễn dịch tạo ra trí nhớ miễn dịch. Khi cơ thể tiếp xúc với tác nhân gây bệnh thực sự trong tương lai, hệ thống miễn dịch đã được 'huấn luyện' sẽ phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Tế bào Mast là tế bào miễn dịch cư trú ở mô, chứa nhiều hạt histamine và các chất trung gian gây viêm khác. Chúng đóng vai trò trung tâm trong phản ứng dị ứng type I (phản ứng quá mẫn tức thì), khi được hoạt hóa bởi kháng thể IgE gắn trên bề mặt, chúng giải phóng các chất trung gian gây ra các triệu chứng dị ứng.

Phức hợp hòa hợp mô chính (MHC) là các phân tử bề mặt tế bào đóng vai trò quan trọng trong trình diện kháng nguyên. MHC giúp tế bào trình diện kháng nguyên (APC) trình diện các peptide kháng nguyên cho tế bào T, từ đó kích hoạt đáp ứng miễn dịch tế bào.

Gan đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể nhưng không được coi là một cơ quan chính của hệ thống miễn dịch. Các cơ quan còn lại (tuyến ức, lách, hạch bạch huyết) đều là các cơ quan lympho, đóng vai trò thiết yếu trong miễn dịch.

Miễn dịch thụ động tự nhiên xảy ra khi kháng thể được truyền từ mẹ sang con một cách tự nhiên, qua nhau thai hoặc sữa mẹ. Điều này cung cấp cho trẻ sơ sinh sự bảo vệ tạm thời trước các bệnh mà mẹ đã có miễn dịch.

Đáp ứng miễn dịch thứ phát xảy ra khi cơ thể tái tiếp xúc với cùng một kháng nguyên. Nhờ trí nhớ miễn dịch được tạo ra từ lần tiếp xúc đầu tiên, đáp ứng thứ phát diễn ra nhanh hơn, mạnh hơn, và hiệu quả hơn so với đáp ứng sơ cấp. Điều này là do sự hoạt hóa nhanh chóng của tế bào nhớ B và tế bào nhớ T.

Tế bào T hỗ trợ (Th), đặc biệt là tế bào CD4+, đóng vai trò điều phối trung tâm trong đáp ứng miễn dịch. Chúng không trực tiếp tiêu diệt tác nhân gây bệnh hay sản xuất kháng thể. Thay vào đó, tế bào Th giải phóng cytokine để kích hoạt và điều hòa các tế bào miễn dịch khác như tế bào B (giúp sản xuất kháng thể), tế bào Tc (tăng cường khả năng tiêu diệt tế bào nhiễm bệnh), và đại thực bào (tăng cường khả năng thực bào và trình diện kháng nguyên).

Trong ELISA, kháng thể thứ cấp được gắn enzyme có vai trò khuếch đại tín hiệu. Khi enzyme hoạt động trên cơ chất, nó tạo ra sản phẩm có màu hoặc phát quang, giúp phát hiện và định lượng kháng thể hoặc kháng nguyên mục tiêu một cách nhạy và dễ dàng hơn. Nếu không có enzyme khuếch đại, tín hiệu có thể quá yếu để phát hiện.

Liệu pháp miễn dịch ung thư tập trung vào việc kích thích và tăng cường khả năng của hệ thống miễn dịch của chính bệnh nhân để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư một cách tự nhiên và hiệu quả hơn. Các phương pháp có thể bao gồm sử dụng kháng thể đơn dòng, vaccine ung thư, liệu pháp tế bào T CAR, và các chất ức chế điểm kiểm soát miễn dịch.

Tế bào đuôi gai được coi là tế bào trình diện kháng nguyên chuyên nghiệp nhất vì chúng có khả năng bắt giữ kháng nguyên rất hiệu quả ở các mô ngoại vi và di chuyển đến hạch bạch huyết để trình diện kháng nguyên cho tế bào T, khởi động đáp ứng miễn dịch thích ứng.

Suy giảm miễn dịch thứ phát là tình trạng suy giảm chức năng miễn dịch do các yếu tố bên ngoài hoặc bệnh lý khác gây ra, không phải do di truyền. AIDS (do nhiễm HIV) là một ví dụ điển hình, virus HIV tấn công và phá hủy tế bào T CD4+, gây suy giảm miễn dịch nghiêm trọng. Các lựa chọn khác (DiGeorge, SCID) là các bệnh suy giảm miễn dịch nguyên phát (di truyền).

Phản ứng viêm đặc trưng bởi tăng lưu lượng máu đến khu vực bị tổn thương, gây ra các dấu hiệu sưng, nóng, đỏ và đau. Giảm lưu lượng máu không phải là đặc điểm của phản ứng viêm, mà ngược lại, tăng lưu lượng máu là một yếu tố then chốt để đưa các tế bào và yếu tố miễn dịch đến vị trí viêm.

Tế bào T gây độc (Tc), hay còn gọi là tế bào CD8+, có khả năng nhận diện và tiêu diệt các tế bào bị nhiễm virus, tế bào ung thư, hoặc tế bào ghép bằng cách giải phóng các chất độc tế bào.

