Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kinh tế quốc tế – Đề 2

WTO tập trung vào việc thiết lập và duy trì một hệ thống thương mại quốc tế dựa trên luật lệ, giải quyết tranh chấp và giảm rào cản để thúc đẩy thương mại tự do và công bằng.

Hiệu ứng J-curve phản ánh tình trạng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau phá giá do hiệu ứng định giá và độ trễ điều chỉnh khối lượng, trước khi cải thiện trong dài hạn khi khối lượng xuất nhập khẩu phản ứng đầy đủ.

Hội nhập kinh tế khu vực liên quan đến việc giảm thiểu hoặc loại bỏ rào cản kinh tế giữa các quốc gia, và các hình thức như khu vực thương mại tự do, liên minh thuế quan, thị trường chung đều thể hiện mức độ hội nhập cao hơn. Chính sách tiền tệ quốc gia độc lập không phải là một hình thức của hội nhập kinh tế khu vực, mà ngược lại, liên minh tiền tệ là một hình thức cao nhất của hội nhập.

Lợi thế so sánh, theo David Ricardo, dựa trên sự khác biệt về chi phí cơ hội giữa các quốc gia. Một quốc gia có lợi thế so sánh trong sản xuất một hàng hóa nếu chi phí cơ hội để sản xuất hàng hóa đó thấp hơn so với quốc gia khác.

Rào cản phi thuế quan là các biện pháp hạn chế thương mại không phải là thuế quan, như hạn ngạch nhập khẩu, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về sức khỏe và an toàn, thủ tục hải quan phức tạp, v.v. Thuế nhập khẩu, xuất khẩu và trợ cấp xuất khẩu là các biện pháp liên quan đến giá cả và tài chính, không phải phi thuế quan theo nghĩa hẹp.

Mô hình Heckscher-Ohlin giải thích lợi thế so sánh dựa trên sự khác biệt về nguồn lực yếu tố sản xuất (vốn, lao động, đất đai) tương đối dồi dào giữa các quốc gia. Các quốc gia có xu hướng xuất khẩu hàng hóa sử dụng yếu tố sản xuất tương đối dồi dào và nhập khẩu hàng hóa sử dụng yếu tố sản xuất tương đối khan hiếm.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là tỷ lệ mà theo đó một đồng tiền có thể được trao đổi với một đồng tiền khác. Nó đơn giản là giá của một đồng tiền so với đồng tiền khác, không điều chỉnh theo sự khác biệt về giá cả.

Cán cân thanh toán (BOP) là một bản ghi kế toán thống kê có hệ thống, ghi lại tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm hoặc một quý.

Tài khoản vãng lai ghi lại các giao dịch về hàng hóa, dịch vụ, thu nhập (từ đầu tư, lương,...) và chuyển giao vãng lai (viện trợ, kiều hối...). Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thuộc tài khoản vốn và tài chính (capital and financial account) trong cán cân thanh toán.

Trong chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi hoàn toàn, không có sự can thiệp của chính phủ hoặc ngân hàng trung ương. Tỷ giá hối đoái được xác định tự do bởi lực lượng cung và cầu ngoại tệ trên thị trường.

Lãi suất trong nước tăng cao làm cho tài sản tài chính trong nước trở nên hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư nước ngoài, dẫn đến dòng vốn vào và tăng cầu về đồng nội tệ để mua tài sản đó.

Chính sách bảo hộ thương mại sử dụng các biện pháp như thuế quan, hạn ngạch, và các rào cản phi thuế quan khác để hạn chế nhập khẩu, nhằm bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước khỏi sự cạnh tranh từ hàng hóa nhập khẩu.

AFTA (ASEAN Free Trade Area) là một thỏa thuận thương mại khu vực nhằm giảm thuế quan và các rào cản thương mại khác giữa các quốc gia thành viên ASEAN, tạo thành một khu vực thương mại tự do.

Điều kiện Marshall-Lerner xác định các điều kiện mà theo đó việc phá giá tiền tệ sẽ cải thiện cán cân thương mại. Nó liên quan đến tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu phải lớn hơn 1.

Toàn cầu hóa kinh tế có tiềm năng mang lại lợi ích thông qua chuyên môn hóa sản xuất theo lợi thế so sánh, mở rộng thị trường, tăng cường cạnh tranh, và chuyển giao công nghệ, dẫn đến tăng trưởng kinh tế và cải thiện mức sống chung.

Nguyên tắc MFN là một trụ cột của hệ thống thương mại WTO, yêu cầu các nước thành viên phải đối xử bình đẳng với nhau. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào (ví dụ, giảm thuế quan) được dành cho một quốc gia phải được mở rộng ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các thành viên WTO khác.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) bao gồm việc thiết lập hoặc mua lại doanh nghiệp ở nước ngoài, mang lại quyền kiểm soát và quản lý. Đầu tư gián tiếp (portfolio investment) chỉ là mua các tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu của nước ngoài mà không có ý định kiểm soát doanh nghiệp.

Chính sách 'neo giá' (pegged exchange rate) là một chế độ tỷ giá hối đoái trong đó một quốc gia cố gắng duy trì tỷ giá hối đoái của đồng tiền của mình ở một mức cố định hoặc trong một biên độ hẹp so với một đồng tiền tham chiếu hoặc một rổ tiền tệ.

