Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Đầu tư quốc tế – Đề 7

Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) bao gồm các hoạt động hướng tới lợi ích xã hội và môi trường. Thực hiện CSR giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, xây dựng thương hiệu tích cực, giảm thiểu rủi ro về pháp lý và xã hội, đồng thời đóng góp vào phát triển bền vững.

Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (DTA) được ký kết giữa các quốc gia nhằm ngăn chặn tình trạng một khoản thu nhập (ví dụ lợi nhuận từ đầu tư) bị đánh thuế ở cả quốc gia nơi thu nhập phát sinh và quốc gia cư trú của người nhận thu nhập, từ đó khuyến khích đầu tư quốc tế.

Đầu tư vào trái phiếu chính phủ của các quốc gia phát triển thường được coi là ít rủi ro hơn so với các hình thức đầu tư khác do tính an toàn và ổn định của chính phủ các nước phát triển. Các hình thức đầu tư khác (chứng khoán mới nổi, bất động sản, khởi nghiệp) thường đi kèm rủi ro thị trường, rủi ro thanh khoản, và rủi ro kinh doanh cao hơn.

Cơ chế bảo lãnh đầu tư, thường do các tổ chức đa phương hoặc chính phủ cung cấp, nhằm bảo vệ nhà đầu tư nước ngoài khỏi các rủi ro chính trị như quốc hữu hóa, chiến tranh, bạo loạn, hoặc hạn chế chuyển đổi ngoại tệ. Nó không bảo vệ khỏi các rủi ro kinh tế hoặc tài chính thông thường như rủi ro thị trường hoặc tín dụng.

Quỹ đầu tư quốc gia (SWF) là các quỹ đầu tư thuộc sở hữu nhà nước, thường được thành lập từ nguồn thu từ tài nguyên thiên nhiên hoặc dự trữ ngoại hối. Mục tiêu chính của SWF là ổn định kinh tế vĩ mô, tiết kiệm cho tương lai, và đa dạng hóa nguồn thu cho quốc gia, không chỉ phụ thuộc vào tài nguyên.

Thiên đường thuế là các quốc gia hoặc vùng lãnh thổ có thuế suất rất thấp hoặc bằng không. Mục đích chính của việc đầu tư vào thiên đường thuế là để giảm thiểu gánh nặng thuế cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, thông qua các cấu trúc pháp lý và tài chính phức tạp.

Mặc dù FDI mang lại nhiều lợi ích, sự phụ thuộc quá mức vào vốn nước ngoài có thể là một rủi ro hoặc thách thức, không phải là lợi ích. Các lựa chọn 1, 2, và 3 đều là những lợi ích kinh tế tiềm năng của FDI đối với nước nhận đầu tư.

Rủi ro chuyển đổi ngoại tệ phát sinh khi công ty đa quốc gia phải chuyển đổi báo cáo tài chính của công ty con ở nước ngoài (thường bằng đồng tiền địa phương) về đồng tiền của công ty mẹ. Biến động tỷ giá hối đoái làm thay đổi giá trị quy đổi, ảnh hưởng đến báo cáo lợi nhuận hợp nhất.

Phân bổ tài sản toàn cầu (global asset allocation) là chiến lược đầu tư bằng cách phân tán vốn vào nhiều loại tài sản (cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản, v.v.) và nhiều thị trường quốc tế khác nhau. Mục tiêu là đa dạng hóa rủi ro, tận dụng cơ hội tăng trưởng ở các thị trường khác nhau, và tối ưu hóa lợi nhuận trên toàn danh mục đầu tư.

Lý thuyết nội bộ hóa cho rằng MNC chọn FDI (tự thực hiện hoạt động ở nước ngoài) thay vì thuê ngoài hoặc cấp phép vì muốn bảo vệ tốt hơn các tài sản vô hình quan trọng, đặc biệt là kiến thức, công nghệ, thương hiệu. Thuê ngoài có thể làm lộ bí mật công nghệ hoặc giảm giá trị thương hiệu.

Quốc hữu hóa tài sản là rủi ro chính trị nghiêm trọng, khi chính phủ nước sở tại tịch thu tài sản của nhà đầu tư nước ngoài mà không bồi thường thỏa đáng hoặc bồi thường không công bằng, gây tổn thất lớn cho nhà đầu tư.

Tăng trưởng GDP và thu nhập bình quân đầu người là lợi ích, không phải thách thức. Các lựa chọn 1, 2, và 3 đều là những thách thức tiềm ẩn mà nước nhận đầu tư FDI có thể phải đối mặt, liên quan đến vấn đề thuế, môi trường, và sự phụ thuộc kinh tế.

Dòng vốn FDI ròng (net FDI inflows) được tính bằng vốn FDI chảy vào một quốc gia (inflows) trừ đi vốn FDI chảy ra khỏi quốc gia đó (outflows). Nó cho biết quốc gia đó là nước nhận vốn FDI ròng hay nước đầu tư FDI ròng trong một kỳ nhất định.

Hiệp định đầu tư song phương (BIT) chủ yếu tập trung vào việc thiết lập khuôn khổ pháp lý để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư từ quốc gia ký kết khi họ đầu tư vào quốc gia còn lại, thông qua các điều khoản về đối xử công bằng, giải quyết tranh chấp, v.v.

Quỹ đầu tư mạo hiểm (venture capital funds) chuyên đầu tư vào các công ty khởi nghiệp (startups) và doanh nghiệp nhỏ có tiềm năng tăng trưởng nhanh, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây là hình thức đầu tư rủi ro cao nhưng cũng có khả năng sinh lợi lớn.

