Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kế toán quốc tế – Đề 13

Rủi ro tỷ giá hối đoái giao dịch phát sinh từ các giao dịch kinh tế (mua, bán, vay, cho vay...) có giá trị bằng ngoại tệ. Sự biến động tỷ giá từ thời điểm giao dịch đến khi thanh toán có thể tạo ra lỗ hoặc lãi tỷ giá.

Mặc dù IFRS ngày càng được chấp nhận rộng rãi, nhưng việc áp dụng IFRS không phải là bắt buộc trên toàn cầu. Một số quốc gia có thể quyết định duy trì hoặc phát triển chuẩn mực kế toán quốc gia riêng vì cho rằng hệ thống hiện tại phù hợp hơn với đặc điểm kinh tế, pháp lý và môi trường kinh doanh của họ.

Hài hòa chuẩn mực kế toán quốc tế nhằm mục đích tạo ra một bộ chuẩn mực kế toán chung, được chấp nhận rộng rãi trên toàn cầu, giúp tăng cường tính so sánh, minh bạch và độ tin cậy của báo cáo tài chính, từ đó hỗ trợ các quyết định kinh tế quốc tế.

Giá trị hợp lý được định nghĩa là mức giá có thể nhận được khi bán một tài sản hoặc phải trả để chuyển giao một nợ phải trả trong một giao dịch có trật tự giữa các bên tham gia thị trường tại ngày xác định giá trị. Do đó, giá thị trường trên thị trường hoạt động là cơ sở chính để xác định giá trị hợp lý.

Đồng tiền chức năng (functional currency) là đồng tiền của môi trường kinh tế chính mà đơn vị hoạt động. Đây là đồng tiền mà đơn vị chủ yếu tạo ra và sử dụng tiền mặt. Việc xác định đúng đồng tiền chức năng là rất quan trọng vì nó quyết định phương pháp chuyển đổi báo cáo tài chính và ảnh hưởng đến việc ghi nhận các giao dịch ngoại tệ.

VAS 01 'Chuẩn mực chung' trong Hệ thống Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) có phạm vi và mục tiêu tương đồng với IAS 1 'Presentation of Financial Statements' của IFRS, đặt ra các nguyên tắc chung về trình bày và lập báo cáo tài chính.

Thuyết minh báo cáo tài chính cung cấp các thông tin chi tiết, phân tích sâu hơn và giải thích các khoản mục trình bày trên các báo cáo tài chính chính (Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu), giúp người đọc hiểu rõ hơn về tình hình tài chính và hoạt động của doanh nghiệp.

Giá chuyển giao là giá được sử dụng cho các giao dịch hàng hóa, dịch vụ, tài sản vô hình... giữa các công ty con hoặc các bộ phận khác nhau trong cùng một tập đoàn đa quốc gia. Việc xác định giá chuyển giao hợp lý là quan trọng để tránh chuyển lợi nhuận sang các quốc gia có thuế suất thấp.

Phương pháp tỷ giá hiện hành thường phù hợp khi công ty con hoạt động tương đối độc lập về mặt tài chính và hoạt động, đồng tiền chức năng là đồng tiền địa phương và không có sự phụ thuộc đáng kể vào đồng tiền của công ty mẹ. Trong trường hợp này, rủi ro tỷ giá chủ yếu là rủi ro chuyển đổi (translation exposure).

IFRS for SMEs được phát triển để cung cấp một bộ chuẩn mực kế toán đơn giản hóa, phù hợp với nhu cầu và khả năng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Nó dựa trên các nguyên tắc cơ bản của IFRS đầy đủ nhưng đã được đơn giản hóa đáng kể để giảm bớt gánh nặng tuân thủ cho SMEs, đồng thời vẫn đảm bảo chất lượng thông tin tài chính ở mức độ chấp nhận được.

Việc áp dụng IFRS thường không nhằm mục đích tăng cường quyền lực kiểm soát của chính phủ đối với doanh nghiệp. Mục tiêu chính thường là để hài hòa chuẩn mực kế toán, tăng cường tính minh bạch, thu hút đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh quốc tế, chứ không phải tăng cường sự kiểm soát của chính phủ.

Vốn chủ sở hữu, ngoại trừ lợi nhuận giữ lại, thường được chuyển đổi bằng tỷ giá hối đoái lịch sử, tức là tỷ giá tại thời điểm vốn chủ sở hữu được góp hoặc phát sinh. Lợi nhuận giữ lại sẽ được tính toán sau khi chuyển đổi các khoản mục thu nhập và chi phí.

Theo IFRS, một khoản đầu tư được phân loại là công ty liên kết khi nhà đầu tư có ảnh hưởng đáng kể đối với công ty được đầu tư. Ảnh hưởng đáng kể thường được coi là tồn tại khi nhà đầu tư sở hữu từ 20% đến 50% quyền biểu quyết, mặc dù tỷ lệ này không phải là yếu tố quyết định duy nhất. Các yếu tố khác như quyền tham gia vào việc hoạch định chính sách, giao dịch trọng yếu, trao đổi nhân sự quản lý... cũng được xem xét.

Cả IFRS và US GAAP đều cho phép sử dụng phương pháp FIFO (Nhập trước xuất trước) để ghi nhận giá trị hàng tồn kho và không có sự khác biệt cơ bản trong cách áp dụng.

Phương pháp thời gian (temporal method) thường được sử dụng khi đồng tiền chức năng của công ty con được coi là đồng tiền của công ty mẹ. Trong trường hợp này, báo cáo tài chính của công ty con được coi là phần mở rộng của hoạt động của công ty mẹ, và do đó, cần được chuyển đổi theo cách phản ánh quan điểm này.

