Đề thi, bài tập trắc nghiệm online An sinh xã hội – Đề 6

Kinh tế số và thị trường lao động linh hoạt tạo ra nhiều hình thức việc làm mới, nhưng cũng làm gia tăng số lượng lao động phi chính thức và lao động tự do, những đối tượng thường khó tiếp cận với an sinh xã hội. Mở rộng phạm vi bao phủ cho các nhóm lao động này là cần thiết để đảm bảo công bằng và thích ứng với sự thay đổi của thị trường lao động.

Biến đổi khí hậu gây ra nhiều rủi ro và thách thức mới, đặc biệt là đối với các nhóm dân cư nghèo và dễ bị tổn thương (ví dụ: thiên tai, mất sinh kế). Hệ thống an sinh xã hội có vai trò quan trọng trong việc giúp các nhóm này ứng phó và phục hồi sau các tác động của biến đổi khí hậu thông qua các chương trình trợ giúp, bảo hiểm và các biện pháp thích ứng khác.

Việc đo lường hiệu quả của các chương trình an sinh xã hội thường gặp khó khăn do nhiều yếu tố khác nhau cùng tác động đến kết quả mong muốn (ví dụ: giảm nghèo, cải thiện sức khỏe). Rất khó để phân biệt và đo lường chính xác phần tác động chỉ do chương trình an sinh xã hội mang lại, đòi hỏi các phương pháp nghiên cứu và phân tích phức tạp.

Khoảng trống bao phủ trong an sinh xã hội đề cập đến tình trạng một bộ phận dân số (thường là lao động phi chính thức, người nghèo, nhóm yếu thế) bị loại trừ hoặc không được tiếp cận đầy đủ với các chương trình và chế độ an sinh xã hội. Việc thu hẹp khoảng trống bao phủ là một mục tiêu quan trọng để đạt được an sinh xã hội toàn dân.

An sinh xã hội toàn dân là mục tiêu hướng tới việc mở rộng phạm vi bao phủ của hệ thống an sinh xã hội để đảm bảo mọi thành viên trong xã hội, không phân biệt địa vị kinh tế hay xã hội, đều được tiếp cận và hưởng các quyền lợi an sinh xã hội cơ bản như y tế, hưu trí, trợ cấp thất nghiệp, v.v.

Trợ giúp xã hội có điều kiện là các chương trình trợ giúp mà người nhận phải đáp ứng một số điều kiện nhất định để được hưởng trợ cấp. Ví dụ, việc nhận hỗ trợ tiền mặt phụ thuộc vào việc con cái đi học đầy đủ là một hình thức khuyến khích hành vi tích cực và đồng thời cung cấp hỗ trợ tài chính.

Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (hoặc các cơ quan tương đương ở các quốc gia khác) thường là cơ quan chính phủ chịu trách nhiệm xây dựng chính sách, quản lý và điều hành hệ thống bảo hiểm xã hội, đảm bảo việc thực hiện các chế độ và quyền lợi cho người tham gia.

Hệ thống Beveridge, phổ biến ở các nước Bắc Âu và Anh, có đặc điểm là phạm vi bao phủ rộng, hướng tới toàn dân và được tài trợ chủ yếu từ thuế. Ngược lại, hệ thống Bismarck, phổ biến ở Đức và nhiều nước châu Âu lục địa, tập trung vào bảo hiểm nghề nghiệp và dựa trên đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động.

Rò rỉ trong các chương trình trợ giúp xã hội là tình trạng tiền hoặc nguồn lực dự kiến dành cho người hưởng lợi không đến được đúng đối tượng hoặc bị thất thoát do nhiều nguyên nhân như tham nhũng, quản lý yếu kém, hoặc sai sót trong quá trình thực hiện. Điều này làm giảm hiệu quả của chương trình và gây lãng phí nguồn lực.

Khu vực kinh tế phi chính thức thường có quy mô lớn ở các nước đang phát triển, với đặc điểm là lao động tự do, thu nhập không ổn định và khó kiểm soát. Việc mở rộng độ bao phủ an sinh xã hội cho khu vực này là một thách thức lớn do khó khăn trong việc thu phí và quản lý.

Mục tiêu chính của bảo hiểm xã hội là cung cấp sự bảo vệ về thu nhập cho người lao động và gia đình họ khi đối mặt với các sự kiện làm giảm hoặc mất thu nhập như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, tuổi già và tử tuất.

Chế độ hưu trí đa tầng là hệ thống lương hưu bao gồm nhiều tầng khác nhau, thường bao gồm: tầng thứ nhất là lương hưu từ bảo hiểm xã hội bắt buộc (tầng trụ cột), tầng thứ hai là bảo hiểm hưu trí tự nguyện hoặc hưu trí nghề nghiệp, và tầng thứ ba là các hình thức tiết kiệm hưu trí cá nhân. Hệ thống này giúp đa dạng hóa nguồn thu nhập hưu trí và tăng cường an ninh thu nhập cho người cao tuổi.

Chính sách tiền tệ quốc gia là công cụ kinh tế vĩ mô, không trực thuộc hệ thống an sinh xã hội. Ba trụ cột chính của an sinh xã hội bao gồm bảo hiểm xã hội, trợ giúp xã hội và bảo hiểm y tế.

Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm xã hội hoặc hưởng trợ cấp xã hội là một chỉ số quan trọng để đo lường mức độ bao phủ của hệ thống an sinh xã hội. Chỉ số này cho biết hệ thống an sinh xã hội đã tiếp cận được bao nhiêu phần trăm dân số và mức độ rộng rãi của mạng lưới an sinh xã hội.

