1. Thế nào là `dịch thuật máy` (machine translation)?
A. Dịch thuật được thực hiện hoàn toàn bởi con người, sử dụng máy móc hỗ trợ
B. Dịch thuật được thực hiện tự động bởi phần mềm máy tính
C. Dịch thuật kết hợp giữa con người và máy móc, trong đó máy móc đóng vai trò chính
D. Dịch thuật các văn bản kỹ thuật liên quan đến máy móc
2. Nguyên tắc `dịch hướng đích` (target-oriented translation) trong lý thuyết dịch đề cao yếu tố nào?
A. Sự trung thành tuyệt đối với văn bản gốc
B. Mục đích và đối tượng của bản dịch trong văn hóa đích
C. Phong cách cá nhân của người dịch
D. Sử dụng ngôn ngữ nguồn một cách sáng tạo
3. Trong dịch thuật, `mất mát` (loss) và `bù đắp` (compensation) đề cập đến hiện tượng gì?
A. Việc mất đi một phần thông tin do giới hạn của ngôn ngữ đích và việc bù đắp bằng cách truyền tải thông tin tương đương ở chỗ khác trong văn bản dịch
B. Sự mất mát về lợi nhuận khi dịch thuật và việc bù đắp bằng cách tăng giá dịch vụ
C. Việc mất đi bản gốc và phải dịch lại từ bản sao
D. Sự mất mát về thời gian và công sức khi dịch một văn bản dài và việc bù đắp bằng cách dịch nhanh hơn
4. Vai trò của `ngữ cảnh` (context) quan trọng như thế nào trong dịch thuật?
A. Không quan trọng, dịch chủ yếu dựa vào từ điển
B. Quan trọng vừa phải, chỉ cần xem xét ngữ cảnh khi gặp từ khó
C. Rất quan trọng, ngữ cảnh quyết định ý nghĩa của từ và cụm từ, ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình dịch
D. Chỉ quan trọng đối với dịch văn học, không quan trọng với dịch kỹ thuật
5. Lý thuyết Skopos, phát triển bởi Vermeer, tập trung chủ yếu vào yếu tố nào trong dịch thuật?
A. Sự trung thành tuyệt đối với văn bản gốc
B. Mục đích (Skopos) của bản dịch và đối tượng nhận tin
C. Tính thẩm mỹ của bản dịch
D. Sự tương đương về mặt hình thức giữa văn bản gốc và bản dịch
6. Trong lý thuyết dịch, `văn bản nguồn` (source text) là gì?
A. Văn bản được tạo ra sau khi dịch
B. Văn bản gốc cần được dịch
C. Văn bản tham khảo hỗ trợ quá trình dịch
D. Văn bản chứa các thuật ngữ chuyên ngành
7. Điều gì là quan trọng nhất để đánh giá chất lượng của một bản dịch?
A. Số lượng từ trong bản dịch so với bản gốc
B. Mức độ tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc ngữ pháp
C. Khả năng truyền đạt chính xác và tự nhiên ý nghĩa của văn bản gốc đến độc giả mục tiêu
D. Sử dụng từ vựng hoa mỹ và phức tạp
8. Trong lý thuyết dịch, `tương đương chức năng` (functional equivalence) hướng tới việc đạt được sự tương đương ở cấp độ nào?
A. Cấp độ từ vựng
B. Cấp độ ngữ pháp
C. Cấp độ hiệu quả giao tiếp và chức năng của văn bản
D. Cấp độ hình thức và cấu trúc bề ngoài của văn bản
9. Khái niệm `dịch nghĩa đen` (literal translation) có ưu điểm và nhược điểm gì?
A. Ưu điểm: chính xác tuyệt đối về mặt ngữ nghĩa; Nhược điểm: luôn tạo ra bản dịch tự nhiên và dễ hiểu
B. Ưu điểm: giữ nguyên cấu trúc văn bản gốc; Nhược điểm: có thể tạo ra bản dịch gượng gạo, không tự nhiên và khó hiểu trong ngôn ngữ đích
C. Ưu điểm: nhanh chóng và dễ thực hiện; Nhược điểm: không truyền đạt được ý nghĩa văn hóa
D. Ưu điểm: phù hợp với mọi loại văn bản; Nhược điểm: đòi hỏi kiến thức sâu rộng về cả hai ngôn ngữ
10. Trong dịch thuật, `điều chỉnh` (adaptation) là gì?
A. Dịch sát nghĩa từng từ một
B. Thay đổi văn bản gốc để phù hợp với một mục đích hoặc đối tượng hoàn toàn khác
C. Chỉnh sửa lỗi chính tả và ngữ pháp trong văn bản gốc
D. Rút gọn văn bản gốc để bản dịch ngắn hơn
11. Lý thuyết dịch nào tập trung vào mục đích giao tiếp của bản dịch, ưu tiên hiệu quả truyền đạt thông điệp đến độc giả mục tiêu hơn là sự tương đương hình thức với văn bản gốc?