Ưu điểm lớn nhất của việc áp dụng IFRS là tăng cường tính so sánh được của báo cáo tài chính giữa các công ty, bất kể quốc gia hoạt động. Điều này giúp nhà đầu tư, chủ nợ và các bên liên quan khác dễ dàng đánh giá và so sánh hiệu quả hoạt động và tình hình tài chính của các doanh nghiệp trên phạm vi toàn cầu.

Báo cáo lợi nhuận liên quốc gia (CbCR) là một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển lợi nhuận (BEPS). Nó yêu cầu các tập đoàn đa quốc gia cung cấp thông tin chi tiết cho cơ quan thuế về doanh thu, lợi nhuận, thuế đã nộp và các hoạt động kinh tế khác tại từng quốc gia nơi họ hoạt động, giúp cơ quan thuế đánh giá rủi ro và đảm bảo thu thuế công bằng.

IAASB (International Auditing and Assurance Standards Board), một tổ chức độc lập thuộc IFAC, là tổ chức chịu trách nhiệm phát triển và ban hành ISA (Chuẩn mực Kiểm toán Quốc tế).

Sự đồng nhất về văn hóa kinh doanh trên toàn cầu không phải là một thực tế, mà chính sự khác biệt về văn hóa kinh doanh giữa các quốc gia là một thách thức trong kế toán quốc tế, ảnh hưởng đến cách thức quản lý, kiểm soát và báo cáo tài chính.

IAS 29 yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động trong môi trường siêu lạm phát phải điều chỉnh báo cáo tài chính của mình để phản ánh ảnh hưởng của sự thay đổi sức mua của đồng tiền. Việc điều chỉnh này thường dựa trên chỉ số giá chung để đưa báo cáo tài chính về mặt bằng giá trị tại thời điểm cuối kỳ báo cáo.

Rủi ro chuyển đổi phát sinh khi công ty mẹ hợp nhất báo cáo tài chính của các công ty con ở nước ngoài có đồng tiền chức năng khác với đồng tiền trình bày của tập đoàn. Sự biến động tỷ giá hối đoái có thể làm thay đổi giá trị quy đổi của tài sản thuần của công ty con khi chuyển đổi sang đồng tiền trình bày.

Khía cạnh đạo đức là vô cùng quan trọng trong kế toán quốc tế (và kế toán nói chung) vì kế toán viên thường xuyên phải đối mặt với các tình huống khó xử, xung đột lợi ích, áp lực từ cấp trên hoặc các bên liên quan khác. Việc tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, tính trung thực, khách quan và bảo mật là nền tảng để đảm bảo tính tin cậy của thông tin tài chính và duy trì uy tín của nghề nghiệp kế toán.

Bước đầu tiên thường là xác định lại báo cáo tài chính của công ty con cho phù hợp với khuôn khổ báo cáo tài chính của tập đoàn (ví dụ, từ chuẩn mực địa phương sang IFRS hoặc US GAAP nếu cần), trước khi thực hiện chuyển đổi tiền tệ.

Văn hóa có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của thực hành kế toán, bao gồm mức độ tuân thủ các quy định và chuẩn mực, thái độ đối với tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, cũng như quan niệm về đạo đức và gian lận trong kế toán.

Một trong những thách thức lớn nhất trong lập báo cáo tài chính hợp nhất cho các tập đoàn đa quốc gia theo IFRS là việc chuyển đổi báo cáo tài chính của các công ty con có đồng tiền chức năng khác nhau sang đồng tiền trình bày của tập đoàn. Quá trình này đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các quy định chuyển đổi tiền tệ, lựa chọn phương pháp chuyển đổi phù hợp và xử lý các chênh lệch tỷ giá phát sinh.

Toàn cầu hóa kinh tế và sự gia tăng của các hoạt động kinh doanh quốc tế (xuất nhập khẩu, đầu tư nước ngoài, hoạt động đa quốc gia...) khiến việc hiểu biết và áp dụng kế toán quốc tế trở nên thiết yếu để quản lý, báo cáo và so sánh hiệu quả hoạt động kinh doanh trên phạm vi toàn cầu.

Quan trọng nhất là duy trì nhất quán và chính xác về thuật ngữ kế toán chuyên môn trong quá trình dịch thuật, để đảm bảo thông tin kế toán được truyền tải đúng nghĩa và không gây hiểu nhầm cho người đọc, đặc biệt là những người có chuyên môn về kế toán.

IASB (International Accounting Standards Board) là tổ chức chịu trách nhiệm phát triển và ban hành IFRS.

Cả IFRS và US GAAP đều yêu cầu ghi nhận chi phí nghiên cứu vào chi phí khi phát sinh. Tuy nhiên, đối với chi phí phát triển, IFRS cho phép vốn hóa nếu đáp ứng các tiêu chí cụ thể (ví dụ, tính khả thi về kỹ thuật, khả năng tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai...), trong khi US GAAP thường yêu cầu ghi nhận ngay vào chi phí hầu hết các chi phí R&D, bao gồm cả chi phí phát triển, ngoại trừ một số ngành đặc thù như phần mềm.

Lợi thế thương mại phát sinh trong quá trình hợp nhất kinh doanh, khi một công ty (bên mua) mua lại quyền kiểm soát một công ty khác (bên bị mua) và giá phí hợp nhất kinh doanh vượt quá giá trị hợp lý của tài sản thuần có thể xác định được của bên bị mua. Lợi thế thương mại thể hiện giá trị gia tăng từ các yếu tố vô hình như thương hiệu, quan hệ khách hàng, đội ngũ nhân sự... mà không được ghi nhận riêng biệt.