Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kinh tế quốc tế 1 – Đề 9

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá cố định và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tiền tệ mở rộng sẽ không có tác dụng trong việc thay đổi thu nhập quốc dân. Bất kỳ nỗ lực nào để giảm lãi suất trong nước sẽ dẫn đến dòng vốn chảy ra, gây áp lực giảm giá đồng nội tệ. Để duy trì tỷ giá cố định, ngân hàng trung ương phải bán ngoại tệ và mua lại đồng nội tệ, làm giảm cung tiền và triệt tiêu tác động mở rộng ban đầu của chính sách tiền tệ.

Lợi thế so sánh cho thấy ngay cả khi một quốc gia có lợi thế tuyệt đối trong sản xuất mọi hàng hóa, vẫn có lợi ích thương mại nếu mỗi quốc gia chuyên môn hóa và xuất khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội thấp hơn (lợi thế so sánh).

Tỷ giá hối đoái thả nổi có quản lý (Managed Float) là hệ thống tỷ giá mà trong đó tỷ giá chủ yếu được xác định bởi thị trường, nhưng ngân hàng trung ương vẫn can thiệp để điều chỉnh tỷ giá theo mục tiêu chính sách, thường là ổn định tỷ giá.

Lợi thế so sánh, theo David Ricardo, dựa trên sự khác biệt về chi phí cơ hội giữa các quốc gia. Quốc gia có chi phí cơ hội thấp hơn trong sản xuất một hàng hóa sẽ có lợi thế so sánh trong hàng hóa đó.

Lý thuyết thương mại mới (New Trade Theory) nhấn mạnh vai trò của quy mô kinh tế (economies of scale), lợi thế của người đi đầu (first-mover advantages), và cạnh tranh không hoàn hảo như là các nguồn gốc quan trọng của lợi thế thương mại, bên cạnh lợi thế so sánh truyền thống dựa trên sự khác biệt về yếu tố sản xuất.

Lý thuyết chu kỳ sản phẩm của Raymond Vernon cho rằng mô hình thương mại quốc tế thay đổi theo các giai đoạn khác nhau trong vòng đời của sản phẩm (giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành, suy thoái). Ban đầu, sản phẩm mới được sản xuất và xuất khẩu từ quốc gia phát triển, sau đó sản xuất chuyển sang các nước đang phát triển khi sản phẩm trưởng thành và tiêu chuẩn hóa.

Phá giá đồng nội tệ là một chính sách tỷ giá hối đoái, không phải là một biện pháp kiểm soát vốn. Các biện pháp kiểm soát vốn trực tiếp can thiệp vào dòng vốn quốc tế, như thuế, hạn chế số lượng, hoặc yêu cầu dự trữ bắt buộc.

Khi tỷ giá VND/USD tăng lên, có nghĩa là cần nhiều VND hơn để mua 1 USD. Điều này cho thấy đồng USD đã lên giá (mạnh lên) so với VND, và đồng VND mất giá (yếu đi) so với USD.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình trạng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá đồng tiền, trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này là do trong ngắn hạn, khối lượng xuất nhập khẩu chưa kịp điều chỉnh, trong khi giá hàng nhập khẩu tính bằng nội tệ tăng lên ngay lập tức, làm tăng thâm hụt thương mại. Về dài hạn, khi khối lượng điều chỉnh, xuất khẩu tăng và nhập khẩu giảm, cán cân thương mại sẽ cải thiện.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) được thành lập với mục tiêu chính là thúc đẩy hợp tác tiền tệ quốc tế, ổn định tỷ giá hối đoái, và hỗ trợ các quốc gia gặp khó khăn về cán cân thanh toán.

Lý thuyết lợi thế quốc gia của Michael Porter tập trung vào 'mô hình kim cương' gồm bốn yếu tố chính: điều kiện yếu tố sản xuất, điều kiện nhu cầu, các ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan, và chiến lược, cấu trúc và cạnh tranh doanh nghiệp. Môi trường cạnh tranh và các ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh quốc gia.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được ghi trong cán cân vốn (Capital Account), không phải cán cân vãng lai. Cán cân vãng lai bao gồm thương mại hàng hóa, dịch vụ, thu nhập từ đầu tư (lợi nhuận, lãi vay), và chuyển giao vãng lai (viện trợ, kiều hối).

Phá giá đồng tiền làm cho hàng xuất khẩu của quốc gia trở nên rẻ hơn đối với nước ngoài và hàng nhập khẩu trở nên đắt hơn đối với người dân trong nước. Theo điều kiện Marshall-Lerner (tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu lớn hơn 1), điều này sẽ dẫn đến sự gia tăng xuất khẩu và giảm nhập khẩu, do đó cải thiện cán cân thương mại.

Tỷ giá hối đoái cố định là một cơ chế quản lý tỷ giá, không trực tiếp là một công cụ bảo hộ thương mại. Thuế quan, hạn ngạch và trợ cấp xuất khẩu là các biện pháp can thiệp trực tiếp vào thương mại để bảo hộ sản xuất trong nước.

