Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đo lường sự thay đổi giá trung bình của một giỏ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng theo thời gian, phản ánh mức độ lạm phát hoặc giảm phát từ góc độ người tiêu dùng.

Mô hình Keynesian Cross tập trung vào vai trò của tổng cầu dự kiến (Aggregate Expenditure) trong việc xác định sản lượng cân bằng ngắn hạn. Giao điểm của đường tổng cầu dự kiến và đường 45 độ (tổng cung ngắn hạn giả định là hoàn toàn co giãn) xác định mức sản lượng cân bằng.

Chính sách tài khóa mở rộng (tăng chi tiêu chính phủ hoặc giảm thuế) được thiết kế để kích thích tổng cầu, thường được áp dụng khi nền kinh tế đối mặt với suy thoái hoặc tăng trưởng chậm để thúc đẩy sản lượng và việc làm.

Ngân hàng trung ương chủ yếu sử dụng lãi suất chính sách (ví dụ: lãi suất chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất trên thị trường mở) để tác động đến chi phí vay vốn và từ đó ảnh hưởng đến tổng cầu và lạm phát.

Đường Phillips ngắn hạn mô tả mối quan hệ nghịch biến (trade-off) giữa lạm phát và thất nghiệp. Khi thất nghiệp giảm, lạm phát có xu hướng tăng và ngược lại.

Tổng cầu (AD) bao gồm bốn thành phần chính: Tiêu dùng (C), Đầu tư (I), Chi tiêu chính phủ (G), và Xuất khẩu ròng (NX). Tổng cung (AS) là một khái niệm riêng biệt, mô tả lượng hàng hóa và dịch vụ mà doanh nghiệp sẵn sàng sản xuất ở các mức giá khác nhau.

Lạm phát do chi phí đẩy xảy ra khi chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng lên (ví dụ: giá nguyên liệu, tiền lương tăng), buộc doanh nghiệp phải tăng giá bán để duy trì lợi nhuận, dẫn đến mức giá chung tăng.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là giá của một đồng tiền được biểu thị bằng đồng tiền khác. Nó cho biết cần bao nhiêu đơn vị của một đồng tiền để mua được một đơn vị của đồng tiền khác.

Mô hình tăng trưởng Solow chỉ ra rằng tiến bộ công nghệ (hay năng suất tổng yếu tố - TFP) là động lực chính của tăng trưởng kinh tế dài hạn. Tích lũy vốn và tăng trưởng dân số chỉ tạo ra tăng trưởng tạm thời và cuối cùng nền kinh tế sẽ đạt trạng thái dừng (steady state) nếu không có tiến bộ công nghệ.

Nghiệp vụ thị trường mở là công cụ chính sách tiền tệ quan trọng nhất của ngân hàng trung ương. Bằng cách mua trái phiếu chính phủ, ngân hàng trung ương bơm tiền vào nền kinh tế, tăng cung tiền và giảm lãi suất. Ngược lại, bán trái phiếu chính phủ sẽ hút tiền ra khỏi nền kinh tế, giảm cung tiền và tăng lãi suất.

Cán cân thanh toán (BOP) là bản ghi tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định. Nó bao gồm cán cân vãng lai (thương mại hàng hóa, dịch vụ, thu nhập và chuyển giao vãng lai) và cán cân vốn (giao dịch tài sản tài chính). GDP danh nghĩa là một thước đo sản lượng kinh tế trong nước, không phải là một phần của cán cân thanh toán.

Để phá giá đồng nội tệ cải thiện cán cân thương mại, điều kiện Marshall-Lerner phải được thỏa mãn. Điều kiện này nói rằng tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu phải lớn hơn 1. Nếu điều kiện này không được đáp ứng, phá giá có thể làm cán cân thương mại xấu đi trong ngắn hạn (hiệu ứng J-curve) hoặc không cải thiện trong dài hạn.

Thất nghiệp tự nhiên là mức thất nghiệp mà nền kinh tế có xu hướng dao động xung quanh trong dài hạn. Nó bao gồm thất nghiệp cơ cấu (do sự không phù hợp giữa kỹ năng người lao động và yêu cầu công việc) và thất nghiệp tạm thời (do quá trình tìm kiếm việc làm và luân chuyển lao động). Thất nghiệp chu kỳ liên quan đến biến động kinh tế ngắn hạn và không thuộc thất nghiệp tự nhiên.

Chính sách tiền tệ thắt chặt (tăng lãi suất hoặc giảm cung tiền) được sử dụng để kiềm chế tổng cầu và giảm áp lực lạm phát. Nó có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế và tăng tỷ lệ thất nghiệp trong ngắn hạn, nhưng mục tiêu chính là ổn định giá cả.

GDP danh nghĩa được tính theo giá thị trường hiện hành, do đó bị ảnh hưởng bởi cả sự thay đổi về sản lượng và giá cả. GDP thực tế được tính theo giá cố định của năm gốc, loại bỏ ảnh hưởng của lạm phát, và chỉ phản ánh sự thay đổi về sản lượng hàng hóa và dịch vụ thực tế.

Hiệu ứng số nhân mô tả rằng một sự thay đổi ban đầu trong chi tiêu tự định (ví dụ: đầu tư, chi tiêu chính phủ, xuất khẩu) sẽ tạo ra một sự thay đổi lớn hơn nhiều lần trong tổng sản lượng (GDP). Số nhân thể hiện tỷ lệ giữa sự thay đổi trong GDP và sự thay đổi ban đầu trong chi tiêu tự định.

