Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kế toán tài chính 1 – Đề 9

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) tập trung vào việc đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Nó cho thấy doanh thu, chi phí và lợi nhuận (hoặc lỗ) mà doanh nghiệp tạo ra trong kỳ đó.

Báo cáo vốn chủ sở hữu (Statement of Owner's Equity) giải thích sự thay đổi trong vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Nó trình bày các yếu tố làm tăng vốn chủ sở hữu (như lợi nhuận ròng, vốn góp của chủ sở hữu) và làm giảm vốn chủ sở hữu (như lỗ ròng, rút vốn, cổ tức).

Khi doanh nghiệp mua chịu hàng tồn kho, tài sản (Hàng tồn kho) tăng lên và đồng thời nợ phải trả (Phải trả người bán) cũng tăng lên. Phương trình kế toán cơ bản (Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu) vẫn được duy trì cân bằng vì cả hai vế đều tăng lên một lượng tương ứng.

Bút toán khóa sổ (Closing entries) được lập vào cuối kỳ kế toán để đóng các tài khoản tạm thời (doanh thu, chi phí, cổ tức) về số dư 0 và chuyển số dư cuối kỳ của chúng vào tài khoản Lợi nhuận giữ lại (Retained Earnings), một tài khoản thuộc Vốn chủ sở hữu. Điều này chuẩn bị cho việc bắt đầu một kỳ kế toán mới với các tài khoản tạm thời có số dư bằng không.

Bảng cân đối thử (Trial Balance) là một bảng liệt kê tất cả các tài khoản và số dư của chúng từ sổ cái vào một thời điểm nhất định. Mục đích chính là để kiểm tra tính cân bằng của hệ thống kế toán kép, đảm bảo rằng tổng số dư Nợ bằng tổng số dư Có, trước khi lập báo cáo tài chính.

Theo nguyên tắc kế toán kép, các tài khoản chi phí (Expenses) và tài sản (Assets) có số dư bên Nợ. Khi chi phí hoặc tài sản tăng, chúng được ghi Nợ; khi giảm, chúng được ghi Có. Do đó, tài khoản chi phí có số dư bên Nợ tăng và số dư bên Có giảm.

Phương trình kế toán cơ bản (Basic Accounting Equation) là Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu. Phương trình này thể hiện mối quan hệ cân bằng giữa các nguồn lực của doanh nghiệp (Tài sản) và nguồn vốn hình thành các nguồn lực đó (Nợ phải trả và Vốn chủ sở hữu).

Doanh thu chưa thực hiện (Unearned Revenue) là khoản tiền đã nhận trước từ khách hàng cho hàng hóa hoặc dịch vụ chưa cung cấp. Bút toán điều chỉnh doanh thu chưa thực hiện là để ghi nhận phần doanh thu đã được thực hiện (earned) trong kỳ. Bút toán đúng là Ghi Nợ Doanh thu chưa thực hiện (giảm số dư nợ phải trả), Ghi Có Doanh thu dịch vụ (tăng doanh thu).

Doanh thu thường được ghi nhận khi hàng hóa hoặc dịch vụ đã được cung cấp cho khách hàng và quyền sở hữu hàng hóa (nếu có) đã được chuyển giao. Đây là thời điểm doanh thu được tạo ra (earned) theo nguyên tắc cơ sở dồn tích, ngay cả khi chưa nhận được tiền mặt.

Vốn chủ sở hữu (Equity) đại diện cho phần vốn thuộc sở hữu của chủ sở hữu trong doanh nghiệp. Nó là phần giá trị còn lại của tài sản sau khi đã trừ đi nợ phải trả, và phản ánh quyền lợi của chủ sở hữu đối với tài sản của doanh nghiệp.

Nợ phải trả ngắn hạn (Current Liabilities) là các khoản nợ mà doanh nghiệp dự kiến sẽ thanh toán trong vòng một năm hoặc trong một chu kỳ kinh doanh thông thường, tùy theo thời gian nào dài hơn. Điều này dựa trên nguyên tắc hoạt động liên tục và chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp.

Chi phí trả trước (Prepaid expenses) là các khoản chi phí mà doanh nghiệp đã thanh toán trước cho hàng hóa hoặc dịch vụ sẽ được sử dụng hoặc nhận được trong tương lai. Vì doanh nghiệp có quyền nhận được lợi ích kinh tế trong tương lai từ khoản thanh toán này, nên chi phí trả trước được phân loại là Tài sản ngắn hạn trên Bảng cân đối kế toán.

Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) là một báo cáo 'tại một thời điểm' (point-in-time report), cho thấy tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp vào một ngày cụ thể, thường là cuối kỳ kế toán.

Vốn chủ sở hữu (Equity) tăng lên chủ yếu do lợi nhuận giữ lại, mà lợi nhuận được tạo ra từ doanh thu vượt quá chi phí. Doanh thu bán hàng làm tăng lợi nhuận, do đó làm tăng vốn chủ sở hữu. Các khoản mục khác như chi phí, rút vốn, và cổ tức làm giảm vốn chủ sở hữu.

Chi phí sản phẩm (Product costs) là các chi phí liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất hàng hóa, bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. Chúng được vốn hóa vào hàng tồn kho và chỉ trở thành giá vốn hàng bán khi hàng hóa được bán. Chi phí thời kỳ (Period costs) là các chi phí không liên quan trực tiếp đến sản xuất, như chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp, và được ghi nhận là chi phí trong kỳ phát sinh.