Nguyên tắc MFN yêu cầu các quốc gia thành viên WTO phải đối xử với tất cả các thành viên khác một cách bình đẳng. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào dành cho một thành viên cũng phải được mở rộng cho tất cả các thành viên khác.

Khi thu nhập của nước ngoài tăng, nhu cầu nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ từ quốc gia trong nước tăng lên. Điều này làm tăng cung đồng nội tệ trên thị trường ngoại hối khi người nước ngoài cần bán ngoại tệ để mua đồng nội tệ thanh toán cho hàng nhập khẩu.

Toàn cầu hóa kinh tế bao hàm sự gia tăng liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia trên nhiều khía cạnh kinh tế, bao gồm thương mại, đầu tư, lao động và công nghệ.

Trong hệ thống tỷ giá cố định, thắt chặt chính sách tiền tệ (tăng lãi suất) sẽ thu hút vốn đầu tư nước ngoài, cải thiện cán cân vốn. Đồng thời, lãi suất cao hơn có thể làm giảm tổng cầu, giảm nhập khẩu, và cải thiện cán cân thương mại, từ đó giúp giảm thâm hụt cán cân thanh toán.

Lý thuyết PPP cho rằng tỷ giá hối đoái trong dài hạn sẽ điều chỉnh để đảm bảo một giỏ hàng hóa và dịch vụ tiêu chuẩn có giá tương đương nhau khi quy đổi sang cùng một loại tiền tệ giữa các quốc gia. Do đó, mức giá tương đối là yếu tố quyết định tỷ giá theo PPP.

Điểm khác biệt chính là Liên minh thuế quan có chính sách thương mại chung đối với các nước không phải thành viên, trong khi FTA mỗi nước thành viên vẫn duy trì chính sách thương mại riêng với bên ngoài.

Hạn chế xuất khẩu tự nguyện (VER) là một thỏa thuận giữa quốc gia nhập khẩu và quốc gia xuất khẩu, trong đó quốc gia xuất khẩu tự nguyện hạn chế lượng hàng xuất khẩu sang quốc gia nhập khẩu. Đây là một loại rào cản phi thuế quan vì nó không phải là thuế quan hay hạn ngạch nhập khẩu trực tiếp.

Thuế quan nhập khẩu làm tăng giá hàng hóa nhập khẩu cho người tiêu dùng, không giảm giá. Các mục tiêu khác như tăng thu ngân sách, bảo hộ sản xuất trong nước và cải thiện cán cân thương mại là những mục tiêu chính của việc áp dụng thuế quan.

Tỷ giá hối đoái thực tế là tỷ giá hối đoái danh nghĩa đã được điều chỉnh để phản ánh sự khác biệt về mức giá giữa hai quốc gia (lạm phát). Nó cho biết sức mua tương đối của đồng tiền giữa hai nước.

Liên minh kinh tế là hình thức hội nhập kinh tế cao nhất, bao gồm tất cả các đặc điểm của các hình thức hội nhập thấp hơn (FTA, Customs Union, Common Market) và thêm vào đó là sự hài hòa chính sách kinh tế vĩ mô và có thể cả tiền tệ chung.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá hối đoái thả nổi và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa mở rộng sẽ gây ra hiệu ứng lấn át hoàn toàn. Lãi suất trong nước có xu hướng tăng, thu hút vốn nước ngoài, làm đồng nội tệ lên giá. Sự lên giá này làm giảm xuất khẩu ròng, triệt tiêu tác động kích thích của chính sách tài khóa lên tổng cầu và thu nhập quốc dân không đổi.

Các FTA được hình thành chủ yếu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thương mại giữa các quốc gia thành viên bằng cách loại bỏ hoặc giảm thiểu các rào cản thương mại (như thuế quan và hạn ngạch) trong khu vực. Điều này tạo điều kiện cho thương mại tự do hơn và tăng cường hội nhập kinh tế khu vực.

Mô hình Heckscher-Ohlin cho rằng các quốc gia sẽ có lợi thế so sánh và xuất khẩu hàng hóa sử dụng một cách chuyên sâu yếu tố sản xuất mà họ có tương đối dồi dào. Ví dụ, quốc gia dồi dào vốn sẽ xuất khẩu hàng hóa thâm dụng vốn.

Cán cân thanh toán (BOP) là một bản ghi kế toán tổng hợp, ghi lại tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và cư dân của phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm.

Khi lãi suất trong nước tăng, tài sản tài chính trong nước trở nên hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư nước ngoài, làm tăng nhu cầu về đồng nội tệ để đầu tư. Do đó, đường cầu ngoại hối của đồng nội tệ dịch chuyển sang phải.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) bao gồm việc nhà đầu tư có được quyền kiểm soát quản lý đối với một doanh nghiệp ở nước ngoài, thường thông qua việc thành lập công ty con, mua lại cổ phần chi phối, hoặc liên doanh.