Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Chứng khoán và thị trường chứng khoán – Đề 1

Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế của công ty được chia cho các cổ đông hiện hữu. Cổ tức thường được trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu.

Blue-chip stocks (cổ phiếu blue-chip) là thuật ngữ chỉ cổ phiếu của các công ty lớn, có lịch sử hoạt động lâu đời, uy tín trên thị trường, tình hình tài chính vững mạnh, và thường trả cổ tức ổn định. Chúng được coi là những khoản đầu tư an toàn và ổn định hơn so với các cổ phiếu khác.

Lệnh ATO là lệnh giao dịch tại mức giá mở cửa. Nó chỉ được nhập vào và khớp lệnh trong phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa, và sẽ được khớp ở mức giá mở cửa được xác định.

Spread (chênh lệch giá) trong giao dịch chứng khoán là sự khác biệt giữa giá mà người mua sẵn sàng trả (bid price) và giá mà người bán muốn nhận (ask price). Spread thể hiện chi phí giao dịch và là một yếu tố quan trọng đánh giá tính thanh khoản của chứng khoán.

Khi ngân hàng trung ương giảm lãi suất điều hành, chi phí vay vốn của doanh nghiệp giảm xuống, thúc đẩy đầu tư và mở rộng sản xuất kinh doanh, kỳ vọng lợi nhuận doanh nghiệp tăng lên. Đồng thời, lãi suất tiết kiệm giảm làm giảm sức hấp dẫn của kênh tiết kiệm, dòng tiền có xu hướng chuyển sang các kênh đầu tư khác, trong đó có chứng khoán, từ đó thúc đẩy thị trường tăng điểm.

Rủi ro hệ thống, còn gọi là rủi ro thị trường, ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc các phân khúc lớn, và không thể loại bỏ bằng đa dạng hóa. Ví dụ: rủi ro lãi suất, rủi ro lạm phát, rủi ro suy thoái kinh tế. Rủi ro phi hệ thống (unsystematic risk) là rủi ro đặc thù của từng công ty hoặc ngành.

Bear market rally (sóng hồi phục trong thị trường gấu) là một đợt tăng giá tạm thời trên thị trường chứng khoán đang trong xu hướng giảm giá dài hạn (bear market). Đây là những đợt tăng giá ngắn hạn, thường mang tính kỹ thuật và không làm thay đổi xu hướng giảm giá chung của thị trường.

Mục đích chính của việc phát hành cổ phiếu là để huy động vốn từ công chúng. Vốn này được sử dụng để tài trợ cho các hoạt động kinh doanh, mở rộng quy mô, đầu tư dự án, hoặc trả nợ.

Phân tích cơ bản là phương pháp đánh giá giá trị nội tại của cổ phiếu bằng cách xem xét các yếu tố cơ bản của công ty như báo cáo tài chính, mô hình kinh doanh, ngành nghề, quản lý, và triển vọng tăng trưởng. Phân tích kỹ thuật (technical analysis) tập trung vào đồ thị giá và khối lượng giao dịch.

Margin trading (giao dịch ký quỹ) cho phép nhà đầu tư vay tiền từ công ty chứng khoán để tăng sức mua, từ đó khuếch đại lợi nhuận (và cả rủi ro). Đây là giao dịch đòn bẩy tài chính.

IPO (Initial Public Offering) là quá trình một công ty tư nhân lần đầu tiên chào bán cổ phiếu của mình ra công chúng để trở thành công ty đại chúng và niêm yết trên sàn chứng khoán.

Bull market (thị trường bò) là thuật ngữ chỉ thị trường chứng khoán có xu hướng tăng giá mạnh và kéo dài, thể hiện sự lạc quan và kỳ vọng tăng trưởng. Bear market (thị trường gấu) là thị trường giảm giá.

Tính thanh khoản (liquidity) của chứng khoán đề cập đến khả năng chuyển đổi chứng khoán thành tiền mặt một cách nhanh chóng và dễ dàng mà không gây ra biến động giá lớn. Chứng khoán có tính thanh khoản cao dễ mua bán, chênh lệch giá mua bán (bid-ask spread) thường thấp.

Beta là một chỉ số đo lường rủi ro hệ thống của một cổ phiếu, cụ thể là mức độ biến động giá của cổ phiếu so với biến động của thị trường chung (thường được đại diện bởi một chỉ số thị trường như VN-Index hoặc S&P 500). Beta > 1: cổ phiếu biến động mạnh hơn thị trường; Beta < 1: cổ phiếu biến động ít hơn thị trường.

Thị trường sơ cấp là nơi các công ty phát hành chứng khoán mới (ví dụ: IPO) để huy động vốn trực tiếp từ nhà đầu tư. Thị trường thứ cấp là nơi giao dịch các chứng khoán đã phát hành trước đó.

Lạm phát cao thường khiến ngân hàng trung ương tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát. Lãi suất tăng làm tăng chi phí vốn của doanh nghiệp, giảm sức hấp dẫn của cổ phiếu so với trái phiếu, và có thể làm giảm chi tiêu tiêu dùng và đầu tư, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận doanh nghiệp và giá cổ phiếu.

