Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kiểm toán – Đề 11

Giấy làm việc (working papers) là tài liệu được kiểm toán viên lập và lưu trữ trong quá trình kiểm toán. Chúng ghi lại kế hoạch kiểm toán, các thủ tục đã thực hiện, bằng chứng thu thập được và các kết luận rút ra. Giấy làm việc có vai trò quan trọng trong việc chứng minh rằng cuộc kiểm toán đã được thực hiện theo chuẩn mực và làm cơ sở cho ý kiến kiểm toán.

Kiểm toán hoạt động (operational audit) tập trung vào việc đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả của các hoạt động, quy trình, hệ thống của một tổ chức.

Khi phát hiện sai sót trọng yếu nhưng không lan tỏa (material but not pervasive), ý kiến kiểm toán phù hợp nhất là ý kiến chấp nhận từng phần (qualified opinion). Ý kiến này chỉ ra rằng báo cáo tài chính trình bày trung thực và hợp lý, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn đề được nêu trong đoạn ý kiến ngoại trừ.

Kiểm toán tuân thủ (compliance audit) tập trung vào việc xác định xem đơn vị được kiểm toán có tuân thủ các quy định, luật pháp, chính sách và thủ tục đã được thiết lập hay không.

Thủ tục xác nhận từ bên ngoài (external confirmation) là một thủ tục kiểm toán quan trọng, trong đó kiểm toán viên thu thập bằng chứng bằng cách nhận được phản hồi trực tiếp bằng văn bản từ bên thứ ba độc lập (ví dụ: ngân hàng, khách hàng, nhà cung cấp) để xác minh thông tin liên quan đến các khoản mục trên báo cáo tài chính.

Để kiểm tra cơ sở dẫn liệu 'Giá trị' (Valuation) của hàng tồn kho, kiểm toán viên thường kiểm tra việc doanh nghiệp có tuân thủ các phương pháp tính giá hàng tồn kho được áp dụng nhất quán hay không (ví dụ: FIFO, bình quân gia quyền). Việc tuân thủ các chính sách này đảm bảo rằng hàng tồn kho được ghi nhận theo giá trị phù hợp.

Ý kiến chấp nhận toàn phần (unqualified opinion) hay ý kiến không sửa đổi là loại ý kiến kiểm toán tốt nhất, được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính trình bày trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu, tuân thủ khuôn khổ lập pháp tài chính được áp dụng.

Sự khác biệt chính giữa gian lận (fraud) và sai sót (error) là ý định. Gian lận là hành vi cố ý gây ra sai lệch thông tin tài chính, trong khi sai sót là những nhầm lẫn vô ý.

Hạn chế về phạm vi kiểm toán (scope limitation) xảy ra khi kiểm toán viên không thể thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán cần thiết. Trong trường hợp này, tùy thuộc vào mức độ trọng yếu và lan tỏa của hạn chế, kiểm toán viên có thể đưa ra ý kiến chấp nhận từng phần (qualified opinion) hoặc ý kiến không thể đưa ra ý kiến (disclaimer of opinion).

Rủi ro kiểm toán (audit risk) là rủi ro kiểm toán viên đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần (hoặc ý kiến không sửa đổi) khi báo cáo tài chính thực tế chứa đựng sai sót trọng yếu. Các lựa chọn khác là các loại rủi ro khác liên quan đến doanh nghiệp hoặc kiểm soát nội bộ.

Mặc dù kiểm toán viên có thể sử dụng ý kiến của chuyên gia (expert) để hỗ trợ trong quá trình kiểm toán, trách nhiệm về ý kiến kiểm toán cuối cùng vẫn thuộc về kiểm toán viên chính. Kiểm toán viên phải tự đánh giá tính phù hợp và đáng tin cậy của công việc do chuyên gia thực hiện trước khi sử dụng thông tin đó làm cơ sở cho ý kiến kiểm toán.

Soát xét thông tin tài chính (review of financial information) là một loại dịch vụ đảm bảo nhưng không phải là dịch vụ kiểm toán. Soát xét cung cấp mức độ đảm bảo thấp hơn so với kiểm toán, và các thủ tục thực hiện cũng ít chuyên sâu hơn.

Đánh giá rủi ro có gian lận (fraud risk assessment) là một quá trình liên tục trong suốt cuộc kiểm toán. Kiểm toán viên cần xem xét rủi ro gian lận từ giai đoạn lập kế hoạch, thực hiện các thủ tục kiểm toán và đánh giá kết quả, cho đến khi kết thúc kiểm toán và phát hành báo cáo.

Mục tiêu chính của kiểm toán báo cáo tài chính là đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính, không phải là đảm bảo tuân thủ tuyệt đối, phát hiện mọi gian lận hay tư vấn kinh doanh.

Ủy ban Kiểm toán (Audit Committee) là một tiểu ban của Hội đồng quản trị, có vai trò giám sát các vấn đề liên quan đến báo cáo tài chính, kiểm toán, kiểm soát nội bộ và tuân thủ, nhằm tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Chọn mẫu khối (block sampling) là phương pháp chọn mẫu phi thống kê, trong đó kiểm toán viên chọn một hoặc một số khối các khoản mục liên tiếp trong tổng thể. Các phương pháp còn lại (ngẫu nhiên đơn giản, phân tầng, hệ thống) là các phương pháp chọn mẫu thống kê, cho phép đánh giá rủi ro chọn mẫu một cách định lượng.

