Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Bệnh học truyền nhiễm – Đề 10

Bệnh lao chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp khi người bệnh lao phổi ho, hắt hơi, khạc nhổ, nói chuyện tạo ra các hạt nhỏ chứa vi khuẩn lao lơ lửng trong không khí. Người khỏe mạnh hít phải các hạt nhỏ này sẽ có nguy cơ bị nhiễm bệnh.

Virus HIV có ái lực đặc biệt với tế bào lympho T hỗ trợ (CD4+), là tế bào đóng vai trò trung tâm trong hệ miễn dịch. Sự phá hủy tế bào CD4+ dẫn đến suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội và ung thư.

Kháng sinh chỉ có tác dụng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Viêm họng do liên cầu khuẩn là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra nên có thể điều trị bằng kháng sinh. Cảm cúm, sởi và thủy đậu là các bệnh do virus gây ra, kháng sinh không có tác dụng.

Vaccine chứa tác nhân gây bệnh đã bị làm yếu hoặc bất hoạt. Khi được tiêm vào cơ thể, vaccine kích thích hệ miễn dịch nhận diện và tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại tác nhân gây bệnh đó. Khi cơ thể tiếp xúc với tác nhân gây bệnh thực sự trong tương lai, hệ miễn dịch đã có sẵn 'trí nhớ' và kháng thể để nhanh chóng tiêu diệt, ngăn ngừa bệnh phát triển.

Vệ sinh cá nhân (rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho, hắt hơi...) và vệ sinh môi trường (khử trùng bề mặt, xử lý rác thải...) là biện pháp cơ bản và hiệu quả nhất để ngăn chặn sự lây lan của nhiều bệnh truyền nhiễm. Các biện pháp khác có thể hỗ trợ nhưng không thay thế được vai trò của vệ sinh.

Thời kỳ ủ bệnh là khoảng thời gian im lặng giữa lúc tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể và bắt đầu nhân lên, gây tổn thương nhưng chưa đủ để biểu hiện thành triệu chứng lâm sàng. Thời gian này khác nhau tùy thuộc vào từng bệnh.

Sốt rét là bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium gây ra và lây truyền qua muỗi Anopheles đốt. Cúm và viêm gan B là bệnh do virus, HIV/AIDS cũng do virus HIV gây ra.

Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction) là kỹ thuật khuếch đại vật liệu di truyền (DNA hoặc RNA) của tác nhân gây bệnh, giúp phát hiện tác nhân gây bệnh ngay cả khi số lượng rất nhỏ. Phương pháp này rất nhạy và đặc hiệu, được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán bệnh truyền nhiễm.

Bệnh than do vi khuẩn Bacillus anthracis gây ra, có thể lây truyền sang người qua nhiều con đường khác nhau: hít phải bào tử (đường hô hấp), ăn thịt động vật bị bệnh (đường tiêu hóa), hoặc tiếp xúc trực tiếp với bào tử qua vết thương hở trên da (đường da). Mỗi con đường lây nhiễm có thể gây ra các thể bệnh than khác nhau.

Uốn ván là bệnh do vi khuẩn Clostridium tetani gây ra, có vaccine phòng ngừa hiệu quả và được tiêm chủng rộng rãi. Sốt xuất huyết hiện chưa có vaccine phổ biến, cảm lạnh thông thường có nhiều loại virus gây ra và vaccine không hiệu quả, nhiễm trùng huyết không phải là một bệnh cụ thể mà là tình trạng nhiễm trùng nặng có thể do nhiều tác nhân gây ra.

Cách ly y tế là biện pháp tách biệt người bệnh hoặc người nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm khỏi cộng đồng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Mục đích chính là bảo vệ người khỏe mạnh khỏi nguy cơ nhiễm bệnh.

Xét nghiệm lam máu nhuộm Giemsa là phương pháp kinh điển và nhanh chóng để chẩn đoán sốt rét. Bằng cách quan sát lam máu dưới kính hiển vi, kỹ thuật viên có thể phát hiện và xác định các giai đoạn khác nhau của ký sinh trùng sốt rét trong hồng cầu.

Cúm mùa là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm (Influenza virus) gây ra. Có nhiều chủng virus cúm khác nhau và chúng thay đổi theo mùa, dẫn đến các đợt dịch cúm mùa.

Nguyên tắc sử dụng kháng sinh hợp lý là phải dùng đúng loại kháng sinh phù hợp với tác nhân gây bệnh, đúng liều lượng và đủ thời gian để đảm bảo tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả và giảm nguy cơ kháng kháng sinh. Việc tự ý sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể gây ra nhiều tác hại.

Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm do virus sởi gây ra, lây lan rất nhanh qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện, làm phát tán virus vào không khí. Virus có thể tồn tại trong không khí và lây nhiễm cho người khác khi hít phải.