Đường tổng cung dài hạn (LRAS) thường được biểu diễn là một đường thẳng đứng tại mức sản lượng tiềm năng của nền kinh tế. Điều này phản ánh quan điểm rằng trong dài hạn, sản lượng kinh tế được quyết định bởi các yếu tố cung như vốn, lao động, công nghệ và không bị ảnh hưởng bởi mức giá chung.

Mô hình IS-LM là một mô hình kinh tế vĩ mô ngắn hạn, trong đó điểm cân bằng được xác định tại giao điểm của đường IS (thị trường hàng hóa) và đường LM (thị trường tiền tệ). Giao điểm này xác định mức lãi suất và sản lượng cân bằng đồng thời trên cả hai thị trường.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ lệ phần trăm tiền gửi mà ngân hàng thương mại phải giữ lại dự trữ và không được cho vay. Khi ngân hàng trung ương tăng tỷ lệ này, khả năng tạo tiền của hệ thống ngân hàng giảm xuống, dẫn đến cung tiền giảm.

Hiệu ứng thoái lui (crowding out) xảy ra khi chính phủ tăng chi tiêu tài khóa và vay nợ để tài trợ cho chi tiêu đó. Việc tăng vay nợ của chính phủ có thể làm tăng lãi suất, từ đó làm giảm đầu tư tư nhân và làm giảm hiệu quả kích thích kinh tế của chính sách tài khóa.

Mục tiêu chính của chính sách tiền tệ ở hầu hết các quốc gia là ổn định giá cả, tức là duy trì lạm phát ở mức thấp và ổn định. Mặc dù chính sách tiền tệ cũng có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và việc làm, nhưng ổn định giá cả thường được coi là mục tiêu ưu tiên hàng đầu.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá hối đoái thả nổi hoàn toàn và dòng vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa mở rộng sẽ không có tác động đến sản lượng. Thay vào đó, nó sẽ làm tăng lãi suất trong nước, thu hút dòng vốn nước ngoài, làm tăng cầu về đồng nội tệ và do đó làm tăng tỷ giá hối đoái (đồng nội tệ lên giá).

Đường cong Lorenz và hệ số Gini là các công cụ được sử dụng để đo lường mức độ bất bình đẳng thu nhập trong một quốc gia hoặc khu vực. Đường cong Lorenz biểu diễn sự phân phối thu nhập, còn hệ số Gini là một chỉ số số hóa mức độ bất bình đẳng, với giá trị từ 0 (hoàn toàn bình đẳng) đến 1 (hoàn toàn bất bình đẳng).

Tăng trưởng kinh tế dài hạn chủ yếu phụ thuộc vào tiến bộ công nghệ và nâng cao năng suất lao động. Chính sách khuyến khích đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) và giáo dục giúp thúc đẩy đổi mới công nghệ và nâng cao kỹ năng lực lượng lao động, từ đó tạo ra tăng trưởng bền vững.

Bẫy thanh khoản là tình huống khi lãi suất danh nghĩa đã giảm xuống gần mức 0, và chính sách tiền tệ trở nên kém hiệu quả trong việc kích thích kinh tế. Trong tình huống này, việc tăng cung tiền không còn làm giảm lãi suất hoặc kích thích đầu tư và tiêu dùng, vì mọi người giữ tiền mặt thay vì đầu tư hoặc chi tiêu.

Lạm phát cơ bản là thước đo lạm phát loại trừ các thành phần giá cả biến động mạnh như năng lượng và thực phẩm. CPI loại trừ năng lượng và thực phẩm thường được sử dụng để theo dõi lạm phát cơ bản, giúp ngân hàng trung ương có cái nhìn rõ hơn về xu hướng lạm phát dài hạn và đưa ra quyết định chính sách phù hợp hơn.

Kinh tế vĩ mô cổ điển nhấn mạnh vai trò của tổng cung dài hạn trong việc xác định sản lượng cân bằng. Theo trường phái này, nền kinh tế luôn có xu hướng tự điều chỉnh về mức sản lượng tiềm năng thông qua sự linh hoạt của giá cả và tiền lương. Tổng cầu chỉ ảnh hưởng đến mức giá, không ảnh hưởng đến sản lượng trong dài hạn.

Thâm hụt ngân sách chính phủ xảy ra khi tổng chi tiêu của chính phủ (chi ngân sách) vượt quá tổng thu nhập của chính phủ (thu ngân sách) trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm tài chính.

Chính sách tài khóa sử dụng thuế và chi tiêu chính phủ để tác động đến nền kinh tế. Thuế thu nhập cá nhân, chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và trợ cấp thất nghiệp đều là các công cụ của chính sách tài khóa. Lãi suất chiết khấu là một công cụ của chính sách tiền tệ, do ngân hàng trung ương điều chỉnh.

Tỷ lệ thất nghiệp được tính bằng cách chia số người thất nghiệp cho tổng lực lượng lao động, sau đó nhân với 100% để biểu thị dưới dạng phần trăm. Lực lượng lao động bao gồm những người có việc làm và những người đang tích cực tìm kiếm việc làm.