Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Đầu tư quốc tế – Đề 15

Hiệp định thương mại tự do (FTA) chủ yếu tập trung vào việc giảm thiểu rào cản thương mại hàng hóa và dịch vụ, mặc dù một số FTA cũng có các điều khoản liên quan đến đầu tư. Bảo hiểm rủi ro chính trị, ISDS, và BITs là các biện pháp trực tiếp nhằm bảo vệ đầu tư quốc tế.

Trong phân tích chi phí - lợi ích của FDI, ô nhiễm môi trường là một chi phí tiềm năng, vì hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp FDI có thể gây ra tác động tiêu cực đến môi trường. Các lựa chọn 1, 2, và 4 đều là những lợi ích tiềm năng của FDI.

SEZs được thiết kế để tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi hơn so với phần còn lại của nền kinh tế, thường thông qua các ưu đãi về thuế, thủ tục hành chính đơn giản, và cơ sở hạ tầng tốt hơn, nhằm thu hút đầu tư, đặc biệt là đầu tư nước ngoài, và thúc đẩy hoạt động xuất khẩu.

Lý thuyết lợi thế so sánh của David Ricardo cho rằng quốc gia nên chuyên môn hóa và xuất khẩu hàng hóa/dịch vụ mà mình có chi phí cơ hội (chi phí tương đối) thấp hơn so với các quốc gia khác, ngay cả khi quốc gia đó không có lợi thế tuyệt đối trong sản xuất bất kỳ hàng hóa nào.

Rủi ro chuyển đổi (transfer risk) liên quan đến khả năng nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc chuyển vốn hoặc lợi nhuận từ nước sở tại về nước của mình, thường do các hạn chế về ngoại hối hoặc biến động tỷ giá hối đoái bất lợi. Biến động tỷ giá là một ví dụ điển hình.

'Due diligence' là quá trình thẩm định kỹ lưỡng, toàn diện về pháp lý, tài chính, hoạt động, và các khía cạnh khác của một doanh nghiệp hoặc dự án trước khi nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư cuối cùng. Mục đích là để đánh giá rủi ro và cơ hội, đảm bảo quyết định đầu tư sáng suốt.

Trong giai đoạn 'trưởng thành' của vòng đời sản phẩm quốc tế, khi sản phẩm đã trở nên chuẩn hóa và cạnh tranh gay gắt, các công ty thường thực hiện FDI để duy trì thị phần, giảm chi phí sản xuất và cạnh tranh hiệu quả hơn ở thị trường nước ngoài.

Ưu đãi đầu tư là các biện pháp khuyến khích của chính phủ nhằm thu hút đầu tư, thường bao gồm các chính sách giảm thuế (như thuế nhập khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp), hỗ trợ tài chính, hoặc đơn giản hóa thủ tục hành chính. Các lựa chọn 1, 3, và 4 là các biện pháp hạn chế hoặc không khuyến khích đầu tư.

Rủi ro chính trị xuất phát từ những hành động hoặc chính sách của chính phủ nước sở tại có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị hoặc lợi nhuận của khoản đầu tư, ví dụ như quốc hữu hóa, thay đổi luật pháp bất lợi, hoặc bất ổn chính trị.

Công ty con (Wholly Owned Subsidiary) là hình thức FDI mà trong đó công ty mẹ ở nước ngoài sở hữu 100% vốn và quyền kiểm soát doanh nghiệp được thành lập tại nước sở tại.

BITs là các thỏa thuận giữa hai quốc gia nhằm bảo vệ các khoản đầu tư của nhà đầu tư từ quốc gia này sang quốc gia kia, thông qua việc thiết lập các quy tắc pháp lý và cơ chế giải quyết tranh chấp, từ đó tạo môi trường đầu tư an toàn và hấp dẫn hơn.

Khấu hao (amortization) là quá trình phân bổ chi phí của tài sản vô hình (như bằng sáng chế, bản quyền, thương hiệu) trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của chúng. Đối với tài sản hữu hình như máy móc thiết bị, thuật ngữ thường dùng là 'khấu hao' (depreciation).

Cơ chế ISDS cho phép nhà đầu tư nước ngoài có quyền khởi kiện chính phủ nước sở tại ra các trung tâm trọng tài hoặc tòa án quốc tế nếu họ cho rằng chính phủ đã vi phạm các cam kết trong hiệp định đầu tư và gây thiệt hại cho khoản đầu tư của họ.

Quỹ đầu tư quốc gia (SWF) là quỹ đầu tư thuộc sở hữu và quản lý bởi chính phủ, thường được tài trợ từ doanh thu xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên, dự trữ ngoại hối, hoặc thặng dư ngân sách, và đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau trên toàn cầu.

Đầu tư vào trái phiếu chính phủ nước ngoài là một hình thức đầu tư tài chính thuần túy, không kèm theo quyền kiểm soát doanh nghiệp hay tài sản thực tế, do đó được xếp vào loại hình đầu tư gián tiếp (FPI).