Phương pháp kiểm kê định kỳ (Periodic Inventory System) chỉ xác định giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold - COGS) và giá trị hàng tồn kho cuối kỳ vào cuối mỗi kỳ kế toán thông qua việc kiểm kê thực tế. Trong khi đó, phương pháp kiểm kê kê khai thường xuyên (Perpetual Inventory System) cập nhật liên tục số lượng và giá trị hàng tồn kho sau mỗi giao dịch mua bán.

Hoạt động đầu tư (Investing Activities) trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ liên quan đến việc mua và bán các tài sản dài hạn, cũng như các khoản đầu tư tài chính khác. Mua sắm tài sản cố định là một hoạt động đầu tư vì nó liên quan đến việc sử dụng tiền để mua tài sản có thời gian sử dụng lâu dài, phục vụ cho hoạt động kinh doanh trong tương lai.

Giá trị hợp lý (Fair value) theo chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) và Việt Nam (VAS) được định nghĩa là mức giá mà người mua và người bán có hiểu biết, sẵn sàng giao dịch và không bị ép buộc có thể trao đổi một tài sản hoặc thanh toán một khoản nợ phải trả.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency Principle) yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán cho các giao dịch và sự kiện tương tự từ kỳ này sang kỳ khác. Điều này giúp đảm bảo tính so sánh được của báo cáo tài chính qua các thời kỳ và tránh việc thay đổi phương pháp kế toán một cách tùy tiện để làm đẹp số liệu.

Tài sản ngắn hạn (Current Assets) là tài sản có thời gian sử dụng hoặc chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường. Tiền mặt và các khoản tương đương tiền là tài sản có tính thanh khoản cao nhất và thường được xếp vào tài sản ngắn hạn.

Báo cáo tài chính hợp nhất (Consolidated Financial Statements) được lập khi một công ty (công ty mẹ) kiểm soát một hoặc nhiều công ty khác (công ty con). Mục đích là để trình bày tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của toàn bộ tập đoàn như một thực thể kinh tế duy nhất, loại bỏ các giao dịch nội bộ giữa các công ty trong tập đoàn.

Trong hệ thống tài khoản chữ T, bên Nợ (Debit) được sử dụng để ghi tăng các tài khoản Tài sản, Chi phí và Cổ tức. Bên Có (Credit) dùng để ghi tăng các tài khoản Nợ phải trả, Vốn chủ sở hữu và Doanh thu.

Phương pháp FIFO (First-In, First-Out) giả định rằng hàng tồn kho nhập kho trước sẽ được xuất kho và bán trước. Do đó, khi tính giá vốn hàng bán theo FIFO, chúng ta sử dụng giá của các lô hàng nhập kho sớm nhất (lô hàng tồn kho lâu nhất).

Khấu hao tài sản cố định là một bút toán điều chỉnh phi tiền tệ, làm giảm giá trị ghi sổ của tài sản nhưng không liên quan đến dòng tiền thực tế ra vào doanh nghiệp. Do đó, nó không ảnh hưởng trực tiếp đến Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Các hoạt động khác đều liên quan đến dòng tiền.

Tỷ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) là một chỉ số đánh giá khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. Nó được tính bằng công thức: Tài sản ngắn hạn / Nợ phải trả ngắn hạn. Tỷ số này cho biết doanh nghiệp có bao nhiêu tài sản ngắn hạn để đảm bảo cho mỗi đồng nợ ngắn hạn.

Phương pháp khấu hao đường thẳng (Straight-line Depreciation) phân bổ đều chi phí khấu hao của tài sản trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó. Công thức tính khấu hao đường thẳng chủ yếu dựa trên nguyên giá tài sản (Cost) và thời gian sử dụng hữu ích (Useful Life).

Chi phí hoạt động (Operating Expenses) là các chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp. Chi phí khấu hao tài sản cố định là chi phí phát sinh trong quá trình sử dụng tài sản cho hoạt động kinh doanh, do đó được coi là chi phí hoạt động. Giá vốn hàng bán liên quan trực tiếp đến doanh thu nhưng thường được tách riêng khi trình bày báo cáo kết quả kinh doanh.

Hoạt động tài chính (Financing Activities) trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ liên quan đến các giao dịch với chủ sở hữu và các chủ nợ (vay vốn). Tiền chi trả cổ tức là dòng tiền ra liên quan đến việc trả lại lợi nhuận cho chủ sở hữu, do đó được phân loại là hoạt động tài chính.

Khi bỏ sót chi phí khấu hao, chi phí trong kỳ bị ghi nhận thấp hơn thực tế, dẫn đến lợi nhuận ròng (Doanh thu - Chi phí) bị đánh giá cao hơn. Đồng thời, do khấu hao làm giảm giá trị tài sản cố định, việc bỏ sót khấu hao khiến giá trị tài sản cố định và do đó tổng tài sản bị ghi nhận cao hơn, và kéo theo vốn chủ sở hữu cũng bị đánh giá cao (vì Vốn chủ sở hữu = Tài sản - Nợ phải trả).

Nguyên tắc cơ sở dồn tích (Accrual Basis) ghi nhận doanh thu khi chúng được tạo ra (earned) và chi phí khi chúng phát sinh (incurred), không phụ thuộc vào thời điểm dòng tiền vào hoặc ra. Điều này giúp phản ánh chính xác hiệu quả kinh doanh trong kỳ.