Phản ứng quá mẫn loại IV, hay còn gọi là phản ứng quá mẫn muộn, là một phản ứng miễn dịch tế bào, trong đó tế bào T hỗ trợ Th1 đóng vai trò trung tâm. Các tế bào Th1 được hoạt hóa bởi kháng nguyên, giải phóng cytokine, thu hút và hoạt hóa đại thực bào, gây viêm và tổn thương mô sau 24-72 giờ tiếp xúc kháng nguyên.

Dung nạp miễn dịch là cơ chế quan trọng của hệ thống miễn dịch để ngăn chặn phản ứng chống lại các kháng nguyên 'bản thân' (tránh tự miễn dịch) và các kháng nguyên vô hại (như thức ăn, phấn hoa). Dung nạp miễn dịch giúp duy trì sự cân bằng và bảo vệ cơ thể khỏi các phản ứng miễn dịch không mong muốn.

Tế bào B là tế bào chính của miễn dịch dịch thể, chịu trách nhiệm sản xuất kháng thể để trung hòa và loại bỏ tác nhân gây bệnh ngoại bào.

Miễn dịch bẩm sinh là tuyến phòng thủ đầu tiên, có sẵn từ khi sinh ra, không đặc hiệu và phản ứng nhanh chóng với các tác nhân gây bệnh nói chung.

Opsonin là các phân tử (như kháng thể IgG và các thành phần bổ thể C3b) có khả năng gắn vào bề mặt tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, virus, tế bào lạ) và 'đánh dấu' chúng để các tế bào thực bào (như đại thực bào, bạch cầu trung tính) nhận diện và thực bào dễ dàng và hiệu quả hơn.

Trong phản ứng dị ứng type I, lần tiếp xúc đầu tiên với dị nguyên (như phấn hoa) dẫn đến sự mẫn cảm hóa (sensitization), sản xuất kháng thể IgE. Khi tái tiếp xúc, IgE đã gắn trên tế bào Mast sẽ kích hoạt tế bào Mast giải phóng các chất trung gian gây viêm (histamine, leukotrienes), dẫn đến phản ứng dị ứng nhanh chóng và mạnh mẽ hơn so với lần đầu.

Miễn dịch dịch thể chủ yếu liên quan đến việc sản xuất kháng thể bởi tế bào B để trung hòa và loại bỏ tác nhân gây bệnh ngoại bào (như vi khuẩn, virus tự do, độc tố). Miễn dịch tế bào chủ yếu liên quan đến tế bào T gây độc, tiêu diệt trực tiếp các tế bào bị nhiễm virus, tế bào ung thư hoặc tế bào ghép.

Tự miễn là tình trạng rối loạn miễn dịch khi hệ thống miễn dịch của cơ thể mất khả năng phân biệt 'bản thân' và 'không phải bản thân', dẫn đến việc tấn công nhầm vào các tế bào và mô khỏe mạnh của chính cơ thể, gây ra các bệnh tự miễn.

Kháng thể là thành phần chính của miễn dịch thích ứng, được sản xuất bởi tế bào B sau khi tiếp xúc với kháng nguyên. Miễn dịch bẩm sinh không sử dụng kháng thể. Các cơ chế khác như hàng rào vật lý, tế bào thực bào và phản ứng viêm đều thuộc miễn dịch bẩm sinh.

IgG là loại kháng thể phổ biến nhất trong huyết thanh, chiếm khoảng 75-80% tổng lượng kháng thể, và đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch hệ thống, đặc biệt trong các phản ứng miễn dịch thứ phát.

IgA là kháng thể chính được tìm thấy trong dịch tiết niêm mạc (như nước bọt, sữa mẹ, dịch tiết đường tiêu hóa, hô hấp). IgA đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ bề mặt niêm mạc khỏi sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh bằng cách trung hòa chúng tại chỗ.

Phản ứng thải ghép là một ví dụ điển hình của đáp ứng miễn dịch tế bào. Khi cơ thể nhận một cơ quan hoặc mô ghép từ người khác, hệ thống miễn dịch (đặc biệt là tế bào T gây độc) nhận diện các kháng nguyên MHC khác biệt trên tế bào ghép là 'không phải bản thân' và tấn công, tiêu diệt chúng, dẫn đến thải ghép.

Kháng sinh là thuốc kháng khuẩn, được thiết kế để tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn bằng cách tác động lên các cơ chế sinh học đặc trưng của vi khuẩn (như thành tế bào, quá trình tổng hợp protein). Virus là tác nhân gây bệnh khác biệt hoàn toàn, có cấu trúc và cơ chế sinh sản khác vi khuẩn, do đó kháng sinh không có tác dụng lên virus.

Bổ thể là một hệ thống gồm hơn 30 protein huyết tương hoạt động phối hợp với nhau trong đáp ứng miễn dịch bẩm sinh và thích ứng. Bổ thể có thể tăng cường quá trình viêm, opson hóa (gắn dấu) tác nhân gây bệnh để dễ dàng bị thực bào, và ly giải trực tiếp tế bào vi khuẩn.