Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Bệnh lý học – Đề 5

Phản ứng viêm cấp tính giai đoạn sớm chủ yếu liên quan đến các thay đổi mạch máu, bao gồm giãn mạch (gây đỏ và nóng) và tăng tính thấm thành mạch (gây phù nề). Các hiện tượng khác là đặc trưng của viêm mạn tính hoặc các quá trình bệnh lý khác.

Hoại tử đông là loại hoại tử phổ biến nhất do thiếu máu cục bộ ở các cơ quan đặc như tim, thận và lách. Nhồi máu cơ tim là tình trạng thiếu máu cục bộ cơ tim nghiêm trọng, dẫn đến hoại tử đông tế bào cơ tim.

Xơ vữa động mạch là một bệnh lý viêm mạn tính của thành động mạch, đặc trưng bởi sự tích tụ lipid, tế bào viêm và các thành phần khác, hình thành nên mảng xơ vữa. Quá trình viêm đóng vai trò trung tâm trong sự phát triển và tiến triển của bệnh.

Các dấu hiệu kinh điển của viêm cấp tính được mô tả bởi Celsus và Galen, bao gồm sưng (tumor), nóng (calor), đỏ (rubor), đau (dolor) và mất chức năng (functio laesa). Ngứa (pruritus) không phải là một trong năm dấu hiệu chính này, mặc dù nó có thể đi kèm với một số tình trạng viêm da.

Viêm mạn tính được đặc trưng bởi sự thâm nhiễm của các tế bào đơn nhân, chủ yếu là đại thực bào và tế bào lympho. Các tế bào này tham gia vào việc duy trì phản ứng viêm kéo dài và quá trình sửa chữa mô.

Metaplasia là sự thay thế có thể đảo ngược của một loại tế bào trưởng thành này bằng một loại tế bào trưởng thành khác. Đây thường là một sự thích nghi của tế bào để chống lại các kích thích có hại, ví dụ như metaplasia biểu mô trụ thành biểu mô lát tầng ở khí quản của người hút thuốc lá.

Gen BRCA1 và BRCA2 là các gen ức chế khối u. Đột biến ở các gen này làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư vú và ung thư buồng trứng ở phụ nữ, và cũng có thể tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và một số loại ung thư khác.

Suy tim sung huyết làm giảm khả năng bơm máu của tim, dẫn đến ứ máu ở hệ tuần hoàn tĩnh mạch. Điều này làm tăng áp lực thủy tĩnh trong mao mạch, đẩy dịch từ lòng mạch ra khoảng kẽ, gây phù. Giảm áp lực keo huyết tương cũng có thể góp phần, nhưng tăng áp lực thủy tĩnh là cơ chế chính.

Nguyên bào sợi là các tế bào chủ chốt trong quá trình sửa chữa mô và hình thành sẹo. Chúng tổng hợp collagen và các thành phần chất nền ngoại bào khác, tạo thành mô sẹo để thay thế mô bị tổn thương.

Các bệnh tự miễn là các bệnh trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các mô và cơ quan của chính mình. Viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống và bệnh viêm ruột (IBD) đều là các bệnh tự miễn. Đái tháo đường type 2 chủ yếu liên quan đến tình trạng kháng insulin và suy giảm chức năng tế bào beta tuyến tụy, không phải là bệnh tự miễn.

Thận sản xuất erythropoietin (EPO), hormone kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu. Trong bệnh thận mạn tính, chức năng thận suy giảm, dẫn đến giảm sản xuất EPO. Sự thiếu hụt EPO này là nguyên nhân chính gây thiếu máu trong bệnh thận mạn.

Carcinoma là thuật ngữ chung để chỉ các ung thư có nguồn gốc từ tế bào biểu mô. Carcinoma tuyến (Adenocarcinoma) cụ thể là ung thư phát sinh từ tế bào biểu mô tuyến, tức là các tế bào biểu mô có chức năng tiết. Sarcoma là ung thư từ mô liên kết, Lymphoma từ tế bào lympho, và Leukemia từ tế bào máu.

Xét nghiệm Pap smear là một phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung. Nó được thực hiện bằng cách thu thập tế bào từ cổ tử cung và kiểm tra dưới kính hiển vi để phát hiện các tế bào bất thường hoặc tiền ung thư.

Tế bào ác tính thường có đặc điểm biệt hóa tế bào kém (hoặc mất biệt hóa), có nghĩa là chúng ít giống tế bào gốc ban đầu và mất các chức năng chuyên biệt. Các đặc điểm khác như kích thước nhân lớn, mất kiểm soát tăng trưởng, xâm lấn và di căn đều là đặc trưng của tế bào ác tính.

Quá trình đông máu bao gồm co mạch máu để giảm mất máu, hình thành nút chặn tiểu cầu để bịt kín vết thương ban đầu, và hoạt hóa thác đông máu để tạo thành fibrin, củng cố nút chặn và tạo thành cục máu đông. Ly giải fibrin là quá trình phân hủy cục máu đông sau khi vết thương đã lành, không phải là một phần của quá trình đông máu ban đầu.

Amyloidosis là một nhóm bệnh lý đặc trưng bởi sự lắng đọng ngoại bào của protein amyloid không hòa tan trong các mô và cơ quan khác nhau. Sự tích tụ amyloid này có thể gây rối loạn chức năng và tổn thương cơ quan.

