Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Địa lý tự nhiên Việt Nam – Đề 12

Cửa khẩu Lao Bảo là cửa khẩu quốc tế nằm trên biên giới Việt Nam - Lào (tỉnh Quảng Trị). Móng Cái thuộc biên giới Việt Nam - Trung Quốc, Hữu Nghị cũng thuộc biên giới Việt Nam - Trung Quốc, Mộc Bài thuộc biên giới Việt Nam - Campuchia. (Câu hỏi này giả định người dùng có Atlat, nhưng về mặt kiến thức, Lao Bảo là cửa khẩu Việt - Lào).

Rừng khộp (rừng thưa rụng lá) là hệ sinh thái rừng đặc trưng của vùng Tây Nguyên, thích nghi với khí hậu hai mùa rõ rệt (mùa mưa và mùa khô). Rừng ngập mặn ở ven biển, rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới phổ biến ở nhiều vùng núi, rừng thông và núi đất ở vùng cao hơn hoặc á nhiệt đới.

Vùng Nam Bộ có khí hậu cận xích đạo, nhiệt độ cao quanh năm, lượng mưa lớn và phân mùa rõ rệt (mùa mưa và mùa khô). KHÔNG có mùa đông lạnh như miền Bắc do vị trí địa lý gần xích đạo và ít chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.

Đất feralit là loại đất hình thành do quá trình feralit hóa trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm, chiếm diện tích lớn nhất ở vùng đồi núi Việt Nam. Đất phù sa tập trung ở đồng bằng, đất mùn núi cao ở vùng núi cao, đất badan ở một số vùng cao nguyên như Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.

Các vùng địa hình Việt Nam được hình thành chủ yếu do tác động của nội lực (vận động kiến tạo, nền móng địa chất) và ngoại lực (xâm thực, bồi tụ...). Hoạt động của con người có thể làm thay đổi địa hình cục bộ nhưng không phải là nhân tố chính hình thành các vùng địa hình lớn.

Mùa khô sâu sắc ở Nam Trung Bộ chủ yếu do địa hình dãy Trường Sơn chắn gió mùa Tây Nam gây mưa ở sườn Tây và tạo ra hiệu ứng phơn khô nóng ở sườn Đông (Nam Trung Bộ). Gió mùa Đông Bắc gây mưa cho Trung Bộ nhưng không phải nguyên nhân chính gây khô hạn ở Nam Trung Bộ. Biến đổi khí hậu có thể làm tăng thêm tính khắc nghiệt nhưng địa hình vẫn là yếu tố quyết định.

Bôxit là khoáng sản chủ yếu ở Tây Nguyên và một số nơi ở Trung du miền núi Bắc Bộ nhưng không phải là thế mạnh nổi bật so với than đá, sắt, và thiếc. Than đá tập trung ở Quảng Ninh, sắt và thiếc có trữ lượng đáng kể ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc.

Hồ Ba Bể là hồ tự nhiên lớn nhất Việt Nam, nằm ở tỉnh Bắc Kạn. Hồ Thác Bà và Hồ Hòa Bình là hồ nhân tạo (hồ thủy điện), Hồ Lắk là hồ tự nhiên nhưng nhỏ hơn Hồ Ba Bể.

Đỉnh Ngọc Linh thuộc khối núi Kon Tum, không thuộc dãy Hoàng Liên Sơn. Phan Xi Păng, Pu Ta Leng, và Pu Si Lung đều là những đỉnh núi cao thuộc dãy Hoàng Liên Sơn, trong đó Phan Xi Păng là đỉnh cao nhất Việt Nam.

Xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long gia tăng do nhiều nguyên nhân kết hợp: biến đổi khí hậu làm nước biển dâng, giảm lượng nước ngọt từ thượng nguồn; khai thác nước ngầm quá mức gây sụt lún, hạ thấp địa hình; và các đập thủy điện ở thượng nguồn giữ nước, giảm lượng nước về hạ lưu vào mùa khô. Tất cả các yếu tố này đều góp phần làm xâm nhập mặn nghiêm trọng hơn.

Trung Bộ là khu vực chịu ảnh hưởng mạnh nhất của bão ở Việt Nam do vị trí địa lý nằm trên đường đi chính của bão từ biển Đông vào. Bắc Bộ và Nam Bộ cũng có bão nhưng tần suất và cường độ thường thấp hơn Trung Bộ. Tây Nguyên ít chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão.

Sông Hồng là một trong những sông lớn ở Việt Nam chảy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, điển hình cho hướng núi và sông chính của Việt Nam. Các sông Đà, Mã, Cả cũng có hướng TB-ĐN nhưng sông Hồng thể hiện rõ nhất và là ví dụ điển hình.

Động đất không phải là vấn đề môi trường lớn ở vùng đồng bằng ven biển Việt Nam. Các vấn đề môi trường chính ở đây bao gồm ô nhiễm nguồn nước (do sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp), xâm nhập mặn (do nước biển dâng, khai thác nước ngầm), và sạt lở bờ sông, bờ biển (do biến đổi dòng chảy, tác động của con người).

Vùng núi Đông Bắc nổi bật với địa hình núi đá vôi, tạo nên nhiều cảnh quan karst độc đáo như Vịnh Hạ Long, Phong Nha - Kẻ Bàng (mặc dù Phong Nha - Kẻ Bàng thuộc Bắc Trung Bộ nhưng ví dụ về karst vẫn đúng cho đặc điểm núi đá vôi). Địa hình cao nhất thuộc Tây Bắc, núi trẻ độ dốc lớn có ở Tây Bắc và Trường Sơn, đồi thấp thoải chủ yếu ở vùng trung du và bán bình nguyên.

