Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kế toán tài chính 1 – Đề 13

Nguyên tắc cơ sở dồn tích ghi nhận doanh thu khi chúng được tạo ra (earned) và chi phí khi chúng phát sinh (incurred), bất kể thời điểm dòng tiền liên quan đến giao dịch đó. Điều này khác với cơ sở tiền mặt, vốn chỉ ghi nhận khi tiền mặt chuyển giao.

Theo nguyên tắc dồn tích, chi phí phải được ghi nhận khi phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm thanh toán. Khi nhận hóa đơn điện nước chưa thanh toán, chi phí điện nước đã phát sinh, do đó cần ghi Nợ tài khoản Chi phí điện nước và ghi Có tài khoản Phải trả người bán (hoặc Phải trả khác) để ghi nhận nghĩa vụ thanh toán.

Phương pháp ghi sổ kép (Double-entry bookkeeping) dựa trên nguyên tắc đối ứng (Duality or Double-aspect concept), theo đó mọi giao dịch kinh tế đều có ít nhất hai ảnh hưởng đối ứng nhau. Trong hệ thống ghi sổ kép, mỗi giao dịch được ghi nhận đồng thời vào ít nhất hai tài khoản, một bên Nợ (Debit) và một bên Có (Credit), đảm bảo tổng giá trị ghi Nợ luôn bằng tổng giá trị ghi Có.

Tỷ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) được tính bằng cách lấy Tài sản ngắn hạn chia cho Nợ ngắn hạn. Tỷ số này đo lường khả năng của doanh nghiệp trong việc thanh toán các khoản nợ ngắn hạn bằng tài sản ngắn hạn hiện có. Tỷ số này càng cao, khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp càng tốt.

Vốn chủ sở hữu (Equity) đại diện cho phần vốn thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp. Phát hành thêm cổ phiếu thường (Issuing Common Stock) là một hình thức huy động vốn từ bên ngoài, trực tiếp làm tăng vốn góp của chủ sở hữu, do đó làm tăng vốn chủ sở hữu.

Trong hệ thống kiểm kê định kỳ (Periodic inventory system), số lượng hàng tồn kho và giá vốn hàng bán chỉ được xác định vào cuối kỳ kế toán thông qua việc kiểm kê thực tế. Trong khi đó, hệ thống kiểm kê thường xuyên (Perpetual inventory system) cập nhật liên tục số lượng và giá trị hàng tồn kho sau mỗi giao dịch mua bán, và giá vốn hàng bán được ghi nhận tại thời điểm bán hàng.

Khi bán hàng hóa và phát sinh thuế GTGT đầu ra, doanh thu được ghi nhận theo giá bán chưa bao gồm thuế GTGT. Thuế GTGT đầu ra là khoản thuế doanh nghiệp phải nộp cho nhà nước, do đó được ghi nhận vào tài khoản “Thuế GTGT phải nộp” (tài khoản nợ phải trả).

Phương pháp khấu hao đường thẳng (Straight-line depreciation) tính chi phí khấu hao đều đặn mỗi năm bằng cách lấy nguyên giá tài sản (Cost) trừ giá trị thanh lý ước tính (Salvage Value), sau đó chia cho thời gian sử dụng hữu ích (Useful Life). Trong trường hợp không có giá trị thanh lý, đơn giản là Nguyên giá chia cho thời gian sử dụng hữu ích.

Báo cáo vốn chủ sở hữu (Statement of Changes in Equity) trình bày các thay đổi trong vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Nó cho thấy các yếu tố làm tăng vốn chủ sở hữu (ví dụ: lợi nhuận, góp vốn của chủ sở hữu) và các yếu tố làm giảm vốn chủ sở hữu (ví dụ: lỗ, cổ tức, rút vốn của chủ sở hữu).