Phản ứng quá mẫn type I, hay còn gọi là phản ứng tức thì hoặc phản ứng dị ứng, được trung gian bởi kháng thể IgE. Khi tiếp xúc với dị nguyên, IgE gắn với tế bào mast và bạch cầu ái kiềm, kích hoạt chúng giải phóng các chất trung gian hóa học như histamine, gây ra các triệu chứng dị ứng.

Nhiễm Helicobacter pylori (H. pylori) là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm loét dạ dày tá tràng. Vi khuẩn H. pylori gây viêm niêm mạc dạ dày và làm suy yếu lớp bảo vệ, tạo điều kiện cho axit dạ dày gây loét. Sử dụng NSAIDs cũng là một nguyên nhân quan trọng, nhưng H. pylori là phổ biến hơn.

Xơ gan là tình trạng gan bị tổn thương mạn tính và không hồi phục, dẫn đến thay thế mô gan bình thường bằng mô sẹo và nốt tân sinh. Điều này gây suy giảm chức năng gan, bao gồm chức năng khử độc, tổng hợp protein (albumin, yếu tố đông máu), và chuyển hóa bilirubin. Xơ gan thường dẫn đến tăng áp lực tĩnh mạch cửa, không phải giảm.

Bệnh bạch cầu myeloid mạn tính (CML) là một loại ung thư máu đặc trưng bởi sự tăng sinh quá mức của bạch cầu hạt (myeloid) trong tủy xương và máu ngoại vi. Các loại bệnh bạch cầu khác liên quan đến tăng sinh các dòng tế bào máu khác nhau (lymphocytic hoặc cấp tính/mạn tính).

Hen suyễn là một bệnh viêm mạn tính đường thở, đặc trưng bởi tình trạng viêm và tăng phản ứng đường thở. Điều này dẫn đến co thắt phế quản, tăng sản xuất chất nhầy và phù nề niêm mạc đường thở, gây ra các triệu chứng như khó thở, khò khè và ho.

Bệnh Parkinson là một bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển, đặc trưng bởi sự thoái hóa của tế bào thần kinh sản xuất dopamine trong chất đen (substantia nigra) của não. Sự thiếu hụt dopamine gây ra các triệu chứng vận động như run, cứng đờ, chậm vận động và rối loạn thăng bằng.

Sinh thiết là thủ thuật lấy một mẫu mô nhỏ từ cơ thể để kiểm tra dưới kính hiển vi. Mục đích chính của sinh thiết là phân tích hình thái tế bào và mô, giúp bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý, đặc biệt là các bệnh ung thư, viêm nhiễm và các bệnh lý mô học khác.

Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu và quan trọng nhất gây ung thư phổi. Hút thuốc lá gây tổn thương DNA tế bào biểu mô đường hô hấp và thúc đẩy quá trình sinh ung thư. Tiếp xúc với amiăng cũng là yếu tố nguy cơ, nhưng hút thuốc lá chiếm tỷ lệ lớn hơn nhiều trong các trường hợp ung thư phổi.

Bệnh gút là một dạng viêm khớp do sự tích tụ tinh thể monosodium urate trong khớp và các mô xung quanh. Tinh thể urate hình thành khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao (tăng axit uric máu). Calcium pyrophosphate gây ra bệnh giả gút, không phải gút.

Viêm cầu thận cấp hậu nhiễm liên cầu khuẩn (Post-streptococcal glomerulonephritis - PSGN) là một bệnh lý cầu thận do phức hợp miễn dịch lắng đọng trong cầu thận sau nhiễm liên cầu khuẩn. Tổn thương đặc trưng là viêm cầu thận tăng sinh lan tỏa, với sự tăng sinh tế bào nội mô và gian mạch cầu thận.

Bệnh Alzheimer là một bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển, đặc trưng bởi sự hình thành và lắng đọng mảng amyloid beta ngoại bào và đám rối нейроfibrillary (neurofibrillary tangles) nội bào trong não. Các tổn thương này gây rối loạn chức năng và thoái hóa tế bào thần kinh, dẫn đến suy giảm trí nhớ và các chức năng nhận thức.

ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) là một xét nghiệm miễn dịch enzyme phổ biến, được sử dụng để phát hiện và định lượng kháng nguyên hoặc kháng thể trong mẫu bệnh phẩm (ví dụ: máu, dịch não tủy). Nguyên tắc dựa trên phản ứng kháng nguyên-kháng thể và sự khuếch đại tín hiệu bằng enzyme.

Viêm ruột thừa thường bắt đầu với đau bụng mơ hồ quanh rốn, sau đó khu trú dần xuống hố chậu phải. Đây là vị trí giải phẫu của ruột thừa trong ổ bụng. Đau ở hố chậu phải, đặc biệt khi ấn vào điểm McBurney, là một dấu hiệu gợi ý viêm ruột thừa.

Thuốc kháng sinh (antibiotics) là nhóm thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Chúng hoạt động bằng cách tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Các loại thuốc khác (kháng virus, kháng nấm, chống ký sinh trùng) được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng do các tác nhân gây bệnh khác nhau.