Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Hành vi người tiêu dùng – Đề 10

Vòng đời sản phẩm (PLC) mô tả các giai đoạn phát triển của một sản phẩm từ khi ra mắt đến khi suy thoái. Hành vi người tiêu dùng thay đổi theo từng giai đoạn PLC. Ví dụ, ở giai đoạn giới thiệu, người tiêu dùng tiên phong có thể chấp nhận rủi ro mua sản phẩm mới, trong khi ở giai đoạn trưởng thành, đa số thị trường sẽ mua sản phẩm.

Quá trình ra quyết định mua hàng bắt đầu khi người tiêu dùng nhận ra nhu cầu hoặc vấn đề cần giải quyết. Đây là giai đoạn khởi đầu kích hoạt toàn bộ quy trình mua hàng.

Văn hóa bao gồm các giá trị, niềm tin, phong tục tập quán được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, định hình cách chúng ta nhìn nhận và phản ứng với thế giới, do đó có ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài nhất đến hành vi tiêu dùng.

'Hộp đen' tượng trưng cho quá trình tư duy, cảm xúc và các đặc điểm cá nhân bên trong người tiêu dùng, những yếu tố không thể quan sát trực tiếp nhưng quyết định phản ứng của họ đối với các kích thích marketing.

Thuyết nhu cầu của Maslow mô tả hệ thống phân cấp 5 tầng nhu cầu của con người (sinh lý, an toàn, xã hội, kính trọng, tự thể hiện). Trong hành vi người tiêu dùng, nó giúp hiểu động cơ mua hàng của con người dựa trên việc họ đang cố gắng thỏa mãn nhu cầu nào trong hệ thống phân cấp này.

Mã hóa (encoding) là quá trình người gửi thông tin (ví dụ, nhà marketing) chuyển đổi ý tưởng hoặc thông điệp muốn truyền tải thành một hình thức biểu đạt cụ thể (ví dụ, từ ngữ, hình ảnh, âm thanh) để có thể được truyền đi thông qua kênh truyền thông.

Cá tính (personality) và tự nhận thức (self-concept) là những yếu tố cá nhân quan trọng ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng. Người tiêu dùng thường lựa chọn sản phẩm, dịch vụ và thương hiệu phản ánh cá tính, giá trị và hình ảnh mà họ muốn thể hiện với bản thân và với người khác.

Bốn yếu tố tâm lý chính bao gồm Động cơ, Nhận thức, Học hỏi, và Niềm tin và thái độ. Địa vị xã hội là yếu tố xã hội, không phải yếu tố tâm lý.

Các loại nhóm tham khảo chính bao gồm nhóm thành viên (member groups), nhóm khao khát (aspirational groups) và nhóm tẩy chay (dissociative groups). Nhóm thứ cấp (secondary groups) cũng là một loại nhóm xã hội nhưng không phải là một phân loại chính trong nhóm tham khảo theo cách các nhóm trên được định nghĩa trong hành vi người tiêu dùng.

Mô hình kích thích - phản ứng tập trung vào các kích thích từ môi trường và marketing tác động vào 'hộp đen' của người tiêu dùng (tâm lý và đặc điểm người mua), dẫn đến phản ứng của người mua (quyết định mua hàng). Đặc điểm sản phẩm là một phần của kích thích marketing, không phải yếu tố độc lập trong mô hình này.

Giai đoạn đánh giá các lựa chọn là khi người tiêu dùng chủ động so sánh các lựa chọn khác nhau (thương hiệu, sản phẩm) dựa trên các thuộc tính và lợi ích mà họ coi trọng, để chọn ra phương án tốt nhất.

Giai tầng xã hội là sự phân chia xã hội thành các nhóm tương đối đồng nhất và thứ bậc, mà các thành viên có chung giá trị, lợi ích và hành vi. Ảnh hưởng của giai tầng xã hội thể hiện rõ nhất qua sự khác biệt trong thái độ, giá trị, lối sống và hành vi tiêu dùng giữa các tầng lớp khác nhau.

Học hỏi là quá trình thay đổi hành vi của cá nhân do kinh nghiệm và thông tin. Trong hành vi người tiêu dùng, học hỏi giúp người tiêu dùng tích lũy kiến thức, hình thành thái độ, và điều chỉnh hành vi mua hàng của họ dựa trên kinh nghiệm trước đó và thông tin mới.

Phân khúc tâm lý chia thị trường dựa trên các yếu tố tâm lý như lối sống, giá trị, tính cách, và thái độ của người tiêu dùng. Lối sống là một khía cạnh quan trọng của phân khúc tâm lý, phản ánh cách người tiêu dùng sống và sử dụng thời gian, tiền bạc.

Nghiên cứu marketing, đặc biệt trong hành vi người tiêu dùng, tập trung vào việc thu thập và phân tích thông tin để hiểu sâu sắc hơn về khách hàng mục tiêu. Mục tiêu chính là có được cái nhìn sâu sắc về nhu cầu, mong muốn, động cơ, thái độ và hành vi mua hàng của họ, từ đó đưa ra quyết định marketing hiệu quả hơn.

Động cơ (motivation) là lực thúc đẩy nội tại, xuất phát từ nhu cầu chưa được thỏa mãn, khiến một cá nhân hành động để đạt được mục tiêu thỏa mãn nhu cầu đó. Trong hành vi người tiêu dùng, động cơ là yếu tố then chốt quyết định tại sao người tiêu dùng mua một sản phẩm hoặc dịch vụ.