VN-Index là chỉ số chứng khoán chính của Việt Nam, theo dõi biến động giá cổ phiếu của các công ty niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE).

Công cụ phái sinh (derivatives) là các hợp đồng tài chính mà giá trị của chúng 'phái sinh' từ giá trị của một tài sản cơ sở khác, như cổ phiếu, chỉ số chứng khoán, hàng hóa, lãi suất, tiền tệ... Các loại công cụ phái sinh phổ biến bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi.

Giao dịch nội gián (insider trading) là hành vi bất hợp pháp khi một người có thông tin nội bộ (thông tin chưa công bố rộng rãi và có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu) sử dụng thông tin đó để mua bán chứng khoán, nhằm kiếm lợi cho bản thân hoặc người khác. Hành vi này vi phạm nguyên tắc công bằng và minh bạch của thị trường.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư là chiến lược phân bổ vốn đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau (cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản, vàng...) hoặc nhiều cổ phiếu khác nhau trong các ngành khác nhau. Mục đích chính là giảm thiểu rủi ro phi hệ thống (rủi ro đặc thù của từng công ty hoặc ngành) bằng cách không 'bỏ trứng vào một giỏ'.

Chia tách cổ phiếu (stock split) là việc công ty chia nhỏ cổ phiếu hiện có thành nhiều cổ phiếu hơn. Ví dụ, chia tách 2:1 nghĩa là mỗi cổ đông nhận thêm 1 cổ phiếu cho mỗi cổ phiếu đang nắm giữ, và giá cổ phiếu sẽ giảm đi một nửa. Chia tách cổ phiếu không làm thay đổi tổng giá trị vốn hóa thị trường của công ty, nhưng làm tăng tính thanh khoản và giảm giá cổ phiếu trên mỗi đơn vị, có thể thu hút nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ hơn.

Phân tích kỹ thuật (technical analysis) là phương pháp dự đoán xu hướng giá cổ phiếu trong tương lai dựa trên việc nghiên cứu đồ thị giá và khối lượng giao dịch trong quá khứ. Các nhà phân tích kỹ thuật sử dụng các mô hình đồ thị, chỉ báo kỹ thuật, và các công cụ khác để nhận diện xu hướng và điểm vào/ra thị trường.

Sở Giao dịch Chứng khoán (Stock Exchange) là tổ chức vận hành thị trường giao dịch chứng khoán, cung cấp cơ sở hạ tầng, quy định, và giám sát để đảm bảo giao dịch diễn ra minh bạch, công bằng và hiệu quả.

Thị trường hiệu quả dạng mạnh (strong form efficiency) cho rằng giá cổ phiếu phản ánh tất cả thông tin, bao gồm thông tin công khai (public information), thông tin nội bộ (private/insider information), và thông tin lịch sử. Trong thị trường hiệu quả dạng này, không có nhà đầu tư nào có thể liên tục kiếm lợi nhuận vượt trội bằng cách sử dụng bất kỳ loại thông tin nào.

Nhà đầu tư giá trị (value investor) tìm kiếm các cổ phiếu bị thị trường định giá thấp hơn giá trị nội tại của chúng, thường dựa trên phân tích cơ bản sâu rộng. Nhà đầu tư tăng trưởng (growth investor) tập trung vào các công ty có tiềm năng tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận cao trong tương lai, chấp nhận trả giá cao hơn cho kỳ vọng tăng trưởng này.

Lệnh MP (Market Price order) là lệnh mua hoặc bán chứng khoán tại mức giá thị trường tốt nhất hiện có tại thời điểm đặt lệnh. Lệnh MP đảm bảo thực hiện giao dịch nhanh chóng nhưng không đảm bảo về giá khớp lệnh.

Cổ phiếu thường đại diện cho quyền sở hữu vốn chủ sở hữu trong một công ty và thường đi kèm với quyền biểu quyết tại các cuộc họp cổ đông. Cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết. Trái phiếu là nợ, không phải vốn chủ sở hữu. Chứng chỉ quỹ đại diện cho quyền sở hữu trong một quỹ đầu tư, không trực tiếp trong công ty.

Trái phiếu chính phủ được coi là ít rủi ro hơn vì được chính phủ bảo đảm, khả năng vỡ nợ của chính phủ thường rất thấp. Trái phiếu doanh nghiệp có rủi ro cao hơn do phụ thuộc vào khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp, có thể bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh doanh và tài chính của doanh nghiệp.

Tỷ số P/E (Price-to-Earnings ratio) là một chỉ số định giá cổ phiếu, được tính bằng cách chia giá cổ phiếu hiện tại cho lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS). P/E cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho mỗi đồng lợi nhuận của công ty. P/E cao có thể cho thấy cổ phiếu đang được định giá cao hoặc kỳ vọng tăng trưởng cao.

Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) là tổ chức thực hiện các chức năng quan trọng trong thị trường chứng khoán như lưu ký chứng khoán (quản lý và ghi nhận quyền sở hữu chứng khoán), thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán (đảm bảo giao dịch được thanh toán an toàn và hiệu quả), và hỗ trợ các hoạt động khác liên quan đến sau giao dịch.