Đồng bằng sông Cửu Long là đồng bằng châu thổ lớn, được hình thành chủ yếu do quá trình bồi tụ phù sa của sông Mekong và tác động của biển. Quá trình bóc mòn và vận chuyển tạo ra địa hình xâm thực, mài mòn xâm thực là hoạt động của biển ở bờ biển, nâng lên của vỏ Trái Đất tạo địa hình núi hoặc cao nguyên.

Đai ôn đới gió mùa trên núi (từ 1600-1700m đến 2600m) có khí hậu mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình dưới 15°C, rất thích hợp cho phát triển du lịch nghỉ dưỡng ở vùng núi cao như Sa Pa, Đà Lạt. Các đai khác có nhiệt độ cao hơn (đai nhiệt đới) hoặc quá lạnh (đai núi cao).

Hà Giang là tỉnh miền núi phía Bắc, không có đường bờ biển. Quảng Ninh, Khánh Hòa, và Bà Rịa - Vũng Tàu đều là các tỉnh ven biển của Việt Nam.

Địa hình Việt Nam chịu sự chi phối của các yếu tố nội lực và ngoại lực, có tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa, nhưng đây là đặc điểm chung của KHÍ HẬU chứ KHÔNG phải ĐỊA HÌNH. Các đặc điểm khác như đồi núi chiếm phần lớn, hướng địa hình thấp dần TB-ĐN, và hướng núi vòng cung đều là đặc điểm địa hình Việt Nam.

Điểm cực Tây của Việt Nam nằm ở xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên.

Gió mùa Đông Bắc khi thổi qua biển vào mùa đông mang theo hơi ẩm, gặp địa hình chắn gió của dãy Trường Sơn, gây mưa lớn cho khu vực Trung Bộ. Gió mùa Tây Nam gây mưa vào mùa hè, gió Tây khô nóng gây khô hạn, gió Đông Nam thường mang lại thời tiết mát mẻ.

Nắng nóng không phải là loại hình thời tiết phổ biến vào mùa đông ở miền Bắc Việt Nam. Mùa đông miền Bắc đặc trưng bởi thời tiết lạnh, giá rét, có mưa phùn, sương muối do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.

Rừng ngập mặn là hệ sinh thái đặc trưng cho vùng ven biển Việt Nam, phát triển ở các cửa sông, ven biển nơi có thủy triều lên xuống. Rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới là hệ sinh thái phổ biến ở vùng đồi núi, rừng khộp ở Tây Nguyên và rừng lá kim ở vùng núi cao hoặc á nhiệt đới.

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng thuộc vùng Bắc Trung Bộ, không phải Duyên hải Nam Trung Bộ. Các vườn quốc gia Núi Chúa, Bạch Mã và Côn Đảo đều thuộc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ (hoặc Nam Bộ - Côn Đảo).

Ở đai núi cao (trên 2600m) khí hậu lạnh giá quanh năm, thực vật chủ yếu là các loài cây bụi, cỏ và các loài thực vật núi cao chịu lạnh. Các loại rừng lá rộng, hỗn giao, và lá kim thường phân bố ở các đai thấp hơn.

Hiện tượng El Nino thường gây ra tình trạng nắng nóng kéo dài, hạn hán nghiêm trọng, và thiếu hụt mưa ở nhiều khu vực trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Mưa lũ gia tăng thường liên quan đến hiện tượng La Nina, ngược lại với El Nino.

Dãy Hoàng Liên Sơn thuộc vùng núi Tây Bắc, không phải Trường Sơn Bắc. Các dãy Hoành Sơn, Bạch Mã, và Trường Sơn đều thuộc hệ thống núi Trường Sơn, trong đó Hoành Sơn và Bạch Mã là các bộ phận của Trường Sơn Bắc.

Đường sắt ít phát triển nhất ở vùng núi cao Việt Nam do địa hình hiểm trở, chi phí xây dựng lớn, và hiệu quả kinh tế không cao so với các loại hình khác. Đường bộ vẫn là chủ yếu, đường sông hạn chế, đường hàng không phục vụ một số tuyến quan trọng.

Sông ngòi Việt Nam có đặc điểm chung là mật độ dày đặc, chế độ nước theo mùa (mùa lũ và mùa cạn), và hướng chảy chủ yếu Tây Bắc - Đông Nam. Sông ngòi Việt Nam có hàm lượng phù sa lớn, đặc biệt là các sông lớn như sông Hồng và sông Cửu Long, KHÔNG phải ít phù sa.

Sạt lở đất ít phổ biến ở vùng Đồng bằng sông Hồng do địa hình tương đối bằng phẳng. Bão, lũ lụt và hạn hán là các loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra ở vùng đồng bằng này do vị trí địa lý và đặc điểm khí hậu.

Đất phù sa sông, đặc biệt là phù sa sông Hồng và sông Cửu Long, có giá trị nông nghiệp cao nhất ở Việt Nam do độ phì nhiêu, giàu dinh dưỡng, tơi xốp và khả năng giữ nước tốt, thích hợp cho trồng lúa và nhiều loại cây trồng khác. Các loại đất còn lại có độ phì nhiêu thấp hơn hoặc gặp nhiều hạn chế (đất mặn).