Khi nhận tiền ứng trước cho dịch vụ chưa cung cấp, doanh nghiệp chưa thực sự tạo ra doanh thu theo nguyên tắc dồn tích. Khoản tiền này được ghi nhận là Doanh thu chưa thực hiện (Unearned Revenue), một khoản nợ phải trả, vì doanh nghiệp có nghĩa vụ cung cấp dịch vụ trong tương lai hoặc hoàn trả tiền nếu không cung cấp được. Khi dịch vụ được cung cấp, doanh thu chưa thực hiện sẽ được chuyển thành doanh thu đã thực hiện.

Chi phí trả trước (Prepaid Expenses) là các khoản chi phí doanh nghiệp đã thanh toán trước cho hàng hóa, dịch vụ hoặc lợi ích sẽ được sử dụng trong tương lai (thường là trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh). Ví dụ: tiền thuê nhà trả trước, bảo hiểm trả trước. Đây là một tài sản của doanh nghiệp cho đến khi lợi ích từ chi phí này được sử dụng hết.

Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) là báo cáo tài chính trình bày các yếu tố tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, tuân theo phương trình kế toán: Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu.

Lợi nhuận gộp (Gross Profit) là phần lợi nhuận thu được từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ, được tính bằng cách lấy doanh thu thuần (Revenue) trừ đi giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold). Đây là một chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp.

Phải thu khách hàng (Accounts Receivable) là khoản tiền mà khách hàng còn nợ doanh nghiệp do đã mua hàng hóa hoặc dịch vụ chịu. Đây là một tài sản của doanh nghiệp vì nó thể hiện quyền đòi tiền trong tương lai.

Phương trình kế toán mở rộng: Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu + Doanh thu - Chi phí - Cổ tức. Chi phí (Expenses) làm giảm lợi nhuận giữ lại, và do đó làm giảm vốn chủ sở hữu. Ngược lại, doanh thu và đầu tư của chủ sở hữu làm tăng vốn chủ sở hữu.

Giá trị hợp lý (Fair Value) là mức giá mà một tài sản có thể được trao đổi hoặc một khoản nợ phải trả có thể được thanh toán giữa các bên có hiểu biết, tự nguyện trong một giao dịch ngang giá. Đây là một khái niệm quan trọng trong kế toán, đặc biệt khi đánh giá lại tài sản hoặc xác định giá trị của các công cụ tài chính.

Quy trình kế toán thường bao gồm các bước theo thứ tự: 1. Ghi nhật ký các nghiệp vụ kinh tế phát sinh (Journalizing), 2. Kết chuyển vào sổ cái (Posting to Ledger), 3. Lập bảng cân đối thử (Preparing Trial Balance), 4. Ghi bút toán điều chỉnh (Adjusting Entries), 5. Lập bảng cân đối thử sau điều chỉnh, 6. Lập báo cáo tài chính (Preparing Financial Statements), 7. Ghi bút toán khóa sổ (Closing Entries).

Chi phí khấu hao là việc phân bổ giá trị tài sản cố định hữu hình vào chi phí trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản đó. Chi phí này được ghi nhận trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) để phản ánh sự hao mòn và sử dụng tài sản trong kỳ.

Khi doanh nghiệp mua chịu hàng tồn kho, tài sản (Hàng tồn kho) tăng lên và nợ phải trả (Phải trả người bán) cũng tăng lên một lượng tương ứng. Vốn chủ sở hữu không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi giao dịch này. Do đó, phương trình kế toán vẫn được giữ cân bằng, với cả hai vế (Tài sản và Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu) đều tăng lên.

Bảng cân đối thử (Trial Balance) là một bảng tổng hợp số dư của tất cả các tài khoản trong sổ cái tại một thời điểm nhất định. Nó được lập trước khi thực hiện các bút toán điều chỉnh và lập báo cáo tài chính, nhằm mục đích kiểm tra tính cân đối giữa tổng số phát sinh Nợ và tổng số phát sinh Có, cũng như tổng số dư Nợ và tổng số dư Có, đảm bảo tính chính xác của dữ liệu kế toán trước khi lập báo cáo.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence or Conservatism) yêu cầu kế toán phải có thái độ thận trọng trong việc ghi nhận và trình bày thông tin tài chính. Điều này có nghĩa là nên ghi nhận chi phí và lỗ tiềm tàng khi có dấu hiệu có thể xảy ra, nhưng chỉ ghi nhận doanh thu và lãi khi đã thực hiện chắc chắn, nhằm tránh việc đánh giá quá cao tài sản và lợi nhuận.