Cơ chế ISDS cho phép nhà đầu tư nước ngoài kiện trực tiếp chính phủ nước sở tại ra trọng tài quốc tế. Nhiều ý kiến cho rằng cơ chế này có thể trao quyền lực quá lớn cho nhà đầu tư, làm suy yếu chủ quyền lập pháp và chính sách của quốc gia, đặc biệt trong các vấn đề về môi trường, y tế công cộng, v.v.

Đầu tư theo chiều ngang (horizontal FDI) là việc MNC đầu tư vào cùng một ngành nghề ở nước ngoài như ở nước sở tại. Động cơ chính là tiếp cận thị trường địa phương, vượt qua rào cản thương mại (như thuế quan, hạn ngạch) và giảm chi phí vận chuyển.

Các yếu tố như chi phí, thị trường, và rủi ro chính trị/pháp lý đều là những yếu tố quan trọng khi doanh nghiệp quyết định địa điểm đầu tư quốc tế. Màu sắc quốc kỳ là yếu tố hoàn toàn không liên quan đến quyết định đầu tư kinh tế.

Đầu tư vào danh mục (portfolio investment) chủ yếu liên quan đến việc mua bán các loại chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ trên thị trường tài chính. Mục tiêu chính là lợi nhuận tài chính thuần túy, không phải kiểm soát doanh nghiệp.

Hiệu ứng lan tỏa (spillover effects) của FDI là những tác động bên ngoài (externality) mà FDI tạo ra cho các doanh nghiệp bản địa ở nước nhận đầu tư. Các hiệu ứng này có thể tích cực (ví dụ: chuyển giao công nghệ, nâng cao kỹ năng) hoặc tiêu cực (ví dụ: cạnh tranh gay gắt, lấn át thị trường).

Lý thuyết vòng đời sản phẩm giải thích rằng khi sản phẩm trải qua các giai đoạn vòng đời (mới ra mắt, tăng trưởng, trưởng thành, suy thoái), địa điểm sản xuất có xu hướng dịch chuyển từ nước phát triển (giai đoạn đầu) sang nước đang phát triển (giai đoạn sau) để tận dụng chi phí thấp hơn.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư nước ngoài thiết lập và kiểm soát trực tiếp cơ sở sản xuất hoặc kinh doanh ở nước nhận đầu tư, khác với đầu tư gián tiếp chỉ mua cổ phần hoặc trái phiếu.

Chính sách bảo hộ mậu dịch (ví dụ: thuế quan cao, hạn ngạch nhập khẩu) làm tăng chi phí và rào cản thương mại, khiến các công ty nước ngoài ít có động lực đầu tư vào quốc gia áp dụng chính sách này để sản xuất hàng hóa xuất khẩu hoặc phục vụ thị trường nội địa (nếu hàng nhập khẩu bị hạn chế).

Trung tâm Quốc tế Giải quyết Tranh chấp Đầu tư (ICSID), thuộc nhóm Ngân hàng Thế giới, là cơ chế chuyên biệt được thiết lập để giải quyết các tranh chấp pháp lý phát sinh giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia tiếp nhận đầu tư, theo các hiệp định đầu tư quốc tế.

Khoảng cách văn hóa giữa nước đầu tư và nước nhận đầu tư (ví dụ: ngôn ngữ, tập quán kinh doanh, giá trị xã hội) có thể làm tăng chi phí giao dịch, gây khó khăn trong quản lý, giao tiếp, và vận hành doanh nghiệp, từ đó làm tăng rủi ro và giảm hiệu quả đầu tư.

Vay nợ quốc tế (International Lending) là hình thức chuyển vốn từ quốc gia hoặc tổ chức cho vay sang quốc gia đi vay dưới dạng các khoản vay có kỳ hạn và lãi suất. Đây không phải là FDI hay FPI, mà là một hình thức tài trợ vốn khác.

Ưu đãi đầu tư (ví dụ: giảm thuế, ưu đãi đất đai, thủ tục hành chính nhanh gọn) là các biện pháp mà chính phủ các quốc gia sử dụng để tạo môi trường đầu tư hấp dẫn hơn, từ đó thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI và FPI).

Thành lập công ty con 100% vốn ở nước ngoài là hình thức của đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), vì nhà đầu tư nắm quyền kiểm soát trực tiếp. Các hình thức còn lại (mua cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư) là đầu tư gián tiếp (FPI), không kiểm soát hoạt động doanh nghiệp.

Mô hình OLI framework (Eclectic Paradigm) của Dunning giải thích FDI dựa trên ba loại lợi thế: Ownership (O - lợi thế sở hữu), Location (L - lợi thế địa điểm), và Internalization (I - lợi thế nội bộ hóa). Yếu tố 'L' (Location advantages) đề cập đến các lợi thế mà một quốc gia cụ thể mang lại cho hoạt động đầu tư, như thị trường, tài nguyên, chi phí, v.v.

Rủi ro đạo đức (moral hazard) xảy ra khi một bên (ví dụ nhà đầu tư) thay đổi hành vi theo hướng rủi ro hơn sau khi được bảo hiểm hoặc biết rằng sẽ được cứu trợ nếu gặp sự cố. Trong đầu tư quốc tế, điều này có thể xảy ra nếu nhà đầu tư biết rằng chính phủ hoặc tổ chức quốc tế sẽ can thiệp nếu đầu tư gặp rủi ro.