Rủi ro đạo đức trong bảo hiểm xã hội xảy ra khi người tham gia bảo hiểm có xu hướng lạm dụng hoặc sử dụng quá mức các dịch vụ và quyền lợi bảo hiểm do họ không phải chịu toàn bộ chi phí. Ví dụ, người có bảo hiểm y tế có thể đi khám bệnh thường xuyên hơn hoặc yêu cầu các dịch vụ y tế không thực sự cần thiết.

Già hóa dân số dẫn đến tỷ lệ người cao tuổi (nhận lương hưu) tăng lên so với lực lượng lao động (đóng góp vào quỹ hưu trí). Điều này tạo áp lực lớn lên quỹ hưu trí, làm tăng nguy cơ mất cân đối giữa thu và chi, đe dọa tính bền vững của hệ thống.

Nguyên tắc đa dạng hóa danh mục đầu tư là một nguyên tắc quản lý rủi ro quan trọng trong đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội. Bằng cách phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau (ví dụ: cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản, vàng), quỹ có thể giảm thiểu rủi ro tổng thể, vì khi một loại tài sản gặp khó khăn, các loại tài sản khác có thể bù đắp lại, đảm bảo sự ổn định và an toàn của quỹ.

An sinh xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định xã hội bằng cách giảm bất bình đẳng và giảm thiểu rủi ro kinh tế cho người dân. Khi người dân cảm thấy an tâm về an sinh, họ có xu hướng làm việc hiệu quả hơn, tích cực tham gia vào các hoạt động kinh tế và tiêu dùng nhiều hơn, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trợ giúp xã hội là hình thức hỗ trợ của nhà nước dành cho các đối tượng yếu thế, không yêu cầu đóng góp trước và thường được tài trợ từ ngân sách nhà nước. Bảo hiểm xã hội, ngược lại, dựa trên nguyên tắc đóng góp của người tham gia và người sử dụng lao động.

Lưới an sinh xã hội là một tập hợp các chương trình trợ giúp xã hội được thiết kế để bảo vệ những người nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất trong xã hội khỏi rơi vào tình trạng khó khăn cùng cực. Nó hoạt động như một 'lưới' để 'đỡ' những người có nguy cơ bị 'rơi' xuống dưới mức sống tối thiểu.

Bảo hiểm y tế toàn dân là một trụ cột quan trọng của an sinh xã hội, nhằm đảm bảo quyền tiếp cận y tế công bằng cho mọi người dân. Nó giúp giảm gánh nặng tài chính cho người dân khi phải chi trả chi phí khám chữa bệnh, đặc biệt là đối với những người có thu nhập thấp hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.

Đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội vào các kênh rủi ro cao có thể mang lại lợi nhuận lớn nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ mất vốn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tính bền vững tài chính của quỹ. Các biện pháp khác như tăng tuổi nghỉ hưu, mở rộng đối tượng tham gia, và điều chỉnh mức hưởng đều nhằm mục đích cân bằng thu chi và đảm bảo khả năng chi trả dài hạn của quỹ.

Trốn đóng bảo hiểm xã hội là hành vi vi phạm pháp luật, gây thất thu cho quỹ và ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi trốn đóng là biện pháp quan trọng để răn đe và đảm bảo tuân thủ pháp luật, góp phần bảo vệ quyền lợi của người lao động và tăng cường nguồn thu cho quỹ.

Bảo hiểm xã hội bắt buộc là hình thức bảo hiểm do nhà nước quy định, người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia theo luật định. Nó bao gồm các chế độ bảo hiểm cơ bản như y tế, thai sản, hưu trí, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, và thất nghiệp, nhằm đảm bảo an sinh cơ bản cho người lao động.

Quyền được học đại học miễn phí không phải là một quyền lợi an sinh xã hội cơ bản được bảo đảm phổ quát trong mọi hệ thống. Trong khi đó, quyền được chăm sóc y tế, trợ cấp thất nghiệp và lương hưu là những trụ cột chính của an sinh xã hội, nhằm bảo vệ người dân trước các rủi ro về sức khỏe, việc làm và tuổi già.

Nguyên tắc tương hỗ trong bảo hiểm xã hội thể hiện sự chia sẻ rủi ro và nguồn lực giữa các thành viên. Người có khả năng đóng góp nhiều hơn sẽ hỗ trợ người có khả năng đóng góp ít hơn hoặc đang gặp khó khăn, tạo nên tính cộng đồng và đoàn kết trong hệ thống.

Tính công bằng giữa các thế hệ trong an sinh xã hội đòi hỏi hệ thống phải được thiết kế sao cho không tạo ra gánh nặng quá lớn cho các thế hệ tương lai. Các quyết định về mức đóng, mức hưởng, tuổi nghỉ hưu, v.v., cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tính bền vững tài chính dài hạn và sự công bằng giữa các thế hệ trong việc thụ hưởng và đóng góp vào hệ thống.

Các tổ chức phi chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung và hỗ trợ các nỗ lực của nhà nước trong lĩnh vực an sinh xã hội. Họ có thể cung cấp dịch vụ trực tiếp cho các nhóm yếu thế, vận động chính sách để cải thiện hệ thống an sinh xã hội, nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền an sinh xã hội, và thực hiện các hoạt động nghiên cứu và tư vấn.

Trợ cấp người cao tuổi không có lương hưu là một hình thức trợ giúp xã hội, thường được tài trợ hoàn toàn hoặc phần lớn từ ngân sách nhà nước để đảm bảo mức sống tối thiểu cho người cao tuổi không có nguồn thu nhập khác.

Bảo hiểm xã hội tự nguyện được thiết kế để mở rộng phạm vi bao phủ an sinh xã hội cho những đối tượng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, chủ yếu là lao động tự do, lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức, và những người có nhu cầu tham gia bảo hiểm xã hội để tích lũy cho tuổi già hoặc phòng ngừa rủi ro.