Định vị sản phẩm là quá trình tạo ra một vị trí rõ ràng, khác biệt và có giá trị cho sản phẩm trong tâm trí của người tiêu dùng mục tiêu, so với các sản phẩm cạnh tranh. Mục tiêu là làm cho sản phẩm nổi bật và hấp dẫn trong mắt khách hàng.

Phân khúc hành vi chia thị trường dựa trên hành vi thực tế của người tiêu dùng đối với sản phẩm, bao gồm kiến thức, thái độ, cách sử dụng sản phẩm, lợi ích tìm kiếm, mức độ trung thành, và phản ứng đối với các hoạt động marketing. Các tiêu chí này liên quan trực tiếp đến hành động của người tiêu dùng trên thị trường.

Hành vi mua hàng phức tạp đặc trưng bởi sự tham gia cao của người tiêu dùng và sự khác biệt đáng kể giữa các thương hiệu, thường xảy ra với các sản phẩm đắt tiền, quan trọng và ít khi mua, nơi người tiêu dùng cần tìm hiểu và cân nhắc kỹ lưỡng.

Văn hóa tiêu dùng là một khái niệm rộng lớn bao gồm toàn bộ hệ thống các giá trị, niềm tin, thái độ, phong tục tập quán, và thực hành liên quan đến tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ trong một xã hội. Nó định hình cách con người nhìn nhận, sử dụng và đánh giá các sản phẩm và trải nghiệm tiêu dùng.

Lòng trung thành thương hiệu (brand loyalty) mô tả hành vi của người tiêu dùng khi họ có sự gắn kết mạnh mẽ với một thương hiệu và ưu tiên mua sản phẩm của thương hiệu đó hơn các đối thủ cạnh tranh, thể hiện qua việc mua hàng lặp lại.

Bất hòa sau mua hàng (cognitive dissonance) là cảm giác khó chịu, không chắc chắn hoặc hối hận mà người tiêu dùng có thể trải qua sau khi mua hàng, đặc biệt là với các quyết định quan trọng hoặc đắt tiền. Điều này thường xảy ra khi người tiêu dùng nhận thấy có những khía cạnh tiêu cực của sản phẩm đã mua hoặc những lựa chọn tốt hơn bị bỏ lỡ.

Nhận thức chọn lọc là quá trình người tiêu dùng chỉ lựa chọn chú ý, diễn giải và ghi nhớ một số thông tin nhất định trong vô vàn thông tin xung quanh. Điều này là do giới hạn về khả năng xử lý thông tin và sự tập trung có chọn lọc của con người.

Giá trị cảm nhận là sự đánh giá chủ quan của người tiêu dùng về sự cân bằng giữa lợi ích (chức năng, cảm xúc, xã hội) họ nhận được từ sản phẩm hoặc dịch vụ và chi phí (tiền bạc, thời gian, công sức) họ phải bỏ ra để có được nó. Nó mang tính cá nhân và dựa trên nhận thức.

Nhóm tham khảo ảnh hưởng đến người tiêu dùng thông qua ba loại ảnh hưởng chính: thông tin (cung cấp thông tin), chuẩn mực (áp lực tuân thủ), và so sánh (để so sánh bản thân). 'Ảnh hưởng mang tính cá nhân' không phải là một loại ảnh hưởng được phân loại chính thức từ nhóm tham khảo.

Marketing truyền miệng khai thác sức mạnh của giao tiếp cá nhân và ảnh hưởng của nhóm tham khảo. Người tiêu dùng thường tin tưởng vào lời khuyên, đánh giá và kinh nghiệm của bạn bè, gia đình, và người quen hơn là quảng cáo truyền thống. Do đó, WOMM rất hiệu quả vì nó dựa trên sự tin cậy và tương tác xã hội.

Định nghĩa hành vi người tiêu dùng bao gồm toàn bộ quá trình lựa chọn, mua, sử dụng và loại bỏ sản phẩm, dịch vụ, ý tưởng hoặc kinh nghiệm để thỏa mãn nhu cầu và mong muốn, không chỉ giới hạn ở việc mua sắm trực tuyến hay các yếu tố kinh tế.

Kích thích marketing là những yếu tố marketing mà doanh nghiệp sử dụng để tác động đến người tiêu dùng. Quảng cáo trên truyền hình là một ví dụ điển hình về kích thích marketing, thuộc nhóm yếu tố 'promotion' trong marketing mix (4Ps).

Nhu cầu là những trạng thái thiếu thốn cơ bản của con người (thức ăn, nước uống, nơi ở, v.v.). Mong muốn là cách thức mà con người lựa chọn để thỏa mãn những nhu cầu đó, và nó bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi văn hóa, xã hội và cá tính của từng người.

Giai đoạn tìm kiếm thông tin trong quá trình ra quyết định mua hàng bao gồm việc người tiêu dùng chủ động thu thập thông tin về sản phẩm hoặc dịch vụ từ nhiều nguồn khác nhau. Các nguồn này có thể là cá nhân (bạn bè, gia đình), thương mại (quảng cáo, website), công cộng (báo chí, đánh giá trực tuyến) và kinh nghiệm cá nhân (sử dụng thử sản phẩm).