A. Lý thuyết tương đương động (Dynamic Equivalence)
B. Lý thuyết tương đương hình thức (Formal Equivalence)
C. Lý thuyết Skopos
D. Lý thuyết bản địa hóa (Domestication)
12. Điều gì phân biệt `dịch thuật` (translation) với `phiên dịch` (interpretation)?
A. Dịch thuật chỉ làm việc với văn bản viết, trong khi phiên dịch làm việc với ngôn ngữ nói
B. Dịch thuật đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao hơn phiên dịch
C. Phiên dịch chỉ áp dụng cho ngôn ngữ ký hiệu, còn dịch thuật cho ngôn ngữ nói
D. Không có sự khác biệt đáng kể giữa dịch thuật và phiên dịch
13. Trong đánh giá chất lượng dịch, tiêu chí `tính tự nhiên` (naturalness) đề cập đến điều gì?
A. Bản dịch phải giống hệt văn bản gốc về cấu trúc
B. Bản dịch phải đọc tự nhiên, trôi chảy, giống như được viết trực tiếp bằng ngôn ngữ đích
C. Bản dịch phải sử dụng nhiều từ ngữ trang trọng và phức tạp
D. Bản dịch phải giữ lại tất cả các yếu tố `ngoại lai` từ văn bản gốc
14. Thế nào là `dịch chú giải` (annotated translation)?
A. Dịch không có bất kỳ chú thích hay giải thích nào
B. Dịch kèm theo các chú thích, giải thích, hoặc bình luận của người dịch để làm rõ nghĩa, bối cảnh văn hóa, hoặc các vấn đề dịch thuật
C. Dịch chỉ tập trung vào phần chú thích của văn bản gốc
D. Dịch sử dụng nhiều từ ngữ chuyên ngành và chú thích thuật ngữ
15. Thuật ngữ `văn bản đích` (target text) dùng để chỉ:
A. Văn bản gốc cần dịch
B. Bản dịch cuối cùng sau khi đã hoàn thành
C. Văn bản nháp trong quá trình dịch
D. Văn bản được sử dụng để kiểm tra chất lượng bản dịch
16. Trong lý thuyết dịch, `lỗi dịch sai lệch nghĩa` (semantic distortion) là gì?
A. Lỗi do sai ngữ pháp
B. Lỗi do sử dụng sai từ vựng
C. Lỗi do làm thay đổi hoặc bóp méo ý nghĩa ban đầu của văn bản gốc
D. Lỗi do trình bày văn bản không rõ ràng
17. Trong dịch thuật, `thuật ngữ` (terminology) đóng vai trò quan trọng nhất trong loại văn bản nào?
A. Văn bản văn học
B. Văn bản kỹ thuật và chuyên ngành
C. Văn bản quảng cáo
D. Văn bản báo chí
18. Trong lý thuyết dịch, `đơn vị dịch` (unit of translation) thường được xem xét ở cấp độ nào là phù hợp nhất để đảm bảo tính tự nhiên và chính xác của bản dịch?
A. Cấp độ từ đơn
B. Cấp độ cụm từ
C. Cấp độ câu hoặc đoạn văn
D. Cấp độ văn bản
19. Trong dịch thuật, `phong cách` (style) của tác giả văn bản gốc có vai trò như thế nào?
A. Không quan trọng, người dịch chỉ cần truyền đạt ý nghĩa chính
B. Quan trọng, người dịch cần cố gắng truyền đạt phong cách của tác giả trong bản dịch, nếu phù hợp
C. Quan trọng nhất, phong cách là yếu tố quyết định chất lượng bản dịch
D. Nên thay đổi phong cách cho phù hợp với văn hóa đích
20. Lỗi dịch `diễn giải sai` (misinterpretation) thường xuất phát từ nguyên nhân chính nào?
A. Sử dụng từ điển không đầy đủ
B. Hiểu sai ý nghĩa của từ hoặc cụm từ trong ngữ cảnh cụ thể
C. Không tuân thủ quy tắc ngữ pháp của ngôn ngữ đích
D. Sử dụng công cụ dịch máy không chính xác
21. Phương pháp dịch `thuần hóa` (domestication) trong lý thuyết dịch được hiểu là:
A. Dịch sát nghĩa, giữ nguyên cấu trúc và hình thức của văn bản gốc
B. Điều chỉnh văn bản dịch để phù hợp với văn hóa và ngôn ngữ của độc giả mục tiêu, đôi khi làm mất đi yếu tố `ngoại lai`
