Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kiểm toán căn bản – Đề 6

Rủi ro kiểm toán là rủi ro kiểm toán viên đưa ra ý kiến kiểm toán không phù hợp khi báo cáo tài chính có sai sót trọng yếu. Nó bao gồm rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát và rủi ro phát hiện.

Hoài nghi nghề nghiệp là một thái độ bao gồm một đầu óc luôn nghi vấn, tỉnh táo với các điều kiện có thể chỉ ra sai sót do gian lận hoặc nhầm lẫn, và đánh giá một cách phê phán các bằng chứng kiểm toán.

Tính độc lập của kiểm toán viên có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, chủ yếu liên quan đến các mối quan hệ hoặc tình huống có thể tạo ra xung đột lợi ích hoặc ảnh hưởng đến tính khách quan. Quan hệ tài chính, quan hệ gia đình và việc cung cấp đồng thời dịch vụ tư vấn có thể đe dọa tính độc lập. Kinh nghiệm và năng lực chuyên môn là yếu tố quan trọng để thực hiện kiểm toán chất lượng, nhưng không trực tiếp ảnh hưởng đến tính độc lập.

Từ chối đưa ra ý kiến (Disclaimer of Opinion) được đưa ra khi kiểm toán viên không thể thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán. Điều này thường xảy ra do hạn chế nghiêm trọng về phạm vi kiểm toán, khiến kiểm toán viên không thể đưa ra kết luận về việc báo cáo tài chính có trình bày trung thực và hợp lý hay không.

Thủ tục kiểm toán cơ bản (Substantive procedures) bao gồm thủ tục phân tích (Analytical procedures) và thử nghiệm cơ bản (Test of details). Thủ tục kiểm soát (Test of controls) được thực hiện để đánh giá hiệu quả hoạt động của kiểm soát nội bộ. Thủ tục tuân thủ không phải là một thuật ngữ thường dùng trong phân loại thủ tục kiểm toán.

Kiểm toán tuân thủ tập trung vào việc đánh giá mức độ tuân thủ của đơn vị với các luật pháp, quy định, chính sách và thủ tục đã được thiết lập. Mục tiêu chính không phải là đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính (đó là mục tiêu của kiểm toán báo cáo tài chính), mà là đánh giá và báo cáo về sự tuân thủ.

Quy trình kiểm toán báo cáo tài chính thường bao gồm các giai đoạn chính: Lập kế hoạch kiểm toán, Thực hiện kiểm toán (bao gồm đánh giá rủi ro, kiểm soát nội bộ, thu thập bằng chứng), và Phát hành báo cáo kiểm toán. Báo cáo quản lý có thể là một sản phẩm phụ nhưng không phải là giai đoạn chính trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính.

Các yêu cầu đạo đức nghề nghiệp cơ bản đối với kiểm toán viên bao gồm tính độc lập, tính khách quan, năng lực và sự thận trọng, tính bảo mật và tư cách nghề nghiệp. Tính cạnh tranh không phải là một yêu cầu đạo đức nghề nghiệp, mà ngược lại, cạnh tranh không lành mạnh có thể vi phạm các nguyên tắc đạo đức.

Ý kiến bất lợi được đưa ra khi kiểm toán viên sau khi thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp, kết luận rằng các sai sót, xét về tổng thể là trọng yếu và lan tỏa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến báo cáo tài chính, khiến báo cáo tài chính không trình bày trung thực và hợp lý.

Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VSA) tập trung chủ yếu vào kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ và kiểm toán thông tin tài chính trên cơ sở đặc biệt. Kiểm toán hoạt động không được quy định cụ thể trong hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam như một loại hình kiểm toán chính thức, mặc dù các nguyên tắc kiểm toán có thể áp dụng cho cả kiểm toán hoạt động.

Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán là giai đoạn đầu tiên và quan trọng, trong đó kiểm toán viên cần thực hiện các công việc như tìm hiểu về đơn vị được kiểm toán và môi trường hoạt động, xác định mức trọng yếu và rủi ro kiểm toán, lập kế hoạch chiến lược và kế hoạch kiểm toán chi tiết.

Thủ tục xác nhận (Confirmation) là việc kiểm toán viên thu thập bằng chứng bằng văn bản trực tiếp từ bên thứ ba độc lập để xác minh thông tin do khách hàng cung cấp. Thủ tục này thường được sử dụng để kiểm tra tính hiện hữu của tài sản, ví dụ xác nhận số dư tiền gửi ngân hàng hoặc công nợ phải thu từ khách hàng.

Kiểm toán viên đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán để hiểu rõ hơn về hệ thống này, từ đó đánh giá rủi ro kiểm soát. Mức độ rủi ro kiểm soát được đánh giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phạm vi, thời gian và mức độ các thủ tục kiểm toán tiếp theo cần thực hiện.

Thủ tục phỏng vấn (Inquiry) bao gồm việc tìm kiếm thông tin từ những người am hiểu trong và ngoài đơn vị được kiểm toán, bằng hình thức văn bản hoặc phi văn bản. Do đó, nó chủ yếu dùng để thu thập bằng chứng bằng lời, mặc dù có thể được ghi chép lại bằng văn bản.

Kiểm soát nội bộ có những hạn chế cố hữu do bản chất con người, ví dụ như sai sót do nhầm lẫn, đánh giá sai, sự lạm quyền của quản lý, hoặc sự thông đồng giữa các nhân viên. Do đó, kiểm soát nội bộ không thể đảm bảo tuyệt đối việc ngăn chặn hoặc phát hiện tất cả các sai sót.