Phương pháp FIFO (First-In, First-Out) giả định rằng hàng tồn kho được nhập kho trước sẽ được xuất bán trước. Do đó, giá vốn hàng bán được tính theo giá của lô hàng nhập kho đầu tiên, và hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo giá của các lô hàng nhập kho gần nhất.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) trình bày các chỉ tiêu về doanh thu, chi phí và lợi nhuận (hoặc lỗ) của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Vốn chủ sở hữu là một chỉ tiêu thuộc Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet), phản ánh nguồn vốn của chủ sở hữu tại một thời điểm, không phải kết quả hoạt động kinh doanh trong kỳ.

Bút toán điều chỉnh (Adjusting Entries) được thực hiện vào cuối kỳ kế toán để đảm bảo doanh thu và chi phí được ghi nhận đúng kỳ kế toán theo nguyên tắc dồn tích. Chúng giúp phân bổ doanh thu và chi phí cho đúng giai đoạn mà chúng phát sinh hoặc liên quan, ví dụ như điều chỉnh doanh thu chưa thực hiện, chi phí trả trước, khấu hao tài sản cố định, v.v.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Statement of Cash Flows) trình bày dòng tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp trong một kỳ, do đó nó được lập dựa trên cơ sở tiền mặt (Cash Basis). Báo cáo này tập trung vào việc theo dõi sự thay đổi của tiền mặt và các khoản tương đương tiền, không phải doanh thu và chi phí theo nguyên tắc dồn tích.

Khi mua hàng tồn kho và có thuế GTGT đầu vào, giá trị hàng tồn kho được ghi nhận theo giá mua chưa bao gồm thuế GTGT. Thuế GTGT đầu vào được ghi nhận riêng vào tài khoản “Thuế GTGT được khấu trừ” (tài khoản tài sản) vì nó sẽ được khấu trừ khi xác định thuế GTGT phải nộp.

Hoạt động đầu tư (Investing Activities) trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ bao gồm các giao dịch liên quan đến mua sắm và thanh lý tài sản dài hạn, cũng như các khoản đầu tư tài chính khác. Mua sắm tài sản cố định là một hoạt động đầu tư vì nó liên quan đến việc sử dụng tiền để tạo ra tài sản có giá trị sử dụng lâu dài cho doanh nghiệp.

Phương pháp đích danh (Specific Identification) là phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho phù hợp nhất với hàng hóa có tính đặc thù, giá trị lớn và số lượng ít. Phương pháp này theo dõi và xác định giá trị của từng mặt hàng cụ thể, do đó đảm bảo tính chính xác cao khi tính giá vốn hàng bán và giá trị hàng tồn kho cuối kỳ cho các loại hàng hóa này.

Tài sản ngắn hạn là tài sản có thời gian sử dụng, luân chuyển hoặc thu hồi vốn trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường. Hàng tồn kho đáp ứng tiêu chí này, trong khi nhà xưởng, đầu tư dài hạn và bằng sáng chế là tài sản dài hạn.

Trong hệ thống kế toán kép, các tài khoản được chia thành tài khoản Nợ (Debit) và tài khoản Có (Credit). Các tài khoản Nợ (Tài sản, Chi phí, Rút vốn) thường có số dư Nợ, trong khi các tài khoản Có (Nợ phải trả, Vốn chủ sở hữu, Doanh thu) thường có số dư Có. Nợ phải trả thể hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với bên ngoài, do đó nó thuộc loại tài khoản có số dư bên Có là số dư thông thường.