Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kinh tế đại cương – Đề 15

Vòng chu kỳ kinh doanh (Business Cycle) mô tả sự biến động lên xuống của hoạt động kinh tế tổng thể, bao gồm bốn giai đoạn chính: mở rộng (expansion - tăng trưởng), đỉnh điểm (peak - điểm cao nhất), suy thoái (contraction - giảm sút), và đáy (trough - điểm thấp nhất) trước khi chu kỳ mới bắt đầu.

Trong ngắn hạn, đường tổng cung ngắn hạn (SRAS) dốc lên vì giá cả yếu tố sản xuất (như tiền lương) thường tương đối cố định. Khi mức giá chung tăng, doanh nghiệp có lợi nhuận cao hơn và tăng sản lượng, dẫn đến đường SRAS dốc lên.

Chi phí cơ hội là giá trị của lựa chọn tốt nhất bị bỏ qua. Trong trường hợp này, đó là tiền lương và kinh nghiệm làm việc mà người đó có thể kiếm được nếu chọn đi làm thay vì đi học.

Hiệu ứng số nhân (Multiplier Effect) mô tả hiện tượng khi một sự thay đổi ban đầu trong chi tiêu tự định (ví dụ: đầu tư, chi tiêu chính phủ, xuất khẩu ròng) tạo ra một sự thay đổi lớn hơn trong tổng sản lượng và thu nhập quốc dân. Điều này xảy ra do dòng chu chuyển thu nhập và chi tiêu trong nền kinh tế.

Hàng hóa trung gian (Intermediate Goods) là hàng hóa được sử dụng làm đầu vào trong quá trình sản xuất ra các hàng hóa khác, thường là hàng hóa cuối cùng. Ví dụ: thép dùng để sản xuất ô tô, vải dùng để may quần áo.

Khan hiếm trong kinh tế học đề cập đến tình trạng nhu cầu của con người vượt quá khả năng cung cấp của các nguồn lực có hạn để đáp ứng nhu cầu đó.

Độ co giãn của cầu theo giá (Price Elasticity of Demand - PED) đo lường phần trăm thay đổi trong lượng cầu khi giá của chính hàng hóa đó thay đổi một phần trăm.

Ngoại ứng (Externalities) xảy ra khi hoạt động sản xuất hoặc tiêu dùng của một chủ thể kinh tế (cá nhân hoặc doanh nghiệp) tạo ra chi phí (ngoại ứng tiêu cực) hoặc lợi ích (ngoại ứng tích cực) cho các chủ thể khác không tham gia trực tiếp vào giao dịch thị trường đó.

Cán cân thanh toán quốc tế (Balance of Payments - BOP) là một bản ghi chép hệ thống về tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia với cư dân của phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm. BOP bao gồm cán cân vãng lai (thương mại hàng hóa, dịch vụ, thu nhập đầu tư, chuyển giao vãng lai) và cán cân vốn và tài chính.

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo có các đặc điểm chính: nhiều người mua và người bán, sản phẩm đồng nhất (homogenous), thông tin hoàn hảo, và không có rào cản gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trường.

Toàn cầu hóa kinh tế (Economic Globalization) là quá trình gia tăng sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế quốc gia thông qua thương mại quốc tế, đầu tư nước ngoài, di chuyển lao động, và dòng chảy công nghệ, thông tin, và văn hóa.

Lợi thế so sánh (Comparative Advantage) là nguyên lý cơ bản của thương mại quốc tế. Nó chỉ ra rằng các quốc gia có thể hưởng lợi từ thương mại bằng cách chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội thấp hơn so với các quốc gia khác, và nhập khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội cao hơn.

Tăng trưởng kinh tế bền vững (Sustainable Economic Growth) là mô hình tăng trưởng kinh tế không chỉ tập trung vào việc gia tăng GDP mà còn chú trọng đến các yếu tố môi trường và xã hội, đảm bảo rằng sự phát triển kinh tế hiện tại không làm suy giảm khả năng phát triển của các thế hệ tương lai. Nó cân bằng giữa ba trụ cột: kinh tế, xã hội và môi trường.

Đường tổng cầu (Aggregate Demand - AD) dịch chuyển sang phải khi có sự gia tăng trong bất kỳ thành phần nào của tổng cầu, bao gồm tiêu dùng (C), đầu tư (I), chi tiêu chính phủ (G), và xuất khẩu ròng (NX). Việc chính phủ tăng chi tiêu công (G) sẽ trực tiếp làm tăng tổng cầu và dịch chuyển đường AD sang phải.