Ý kiến từ chối (adverse opinion) là loại ý kiến kiểm toán xấu nhất, được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính trình bày sai lệch trọng yếu và lan tỏa (pervasive), nghĩa là sai lệch ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của báo cáo tài chính và không phản ánh trung thực, hợp lý tình hình tài chính của đơn vị.

Thủ tục cắt niên độ (cutoff test) trong kiểm toán hàng tồn kho nhằm mục đích xác minh rằng các giao dịch mua và bán hàng hóa được ghi nhận vào đúng kỳ kế toán, tránh việc chuyển dịch doanh thu hoặc chi phí giữa các kỳ, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh.

Sự khác biệt chính giữa kiểm toán nội bộ và kiểm toán độc lập nằm ở tính độc lập và đối tượng thực hiện. Kiểm toán nội bộ (internal audit) do bộ phận kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp thực hiện, chịu trách nhiệm trước Ban Giám đốc và Hội đồng quản trị. Kiểm toán độc lập (independent audit) do công ty kiểm toán độc lập bên ngoài thực hiện, chịu trách nhiệm trước các đối tượng sử dụng thông tin báo cáo tài chính.

Ban Giám đốc doanh nghiệp (management) chịu trách nhiệm chính trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính trung thực và hợp lý, tuân thủ khuôn khổ lập pháp tài chính được áp dụng. Kiểm toán viên độc lập có vai trò kiểm toán và đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính do Ban Giám đốc lập.

Mục đích của kiểm toán hệ thống kiểm soát nội bộ (Internal Control Audit) là đánh giá tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ trong việc đảm bảo đạt được các mục tiêu kiểm soát, bao gồm ngăn ngừa và phát hiện gian lận, sai sót, đảm bảo tính đáng tin cậy của thông tin tài chính, và tuân thủ pháp luật, quy định.

Phân tích sơ bộ (preliminary analytical procedures) là các thủ tục phân tích được thực hiện trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán. Mục đích là giúp kiểm toán viên hiểu rõ hơn về doanh nghiệp, xác định các lĩnh vực có rủi ro tiềm tàng và lập kế hoạch kiểm toán hiệu quả.

Tính độc lập (independence) là nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp cốt lõi của kiểm toán viên, yêu cầu họ phải duy trì thái độ khách quan, không bị chi phối bởi lợi ích cá nhân hoặc lợi ích của khách hàng, và tránh mọi xung đột lợi ích có thể ảnh hưởng đến ý kiến kiểm toán.

Theo khuôn khổ COSO, năm thành phần của kiểm soát nội bộ là: Môi trường kiểm soát, Đánh giá rủi ro, Hoạt động kiểm soát, Thông tin và Truyền thông, và Giám sát. Kiểm toán độc lập không phải là một thành phần của kiểm soát nội bộ mà là một hoạt động kiểm tra từ bên ngoài.

Tính trọng yếu (materiality) là ngưỡng sai sót mà nếu vượt qua, có thể ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng thông tin tài chính. Nó không chỉ dựa vào giá trị tiền tệ mà còn bối cảnh và bản chất sai sót.

Thư quản lý (management letter) là một văn bản mà kiểm toán viên gửi cho Ban Giám đốc doanh nghiệp sau khi kết thúc kiểm toán, trong đó nêu ra các vấn đề yếu kém trong hệ thống kiểm soát nội bộ đã phát hiện trong quá trình kiểm toán và đưa ra các khuyến nghị cải thiện. Mục đích là giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động và kiểm soát rủi ro.

Đối với khoản mục doanh thu, cơ sở dẫn liệu 'Đầy đủ' (Completeness) thường được kiểm toán viên đặc biệt quan tâm. Rủi ro thường gặp là doanh nghiệp ghi nhận thiếu doanh thu để giảm nghĩa vụ thuế hoặc che giấu tình hình kinh doanh thực tế. Do đó, kiểm toán viên cần đảm bảo rằng tất cả doanh thu phát sinh trong kỳ đều đã được ghi nhận đầy đủ.

Thủ tục phân tích (analytical procedures) là một công cụ quan trọng trong kiểm toán, bao gồm nhiều loại so sánh và đánh giá, như so sánh số liệu giữa các kỳ, so sánh số liệu thực tế với kế hoạch, so sánh với trung bình ngành, và đánh giá các xu hướng, tỷ suất, mối quan hệ giữa các thông tin tài chính và phi tài chính để phát hiện các biến động bất thường hoặc rủi ro tiềm tàng.

Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể là giai đoạn đầu tiên của cuộc kiểm toán, định hướng phạm vi và cách thức kiểm toán, không phải là thủ tục trực tiếp thu thập bằng chứng. Các lựa chọn khác (phỏng vấn, quan sát, soát xét) đều là thủ tục thu thập bằng chứng.

Bằng chứng kiểm toán 'đầy đủ và thích hợp' (sufficient and appropriate audit evidence) là tiêu chuẩn quan trọng. 'Đầy đủ' đề cập đến số lượng bằng chứng cần thiết, còn 'thích hợp' đề cập đến chất lượng của bằng chứng, bao gồm tính liên quan (relevance) và độ tin cậy (reliability).