Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kế toán công – Đề 2

Ngân sách theo chương trình, mục tiêu (Program Budgeting) là hình thức ngân sách hiện đại, tập trung vào kết quả đầu ra (outcomes) thay vì chỉ chú trọng đầu vào (inputs). Nó gắn kết chặt chẽ giữa kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội với kế hoạch tài chính, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.

Mục đích chính của kiểm kê tài sản (Asset inventory) là đối chiếu số lượng, hiện trạng tài sản thực tế với số liệu trên sổ sách kế toán. Qua đó, phát hiện và xử lý các sai lệch, đảm bảo tính trung thực của thông tin tài sản.

Theo quy định hiện hành, các báo cáo tài chính bắt buộc đối với đơn vị kế toán công bao gồm Báo cáo tình hình tài chính, Báo cáo kết quả hoạt động và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu thường áp dụng cho các đơn vị có vốn chủ sở hữu rõ ràng như doanh nghiệp, ít phổ biến trong kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp.

Khóa sổ kế toán (Closing accounting books) là thao tác bắt buộc phải thực hiện vào cuối năm tài chính. Mục đích là để xác định số dư cuối kỳ, chuyển số dư sang kỳ kế toán mới và chuẩn bị cho việc lập báo cáo tài chính năm.

Tài khoản 'Thuế và các khoản thu khác' là tài khoản đặc thù trong hệ thống tài khoản kế toán công, dùng để tập hợp và phản ánh các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí và các khoản thu ngân sách khác theo quy định của pháp luật.

Tài sản cố định vô hình là tài sản không có hình thái vật chất, nhưng có giá trị và mang lại lợi ích kinh tế cho đơn vị. Bằng sáng chế, bản quyền, quyền tác giả là những ví dụ điển hình về tài sản cố định vô hình trong kế toán công.

Kế toán công hiện đại, tương tự như kế toán doanh nghiệp, sử dụng phương pháp ghi kép để ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế. Phương pháp này đảm bảo sự cân đối giữa Nợ và Có, phản ánh đầy đủ và chính xác bản chất hai mặt của giao dịch kinh tế.

Ý kiến chấp nhận toàn phần (Unqualified opinion) là ý kiến kiểm toán 'sạch', khẳng định rằng báo cáo tài chính được kiểm toán trình bày trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu, tuân thủ khuôn khổ pháp lý và chuẩn mực kế toán hiện hành. Đây là loại ý kiến kiểm toán tích cực nhất.

Dự toán ngân sách (Budget estimate) là kế hoạch tài chính được lập cho một năm ngân sách hoặc trung hạn, bao gồm dự kiến tổng thu và tổng chi, cơ cấu thu chi, các giải pháp thực hiện... Dự toán là căn cứ pháp lý quan trọng để thực hiện quản lý và điều hành ngân sách.

Sự khác biệt lớn nhất giữa đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính và chưa tự chủ nằm ở mức độ tự chủ về tài chính. Đơn vị tự chủ được chủ động hơn trong việc quản lý và sử dụng các nguồn thu, đặc biệt là nguồn thu sự nghiệp, để đảm bảo hoạt động và phát triển.

Sự khác biệt cơ bản nhất giữa kế toán công và kế toán doanh nghiệp nằm ở mục tiêu hoạt động và đối tượng phục vụ. Kế toán doanh nghiệp hướng tới lợi nhuận, phục vụ chủ yếu cho chủ sở hữu và nhà đầu tư. Kế toán công hướng tới phục vụ lợi ích công cộng, trách nhiệm giải trình với xã hội và nhà nước.

Dự toán thu ngân sách phải dựa trên nhiều yếu tố để đảm bảo tính khả thi và sát thực tế. Số thu năm trước là cơ sở tham khảo, mục tiêu kinh tế vĩ mô định hướng quy mô thu, và chính sách thuế quy định các nguồn thu và mức thu. Do đó, tất cả các yếu tố trên đều quan trọng.

Chi đầu tư phát triển là các khoản chi có tính chất tạo ra tài sản, tăng năng lực sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội. Chi xây dựng cơ sở hạ tầng (đường, cầu, bệnh viện, trường học...) là ví dụ điển hình của chi đầu tư phát triển.

Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước (State budget final accounts) là báo cáo tài chính tổng hợp nhất, bao gồm quyết toán ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Nó phản ánh toàn diện tình hình thu, chi và cân đối ngân sách của quốc gia trong một năm tài chính.

Tài khoản 'Nguồn vốn kinh phí' (Funds) trong kế toán công phản ánh các nguồn lực tài chính được cấp hoặc đơn vị tự tạo lập để thực hiện các nhiệm vụ được giao. Đây là nguồn vốn chủ yếu để đơn vị hoạt động.