DTA là các hiệp định giữa hai quốc gia nhằm tránh tình trạng đánh thuế hai lần vào cùng một khoản thu nhập, ví dụ như lợi nhuận từ đầu tư. Mục đích là tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư quốc tế bằng cách giảm gánh nặng thuế cho các nhà đầu tư.

Mặc dù đầu tư quốc tế mang lại nhiều lợi ích, sự phụ thuộc vào vốn và công nghệ nước ngoài không phải là lợi ích mà là một thách thức hoặc rủi ro tiềm ẩn. Các lựa chọn 1, 2, và 3 đều là những lợi ích thường thấy của FDI đối với nước tiếp nhận.

Cán cân vốn và tài chính (capital and financial account) trong cán cân thanh toán ghi nhận tất cả các giao dịch tài chính quốc tế, bao gồm dòng vốn đầu tư quốc tế (FDI và FPI), các khoản vay và cho vay quốc tế, và các giao dịch tài sản tài chính khác.

Công cụ phái sinh tài chính như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn, và hoán đổi được sử dụng chủ yếu để quản lý rủi ro trong đầu tư quốc tế, đặc biệt là rủi ro liên quan đến biến động tỷ giá hối đoái, lãi suất, và giá cả hàng hóa.

Thuyết chiết trung (OLI framework) của Dunning cho rằng ba yếu tố quyết định FDI là: (O) Ownership advantages (lợi thế sở hữu của doanh nghiệp MNC), (L) Location advantages (lợi thế địa điểm của nước sở tại), và (I) Internalization advantages (lợi thế nội bộ hóa, tức là tự thực hiện hoạt động kinh doanh thay vì thuê ngoài).

Lý thuyết thị trường không hoàn hảo (market imperfections theory) cho rằng FDI phát sinh do sự tồn tại của các thị trường không hoàn hảo, và các công ty thực hiện FDI như một chiến lược để khai thác lợi thế cạnh tranh của mình và vượt qua các rào cản thị trường quốc tế.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) thường gặp nhiều thách thức hơn doanh nghiệp lớn khi đầu tư quốc tế, bao gồm hạn chế về vốn và thông tin, thiếu kinh nghiệm quốc tế, và chi phí tuân thủ cao. Tất cả các lựa chọn trên đều là những thách thức thực tế.

CSR trong đầu tư quốc tế vượt ra ngoài nghĩa vụ pháp lý và lợi nhuận kinh tế, bao gồm cam kết tự nguyện của doanh nghiệp đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội và môi trường nơi họ hoạt động, thông qua các hoạt động và chính sách có trách nhiệm.

Tham nhũng và bộ máy hành chính kém hiệu quả tạo ra chi phí giao dịch cao, rủi ro pháp lý và sự không chắc chắn, làm giảm đáng kể sức hấp dẫn của một quốc gia đối với nhà đầu tư nước ngoài. Các yếu tố 1, 2, và 3 ngược lại, làm tăng sức hấp dẫn đầu tư.

Đầu tư 'greenfield' là hình thức FDI tạo ra cơ sở kinh doanh hoàn toàn mới tại nước ngoài, bao gồm xây dựng nhà máy, văn phòng, v.v. từ đầu. Đầu tư 'brownfield' là hình thức FDI thông qua mua lại hoặc sáp nhập với doanh nghiệp hiện có ở nước ngoài, tận dụng cơ sở hạ tầng đã có.

FDI đặc trưng bởi việc nhà đầu tư có quyền kiểm soát hoặc ảnh hưởng đáng kể đến doanh nghiệp ở nước ngoài, trong khi FPI chỉ là đầu tư tài chính thuần túy, không kèm theo quyền kiểm soát.

Xuất khẩu hàng hóa là hoạt động thương mại quốc tế, không phải là đầu tư quốc tế. Đầu tư quốc tế liên quan đến việc bỏ vốn vào tài sản hoặc doanh nghiệp ở nước ngoài để tạo ra thu nhập hoặc quyền kiểm soát. Các lựa chọn 1, 2, và 4 đều là các hình thức đầu tư quốc tế.

Đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ tài chính (như ngân hàng, bảo hiểm) thường được xem là ít rủi ro chính trị hơn so với đầu tư vào các lĩnh vực khai thác tài nguyên hoặc cơ sở hạ tầng, vì nó ít phụ thuộc vào tài sản vật chất cố định và dễ dàng di chuyển vốn hơn nếu có rủi ro chính trị gia tăng.

Đầu tư theo chiều ngang (horizontal FDI) nhằm mục đích sản xuất sản phẩm tương tự ở nước ngoài để bán tại thị trường địa phương, do đó động cơ chính là tiếp cận thị trường và vượt qua rào cản thương mại như thuế quan hoặc hạn ngạch.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (hoặc cơ quan tương đương) thường là cơ quan chính phủ chịu trách nhiệm xây dựng chính sách, xúc tiến đầu tư, cấp phép đầu tư, và quản lý các hoạt động đầu tư trong và ngoài nước.