Rào cản thương mại phi thuế quan (Non-Tariff Barriers - NTBs) là các biện pháp chính sách ngoài thuế quan mà chính phủ các nước sử dụng để hạn chế thương mại quốc tế. Chúng bao gồm hạn ngạch (quotas), tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về vệ sinh dịch tễ, quy tắc xuất xứ, và nhiều hình thức quy định khác.

Thông tin bất cân xứng (Asymmetric information) xảy ra khi một bên trong giao dịch có nhiều thông tin hơn bên kia. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như lựa chọn đối nghịch (adverse selection - người có rủi ro cao có xu hướng tham gia thị trường nhiều hơn) và rủi ro đạo đức (moral hazard - một bên thay đổi hành vi sau khi ký kết hợp đồng do không phải chịu hoàn toàn hậu quả).

Kinh tế vi mô (Microeconomics) nghiên cứu hành vi kinh tế của các đơn vị kinh tế nhỏ như hộ gia đình, doanh nghiệp, và thị trường cụ thể. Kinh tế vĩ mô (Macroeconomics) nghiên cứu nền kinh tế như một tổng thể, tập trung vào các vấn đề lớn như tăng trưởng kinh tế, lạm phát, thất nghiệp, và chính sách kinh tế vĩ mô.

Lạm phát là sự gia tăng liên tục và kéo dài của mức giá chung của hàng hóa và dịch vụ trong một nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định, làm giảm sức mua của tiền tệ.

Khi tỷ giá VND/USD tăng, có nghĩa là cần nhiều VND hơn để đổi lấy 1 USD. Điều này cho thấy đồng VND đã mất giá (depreciate) so với đồng USD.

Đường Phillips (Phillips Curve) ban đầu biểu diễn mối quan hệ nghịch biến giữa lạm phát và thất nghiệp. Nghĩa là, khi lạm phát cao, thất nghiệp có xu hướng thấp và ngược lại. Tuy nhiên, mối quan hệ này có thể không ổn định trong dài hạn.

Chính sách tài khóa (Fiscal Policy) là việc chính phủ sử dụng thuế (taxes) và chi tiêu (government spending) để tác động đến nền kinh tế, nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô như ổn định kinh tế, tăng trưởng, và kiểm soát lạm phát.

Cung tiền M1 là định nghĩa hẹp nhất về cung tiền, bao gồm tiền mặt đang lưu thông trong công chúng và tiền gửi không kỳ hạn (demand deposits) tại ngân hàng thương mại, là những phương tiện thanh toán có tính thanh khoản cao nhất.

GDP danh nghĩa được tính theo giá hiện hành, do đó bị ảnh hưởng bởi lạm phát. GDP thực tế được tính theo giá cố định của năm gốc, do đó đã loại trừ ảnh hưởng của lạm phát, phản ánh sự tăng trưởng sản lượng thực tế.

Thặng dư thương mại (Trade Surplus) xảy ra khi giá trị hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu của một quốc gia lớn hơn giá trị hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu trong một khoảng thời gian nhất định.

Tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên là mức thất nghiệp mà nền kinh tế không thể loại bỏ trong ngắn hạn, bao gồm thất nghiệp ma sát và thất nghiệp cơ cấu. Nó tồn tại ngay cả khi nền kinh tế ở trạng thái toàn dụng nhân công (full employment).

Điểm nằm bên trong đường cong PPF biểu thị nền kinh tế đang sản xuất không hiệu quả hoặc chưa sử dụng hết các nguồn lực sẵn có. Để sản xuất hiệu quả, nền kinh tế cần di chuyển đến đường cong PPF.

Theo quy luật cung và cầu, giá cả có xu hướng tăng khi cầu về hàng hóa tăng (do người mua sẵn sàng trả giá cao hơn) và giảm khi cung hàng hóa tăng (do người bán cạnh tranh giảm giá để bán được nhiều hơn).

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc (Required Reserve Ratio) là tỷ lệ phần trăm tiền gửi mà các ngân hàng thương mại phải giữ lại dưới dạng dự trữ tại ngân hàng trung ương, không được phép cho vay. Đây là một công cụ của chính sách tiền tệ.

Hàng hóa công cộng (Public Goods) có hai đặc điểm chính: không có tính cạnh tranh (non-rivalrous, việc một người sử dụng không làm giảm khả năng sử dụng của người khác) và không loại trừ (non-excludable, không thể ngăn cản người khác sử dụng).

Chính sách tiền tệ (Monetary Policy) được thực hiện bởi ngân hàng trung ương thông qua các công cụ như lãi suất chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn, tỷ lệ dự trữ bắt buộc, và nghiệp vụ thị trường mở (mua bán trái phiếu chính phủ) để điều chỉnh cung tiền và lãi suất, từ đó tác động đến nền kinh tế.