Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kế toán công – Đề 7

Thông tin kế toán công phục vụ cho nhiều đối tượng khác nhau, bao gồm các cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Quốc hội, Hội đồng nhân dân), các nhà quản lý và điều hành trong khu vực công, người dân và các tổ chức xã hội (để giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực công). Cổ đông của các công ty niêm yết là đối tượng sử dụng thông tin kế toán doanh nghiệp, không phải kế toán công.

Luật Kế toán Việt Nam quy định các loại hình đơn vị kế toán bao gồm đơn vị kế toán nhà nước, đơn vị kế toán doanh nghiệp, đơn vị kế toán hợp tác xã. Đơn vị kế toán hộ kinh doanh không được quy định là một loại hình đơn vị kế toán riêng biệt trong Luật Kế toán.

Phương pháp ghi sổ kép là phương pháp kế toán cơ bản và phổ biến, được áp dụng cả trong kế toán doanh nghiệp và kế toán công. Theo phương pháp này, mỗi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều được ghi đồng thời vào ít nhất hai tài khoản, một bên Nợ và một bên Có, đảm bảo sự cân bằng kế toán.

Quy trình lập dự toán ngân sách bắt đầu từ việc các đơn vị dự toán cấp I (các bộ, ngành trung ương và UBND cấp tỉnh) xây dựng dự toán ngân sách của đơn vị mình. Sau đó, dự toán được tổng hợp, trình Chính phủ, và cuối cùng được Quốc hội phê duyệt.

Chi thường xuyên là các khoản chi có tính chất lặp đi lặp lại, nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của bộ máy nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập. Chi lương là một ví dụ điển hình của chi thường xuyên.

TABMIS (Treasury and Budget Management Information System) là hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc được triển khai rộng rãi ở Việt Nam. Mục tiêu chính của TABMIS là hiện đại hóa công tác quản lý ngân sách và kho bạc, cung cấp thông tin ngân sách và kho bạc một cách kịp thời, chính xác, phục vụ công tác quản lý và điều hành của nhà nước.

Kế toán trưởng trong đơn vị kế toán công có vai trò quan trọng, bao gồm việc tổ chức thực hiện công tác kế toán hàng ngày, chịu trách nhiệm chính về việc lập và trình bày báo cáo tài chính, đồng thời tham gia vào việc xây dựng và kiểm soát hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động kế toán.

Nguồn kinh phí hoạt động của các đơn vị kế toán công thường bao gồm nguồn ngân sách nhà nước cấp (là nguồn chính) và các nguồn thu sự nghiệp (thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ công, hoạt động sản xuất kinh doanh...). Các nguồn khác như vay và viện trợ cũng có thể có, nhưng nguồn kinh phí hoạt động cơ bản nhất vẫn là ngân sách và thu sự nghiệp.

Nguyên tắc công khai, minh bạch là một trong những nguyên tắc cơ bản trong quản lý ngân sách nhà nước. Nguyên tắc này yêu cầu thông tin về ngân sách phải được công khai rộng rãi cho công chúng, đảm bảo sự giám sát của xã hội đối với việc sử dụng nguồn lực công, trừ những thông tin thuộc bí mật nhà nước theo quy định.

Giá trị còn lại của tài sản cố định được tính bằng Nguyên giá tài sản cố định trừ đi Giá trị hao mòn lũy kế. Giá trị hao mòn lũy kế là tổng số hao mòn đã được trích khấu hao của tài sản cố định tính đến thời điểm báo cáo.

Phương pháp dồn tích ghi nhận các giao dịch và sự kiện khi chúng phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm dòng tiền vào hoặc ra. Phương pháp tiền mặt chỉ ghi nhận khi có dòng tiền thực tế.

Kế toán công áp dụng cho các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập, và các tổ chức nhà nước khác. Công ty cổ phần tư nhân hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và áp dụng kế toán doanh nghiệp.

Khóa sổ kế toán là việc thực hiện các thủ tục cần thiết để kết thúc một kỳ kế toán và chuẩn bị cho kỳ kế toán tiếp theo. Việc khóa sổ kế toán thường được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý và bắt buộc vào cuối năm tài chính để lập báo cáo tài chính.

Các quy định và chuẩn mực kế toán công không ngừng phát triển và thay đổi để phù hợp với thực tiễn và yêu cầu mới. Sự ổn định tuyệt đối không phải là đặc điểm của môi trường kế toán công hiện đại. Các thách thức khác như tăng cường minh bạch, phức tạp hóa hoạt động, và thiếu nhân lực là những vấn đề thực tế.

Khi mua tài sản cố định bằng vốn ngân sách, nghiệp vụ kinh tế làm tăng tài sản cố định (ghi Nợ TK Tài sản cố định) và tăng nguồn vốn hình thành tài sản cố định từ ngân sách (ghi Có TK Vốn đầu tư XDCB - Vốn đầu tư xây dựng cơ bản, thể hiện nguồn vốn ngân sách nhà nước cấp cho đầu tư phát triển). Đáp án 1 ghi nhận chi hoạt động là không chính xác cho mua sắm tài sản cố định. Đáp án 3 sử dụng TK Phải trả người bán như giao dịch mua chịu, không phù hợp với nguồn vốn ngân sách. Đáp án 4 đảo ngược quan hệ Nợ/Có giữa Tài sản cố định và Chi đầu tư phát triển.

