Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Địa lý kinh tế – Đề 7

Lý thuyết lợi thế so sánh cho rằng các quốc gia nên chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu những hàng hóa và dịch vụ mà họ có thể sản xuất với chi phí cơ hội thấp hơn so với các quốc gia khác, và nhập khẩu những thứ còn lại. Đây là cơ sở lý luận chính cho thương mại quốc tế tự do và hiệu quả.

Toàn cầu hóa kinh tế là quá trình gia tăng sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế quốc gia thông qua thương mại, đầu tư, di chuyển vốn, lao động và công nghệ, tạo ra một thị trường toàn cầu ngày càng thống nhất.

Thương mại điện tử chủ yếu dựa trên giao dịch trực tuyến, giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp giữa người bán và người mua. Đây là một sự khác biệt lớn so với thương mại truyền thống, và không phải là một lợi ích mà là một đặc điểm của thương mại điện tử. Các lựa chọn 1, 2, 4 đều là những lợi ích chính của thương mại điện tử.

Địa lý kinh tế tập trung vào việc nghiên cứu vị trí, sự phân bố không gian của các hoạt động kinh tế và cách chúng tương tác với nhau trên bề mặt Trái Đất.

Ngành kinh tế cấp 1 bao gồm các hoạt động liên quan đến khai thác tài nguyên thiên nhiên trực tiếp từ môi trường, như khai thác khoáng sản, nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp.

Nguyên tắc tối thiểu hóa chi phí vận chuyển đặc biệt quan trọng đối với các ngành công nghiệp sử dụng nguyên liệu thô nặng, cồng kềnh hoặc sản phẩm đầu ra có trọng lượng lớn, như khai thác mỏ, luyện kim, sản xuất xi măng, để giảm tổng chi phí sản xuất và vận chuyển.

Kinh tế tập trung đề cập đến các lợi ích mà doanh nghiệp và người lao động nhận được khi tập trung gần nhau về mặt không gian, bao gồm giảm chi phí, tăng hiệu quả và đổi mới.

Phát triển bền vững hướng tới sự cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và công bằng xã hội, đảm bảo rằng sự phát triển kinh tế hiện tại không làm suy thoái môi trường và cạn kiệt tài nguyên cho các thế hệ sau.

Cụm công nghiệp thường hình thành một cách tự nhiên do sự tập trung của các doanh nghiệp có liên quan trong cùng một khu vực, tận dụng lợi thế về kiến thức, lao động, nhà cung cấp và khách hàng chung. Khu công nghiệp là khu vực được quy hoạch và xây dựng cơ sở hạ tầng để thu hút các doanh nghiệp đến đầu tư.

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến vị trí công nghiệp bao gồm chi phí vận chuyển, nguồn lao động, tiếp cận thị trường, nguồn nguyên liệu, chính sách chính phủ và các yếu tố tập trung. Màu sắc ưa thích của giám đốc điều hành không phải là yếu tố kinh tế có liên quan.

Khu kinh tế đặc biệt là khu vực địa lý được thiết kế với các chính sách kinh tế ưu đãi (như thuế, hải quan, thủ tục hành chính) nhằm thu hút đầu tư trong và ngoài nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và phát triển khu vực.

Chỉ số HDI là chỉ số tổng hợp đo lường sự phát triển con người, bao gồm các khía cạnh như tuổi thọ, giáo dục và thu nhập, phản ánh chất lượng cuộc sống và phúc lợi con người chứ không chỉ đơn thuần là tăng trưởng kinh tế.

Vùng kinh tế trọng điểm là khu vực địa lý được ưu tiên đầu tư phát triển để trở thành động lực tăng trưởng kinh tế cho cả quốc gia hoặc vùng lãnh thổ rộng lớn hơn, thường có lợi thế về vị trí, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và chính sách ưu đãi.

Các khu vực 'hạt nhân' trong hệ thống kinh tế toàn cầu thường là những khu vực phát triển kinh tế cao, có sức mạnh công nghệ, vốn và ảnh hưởng chính trị lớn, bao gồm Đông Á (đặc biệt là Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc) và Bắc Mỹ (Mỹ, Canada).

Các trung tâm tài chính lớn thường cần vị trí địa lý thuận lợi để kết nối với các khu vực khác trên thế giới, hệ thống giao thông phát triển (đặc biệt là hàng không và viễn thông) để dễ dàng giao dịch và trao đổi thông tin, hơn là phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên hay khí hậu.