Mục lục Ngân sách Nhà nước là bảng hệ thống hóa các khoản thu, chi của ngân sách nhà nước theo các tiêu chí nhất định, được mã hóa thống nhất. Mục đích chính là để phân loại, mã hóa và quản lý các khoản thu, chi, đảm bảo tính hệ thống và khả năng tổng hợp thông tin.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích (Accrual basis) quy định rằng mọi giao dịch kinh tế phải được ghi nhận khi chúng phát sinh, không căn cứ vào dòng tiền vào hoặc ra. Điều này đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đúng bản chất kinh tế của các nghiệp vụ trong kỳ.

Chi trả nợ (Debt repayment) là một loại chi riêng biệt trong ngân sách nhà nước, không thuộc chi thường xuyên hay chi đầu tư phát triển. Nó bao gồm chi trả gốc và lãi các khoản nợ của chính phủ, đảm bảo nghĩa vụ tài chính và uy tín quốc gia.

Kiểm toán tuân thủ (Compliance audit) là loại hình kiểm toán đặc biệt quan trọng trong khu vực công. Mục tiêu chính là xác minh và đánh giá mức độ tuân thủ của đơn vị đối với các quy định pháp luật, chế độ tài chính, chính sách của nhà nước.

Các quỹ trong kế toán công (ví dụ: Quỹ dự phòng ổn định ngân sách, Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp...) thường được hình thành từ nguồn ngân sách nhà nước cấp hoặc từ việc trích lập một phần nguồn thu sự nghiệp của đơn vị. Mục đích của quỹ là để dự phòng hoặc phục vụ các mục tiêu cụ thể của đơn vị, nhà nước.

Nguyên tắc công khai, minh bạch trong quản lý tài chính công hướng tới phục vụ lợi ích của người dân và xã hội. Khi thông tin tài chính được công khai, người dân có thể giám sát, đánh giá hoạt động của nhà nước, đảm bảo nguồn lực công được sử dụng hiệu quả và đúng mục đích.

Kiểm toán Nhà nước (State Audit Office of Vietnam) là cơ quan kiểm toán độc lập, do Quốc hội thành lập, có chức năng kiểm toán việc quản lý và sử dụng tài chính công, tài sản công trên phạm vi cả nước. Đây là cơ quan chịu trách nhiệm cao nhất về kiểm toán báo cáo tài chính nhà nước.

Mục đích chính của việc đối chiếu số liệu trong kế toán công là đảm bảo tính chính xác và khớp đúng của thông tin giữa các bên liên quan. Việc đối chiếu giúp phát hiện và điều chỉnh kịp thời các sai sót, đảm bảo dữ liệu kế toán đáng tin cậy.

Luật Kế toán Việt Nam điều chỉnh hoạt động kế toán của các đơn vị thuộc khu vực công (cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức chính trị - xã hội) và các doanh nghiệp nhà nước. Doanh nghiệp tư nhân không thuộc đối tượng điều chỉnh trực tiếp của Luật Kế toán công, mà chịu sự điều chỉnh của các chuẩn mực kế toán doanh nghiệp.

Thuyết minh báo cáo tài chính (Notes to financial statements) là bộ phận không thể thiếu của báo cáo tài chính. Nó cung cấp các thông tin chi tiết, giải thích rõ hơn về các số liệu, chính sách kế toán, các yếu tố ảnh hưởng trọng yếu... giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn về tình hình tài chính của đơn vị.

Chiếm dụng ngân sách (Misappropriation of budget) là hành vi sử dụng ngân sách nhà nước không đúng mục đích, sai quy định pháp luật, vì lợi ích cá nhân hoặc nhóm lợi ích. Đây là hành vi vi phạm pháp luật và gây thất thoát tài sản công.

Chi thường xuyên là các khoản chi có tính chất lặp đi lặp lại, đảm bảo hoạt động thường xuyên của bộ máy nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập. Chi trả lương và mua sắm văn phòng phẩm đều là các khoản chi để duy trì hoạt động thường ngày, do đó thuộc chi thường xuyên.

Công khai minh bạch thông tin tài chính ngân sách nhà nước hướng tới mục tiêu quan trọng là tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước và tạo điều kiện cho người dân, xã hội giám sát hoạt động quản lý, sử dụng ngân sách, góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Chỉ tiêu 'Thặng dư/Thâm hụt ngân sách' (Budget surplus/deficit) là chỉ tiêu quan trọng nhất trên Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước, thể hiện tình hình cân đối ngân sách. Thặng dư khi thu lớn hơn chi, thâm hụt khi chi lớn hơn thu. Nó phản ánh hiệu quả quản lý và điều hành ngân sách của nhà nước.

Vi phạm pháp luật về kế toán, đặc biệt là các vi phạm nghiêm trọng (gian lận, làm giả báo cáo, chiếm dụng...) sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật. Mức độ xử lý có thể từ kỷ luật, hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm.