Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kế toán hành chính sự nghiệp – Đề 1

Theo hệ thống tài khoản kế toán hành chính sự nghiệp, Tài khoản 531 - Thu hoạt động sự nghiệp được dùng để phản ánh các khoản thu từ hoạt động sự nghiệp của đơn vị, ví dụ như học phí, viện phí, phí dịch vụ công,... còn TK 511, 711, 411 dùng cho mục đích khác hoặc trong kế toán doanh nghiệp.

Bảng cân đối kế toán là một trong các báo cáo tài chính bắt buộc trong hệ thống báo cáo tài chính của kế toán hành chính sự nghiệp. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu thường không bắt buộc hoặc có thể được thay thế bằng các báo cáo tương đương phù hợp với đặc thù HCSN. Thuyết minh BCTC là bắt buộc nhưng không phải 'Báo cáo tài chính' chính thức như Bảng cân đối kế toán.

Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp được hình thành từ kết quả hoạt động sự nghiệp, các khoản thu khác theo quy định và bổ sung từ quỹ dự phòng. Kinh phí ngân sách cấp là nguồn kinh phí hoạt động thường xuyên, không trực tiếp hình thành quỹ này.

'Nguồn kinh phí đã quyết toán' là phần kinh phí đã được đơn vị sử dụng và đã được cơ quan có thẩm quyền (thường là cơ quan cấp trên hoặc cơ quan tài chính) phê duyệt quyết toán, xác nhận tính đúng đắn và hợp pháp của việc sử dụng kinh phí đó.

Báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động (hoặc Báo cáo quyết toán thu chi) tập trung phản ánh tình hình thực hiện thu, chi và quyết toán kinh phí đã sử dụng so với dự toán được giao, giúp đánh giá hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách.

Mục tiêu chính của kế toán hành chính sự nghiệp là cung cấp thông tin tài chính đầy đủ, kịp thời và chính xác cho việc quản lý, điều hành và ra quyết định trong các đơn vị hành chính sự nghiệp, vốn hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.

Tài khoản 141 - Tạm ứng là tài khoản chính thức được sử dụng trong hệ thống kế toán hành chính sự nghiệp để theo dõi các khoản tạm ứng cho cán bộ, nhân viên trong đơn vị. Các tài khoản khác (331, 338, 244) có mục đích sử dụng khác.

Phương pháp ghi sổ kép là phương pháp kế toán cơ bản, được sử dụng để ghi nhận đồng thời và cân đối các nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào các tài khoản kế toán. Phương pháp này giúp theo dõi chi tiết và hệ thống tình hình sử dụng kinh phí ngân sách, đảm bảo tính chính xác và minh bạch.

Doanh nghiệp nhà nước hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp. Các đơn vị còn lại (trường học, bệnh viện công lập, cơ quan nhà nước) là các đơn vị hành chính sự nghiệp và thuộc đối tượng áp dụng kế toán hành chính sự nghiệp.

Khoản tài trợ, viện trợ không hoàn lại bằng tiền được coi là nguồn kinh phí hoạt động của đơn vị, do đó được ghi nhận vào Tài khoản 461 - Nguồn kinh phí hoạt động. Các tài khoản khác (511, 711, 441) không phản ánh đúng bản chất của nguồn tài trợ này.

Khoản bồi thường của thủ quỹ do thiếu tiền mặt là một khoản chi phí quản lý, vì nó phát sinh do lỗi trong quá trình quản lý tiền mặt của đơn vị. Nó không phải là chi phí hoạt động sự nghiệp thông thường, thu nhập khác, hay giảm nguồn kinh phí hoạt động.

Báo cáo tài chính của đơn vị hành chính sự nghiệp có thể được kiểm toán bởi cả ba loại hình kiểm toán: Kiểm toán nội bộ (do đơn vị tự thực hiện), Kiểm toán độc lập (do công ty kiểm toán bên ngoài thực hiện) và Kiểm toán nhà nước (do Kiểm toán nhà nước thực hiện theo luật định).

Khi đơn vị được cấp kinh phí hoạt động bằng dự toán ngân sách, đồng thời ghi nhận tăng tài sản (Dự toán chi hoạt động được giao) và tăng nguồn vốn (Nguồn kinh phí hoạt động). Các nghiệp vụ khác không đồng thời tăng cả tài sản và nguồn vốn theo hướng này.

Chi phí dịch vụ thuê ngoài (bảo vệ, vệ sinh...) phục vụ cho hoạt động chung của đơn vị sự nghiệp, do đó được hạch toán vào chi phí hoạt động sự nghiệp. Nếu dịch vụ thuê ngoài phục vụ cho hoạt động quản lý hành chính thì có thể hạch toán vào chi phí quản lý.

Dự toán thu, chi ngân sách nhà nước là kế hoạch tài chính quan trọng, làm căn cứ để đơn vị thực hiện các hoạt động, đồng thời là công cụ để cơ quan quản lý và kiểm soát việc thực hiện thu, chi theo đúng quy định và mục tiêu đã đề ra.