Thủ tục đối chiếu (Reconciliation) là việc so sánh hai hoặc nhiều tập hợp dữ liệu khác nhau nhưng có liên quan đến nhau để phát hiện sự khác biệt và đảm bảo tính nhất quán, chính xác của thông tin. Thủ tục này thường được sử dụng để kiểm tra tính chính xác của số liệu, ví dụ đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng trên sổ sách công ty với sao kê ngân hàng.

Kiểm toán hoạt động (Operational Audit) là loại kiểm toán tập trung vào việc đánh giá hiệu quả và hiệu suất hoạt động của một tổ chức hoặc một bộ phận cụ thể trong tổ chức đó. Mục tiêu là đưa ra các khuyến nghị để cải thiện hoạt động, tăng cường hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Kiểm toán độc lập do các công ty kiểm toán độc lập bên ngoài thực hiện, phục vụ cho các đối tượng bên ngoài công ty như cổ đông, nhà đầu tư, ngân hàng... để tăng độ tin cậy của báo cáo tài chính. Kiểm toán nội bộ do bộ phận kiểm toán nội bộ trong công ty thực hiện, phục vụ cho ban quản lý công ty để cải thiện hoạt động và kiểm soát nội bộ.

Nguyên tắc 'Thận trọng' trong kiểm toán bao hàm nhiều khía cạnh: sự thận trọng trong đánh giá rủi ro, duy trì thái độ hoài nghi nghề nghiệp, và thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán. Tất cả các đáp án trên đều phản ánh các khía cạnh của nguyên tắc thận trọng trong kiểm toán.

Bằng chứng kiểm toán đáng tin cậy nhất thường là bằng chứng kiểm toán viên tự thu thập hoặc kiểm tra trực tiếp, ví dụ như bằng chứng vật chất thông qua kiểm kê hàng tồn kho hoặc xác nhận công nợ từ bên thứ ba. Bằng chứng bằng lời hoặc tài liệu do khách hàng cung cấp có độ tin cậy thấp hơn.

Phương pháp chọn mẫu (Sampling) được sử dụng trong kiểm toán khi số lượng các khoản mục cần kiểm tra là quá lớn, khiến việc kiểm tra toàn bộ (kiểm toán 100%) không hiệu quả hoặc không khả thi về mặt chi phí và thời gian. Kiểm toán viên sẽ chọn một mẫu đại diện từ tổng thể để kiểm tra và đưa ra kết luận cho toàn bộ tổng thể.

Mục tiêu của kiểm toán Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng tương tự như kiểm toán các báo cáo tài chính khác, là đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo này có trình bày trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, dòng tiền của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo hay không, theo khuôn khổ lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng.

Ý kiến chấp nhận từng phần được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính trình bày trung thực và hợp lý, ngoại trừ ảnh hưởng của một hoặc một vài vấn đề sai sót trọng yếu cụ thể nhưng không lan tỏa, không ảnh hưởng đến hầu hết các khía cạnh của báo cáo tài chính.

Khi có hạn chế về phạm vi kiểm toán, ví dụ như ban quản lý từ chối cung cấp thông tin hoặc kiểm toán viên không thể thực hiện một số thủ tục kiểm toán cần thiết, kiểm toán viên sẽ phải xem xét mức độ trọng yếu và lan tỏa của vấn đề. Nếu vấn đề là trọng yếu nhưng không lan tỏa, ý kiến chấp nhận từng phần có thể phù hợp. Nếu vấn đề là trọng yếu và lan tỏa, hoặc kiểm toán viên không thể thu thập đủ bằng chứng để đưa ra ý kiến, từ chối đưa ra ý kiến là phù hợp hơn.

Rủi ro tiềm tàng (Inherent Risk) là sự nhạy cảm vốn có của một cơ sở dẫn liệu đối với sai sót trọng yếu, giả định rằng không có các kiểm soát liên quan. Nó xuất phát từ bản chất của hoạt động kinh doanh, ngành nghề, hoặc đặc điểm của các giao dịch và số dư tài khoản.

Ý kiến chấp nhận toàn phần (hay ý kiến kiểm toán sạch) được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính được trình bày trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng.

Thư quản lý (Management Letter) là một văn bản do kiểm toán viên lập sau khi hoàn thành kiểm toán, gửi cho ban quản lý đơn vị được kiểm toán. Mục đích chính là thông báo về những điểm yếu kém đáng kể trong hệ thống kiểm soát nội bộ đã được phát hiện trong quá trình kiểm toán, và đưa ra các khuyến nghị cải thiện.

Kiểm soát nội bộ theo COSO bao gồm năm thành phần: Môi trường kiểm soát, Đánh giá rủi ro, Hoạt động kiểm soát, Thông tin và Truyền thông, và Giám sát. Báo cáo tài chính là đầu ra của hệ thống kế toán, không phải là một thành phần của kiểm soát nội bộ.

Mục tiêu chính của kiểm toán báo cáo tài chính là cung cấp một ý kiến độc lập về việc liệu báo cáo tài chính có được trình bày một cách trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng hay không.

Thông tin được coi là trọng yếu nếu việc bỏ sót hoặc sai sót thông tin đó có thể gây ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng báo cáo tài chính. Tính trọng yếu phụ thuộc vào cả quy mô và bản chất của sai sót, được đánh giá trong bối cảnh cụ thể.