Kiểm toán Nhà nước, với vai trò là cơ quan kiểm toán tối cao của quốc gia, có thể thực hiện cả ba loại kiểm toán chính trong khu vực công: kiểm toán hoạt động (đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả), kiểm toán tuân thủ (đánh giá việc tuân thủ pháp luật, chế độ, chính sách), và kiểm toán báo cáo tài chính (đánh giá tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính).

Trong kế toán công, 'Quỹ' là một đơn vị kế toán riêng biệt, được thiết lập để theo dõi các nguồn lực tài chính được giới hạn sử dụng cho các mục đích cụ thể. Việc sử dụng quỹ giúp đảm bảo nguồn lực được sử dụng đúng mục đích và tăng cường trách nhiệm giải trình.

Nguyên tắc hoạt động liên tục giả định rằng đơn vị kế toán sẽ hoạt động bình thường trong tương lai gần, không có ý định hoặc bị buộc phải ngừng hoạt động. Dựa trên giả định này, các báo cáo tài chính được lập và trình bày một cách phù hợp.

Dự toán chi ngân sách là kế hoạch chi tiêu ngân sách được lập trước cho một năm ngân sách cụ thể. Nó thể hiện các khoản chi dự kiến và mức chi cho từng lĩnh vực, chương trình, dự án trong năm tới.

Việc kiểm kê tài sản trong đơn vị kế toán công là bắt buộc và được thực hiện định kỳ (thường là cuối năm tài chính), theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, khi có thay đổi kế toán trưởng, hoặc trong các trường hợp khác theo quy định của pháp luật để đảm bảo tính chính xác của số liệu kế toán và quản lý tài sản hiệu quả.

Theo Luật Ngân sách nhà nước, báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước các cấp (Trung ương và địa phương) phải được Quốc hội (đối với ngân sách trung ương) và Hội đồng nhân dân các cấp (đối với ngân sách địa phương) phê duyệt. Chính phủ và Bộ Tài chính có trách nhiệm lập và trình báo cáo quyết toán, Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán trước khi trình phê duyệt.

Dự phòng phải thu khó đòi thường phát sinh ở các đơn vị có hoạt động cung cấp dịch vụ, có phát sinh các khoản phải thu. Đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính có xu hướng cung cấp dịch vụ và có các khoản thu từ dịch vụ, do đó khả năng phát sinh dự phòng phải thu khó đòi là cao hơn so với các đơn vị chỉ thực hiện chức năng quản lý nhà nước hoặc được nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí.

Tài sản công là tài sản thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Trụ sở làm việc của cơ quan nhà nước, đất đai, đường xá, bệnh viện công lập... đều là tài sản công. Tiền gửi ngân hàng của doanh nghiệp tư nhân và hàng tồn kho của công ty cổ phần là tài sản tư nhân. Vốn góp của nhà nước vào doanh nghiệp liên doanh có thể coi là tài sản nhà nước nhưng không phải là 'tài sản công' theo nghĩa hẹp bằng các tài sản phục vụ trực tiếp hoạt động của nhà nước.

Chi đầu tư phát triển là các khoản chi nhằm tăng cường năng lực sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, thường có tính chất đầu tư dài hạn. Chi xây dựng trường học mới, bệnh viện, đường giao thông... là những ví dụ điển hình của chi đầu tư phát triển. Các chi phí khác như lương hưu, trợ cấp xã hội, văn phòng phẩm thuộc chi thường xuyên.

Trong kế toán công, báo cáo tài chính chủ yếu thường bao gồm Báo cáo tình hình tài chính (tương tự Bảng cân đối kế toán), Báo cáo kết quả hoạt động (tương tự Báo cáo kết quả kinh doanh), và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Báo cáo biến động vốn chủ sở hữu ít được nhấn mạnh hơn trong bối cảnh kế toán công.

Thặng dư ngân sách xảy ra khi tổng thu ngân sách lớn hơn tổng chi ngân sách. Thâm hụt ngân sách xảy ra khi tổng chi ngân sách lớn hơn tổng thu ngân sách. Do đó, 'Thặng dư/Thâm hụt ngân sách' được xác định bằng cách lấy Tổng thu ngân sách trừ đi Tổng chi ngân sách.

Mục lục ngân sách nhà nước là bảng mã hóa thống nhất các khoản thu, chi ngân sách nhà nước. Việc sử dụng mục lục ngân sách giúp đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ trong quản lý, hạch toán và báo cáo ngân sách trên phạm vi cả nước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổng hợp, phân tích và giám sát ngân sách.

Luật Ngân sách nhà nước quy định niên độ ngân sách của Việt Nam là năm dương lịch, bắt đầu từ ngày 01 tháng 01 và kết thúc vào ngày 31 tháng 12 hàng năm.

Nguyên tắc trọng yếu nhấn mạnh rằng kế toán cần tập trung vào những thông tin quan trọng, có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng. Không phải mọi thông tin đều có mức độ quan trọng như nhau.

Mục tiêu chính của kế toán công là cung cấp thông tin tài chính đầy đủ, kịp thời và đáng tin cậy cho việc quản lý, điều hành và ra quyết định trong khu vực công, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong việc sử dụng nguồn lực công.