Toàn cầu hóa thúc đẩy sự phân công lao động quốc tế sâu sắc hơn. Các quốc gia chuyên môn hóa vào các công đoạn sản xuất có lợi thế so sánh trong chuỗi giá trị toàn cầu, từ nghiên cứu phát triển, sản xuất, lắp ráp, đến marketing và dịch vụ, tạo ra sự phụ thuộc lẫn nhau.

Các yếu tố tự nhiên như địa hình, khí hậu, đất đai, tài nguyên khoáng sản, nguồn nước đều ảnh hưởng đến phân bố các hoạt động kinh tế. Thể chế chính trị là yếu tố thuộc nhóm yếu tố kinh tế - xã hội, không phải yếu tố tự nhiên.

Khai thác khoáng sản quá mức thường gây ra nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng như ô nhiễm đất, nước và không khí do chất thải và hóa chất độc hại, phá hủy cảnh quan tự nhiên, mất rừng, xói mòn đất và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái.

Khu công nghiệp là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp có ranh giới xác định, cơ sở hạ tầng chung và các doanh nghiệp tập trung sản xuất trong một khu vực giới hạn. So với cụm, trung tâm và vùng công nghiệp, khu công nghiệp có mức độ tập trung không gian cao nhất.

Ngành sản xuất xi măng sử dụng nguyên liệu thô nặng và cồng kềnh như đá vôi, đất sét. Chi phí vận chuyển các nguyên liệu này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí sản xuất, do đó vị trí nhà máy xi măng thường gần nguồn nguyên liệu.

Mô hình Von Thünen cho thấy các loại hình nông nghiệp được bố trí thành các vòng tròn đồng tâm quanh thị trường, dựa trên chi phí vận chuyển và độ tươi sống của sản phẩm. Rau màu và cây ăn quả, là những sản phẩm dễ hỏng và có giá trị cao trên đơn vị trọng lượng, được trồng gần thị trường nhất để giảm chi phí và thời gian vận chuyển.

Nông nghiệp đô thị phát triển do nhiều lý do, trong đó quan trọng nhất là nhu cầu tăng cường an ninh lương thực cho dân số đô thị, giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung thực phẩm từ xa, giảm chi phí và khí thải vận chuyển, đồng thời tạo ra không gian xanh và cộng đồng trong đô thị.

Lý thuyết Cực tăng trưởng cho rằng phát triển kinh tế vùng nên tập trung đầu tư vào một số 'cực' tăng trưởng (thường là các trung tâm đô thị lớn hoặc các ngành công nghiệp mũi nhọn) để tạo ra hiệu ứng lan tỏa đến các vùng lân cận thông qua liên kết kinh tế, công nghệ và lao động.

Khu vực kinh tế thứ ba (dịch vụ) bao gồm các hoạt động cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng và các doanh nghiệp, như giáo dục, y tế, tài chính, du lịch, vận tải, bán lẻ, và nhiều loại dịch vụ khác.

Khu công nghiệp tập trung thường có xu hướng gây ra ô nhiễm môi trường cao hơn do sự tập trung của nhiều nhà máy và hoạt động sản xuất trên một diện tích hạn chế. Tuy nhiên, các lựa chọn 1, 2, 3 đều là đặc điểm đúng của khu công nghiệp tập trung.

'Chảy máu chất xám' là hiện tượng người lao động có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng tốt di cư từ các khu vực hoặc quốc gia kém phát triển đến những nơi có điều kiện làm việc và thu nhập tốt hơn, gây tổn thất nguồn nhân lực cho nơi đi.

Ngành công nghiệp định hướng thị trường là ngành mà chi phí vận chuyển sản phẩm đến người tiêu dùng cao hơn chi phí vận chuyển nguyên liệu thô. Sản xuất nước giải khát thường đặt gần thị trường tiêu thụ để giảm chi phí vận chuyển sản phẩm cuối cùng cồng kềnh.

Phi công nghiệp hóa là quá trình suy giảm tỷ trọng của ngành công nghiệp chế tạo trong cơ cấu kinh tế và lao động, thường đi kèm với sự gia tăng mạnh mẽ của khu vực dịch vụ, đặc biệt là các dịch vụ cao cấp như tài chính, công nghệ thông tin, tư vấn, giáo dục và y tế.

Lý thuyết Vị trí trung tâm giải thích về quy mô, số lượng và sự phân bố không gian của các khu định cư và dịch vụ đô thị dựa trên nguyên tắc tối ưu hóa khoảng cách và ngưỡng nhu cầu của người tiêu dùng.

Đô thị hóa thường dẫn đến tình trạng di cư lớn từ nông thôn ra thành thị để tìm kiếm việc làm và cơ hội tốt hơn, gây ra tình trạng suy giảm dân số nông thôn, đặc biệt là lực lượng lao động trẻ và có trình độ.