Vector truyền bệnh là các sinh vật trung gian (thường là côn trùng) mang tác nhân gây bệnh từ nguồn bệnh sang người hoặc động vật khác. Các biện pháp phun thuốc, loại bỏ ổ chứa nước, dùng màn chống muỗi đều nhằm kiểm soát hoặc giảm số lượng vector. Tiêm vaccine là biện pháp tăng cường miễn dịch cho người, không trực tiếp kiểm soát vector.

Virus viêm gan B (HBV) chủ yếu lây truyền qua đường máu (tiêm chích ma túy, truyền máu không an toàn), quan hệ tình dục không an toàn và từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở. Bệnh không lây qua đường hô hấp, ăn uống hay tiếp xúc thông thường.

Viêm phổi do Pneumocystis jirovecii (PCP) là một bệnh nhiễm trùng cơ hội nghiêm trọng thường gặp ở người nhiễm HIV/AIDS do hệ miễn dịch suy yếu. Các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác bao gồm lao, nấm Candida, cytomegalovirus (CMV)... Viêm ruột thừa, đau tim và gãy xương không phải là bệnh nhiễm trùng cơ hội liên quan đến HIV/AIDS.

Bệnh tả là bệnh nhiễm trùng đường ruột cấp tính do vi khuẩn Vibrio cholerae gây ra. Bệnh lây lan qua đường tiêu hóa, chủ yếu do ăn phải thức ăn hoặc nước uống bị ô nhiễm bởi vi khuẩn tả.

Vaccine phòng dại là biện pháp phòng ngừa bệnh dại hiệu quả nhất, bao gồm tiêm vaccine cho người trước phơi nhiễm (những người có nguy cơ cao) và sau phơi nhiễm (sau khi bị động vật nghi dại cắn). Tiêm vaccine cho động vật (chó, mèo) cũng rất quan trọng để kiểm soát nguồn lây bệnh.

Tiêm chủng đầy đủ giúp cơ thể có miễn dịch chủ động chống lại một số bệnh truyền nhiễm, do đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Suy dinh dưỡng, vệ sinh kém và sống trong môi trường đông đúc đều là các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm.

Sởi là bệnh do virus sởi gây ra và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, trong đó có viêm màng não. Viêm màng não do sởi là một biến chứng hiếm gặp nhưng có thể gây tử vong hoặc di chứng thần kinh nặng nề. Uốn ván, cúm và tiêu chảy do Rotavirus ít có khả năng gây biến chứng viêm màng não.

Theo hướng dẫn hiện hành của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới, thời gian cách ly tối thiểu đối với bệnh nhân COVID-19 đã được rút ngắn. Đối với trường hợp nhẹ hoặc không triệu chứng, thời gian cách ly tại nhà thường là 5 ngày sau khi khởi phát triệu chứng hoặc ngày lấy mẫu xét nghiệm dương tính (nếu không triệu chứng), và cần tuân thủ các biện pháp phòng bệnh sau khi hết cách ly.

Xét nghiệm NS1 kháng nguyên Dengue có độ nhạy cao trong giai đoạn sớm của bệnh sốt xuất huyết (1-5 ngày đầu), giúp phát hiện virus Dengue trực tiếp. Xét nghiệm PCR cũng có thể phát hiện sớm nhưng ít phổ biến hơn trong thực hành lâm sàng thường quy. Xét nghiệm IgM/IgG kháng thể thường dương tính muộn hơn (sau ngày thứ 5). Công thức máu giúp theo dõi tình trạng bệnh nhưng không đặc hiệu cho chẩn đoán sốt xuất huyết.

Bệnh ho gà (bạch hầu) là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến họng, thanh quản và mũi, gây ra các triệu chứng như ho khan, khàn tiếng, khó thở và có thể dẫn đến biến chứng tắc nghẽn đường thở.

Giang mai là bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây ra. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Uốn ván không lây qua đường tình dục, thương hàn lây qua đường tiêu hóa, quai bị lây qua đường hô hấp.

Tiêm vaccine phòng bệnh là biện pháp chủ động và hiệu quả nhất để tạo miễn dịch đặc hiệu, bảo vệ cá nhân khỏi mắc một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như sởi, uốn ván, bạch hầu, ho gà, bại liệt... Vệ sinh cá nhân, sử dụng khẩu trang và rửa tay là các biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ lây nhiễm nói chung, nhưng không tạo miễn dịch đặc hiệu như vaccine.

Kháng kháng sinh là hiện tượng vi khuẩn (không phải virus hay nấm) phát triển khả năng đề kháng lại tác dụng của kháng sinh. Điều này làm cho kháng sinh không còn hiệu quả trong việc điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn đó gây ra, gây khó khăn trong điều trị và tăng nguy cơ tử vong.

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi. Bệnh lây lan qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp, gây ra các triệu chứng như sốt, phát ban ở lòng bàn tay, bàn chân, miệng và mông.

Vaccine MMR là vaccine phối hợp phòng ngừa 3 bệnh truyền nhiễm: sởi (Measles), quai bị (Mumps) và rubella (German Measles). Vaccine này được khuyến cáo tiêm chủng cho trẻ em để tạo miễn dịch chủ động chống lại 3 bệnh này.