Mức độ cạnh tranh trên thị trường là yếu tố ảnh hưởng đến doanh nghiệp, không liên quan trực tiếp đến việc lựa chọn hình thức kế toán trong đơn vị hành chính sự nghiệp. Các yếu tố còn lại (quy mô, trình độ nhân sự, yêu cầu quản lý) đều có tác động đến việc lựa chọn hình thức kế toán phù hợp.

Nguyên tắc giá gốc là nguyên tắc kế toán cơ bản và thường được áp dụng trong kế toán hành chính sự nghiệp để ghi nhận giá trị tài sản cố định. Các phương pháp khác (giá trị hợp lý, thuần có thể thực hiện được, hiện tại) ít phổ biến hơn hoặc không phù hợp với đặc thù HCSN.

Thông thường, thời hạn nộp báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm của các đơn vị hành chính sự nghiệp là trước ngày 31 tháng 3 năm sau năm ngân sách. Thời hạn cụ thể có thể thay đổi tùy theo quy định của từng cấp và từng thời kỳ, nhưng 31/3 là mốc thời gian phổ biến.

Dự toán chi hoạt động là tài khoản ngoài bảng, được sử dụng để theo dõi và quản lý dự toán ngân sách được giao cho đơn vị. Nó không phải là tài sản, nguồn vốn hay chi phí thực tế đã phát sinh, mà chỉ là kế hoạch chi tiêu được phê duyệt.

Theo quy định, các đơn vị hành chính sự nghiệp phải thực hiện kiểm kê tài sản định kỳ (thường là cuối năm) và kiểm kê bất thường khi có các sự kiện đặc biệt như sáp nhập, chia tách, giải thể, hoặc theo yêu cầu của cơ quan quản lý.

Mục lục ngân sách nhà nước là hệ thống mã số và tên gọi thống nhất các khoản thu, chi NSNN. Việc phân loại chi phí theo Mục lục NSNN giúp đảm bảo sự thống nhất, minh bạch và dễ dàng kiểm soát chi tiêu theo đúng quy định của nhà nước.

Quỹ phúc lợi được trích lập và sử dụng cho mục đích phúc lợi tập thể, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ, viên chức của đơn vị. Các quỹ khác có mục đích sử dụng khác nhau (dự phòng thu nhập, phát triển sự nghiệp, khen thưởng cá nhân).

Kế toán trưởng có vai trò quan trọng nhất là tổ chức, điều hành và quản lý toàn bộ hệ thống kế toán của đơn vị, đảm bảo công tác kế toán được thực hiện đúng pháp luật, hiệu quả và cung cấp thông tin tin cậy cho quản lý và ra quyết định. Các vai trò khác là một phần trong chức năng tổ chức của Kế toán trưởng.

Ưu điểm lớn nhất của phần mềm kế toán là khả năng tự động hóa các quy trình, giúp tăng hiệu quả, năng suất, giảm thiểu sai sót do thao tác thủ công, và cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời. Các ưu điểm khác có thể có nhưng không phải là chính yếu nhất.

Gian lận, tham ô, biển thủ công quỹ là sai sót nghiêm trọng nhất vì nó vi phạm pháp luật, gây thất thoát tài sản nhà nước và ảnh hưởng đến uy tín của đơn vị. Các sai sót khác (định khoản, ghi sổ, lập BCTC) tuy cần tránh nhưng mức độ nghiêm trọng không bằng hành vi gian lận.

Báo cáo tài chính hợp nhất thường áp dụng cho các tập đoàn, tổng công ty có nhiều đơn vị thành viên. Trong hệ thống báo cáo tài chính của đơn vị hành chính sự nghiệp độc lập, báo cáo tài chính hợp nhất không phải là báo cáo bắt buộc. Ba báo cáo còn lại (Bảng cân đối, Báo cáo KQHĐ, BCLCTT - tùy quy định cụ thể) thường nằm trong hệ thống BCTC.

Khi mua TSCĐ bằng nguồn vốn ngân sách cấp, ghi Nợ TK 211 (tăng TSCĐ) và Có TK 461 (nguồn vốn kinh phí ngân sách). TK 331 (Phải trả người bán) chỉ dùng khi mua chịu, TK 112 (Tiền gửi ngân hàng) dùng khi thanh toán bằng tiền, TK 461 không bị ghi Nợ khi mua TSCĐ từ nguồn NSNN.

Khấu hao TSCĐ trong đơn vị hành chính sự nghiệp được tính vào chi phí hoạt động sự nghiệp, vì TSCĐ phục vụ cho hoạt động sự nghiệp chính của đơn vị. Các loại chi phí khác (quản lý DN, giá vốn, tài chính) không phù hợp với bản chất hoạt động của đơn vị HCSN.

Nguyên tắc công khai, minh bạch đặc biệt quan trọng do các đơn vị hành chính sự nghiệp sử dụng nguồn lực công (chủ yếu từ ngân sách). Việc công khai, minh bạch thông tin tài chính giúp đảm bảo trách nhiệm giải trình và sử dụng hiệu quả nguồn lực.

Sự khác biệt lớn nhất nằm ở mục tiêu hoạt động (phi lợi nhuận so với lợi nhuận) và nguồn vốn (ngân sách nhà nước/quỹ công so với vốn chủ sở hữu và vốn vay tư nhân). Điều này chi phối toàn bộ hệ thống và phương pháp kế toán.