Lý thuyết khu vực tiền tệ tối ưu xác định các tiêu chí để một nhóm quốc gia có thể hưởng lợi từ việc sử dụng một đồng tiền chung. Các yếu tố quan trọng bao gồm tính linh hoạt của lao động, hội nhập thương mại, tương đồng chu kỳ kinh tế. Sự khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa không phải là một tiêu chí kinh tế trực tiếp trong lý thuyết này.

Ngân hàng Thế giới (World Bank) là một tổ chức tài chính quốc tế, được thành lập để cung cấp các khoản vay và viện trợ cho các nước đang phát triển nhằm thực hiện các dự án phát triển kinh tế. Các lựa chọn khác là ngân hàng trung ương quốc gia, ngân hàng thương mại hoặc cơ quan chính phủ quốc gia.

CPTPP (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership) là một hiệp định thương mại tự do đa phương kế thừa từ TPP (Trans-Pacific Partnership) sau khi Hoa Kỳ rút lui. Các quốc gia thành viên CPTPP hiện tại không bao gồm Hoa Kỳ.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá thả nổi và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa mở rộng (ví dụ, tăng chi tiêu chính phủ) sẽ làm tăng lãi suất, thu hút dòng vốn nước ngoài, làm đồng nội tệ tăng giá. Đồng tiền mạnh hơn làm giảm xuất khẩu ròng, triệt tiêu tác động mở rộng của chính sách tài khóa lên tổng cầu và sản lượng quốc gia, dẫn đến sản lượng không đổi.

Kiểm soát vốn là các biện pháp mà chính phủ áp đặt để hạn chế dòng vốn vào và ra khỏi đất nước. Hạn chế số lượng ngoại tệ mà cá nhân có thể mua là một ví dụ trực tiếp của kiểm soát vốn, nhằm hạn chế dòng vốn ra.

Nếu độ co giãn của cầu xuất khẩu và nhập khẩu (phản ứng của khối lượng xuất nhập khẩu đối với thay đổi giá cả) rất thấp, tức là cầu không co giãn, thì phá giá tiền tệ có thể không làm tăng đáng kể xuất khẩu và giảm nhập khẩu, do đó không cải thiện cán cân thương mại. Trong trường hợp điều kiện Marshall-Lerner không được thỏa mãn (tổng độ co giãn < 1), phá giá thậm chí có thể làm xấu đi cán cân thương mại.

Lý thuyết vòng đời sản phẩm cho rằng vị thế cạnh tranh của một sản phẩm và mô hình thương mại liên quan đến sản phẩm đó thay đổi theo các giai đoạn trong vòng đời của sản phẩm (giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành, suy thoái). Ban đầu, sản phẩm có thể được xuất khẩu từ nước phát triển, sau đó khi sản phẩm trưởng thành và tiêu chuẩn hóa, sản xuất có thể chuyển sang các nước đang phát triển và nước phát triển có thể trở thành nhà nhập khẩu.

Thuế quan là một loại thuế được đánh vào hàng hóa nhập khẩu, làm tăng giá hàng nhập khẩu và có thể hạn chế nhập khẩu, bảo vệ sản xuất trong nước và tạo doanh thu cho chính phủ.

Dòng vốn FDI quá lớn và đột ngột có thể tạo ra áp lực tăng giá tài sản (chứng khoán, bất động sản), dẫn đến bong bóng tài sản. Khi bong bóng vỡ, có thể gây ra khủng hoảng tài chính và bất ổn kinh tế.

Nới lỏng định lượng (QE) là một chính sách tiền tệ không truyền thống được sử dụng khi lãi suất ngắn hạn đã xuống gần bằng không và không thể giảm thêm để kích thích kinh tế. QE bao gồm việc ngân hàng trung ương mua vào tài sản tài chính dài hạn để bơm tiền vào nền kinh tế và giảm lãi suất dài hạn.

Mở cửa thương mại (thương mại tự do) theo lý thuyết lợi thế so sánh cho phép các quốc gia chuyên môn hóa vào sản xuất và xuất khẩu hàng hóa mà họ có lợi thế so sánh, và nhập khẩu hàng hóa mà họ không có lợi thế. Điều này dẫn đến tái phân bổ nguồn lực, các ngành có lợi thế mở rộng, các ngành không có lợi thế thu hẹp, nhưng tổng thể tạo ra lợi ích ròng cho quốc gia thông qua tăng hiệu quả và tiêu dùng.

Hàng hóa công cộng toàn cầu là hàng hóa có tính chất không loại trừ và không cạnh tranh trong tiêu dùng trên phạm vi toàn cầu, và việc cung cấp chúng mang lại lợi ích cho tất cả các quốc gia. Môi trường sạch (ví dụ, khí hậu ổn định) là một ví dụ điển hình, vì nó mang lại lợi ích cho toàn thế giới và không một quốc gia nào có thể bị loại trừ khỏi lợi ích này, và việc một quốc gia hưởng lợi không làm giảm lợi ích của quốc gia khác.