C. Chèn thêm các yếu tố văn hóa của ngôn ngữ nguồn vào bản dịch
D. Sử dụng ngôn ngữ cổ điển trong bản dịch để tạo cảm giác trang trọng
22. Trong lý thuyết dịch, `khả năng dịch` (translatability) và `bất khả dịch` (untranslatability) đề cập đến vấn đề gì?
A. Vấn đề về chất lượng của bản dịch
B. Vấn đề về khả năng truyền đạt ý nghĩa từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, và những giới hạn của việc này
C. Vấn đề về chi phí và thời gian dịch thuật
D. Vấn đề về sự khác biệt giữa dịch thuật và phiên dịch
23. Lý thuyết `tương đương tối thiểu` (minimal equivalence) trong dịch thuật nhấn mạnh điều gì?
A. Bản dịch phải tương đương hoàn toàn với văn bản gốc về mọi mặt
B. Bản dịch chỉ cần đạt được mức độ tương đương tối thiểu để truyền đạt được thông tin cơ bản
C. Bản dịch phải ngắn gọn và súc tích nhất có thể
D. Bản dịch phải sử dụng ngôn ngữ đơn giản và dễ hiểu nhất
24. Yếu tố `độc giả mục tiêu` (target audience) ảnh hưởng đến quyết định dịch thuật như thế nào?
A. Không ảnh hưởng, dịch thuật chỉ cần trung thành với văn bản gốc
B. Ảnh hưởng lớn, người dịch cần điều chỉnh ngôn ngữ, phong cách và mức độ thuần hóa để phù hợp với kiến thức, văn hóa và kỳ vọng của độc giả mục tiêu
C. Chỉ ảnh hưởng đến việc lựa chọn từ vựng, không ảnh hưởng đến cấu trúc câu
D. Chỉ ảnh hưởng đến dịch văn học, không ảnh hưởng đến dịch các loại văn bản khác
25. Trong dịch thuật, `tái cấu trúc` (restructuring) là giai đoạn nào trong quy trình dịch?
A. Giai đoạn phân tích văn bản gốc
B. Giai đoạn chuyển ngữ từ ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích
C. Giai đoạn sắp xếp lại và diễn đạt thông tin trong ngôn ngữ đích một cách tự nhiên và mạch lạc
D. Giai đoạn kiểm tra và chỉnh sửa bản dịch
26. Khái niệm `tương đương động` (dynamic equivalence) thường được liên kết với nhà lý thuyết dịch nào?
A. Eugene Nida
B. Peter Newmark
C. Gideon Toury
D. Katharina Reiss
27. Thế nào là `dịch tự do` (free translation)?
A. Dịch từng từ một, không quan tâm đến ngữ cảnh
B. Dịch tập trung vào truyền đạt ý chính, có thể thay đổi cấu trúc và bỏ qua chi tiết không quan trọng
C. Dịch theo nghĩa đen, bám sát hình thức của văn bản gốc
D. Dịch sử dụng ngôn ngữ trang trọng và phức tạp
28. Phương pháp dịch `ngoại hóa` (foreignization) trái ngược với `thuần hóa`, tập trung vào điều gì?
A. Làm cho bản dịch dễ đọc và dễ hiểu nhất có thể
B. Giữ lại các yếu tố văn hóa và ngôn ngữ đặc trưng của văn bản gốc, ngay cả khi điều này làm cho bản dịch trở nên ít quen thuộc hơn với độc giả mục tiêu
C. Loại bỏ hoàn toàn các yếu tố văn hóa trong bản dịch
D. Sử dụng ngôn ngữ phổ thông, tránh dùng thuật ngữ chuyên ngành
29. Khái niệm `tương đương hình thức` (formal equivalence) trong lý thuyết dịch tập trung vào điều gì?
A. Truyền đạt ý nghĩa tương đương về mặt chức năng
B. Duy trì hình thức, cấu trúc, và các yếu tố ngôn ngữ bề mặt của văn bản gốc càng sát càng tốt
C. Tạo ra phản ứng tương tự ở độc giả mục tiêu
D. Điều chỉnh văn bản cho phù hợp với văn hóa đích
30. Khái niệm `văn hóa nguồn` và `văn hóa đích` đề cập đến yếu tố nào quan trọng nhất trong quá trình dịch thuật?
A. Sự khác biệt về ngữ pháp giữa hai ngôn ngữ
B. Sự khác biệt về phong cách viết của tác giả
C. Sự khác biệt về bối cảnh văn hóa và kiến thức nền tảng của độc giả
D. Sự khác biệt về độ dài trung bình của câu trong hai ngôn ngữ
